Στιγμιότυπο από βίντεο στο YouTube του ρεπορτάζ του AFP στις 3 Μαΐου 2017. Το πανό στα τουρκικά γράφει: “Δημοσιογραφία – όχι έγκλημα”.

The new regulations, expected in the fall, would take aim at a handful of remaining independent online news platforms in Turkey. The move was condemned by the Media Freedom Rapid Response, a project that tracks, monitors and reacts to violations of press and media freedom in European Union (EU) member states and candidate countries, and partner organizations including Article 19, the Association of European Journalists, the Committee to Protect Journalists and others. According to those organizations that issued a statement on July 23, the new measures are “a clear move to stifle further the free media in Turkey by controlling content.

Ορισμένες κυβερνητικές δηλώσεις, που εκδόθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Τουρκία, σηματοδοτούν περαιτέρω μείωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.

Στις 21 Ιουλίου, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σε συνέντευξη ότι η κυβέρνηση είχε την πρόθεση να εισαγάγει νέους κανονισμούς για την καταπολέμηση του “τρόμου από ψέματα”, ενώ αναφέρθηκε σε ψευδείς ειδήσεις, που διαδίδονται στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Την ίδια ημέρα, ο Διευθυντής της Προεδρικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας ανήγγειλε σχέδια ρύθμισης πλατφορμών τοπικών ΜΜΕ, που χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό “για να διασφαλιστεί η πρόσβαση του κόσμου σε ακριβείς ειδήσεις”.

Οι νέοι κανονισμοί, που αναμένονται το φθινόπωρο, θα στοχεύουν σε ορισμένες εναπομείνασες ανεξάρτητες διαδικτυακές πλατφόρμες ειδήσεων στην Τουρκία. Η κίνηση καταδικάστηκε από την Άμεση Δράση Μιντιακής Ελευθερίας, εγχείρημα που παρακολουθεί, εντοπίζει και κινητοποιεί ενάντια σε παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και σε υποψήφιες χώρες, και από συνεργαζόμενες οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου του Άρθρου 19, της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, της Επιτροπής Προστασίας των Δημοσιογράφων και άλλων. Αυτές οι οργανώσεις εξέδωσαν μια δήλωση στις 23 Ιουλίου 2021 υποστηρίζοντας ότι τα νέα μέτρα είναι “σαφής κίνηση περαιτέρω κατάπνιξης των ελεύθερων ΜΜΕ στην Τουρκία με τον έλεγχο του περιεχομένου τους”.

Ρυθμίσεις της παραπληροφόρησης

Απαντώντας σε ερωτήσεις στο τέλος της επίσκεψής του στην αποσχισθείσα Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, ο Τούρκος Πρόεδρος εξήγησε ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να εισαγάγει μέτρα, όπως σοβαρές ποινικές κυρώσεις, για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων μέσω παραδοσιακών ΜΜΕ και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα μέτρα θα συζητηθούν στην προσεχή φθινοπωρινή σύνοδο του κοινοβουλίου και στο πλαίσιο ενός ήδη υπάρχοντος νόμου για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που θεσπίστηκε πέρυσι.

“Διεξάγαμε μια μελέτη σχετικά με τη διεθνή εμπειρία σχετικά με αυτόν τον τρόμο του ψεύδους, το είδος των βημάτων που γίνονται, τις ρυθμίσεις και τις υπάρχουσες κυρώσεις. Η κατάσταση στην Τουρκία είναι σοβαρή. Επειδή η τουρκική αντιπολίτευση έχει μετατρέψει αυτόν τον τρόμο του ψεύδους στο μοναδικό της πολιτικό εργαλείο. Αυτός είναι ο λόγος, που στην Τουρκία η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη και αποτελεί μεγάλη απειλή για τη δημοκρατία μας”, είπε ο Πρόεδρος Ερντογάν στη συνέντευξη.

Εν τω μεταξύ, ο Fahrettin Altun, επικεφαλής της Διεύθυνσης Επικοινωνιών, έκανε λόγο για διαφορετική απειλή στη δήλωσή του:

In an environment in which some foreign leaders openly express their intentions and efforts to shape  Turkish politics, we cannot interpret read into any foreign state or institution providing various funds to the media sector independently of such interests and goals. Everyone should rest assured that our democracy will not be a sitting target under the pretext of press freedom or for any other reasons. We will not allow fifth column activities under new disguises.

Σε ένα περιβάλλον, στο οποίο ορισμένοι ξένοι ηγέτες εκφράζουν ανοιχτά τις προθέσεις και τις προσπάθειές τους να διαμορφώσουν την τουρκική πολιτική, δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε οποιοδήποτε ξένο κράτος ή θεσμό, που παρέχει διάφορα κεφάλαια στον τομέα των μέσων ενημέρωσης ανεξάρτητα από τέτοια συμφέροντα και στόχους. Όλοι πρέπει να είναι βέβαιοι ότι η δημοκρατία μας δεν θα είναι σταθερός στόχος με το πρόσχημα της ελευθερίας του Τύπου ή για άλλους λόγους. Δεν θα επιτρέψουμε αντιδραστικές δραστηριότητες υπό νέα αμφίεση.

Οι προγραμματισμένοι περιορισμοί έρχονται τη στιγμή, που μια διαδικτυακή τοπική ειδησεογραφική πλατφόρμα, η Oda TV, δημοσίευσε κείμενο για πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης, που χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό στην Τουρκία, κάτι που κανένα από τα ειδησεογραφικά μέσα, που αναφέρονται στην είδηση, ​​δεν αρνείται ούτε αποκρύπτει. Η Oda TV στόχευε συγκεκριμένα το Medyascope, μια δημοφιλή διαδικτυακή τηλεοπτική και ειδησεογραφική πλατφόρμα, που ιδρύθηκε από τον βετεράνο δημοσιογράφο Ruşen Çakır.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Πρόεδρος Ερντογάν σηματοδότησε επίσης σχέδια για τη δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας παρακολούθησης για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλοι αξιωματούχοι του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) δήλωσαν ότι το νέο πρακτορείο θα μοιάζει με το Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK), μια κυβερνητική υπηρεσία διαβόητη για τη λογοκρισία ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Στις 17 Ιουλίου, ο αντιπρόεδρος του ΑΚΡ, Mahir Ünal, παρομοίασε την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την “καταπολέμηση της τρομοκρατίας”.

“Δεν μπορούμε να περιγράψουμε την τρομοκρατία ως μια δομή, που βασίζεται στην ένοπλη βία. Ο κύριος στόχος του τρόμου είναι να δημιουργήσει χάος και να αφαιρέσει την ιδέα της τάξης”, είπε ο Ünal δικαιολογώντας τη δήλωσή του, με βάση την εμπειρία της ΕΕ για την καταπολέμηση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης στα κράτη-μέλη. Το στέλεχος του κόμματος δεν ανέφερε σε ποια συγκεκριμένα μέτρα της ΕΕ αναφερόταν.

Ένα βήμα προς περισσότερο έλεγχο

Μιλώντας στο Al-Monitor, ο Kadri Gürsel, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, είπε ότι το “μιντιακό οικοσυστήμα” στην Τουρκία “χαρακτηρίζεται από τις καταστροφικές συνέπειες της αυταρχικής πίεσης της διακυβέρνησης του Ερντογάν”, που στοχεύει στην “ανάληψη πλήρους ή έμμεσου κυβερνητικού ελέγχου των κυρίαρχων ΜΜΕ”. Τα πρόσφατα ανακοινωθέντα μέτρα είναι “μια ύστατη προσπάθεια εξόντωσης ανεξάρτητων ΜΜΕ, που αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή από ποτέ, καθώς τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση ΜΜΕ, από την άλλη πλευρά, γίνονται απαρχαιωμένα”, είπε ο Gürsel.

Η κυβέρνηση δεν επιδιώκει μόνο τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης. Ρεπορτάζ για συνεχιζόμενες επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων στην Τουρκία κυκλοφορούν συνέχεια. Τον Ιούνιο, ο φωτογράφος του AFP Bülent Kılıç χτυπήθηκε στο πρόσωπο και ρίχτηκε στο έδαφος, προτού συλληφθεί, καθώς κάλυπτε την επέμβαση της αστυνομίας κατά τη διάρκεια της πορείας Υπερηφάνειας στην Κωνσταντινούπολη. Στις 20 Ιουλίου, τουλάχιστον 20 δημοσιογράφοι δέχθηκαν αστυνομική βία κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μνήμης για την δολοφονία 33 ανθρώπων το 2015 στην επαρχία Σουρούτς στο Γκαζιαντέπ από βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας του Ισλαμικού Κράτους.

Each time you watch journalists being attacked, intimidated, tear gassed in Turkey, remember that it’s YOUR right to information which is attacked, violated and tear gassed no matter where you are.
Protect your source to information!#JournalismIsNotACrime pic.twitter.com/97ybc7O9mb

— TRFreePress (@TRFreePress) July 21, 2021

Κάθε φορά που παρακολουθείς δημοσιογράφους να δέχονται επίθεση, εκφοβισμό, δακρυγόνα στην Τουρκία, να θυμάσαι ότι δέχεται επίθεση, παραβίαση και δακρυγόνα το ΔΙΚΟ ΣΟΥ δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπου κι αν βρίσκεσαι.
Προστατέψτε τις πηγές πληροφόρησής σας!

Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή ήταν η πιο σκληρή μεταχείριση δημοσιογράφων από την αστυνομία μέχρι σήμερα. Μιλώντας στο Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Emre Orman είπε: “Έχουμε συνηθίσει να μας σπρώχνουν με αστυνομικές ασπίδες, ακόμη και να δεχόμαστε χτυπήματα από σφαίρες καουτσούκ ξώφαλτσα. Για πρώτη φορά, όμως, μετά τις διαδηλώσεις στο Πάρκο Γκεζί, στοχευθήκαμε ευθέως με σφαίρες από καουτσούκ”.

Μετά τις επιθέσεις, η συντονίστρια του Προγράμματος του IPI για την Τουρκία, Renan Akyavaş, δήλωσε: “Ο αριθμός των περιπτώσεων, όπου η τουρκική αστυνομία χρησιμοποιεί υπερβολική βία κατά δημοσιογράφων, έχει αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Οι δημοσιογράφοι είναι υπεύθυνοι να παρέχουν στο κοινό αντικειμενικές ειδήσεις και κάθε προσπάθεια αποτροπής η κάλυψη δημόσιων εκδηλώσεων αποτελεί σαφή παραβίαση του δικαιώματος του κοινού στην πρόσβαση σε πληροφορίες”, σε δήλωση στις 21 Ιουλίου.

Πρόσφατα, δημοσιογράφοι, που έχουν εγκαταλείψει την Τουρκία, δέχονται επίσης όλο και περισσότερες επιθέσεις. Η πιο πρόσφατη υπόθεση αφορά τον εξόριστο Τούρκο δημοσιογράφο Erk Acarer. Σύμφωνα με δική του εξιστόρηση, δέχθηκε επίθεση στην αυλή του σπιτιού του στο Βερολίνο.

Turkish journalist Erk Acarer was brutally assaulted at his home in Germany yesterday. IPI calls on authorities to hold all those responsible for this attack to account.https://t.co/TYhlVyf85Y

— IPI – The Global Network for Press Freedom (@globalfreemedia) July 9, 2021

Ο Τούρκος δημοσιογράφος Erk Acarer δέχθηκε άγρια επίθεση χθες στο σπίτι του στη Γερμανία. Το IPI καλεί τις Αρχές να λογοδοτήσουν όλοι οι υπεύθυνοι για αυτήν την επίθεση.

Ο Can Dündar, άλλος Τούρκος δημοσιογράφος, που ζει εξόριστος στη Γερμανία από το 2016, είπε ότι οι επιθέσεις ήταν ένα μήνυμα από την Τουρκία στη Γερμανία:

Direct message to Germany from Erdoğan:
“I have a long arm. We can attack a dissident journalist even in Berlin.”#ErkAcarer@HeikoMaas @amnesty_de @dwnews @spiegelonline @zeitonline @kulturforumtrd @BILD @AA_Kultur @AA_SicherReisen @welt https://t.co/rt7EZ8AkKw

— Can Dündar (@candundaradasi) July 7, 2021

Απευθείας μήνυμα προς τη Γερμανία από τον Ερντογάν:
“Έχω μακρύ χέρι. Μπορούμε να επιτεθούμε σε έναν αντιφρονούντα δημοσιογράφο ακόμα και στο Βερολίνο”.

Ο Dündar καταδικάστηκε ερήμην σε 27 χρόνια φυλάκιση τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους. Τον Ιούνιο, ένα δικαστήριο στην Τουρκία είπε ότι θα ζητούσε σήμα της Ιντερπόλ για την έκδοσή του στην Τουρκία.

Μετά από αυτή την επίθεση, χρήστης του Instagram ονόματι “jitemkurt” [ο λογαριασμός έχει κλείσει πλέον] φέρεται να μοιράστηκε κατάλογο στόχων με 21 δημοσιογράφους, που ζουν στην Ευρώπη. Ένας άλλος Τούρκος δημοσιογράφος, ο Celal Başlangıç, του οποίου το όνομα ήταν στον φερόμενο κατάλογο, είπε στο Arti TV ότι υπάρχει ένας άλλος κατάλογος, που του ανέφερε η γερμανική αστυνομία κατά την επίσκεψή της στο σπίτι του στην Κολωνία αυτόν τον μήνα. “Οι Γερμανοί αστυνομικοί, που ήρθαν στο σπίτι μου, ανέφεραν έναν τρίτο κατάλογο, που αποτελείται από 55 αντιφρονούντες του Ερντογάν, και είπαν ότι το όνομά μου ήταν σε αυτόν τον κατάλογο”, είπε σε μια συνέντευξη ο Başlangıç​​.

Ο πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (DJV) Frank Überall κάλεσε τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών Heiko Maas να “καταστήσει αναμφισβήτητα σαφές στον πρεσβευτή [της Τουρκίας στη Γερμανία] ότι πρόκειται για απαράδεκτα εγκλήματα”.

Μιλώντας στο Al-Monitor, ο Erk Acarer είπε: “Εάν δεν υπάρξει αποφασιστική δράση, ενδέχεται να υπάρξουν περισσότερες επιθέσεις για να εκφοβίσουν και να φιμώσουν τους δημοσιογράφους εδώ”.