Δρόμος στην Αβάνα, του Pedro Szekely [1]/Flickr [2] (CC BY-SA 2.0 [3])
Αυτό το άρθρο γράφτηκε ανώνυμα από άτομο στην Κούβα με το ψευδώνυμο Luis Rodriguez.
Καθώς πολλοί Κουβανοί ξεκουράζονταν στα σπίτια τους το πρωί της Κυριακής, 11 Ιουλίου, μια μαζική διαμαρτυρία [4] έλαβε χώρα στην πόλη Σαν Αντόνιο ντε λος Μπάνιος για να ζητήσουν πρόσβαση σε εμβόλια, τρόφιμα, φάρμακα και ελευθερία, καθώς αυτές είναι επί του παρόντος οι κύριες καθημερινές ανησυχίες του κουβανέζικου λαού.
Ακόμη και ο πρόεδρος Μιγκέλ Ντίας Κανέλ [5] πήγε σε αυτή τη μικρή πόλη για να προσπαθήσει να ηρεμήσει την κατάσταση, ενώ οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν σε άλλα μέρη της πρωτεύουσας και της υπόλοιπης χώρας. Αυτά τα γεγονότα προκάλεσαν μια πραγματική κοινωνική αναταραχή, που συγκλόνισε όχι μόνο το κουβανέζικο καθεστώς, αλλά και τη διεθνή κοινότητα.
Ήταν ένα πρωτοφανές γεγονός στην ιστορία της Κούβας, το οποίο συνέβη μετά από 62 χρόνια Επανάστασης, καθώς πολλοί αναλυτές και ο διεθνής Τύπος υποστηρίζουν ότι έχει ξεπεράσει σημαντικά την εξέγερση του Μαλεκονάζο [6] το 1994. Για να ελαχιστοποιήσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια και την αυθόρμητη δράση, η κουβανική κυβέρνηση επέμενε στη νομιμοποίηση του αφηγήματος [7] ότι οι διαδηλώσεις οδηγούνταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενώ είναι αλήθεια ότι οι κυρώσεις [8] των ΗΠΑ επιδεινώνουν την ανθρωπιστική μας κρίση, ο κουβανικός λαός έχει κουραστεί από τη ρητορική ότι όλα τα προβλήματά μας συνδέονται με το εμπάργκο των ΗΠΑ, που επιβλήθηκε στην Κούβα. Ωστόσο, ο κόσμος ζητά την άρση του αποκλεισμού για να διευκολυνθούν οι συνθήκες διαβίωσής μας. Ενώ είναι ξεκάθαρο ότι δεν επηρέασε τις διαδηλώσεις της 11ης Ιουλίου στην Κούβα μόνο η αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στην επίλυση αμέτρητων συσσωρευμένων προβλημάτων που, θα ήταν ατυχές λάθος η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων του αποκλεισμού και των μέτρων, που έλαβε η κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ. Ήμουν πάντα εναντίον στον αποκλεισμό του νησιού από τις ΗΠΑ, ο οποίος έχει προκαλέσει πάρα πολλά δεινά στον κουβανικό λαό και τον οποίο η κυβέρνηση έχει κατηγορήσει ιστορικά για όλα τα δεινά της Κούβας.
Η κατάσταση έχει αλλάξει πολύ από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν η Κούβα άρχισε να δείχνει μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική σταθερότητα λόγω ενός στρατηγικού γεωπολιτικού ζητήματος: της έλευσης στην εξουσία στη Βενεζουέλα του εκλιπόντος προέδρου Ούγκο Τσάβες [9], πολιτικού συμμάχου του Φιντέλ Κάστρο. Από τότε μέχρι που ο Νικολάς Μαδούρο ανέλαβε την εξουσία, η Βενεζουέλα προμήθευε την Κούβα με πετρέλαιο.
Στις 17 Δεκεμβρίου 2014, συνέβη ένα άλλο πρωτοφανές γεγονός: οι κυβερνήσεις της Κούβας και των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσαν στη διεθνή κοινότητα την απόφαση να αποκαταστήσουν διπλωματικές σχέσεις [10], που είχαν διακοπεί από το 1961. Αν και οι κυρώσεις συνεχίστηκαν, η Κούβα γνώρισε μια αξιοσημείωτη αύξηση στον αριθμό των τουριστών από τις ΗΠΑ, κάτι που ωφέλησε εξαιρετικά την οικονομία όχι μόνο στον κρατικό τομέα, αλλά και στον αναδυόμενο ιδιωτικό τομέα, ιδίως μικρά εστιατόρια (γνωστά στην Κούβα ως παλαδάρες [11]) και ενοικιαζόμενα σπίτια. Εκείνη την περίοδο σημειώθηκε μια ασυνήθιστη αύξηση του βιοτικού επιπέδου του κουβανικού λαού. Με μια γενική έννοια, ο Κουβανός πολίτης σήμερα θυμάται εκείνη την εποχή με νοσταλγία, ως ένδειξη ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.
Η συντριπτική πλειονότητα των Κουβανών στο νησί και στη διασπορά στις ΗΠΑ δεν υποψιαζόταν ότι τα χειρότερα δεν είχαν έρθει ακόμη. Αυτό ξεκίνησε το 2017 κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ, η οποία ήταν υπεύθυνη για την αντιστροφή σχεδόν εξ ολοκλήρου της πολιτικής του προκατόχου του για την Κούβα. Η κυβέρνηση Τραμπ υιοθέτησε τιμωρητικά μέτρα προς την Κούβα, που έχουν φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Περιλάμβαναν την αναστολή εμβασμάτων [12] μέσω Western Union, την ακύρωση του προγράμματος οικογενειακής επανένωσης και το κλείσιμο των προξενικών υπηρεσιών της χώρας στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα [13] μετά από σοβαρές κατηγορίες για υποτιθέμενες φραστικές επιθέσεις στο διπλωματικό της προσωπικό και, φυσικά, αύξηση των κυρώσεων.
Τα επίσημα στοιχεία της κουβανικής κυβέρνησης, [14] που δημοσιεύθηκαν στην έγκριτη έκδοση με έδρα τις ΗΠΑ OnCuba News [15] δείχνουν: “Το οικονομικό και εμπορικό εμπάργκο, που επιβλήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Κούβα για σχεδόν έξι δεκαετίες, προκάλεσε ζημιές αξίας 9.157 εκατομμυρίων δολαρίων στο νησί μεταξύ Απριλίου 2019 και Δεκεμβρίου 2020″.
Σύμφωνα με την Κουβανοαμερικανίδα ακαδημαϊκο María Isabel Alfonso [16], μελετήτρια για τον αντίκτυπο των κυρώσεων των ΗΠΑ στις κουβανικές οικογένειες και ιδιαίτερα στις γυναίκες, οι συνέπειες είναι επίσης συναισθηματικές και ψυχολογικές.
Όταν αναλύουμε αυτά τα δεδομένα στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής του νησιού, είναι αξιοσημείωτη η καταστροφική επίδραση που είχε η πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ στην Κούβα τα τελευταία χρόνια. Αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι η κύρια αιτία των κακουχιών, που περνά ο κουβανικός λαός, βρίσκεται όχι στο εμπάργκο (αν και οι κυρώσεις το έχουν αυξήσει), αλλά στην αποτυχία του κουβανικού πολιτικού μοντέλου, που εμποδίζει την ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων, ουσιαστική προϋπόθεση για τους Κουβανούς να επιτύχουν μια πιο αξιοπρεπή ζωή σε μια δημοκρατία.
Με την έναρξη της πανδημίας COVID-19 στο νησί στις αρχές Μαρτίου 2020, η καθημερινή ζωή επιδεινώθηκε περαιτέρω. Επί του παρόντος, η Κούβα διέρχεται την πιο οξεία κρίση υγείας από την έναρξη της πανδημίας, με κατά μέσο όρο περισσότερα από 5.000 κρούσματα [17] (από 1.000 τον Ιούνιο). Πόλεις όπως η Ματάνζας, για παράδειγμα, χρειάστηκε να φέρουν ιατρικό προσωπικό [18] από άλλες επαρχίες, καθώς τα νοσοκομεία δεν έχουν πλέον την ικανότητα να ανταποκριθούν στην αύξηση του αριθμού των μολυσμένων ασθενών σε αυτήν την επαρχία.
Τολμώ να πω ότι η Κούβα αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση στην ιστορία της, μετατρέποντας σε μια ανθρωπιστική κρίση παρόμοια με αυτή που πέρασε η Βενεζουέλα τα τελευταία χρόνια, με ατελείωτες ουρές για αγορά βασικών προϊόντων, όπως ψωμί, ενώ τα είδη υγιεινής και το γάλα σε σκόνη δεν είναι διατίθεται πλέον ακόμη και σε κρατικά καταστήματα, που πωλούν τρόφιμα και εμπορεύματα σε ξένο νόμισμα. Αυτό που είναι ακόμα χειρότερο και καταστροφικό είναι η ανησυχητική έλλειψη φαρμάκων, η οποία θέτει τον πληθυσμό της Κούβας σε κατάσταση ευπάθειας εν μέσω της πανδημίας.
Επομένως, εάν ο Τζο Μπάιντεν, σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν αντιστρέψει τις πολιτικές του προκατόχου του σχετικά με την Κούβα το συντομότερο δυνατόν, οι συνέπειες μπορεί να είναι τραγικές και απροσδόκητες. Ζητώ επίσης από την κουβανική κυβέρνηση για μια διαφανή απεικόνιση των διαδηλώσεων στα ΜΜΕ χωρίς τη ρητορική αντιπαράθεσης, που προκαλεί περισσότερη βία μεταξύ των Κουβανών. Ακόμα κι αν οι περισσότεροι από εμάς στο νησί έχουμε απελπιστεί λόγω της φτώχειας και των δυσκολιών της καθημερινότητας, εξακολουθούμε να έχουμε την ελπίδα να δούμε το φως στο τέλος αυτού του φαινομενικά ατελείωτου τούνελ.