Από το Μεξικό στην Αυστραλία, αυτόχθονες νέοι αναπλάθουν το διαδίκτυο για τις γλώσσες τους

Εικονογράφηση: Isela Xospa, υπό πνευματικά δικαιώματα. Χρησιμοποιείται από το Global Voices με άδεια.

Υπάρχουν περίπου 7.000 γλώσσες στον κόσμο, αλλά μόνο 10 κυριαρχούν στο διαδίκτυο. Προηγούνται τα αγγλικά, με 25,9% διαδικτυακού περιεχομένου, ακολουθούμενα από κινέζικα, ισπανικά, αραβικά, πορτογαλικά, ινδονησιακά, γαλλικά, ιαπωνικά, ρωσικά και γερμανικά. Αντιμετωπίζοντας αυτήν την πραγματικότητα, οι αυτόχθονες νέοι από το Μεξικό ως την Αυστραλία χαράσσουν χώρους για τις γλώσσες τους στον ιστό.

Το 40% όλων των γλωσσών βρίσκονται σε “κάποιο επίπεδο κινδύνου”, σύμφωνα με την UNESCO, και οι αυτόχθονες γλώσσες κινδυνεύουν ιδιαίτερα, καθώς οι ηγεμονικές γλώσσες διαπερνούν την εκπαίδευση, τις κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως.

Στις 13 Ιουλίου, ακτιβιστές ιθαγενών γλωσσών από το Μεξικό και την Αυστραλία μοιράστηκαν στρατηγικές κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής ομιλίας, που συνδιοργάνωσαν το Global Voices και η First Languages ​​Australia, με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Αυστραλίας στο Μεξικό.

Υπάρχουν 68 ιθαγενείς γλώσσες στο Μεξικό και 250 στην Αυστραλία, καθιστώντας αυτές τις χώρες μέρος των πιο ποικιλόμορφων γλωσσικών τόπων στον πλανήτη, μαζί με την Παπούα Νέα Γουινέα, τη Νιγηρία, την Ινδονησία, την Ινδία και τη Βραζιλία.

“Η Αυστραλία και το Μεξικό είναι δύο χώρες αποτέλεσμα αποικιών και επιβολής ηγεμονικής γλώσσας”, δήλωσε η συντονίστρια της εκδήλωσης, Isela Xospa, ιθαγενής Νάουα εικονογράφος. Για εκείνη, αυτή η κατάσταση οδηγεί στο να βλέπει και να κατανοεί τον κόσμο σε μία μόνο γλώσσα, κάτι που αποτελεί τεράστια απώλεια.

“Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι το διαδίκτυο κυριαρχείται από ηγεμονικές γλώσσες. Μπορείς να έχεις πρόσβαση στο διαδίκτυο, εάν γνωρίζεις την ηγεμονική γλώσσα, αλλά δεν υπάρχει στη δική σου γλώσσα”, είπε. Υποστηρίζει ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους, για τους οποίους οι νέοι δε βλέπουν τον εαυτό τους στο διαδίκτυο και μπορεί να εγκαταλείψουν τη γλώσσα τους.

Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι οι νέοι μιλούν τις γλώσσες των προγόνων τους λιγότερο συχνά, κυρίως λόγω αποσύνδεσης με τους πρεσβύτερους. Οι γονείς δε γνωρίζουν ή δε διδάσκουν τις γλώσσες τους στα παιδιά τους τόσο συχνά, αφήνοντας το έργο στους παππούδες, αν έχουν μείνει κοντά τους.

Ο Joaquín Yescas Martínez, ένας Ζαποτέκο Χίτζα από την Οαχάκα του Μεξικού, εξήγησε: “Πολλοί γονείς φοβόνταν τα σχολεία. Τιμωρούνταν, επειδή μιλούσαν τη γλώσσα τους, όταν ήταν νεότεροι στα σχολεία. Εξαιτίας αυτού του φόβου, πολλοί συμμαθητές της γενιάς μου δε μιλούν τη γλώσσα τους”.

Το να γίνουν οι ιθαγενείς γλώσσες πιο παρούσες στο διαδίκτυο μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην προσέλκυση των νέων να μάθουν, να εξασκηθούν και να αφήσουν πίσω την ντροπή του να μιλούν τη γλώσσα τους.

“Όταν οι νέοι μπορούν να δουν και να ακούσουν τη γλώσσα τους να χρησιμοποιείται σε δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, να κοινοποιείται και να γίνεται προσβάσιμη στο Διαδίκτυο, τους ενθαρρύνει να αναζητήσουν και να μοιραστούν τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους”, δήλωσε η Annalee Pope, μια Γουάκα-Γουάκα από το Κεντρικό Κουίνσλαντ της Αυστραλίας.

Ωστόσο, δεν αφορά μόνο τη χρήση ιθαγενών γλωσσών σε δημοφιλείς διαδικτυακές πλατφόρμες, αλλά και την διαμόρφωση της ειδησεογραφίας,  έτσι ώστε οι νέοι να κάνουν δικό τους το Διαδίκτυο. Για παράδειγμα, η Rachel Dikul Baker, μια Γιόλνιου από τη Βόρεια Επικράτεια στην Αυστραλία, υποστηρίζει νέους τομείς διαδικτύου, που χρησιμοποιούν τη γλώσσα της, γιόλνιου μάθα, και αντικατοπτρίζουν τη φιλοσοφία Γιόλνιου του συγγενικού συστήματος, ενός συνόλου πολιτιστικών κανόνων, στους οποίους τα παιδιά μαθαίνουν τη συγκεκριμένη σχέση τους με κάθε άλλον Γιόλνιου και με πολλά στοιχεία του φυσικού κόσμου.

“Το σύστημα συγγένειας Γιόλνου είναι μια σχέση με τη γη, μια σχέση με αυτό που βρίσκεται μέσα στη γη, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων και των γλωσσών”, είπε. “Πολλές αποσυνδέσεις συμβαίνουν, επειδή οι τομείς διαδικτύου δεν έχουν γίνει ένα με αυτό το σύστημα. Επομένως, η εκμάθηση γλωσσών στο διαδίκτυο δεν έχει σχεδιαστεί στο σύστημα συγγένειας Γιόλνιου”. Στην οργάνωσή της, την ARDS Aboriginal Corporation, βοηθά στην ανάπτυξη μιας “πλατφόρμας γλωσσών γουαράμι, που να βασίζεται στη συγγένεια”, είπε.

Ιθαγενείς ακτιβιστές από το Μεξικό και την Αυστραλία μοιράστηκαν στρατηγικές κατά τη διάρκεια διαδικτυακής ομιλίας, που συνδιοργανώθηκε από το Global Voices και την First Languages Australia, με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Αυστραλίας στο Μεξικό, στις 13 Ιουλίου 2021.

Ο Joaquín, από την πλευρά του, ονειρεύεται δωρεάν λογισμικό και μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργημένα από και για τους αυτόχθονες πληθυσμούς στις γλώσσες τους. Παράλληλα με την συνηγορία του για δωρεάν λογισμικό, ο Joaquín συνίδρυσε και εργάζεται για διάφορες πρωτοβουλίες, που έχουν σχεδιαστεί για τη διάδοση της χρήσης της γλώσσας χίτζα. Βλέπει τα δύο πάθη του να συγχωνεύονται για να δημιουργήσουν νέους χώρους στο διαδίκτυο.

Θα ήθελε να δει ένα διευρυνόμενο δίκτυο ψηφιακών ακτιβιστών να εργάζονται για τη βελτίωση της σύνδεσης στο Διαδίκτυο σε κοινότητες, όπου η ψηφιακή πρόσβαση είναι σπάνια, αλλά επίσης να προωθούν αυτόχθονα “κοινοτικά διαδίκτυα” για ανταλλαγή πληροφοριών.

“Μπορούμε να δημιουργήσουμε τα δικά μας μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέσα σε [αυτόχθονες] κοινότητες και να δημιουργήσουμε περισσότερους ομιλητές. Μπορούμε να δημιουργήσουμε άλλα δίκτυα διαδικτύου με περισσότερο περιεχόμενο στη γλώσσα μας”, είπε.

Η ομιλήτρια μάγια María Lilia Hau Ucan, με καταγωγή από το Κινίλ του Γιουκατάν του Μεξικού, εξέφρασε την ελπίδα να δει τη νεολαία στο Γιουκατάν να εκφράζεται δημιουργικά στις ιθαγενείς γλώσσες τους μέσω τραγουδιών, ποίησης και άλλων μορφών αφηγήσεων.

“Κάνουν τη γλώσσα δική τους, όταν γράφουν, κάτι που είναι φανταστικό. Υπάρχουν επίσης ομάδες νέων, που συμμετέχουν σε κοινοτικά ραδιόφωνα, εκπομπές, περιοδικά, κοινωνικά δίκτυα…προσπαθούν ακόμη και να μεταδώσουν τη γλώσσα διδάσκοντάς την μέσω TikTok”.

Για παράδειγμα, στη Λατινική Αμερική, υπάρχουν λογαριασμοί TikTok για εκάμθηση νάουατ από το Ελ Σαλβαδόρ, μάγια κακτσικέλ από το Μεξικό και τη Γουατεμάλα, κίτσουα από τον Ισημερινό και γουαοράνι από την Αμαζονία στο Εκουαδόρ. Σε γενικές γραμμές, το “Native TikTok“, όπου οι νέοι μοιράζονται ιθαγενή κουλτούρα, χιούμορ και αιτήματα για δικαιώματα ιθαγενών και γης, είχε μια άνθηση στην πλατφόρμα. Υπάρχουν επίσης εφαρμογές για την εκμάθηση ιθαγενών γλωσσών στο Μεξικό και την Αυστραλία.

Η μουσική είναι ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο οι αυτόχθονες νέοι μοιράζονται τις γλώσσες τους. Ο ράπερ Baker Boy ραπάρει στη μητρική του γλώσσα, την γιόλνιου μάθα, καθώς και στα αγγλικά, στο τραγούδι του “Meditjin” με τον JessB:

Η τραγουδίστρια Sara Curruchich από τη Γουατεμάλα, τραγουδά στη μητρική της γλώσσα, μάγια κακτσικέλ, και στα ισπανικά. Είναι επίσης υπέρμαχος γλωσσικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που προωθεί τις ιθαγενείς γλώσσες στη μουσική. Το 2020, δημιούργησε μια λίστα αναπαραγωγής στο Spotify με ιθαγενείς γυναίκες από όλο τον κόσμο, που ονομάζεται Voces de Mujeres Indígenas IXOQI.

“Είναι ανθρώπινο δικαίωμα για τους ιθαγενείς να μιλούν τη γλώσσα τους, να εκφράζονται, να κοινωνικοποιούνται και να μην ντρέπονται να την μιλήσουν”, δήλωσε η Isela Xospa.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ηχογράφηση της διαδικτυακής ομιλίας “Ιθαγενείς+Ψηφιακός χώρος. Πώς η νεολαία αναβιώνει τις ιθαγενείς γλώσσες στο Διαδίκτυο” στα ισπανικά εδώ.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.