Στιγμιότυπο από συνέτνευξη στο TRT World interview της Mahbooba Seraj, μέλους του Δικτύου Αφγανών Γυναικών.

“Εμείς, ο λαός του Αφγανιστάν, θα θέλαμε να πούμε στον κόσμο ότι μας άφησαν απομονωμένους με τους λύκους στη χώρα μας. Δεν καταλαβαίνω τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έριξαν και αποκατέστησαν και πάλι τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η εξουσία των οποίων θα επηρεάσει περισσότερο τη ζωή των γυναικών, η οποία θα καταστραφεί για άλλη μια φορά. Αισθάνομαι τεράστιο φόβο για τους Αφγανούς καλλιτέχνες, τραγουδιστές, επιχειρηματίες μεγιστάνες, που θα σταματούσαν τις δραστηριότητές τους όπως και παλιότερα κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ταλιμπάν τη δεκαετία του '90”, δήλωσε πρόσφατα η διακεκριμένη ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Αφγανιστάν, Mahbooba Seraj, μιλώντας στο TRT World.

Καθώς οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο σε μεγάλο μέρος του εδάφους του Αφγανιστάν αυτόν τον μήνα, με την Καμπούλ να είναι από τις τελευταίες πόλεις που έπεσαν στις 15 Αυγούστου, προκάλεσαν όλεθρο. Ο πρόεδρος Ασράφ Γκανί κατέφυγε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αφού υπέγραψε συμφωνία παράδοσης με τους αδελφούς Μουλά Γκανί.

Τώρα που οι Ταλιμπάν έχουν τον πλήρη έλεγχο, οι Αφγανοί πολίτες παραμένουν σε φόβο και αβεβαιότητα, καθώς εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν διπλωμάτες και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών.

Οι Αφγανοί, αποκαμωμένοι από τον πόλεμο, ξαναζούν το 1994, όταν οι Ταλιμπάν επιτέθηκαν στην κυβέρνηση του τότε Αφγανού ηγέτη Δρ Νατζίμπ, παίρνοντας τον έλεγχο της Καμπούλ με τη βία και εγκαθιδρύοντας μια ισλαμική ηγεσία με επικεφαλής τον Μουλά Ουμάρ.

Η απότομη αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών και οι αποτυχημένες διαπραγματεύσεις της τρόικας στη Ντόχα οδήγησαν σε περισσότερη βία επί τόπου, υπενθυμίζοντας στους Αφγανούς όσα υπέστησαν πριν από 25 χρόνια: απώλεια ολόκληρης της κοινωνικής δομής και υποδομής υγείας τους, απόρριψη των δικαιωμάτων των γυναικών και πλήρη διακοπή λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος.

Κατά συνέπεια, πολλοί φεύγουν από το Αφγανιστάν φοβούμενοι ό,τι έρχεται. Ένα τέτοιο άτομο είναι ο Gull Muhammad.

Για τον Gull, ο οποίος έφυγε στις 7 Αυγούστου από το Σπιν Μπολντάκ, μια παραμεθόρια πόλη με το Πακιστάν, μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του, δεν είχε νόημα να μείνει, μόλις έφτασαν στην πόλη οι μαχητές των Ταλιμπάν. Θυμάται πολύ καλά πώς, κατά το προηγούμενο καθεστώς των Ταλιμπάν, οι γυναίκες μετατράπηκαν σε σκλάβες, εξαναγκάστηκαν σε γάμους με στρατιώτες των Ταλιμπάν και σε μοιχεία. Σε μια συνέντευξη στο Global Voices, ο Gull εξήγησε:

Είδα άντρες με τουρμπάνια στο κεφάλι και τουφέκια στα χέρια, με μηχανάκια Honda στη μέση της νύχτας να φωνάζουν “Αλλάχ-ου-Άκμπαρ” και να μπαίνουν στο Σπιν Μπολντάκ. Τότε αποφάσισα να βρω ένα ασφαλέστερο μέρος για την οικογένειά μου. Έφυγα για το Πακιστάν, διασχίζοντας την συνοριακή πύλη Χαμάν. Οι κάτοικοι του Σπν Μπολντάκ γνώριζαν ότι δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να ζουν με ασφάλεια στην περιοχή, φοβούμενοι ότι οι Ταλιμπάν είχαν έρθει με παρόμοιες προθέσεις όπως στο παρελθόν.

Ο Gull πέρασε στο Πακιστάν με τη γυναίκα του και τα πέντε παιδιά του και τις γυναίκες των αδελφών του και των τριών παιδιών τους. Εκεί, έλαβε βοήθεια από έναν άντρα ονόματι Bakhtiyar, ιδιοκτήτη μιας έκθεσης ελαστικών μοτοσικλετών. Ο Gull εξήγησε ότι οι γυναίκες έφεραν μαζί τους κοσμήματα και υφάσματα, που σκοπεύει να χρησιμοποιήσει η οικογένεια για να τα βγάλει πέρα ​​στο Πακιστάν. “Τώρα θα φύγω για την πρωτεύουσα Κουέτα του Μπαλουχιστάν και στη συνέχεια για το Καράτσι, όπου σκοπεύω να μείνω στο σπίτι της κόρης μου, που ζει με τον άντρα της εκεί”, εξήγησε ο Gull, καθώς έπαιρνε μια ανάσα με την οικογένειά του μέσα στον εκθεσιακό χώρο από τον καύσωνα.

Ο Bakhtiyar βοήθησε τον Gull δίνοντάς του ένα μηχανοκίνητο όχημα, που μετέφερε την οικογένεια του Gull στην Κουέτα. “Η οικογένεια των Παστούν έφτασε εδώ απελπισμένη, αναζητώντας ασφάλεια. Έδωσα στην οικογένεια φαγητό και στέγη”, δήλωσε ο Bakhtiyar στο Global Voices.

Η οικογένεια του Gull είναι μόνο μία από τις πολλές οικογένειες προσφύγων, που αναμένεται να φτάσουν στο Πακιστάν και σε άλλες γειτονικές χώρες, εάν ο διάλογος μεταξύ των Ταλιμπάν, της ηγεσίας και των αρχηγών των Ταλιμπάν, που βρίσκονται στην Ντόχα, δεν καταλήξει σε ειρηνευτική συμφωνία για τη χώρα.

Η δυσχερής θέση των Αφγανών γυναικών

Μία από τις ομάδες, που επηρεάστηκαν περισσότερο από τον πόλεμο επί δεκαετίες, είναι οι Αφγανές, οι οποίες βρίσκονται τώρα αντιμέτωπες με μια σκληρή και νέα πραγματικότητα. Φοβούνται ότι υπό τους Ταλιμπάν τους περιμένει η απώλεια του τρόπου ζωής τους και της πρόσβασής τους στην εκπαίδευση, παράλληλα με την πλήρη παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.

Τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, πολύ πριν ξεδιπλωθεί η τρέχουσα κρίση, πραγματοποιήθηκε μια συνέντευξη Τύπου για όλες τις γυναίκες στην Καμπούλ. Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν η βουλευτής Fawzia Koofi, η Mary Akrami, εκτελεστική διευθύντρια του Αφγανικού Γυναικείου Δικτύου, και η Palwasha Hassan από το Εκπαιδευτικό Κέντρο Αφγανών Γυναικών.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, οι γυναίκες ζήτησαν “άμεση, μόνιμη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός” και τερματισμό δολοφονιών πολιτών, στοχευμένων δολοφονιών, σεξουαλικής δουλείας των γυναικών και της πρακτικής των γάμων με τη βία με μαχητές των Ταλιμπάν.

Οι γυναίκες ζήτησαν επίσης την ισότητα των φύλων στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, τονίζοντας ότι, διαφορετικά, θα μπορούσε να υπάρξει συγκλονιστική ανατροπή στις ελευθερίες των κοριτσιών και των γυναικών, ειδικά εάν οι Ταλιμπάν διοικούν τη χώρα ελλείψει οποιουδήποτε ελέγχου.

Μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου τότε, η Palwasha Hassan είπε: “[Οι Ταλιμπάν] δεν έχουν μάθει τίποτα από το παρελθόν και είναι πιο βάναυσοι και προκλητικοί από πριν. Έχουν “μηδενικές γνώσεις” διοίκησης μιας χώρας, τι σημαίνει Αφγανιστάν χωρίς αποκλεισμούς ή ποια η αξία της συμμετοχής των γυναικών στην οικοδόμηση του έθνους. Ήδη, σε ορισμένες περιοχές που ελέγχονται από τους Ταλιμπάν, τα κορίτσια απαγορεύονται από τα σχολεία μετά την εφηβεία, κάτι που παραβιάζει το αφγανικό σύνταγμα. Εμφανίζονται ρεπορτάζ για τους Ταλιμπάν να εκδίδουν διατάγματα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες δεν πρέπει να εργάζονται, να εκπαιδεύονται ή να βγαίνουν από τα σπίτια τους χωρίς “μαχράμ” [άνδρα συγγενή εξ αίματος: αδελφό, πατέρα ή σύζυγο]”.

Οι Αφγανές πολιτικές ηγέτιδες πολεμούν εδώ και πολύ καιρό έναν περίπλοκο πόλεμο. Φέρουν το μεγαλύτερο βάρος της τρομοκρατικής βίας και οι Αφγανές γυναίκες και παιδιά έχουν υποστεί τα περισσότερα στη διάρκεια της σύγκρουσης. Σύμφωνα με έκθεση της αποστολής βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών στο Αφγανιστάν, αποτελούν το 46% του συνόλου των θυμάτων αμάχων και παραμένουν εξαιρετικά ευάλωτοι στο μέλλον. Σύμφωνα με το Υπουργείο Ασφαλείας και Άμυνας του Αφγανιστάν, τουλάχιστον 20 διεθνείς μαχητικές ομάδες επιχειρούν στο Αφγανιστάν, οι περισσότερες από τις οποίες θα επιτεθούν σε πολλούς ήπιους στόχους, προκειμένου να επιτύχουν εδαφικά κέρδη.

Τον τελευταίο χρόνο, υπήρξε μια σειρά από στοχευμένες δολοφονίες γυναικών δημοσιογράφων, υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γυναικών, που εργάζονταν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Το μέλος του κοινοβουλίου και διαπραγματεύτρια Fawzia Koofi πυροβολήθηκε στο χέρι στο 2020, αλλά επέζησε της απόπειρας δολοφονίας και επέστρεψε στις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Ντόχα ως μία από τις λίγες γυναίκες συμμετέχουσες. Το παράδειγμά της απεικονίζει το θάρρος, με το οποίο οι Αφγανές γυναίκες αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους σε αυτή τη δύσκολη φάση.

Και παρά τις ζοφερές προοπτικές τους, αψηφούν τον κίνδυνο και αρνούνται να παραμείνουν σιωπηλές.

Ο κόσμος πρέπει να αναγνωρίσει αυτές τις φωνές, που μιλούν για μια από τις πιο περίπλοκες καταστάσεις στον κόσμο.

Είναι 2021 και είναι καιρός να δούμε Αφγανές στο “τιμόνι” των ειρηνευτικών συνομιλιών, όχι μόνο ως ανταμοιβή για όλα όσα υπέστησαν αυτά τα χρόνια του πολέμου, αλλά επειδή είναι αποφασιστικές και θαρραλέες ηγέτιδες ενόψει ενός αβέβαιου μέλλοντος.