Το διάσημο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Dozhd (TVRain) και το ερευνητικό μέσο Vazhnye Istorii (iStories) έχουν χαρακτηριστεί ως “ξένοι φορείς” από Ρώσους αξιωματούχους. Συμμετέχουν σε ένα ήδη γεμάτο κατάλογο ανεξάρτητων εφημερίδων, μη κερδοσκοπικών οργανώσεων και ατόμων στη Ρωσία, που έχουν προστεθεί στα πολλαπλά μητρώα όσων το κράτος θεωρεί ότι “εμπλέκονται σε πολιτικές δραστηριότητες” προς το συμφέρον “ξένων οντοτήτων” και “λαμβάνουν βοήθεια από το εξωτερικό”.
Η Diana Magnay, ανταποκρίτρια της Μόσχας για το Sky News, επεσήμανε ότι η ανακοίνωση ήρθε αμέσως μετά τη συνάντηση του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με την απερχόμενη Γερμανίδα ηγέτιδα Άνγκελα Μέρκελ στην πρωτεύουσα της Ρωσίας.
Moments after Putin wraps up his final presser with Merkel (her 60th visit to Russia), two more independent news outlets in Russia are declared foreign agents – #Dozhd (Rain) TV and #iStories. Draw the curtains and turn off the lights, RIP the free press here
— Diana Magnay (@DiMagnaySky) August 20, 2021
Λίγες στιγμές αφότου ο Πούτιν ολοκληρώνει την τελευταίο του συνέντευξη Τύπου με τη Μέρκελ (60ή επίσκεψή της στη Ρωσία), δύο ακόμη ανεξάρτητα ειδησεογραφικά μέσα στη Ρωσία ανακηρύσσονται ξένοι φορείς: το #Dozhd (Rain) TV και το #iStories. Κλείστε τις κουρτίνες και σβήστε τα φώτα, αιωνία της η μνήμη στην ελευθερία του Τύπου εδώ
Ο χαρακτηρισμός Dozhd και iStories έρχεται μόλις δύο ημέρες, αφότου η ανεξάρτητη ομάδα παρακολούθησης των εκλογών Golos ανακηρύχθηκε “ξένος φορέας” από το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης. Προηγουμένως, ο ίδιος χαρακτηρισμός είχε αποδοθεί στους ειδησεογραφικούς ιστότοπους VTimes, Meduza και RFE/RL, που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ, στο ερευνητικό δημοσιογραφικό εγχείρημα The Insider και σε μεμονωμένους δημοσιογράφους.
Το ρωσικό δίκαιο απαιτεί από οργανισμούς ή άτομα, που ορίζονται ως ξένοι φορείς, να εγγραφούν επίσημα στο κράτος, αλλιώς αντιμετωπίζουν κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων προστίμων και φυλάκισης. Απαιτείται επίσης να αναφέρουν τακτικά τις δραστηριότητές τους και να αναφέρουν την ιδιότητα του ξένου φορέασε οποιοδήποτε υλικό ή περιεχόμενο διανέμουν, συμπεριλαμβανομένων των αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Say hello to the new bumper that plays before every new segment on Dozhd TV. (It’s the standard legalese warning that you’re tuned into the ravings of an evil foreign agent.) pic.twitter.com/OWcWctWQYX
— Kevin Rothrock (@KevinRothrock) August 20, 2021
Πείτε γεια στο νέο πράμα, που παίζει πριν από κάθε νέα δημοσίευση στο κανάλι Dozhd. (Είναι η τυπική νόμιμη προειδοποίηση ότι είστε συντονισμένοι κι ακούτε τις τρέλες ενός κακού ξένου φορέα.)
Ειδικότερα για τα ΜΜΕ, το να αποκαλείσαι ξένος φορέας σημαίνει δυσκολίες στη λήψη αποσπασμάτων από πηγές και ταχεία μείωση των εσόδων από διαφημίσεις. Ενώ ορισμένοι οργανισμοί έχουν επιλέξει να διακόψουν τις δραστηριότητές τους ή να μετακομίσουν στο εξωτερικό, άλλοι βασίζονται τώρα σε πληθοποριστικές δωρεές. Αυτός ο χώρος, όμως, πλημμυρίζει όλο και περισσότερο.
Ενώ το iStories πιθανότατα χαρακτηρίστηκε “ξένος φορέας” λόγω του ότι ήταν εγγεγραμμένο στη Λετονία, το Dozhd είναι εγγεγραμμένο στη Ρωσία και εξαρτάται από τα έσοδα από διαφημίσεις. Όπως σημείωσε στο Twitter ο Jake Cordell, ανταποκριτής των Moscow Times, στο πρώτο εξάμηνο του 2021, το 40% των διαφημιστικών εσόδων του Dozhd προήλθε από το YouTube.
Dozdh got 190 million rubles ($2.5m) from ad revenues and cable distribution deals last year. That was 55% of their entire income. If advertisers head for the exit like at other media outlets designated “foreign agents,” that will deliver a huge blow to their operations https://t.co/3wQQQdnCBw
— Jake Cordell (@JakeCordell) August 20, 2021
Το Dozdh πήρε 190 εκατομμύρια ρούβλια (2,5 εκατομμύρια δολάρια) από έσοδα από διαφημίσεις και συμφωνίες διανομής σε καλωδιακή τηλεόραση πέρυσι. Αυτό ήταν το 55% του συνολικού εισοδήματός τους. Εάν οι διαφημιστές πάρουν τον δρόμο της εξόδου, όπως σε άλλα μέσα ενημέρωσης, που έχουν οριστεί ως “ξένοι φορείς”, αυτό θα επιφέρει ένα τεράστιο πλήγμα στις δραστηριότητές τους
Σε συνέντευξή της στην ανεξάρτητη εφημερίδα Meduza, η ιδρύτρια της Dozhd, Natalya Sindeeva, είπε ότι δεν έχει “τίποτα να πει ακόμα, εκτός από ένα κάρο βρισιές” σχετικά με τον ορισμό του ξένου φορέα, αλλά ότι το κανάλι θα “σκέφτεται περισσότερο τώρα” τα επόμενα βήματά τους.
Ο Roman Anin, αρχισυντάκτης του iStories, του οποίου το σπίτι δέχτηκε επίθεση από επιβολείς του νόμου την άνοιξη λόγω έρευνας διαφθοράς υψηλόβαθμων προσώπων, είπε ότι η ομάδα σύνταξης ήταν προετοιμασμένη για τον ορισμό αυτό και κατανοούσε τους κινδύνους. Μιλώντας στη Meduza, ο Anin εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι ήταν αδύνατο για ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης να εγγραφεί στη Ρωσία, να είναι κερδοφόρο και να επιβιώσει.
Οι ρωσικές Αρχές άφησαν τους δημοσιογράφους χωρίς επιλογή. Η εγγραφή μας στο εξωτερικό και η εργασία μας με τέτοια χρηματοδότηση γίνεται από ανάγκη. Σε άλλες συνθήκες, θα εγγραφόμαστε με χαρά στη Ρωσία.
Η ομάδα του iStories δήλωσε στον ιστότοπό τους ότι ήταν ανοιχτοί με το κοινό τους σχετικά με την εγγραφή τους στο εξωτερικό και το έκαναν, “προκειμένου να παραμείνουν ελεύθεροι”:
А что касается самого списка иноагентов, то в нем уже столько приличных людей и изданий, что не находиться в нём просто неприлично.
Όσο για τη λίστα με τους ξένους φορείς, μέχρι τώρα έχει τόσους πολλούς αξιοπρεπείς ανθρώπους και δημοσιεύσεις, ώστε το να μην είσαι σε αυτήν τη λίστα είναι απλώς απρεπές.