Ένα συμβολικό φέρετρο τοποθετήθηκε έξω από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Μπακού για να αναπαραστήσει πρόσφατα θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης. Στιγμιότυπο από βίντεο του Meydan TV.

Ένα φέρετρο καλυμμένο με τα ονόματα των θυμάτων ενδοοικογενειακής κακοποίησης τοποθετήθηκε στην είσοδο του Υπουργείου Εσωτερικών στο Μπακού στις 30 Ιουλίου. Η εγκατάσταση οργανώθηκε από τρεις εκπροσώπους μιας τοπικής φεμινιστικής συλλογικότητας για την καταπολέμηση της αυξανόμενης έμφυλης βίας στο Αζερμπαϊτζάν. Τουλάχιστον πέντε γυναίκες σκοτώθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν τον Ιούλιο λόγω ενδοοικογενειακής βίας.

Το πιο πρόσφατο θύμα, η Nargiz Mustafayeva, στραγγαλίστηκε μέχρι θανάτου στις 25 Ιουλίου από τον σύζυγό της. Άτομα του ακτιβιστικού χώρου, που εργάζονται για την ισότητα των φύλων, λένε ότι η νομοθεσία και η αστυνομία της χώρας αποτυγχάνουν να διασφαλίσουν την ασφάλεια των γυναικών σε καταστάσεις κακοποίησης. Σύμφωνα με μια από τις ακτιβίστριες που οργάνωσαν τη διαμαρτυρία, το συμβολικό φέρετρο με τα ονόματα των πέντε θυμάτων του περασμένου μήνα τοποθετήθηκε έξω από το κυβερνητικό κτίριο, σε μια προσπάθεια να φανούν οι συνέπειες της αδράνειας.

Προσωπικό του Υπουργείου Εσωτερικών αφαίρεσε γρήγορα το φέρετρο, ενώ η αστυνομία συνέλαβε και τις τρεις γυναίκες, αφήνοντάς τις ελεύθερες λίγο μετά την ανάκριση σε τοπικό αστυνομικό τμήμα.

#Azerbaijan feminist activists, detained yesterday while staging a protest in front of ministry of interior against increasing femicide reports (5 in last 2 weeks). They were released shortly but the problem of gender-based violence remains subject to neglect by the authorities. pic.twitter.com/K44Fb3krei

— Najmin Kamilsoy (@necminkamil) July 30, 2021

Φεμινίστριες ακτιβίστριες συνελήφθησαν χθες, ενώ οργάνωσαν διαμαρτυρία μπροστά από το υπουργείο Εσωτερικών ενάντια στις αυξανόμενες αναφορές γυναικοκτονιών (5 τις τελευταίες 2 εβδομάδες). Αφέθηκαν ελεύθερες σύντομα, αλλά το πρόβλημα της έμφυλης βίας παραμένει αντικείμενο παραμέλησης από τις Αρχές. 

Οι ακτιβίστριες για το φύλο λένε ότι, συχνά, όταν οι γυναίκες ζητούν βοήθεια από τις Αρχές επιβολής του νόμου, η πρώτη απάντηση των αξιωματικών είναι συχνά η συμφιλίωση, η οποία μπορεί να θέσει σε περαιτέρω κίνδυνο τις γυναίκες, που επιζούν από κακοποίηση. “Όταν τα θύματα βίας στο Αζερμπαϊτζάν πλησιάζουν την αστυνομία, προσπαθούν να τα συμφιλιώσουν με τον δράστη ή η αστυνομία αποθαρρύνει τις γυναίκες να καταγγείλουν. Και ως αποτέλεσμα, η γυναίκα πεθαίνει”, είπε η Aytaj Aghazade, μια από τις συμμετέχουσες στη διαδήλωση, στο OC Media.

Αλλά ο Elshad Hajiyev, ο επικεφαλής των σχέσεων με τα ΜΜΕ στο Υπουργείο Εσωτερικών, απέρριψε αυτά τα επιχειρήματα σε συνέντευξη με δημοσιογράφους μετά τη διαδήλωση, αν και όχι χωρίς μερικά αμφιλεγόμενα σημεία:

Μιλώντας γενικά, οι δηλώσεις που έγιναν εδώ [στη διαδήλωση] δεν έχουν βάση. Ερευνούμε όλες τις υποθέσεις δολοφονιών μαζί με όλες τις άλλες αρμόδιες κυβερνητικές Αρχές. Είναι αδύνατο να μην ληφθούν μέτρα για κάθε μεμονωμένη περίπτωση. Το προσωπικό του Υπουργείου Εσωτερικών εφαρμόζει τους υπάρχοντες κανόνες και διαδικασίες σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Σας διαβεβαιώνω ότι καμία από τις υποθέσεις/καταγγελίες που ελήφθησαν δεν προσεγγίστηκε απρόσεκτα.

Γνωρίζετε πολύ καλά ότι, σήμερα, στην κοινωνία μας υπάρχουν ορισμένες αξίες ηθικής. Γι’ αυτό δεν μπορούμε απλώς να βάζουμε έναν αξιωματικό σε υπηρεσία μπροστά σε οποιοδήποτε σπίτι. Αυτός είναι επίσης ο λόγος, που δεν μπορούμε απλώς να κοινοποιούμε όλες τις πληροφορίες στο κοινό σχετικά με περιπτώσεις κακοποίησης – υπάρχουν παιδιά που εμπλέκονται στη διαδικασία, υπάρχουν και άλλα μέλη της οικογένειας. Πρέπει να λάβουμε υπόψη τις αξίες της ηθικής ως αποτέλεσμα. Είναι λοιπόν φυσικό σε τέτοιες συνθήκες η αστυνομία να προσπαθεί να βοηθήσει το ζευγάρι να αναζωπυρώσει τη σχέση του.

Η αστυνομία θα επέμβει μόνο σε περιπτώσεις, όπου υπάρχει θύμα ή σημάδια κακοποίησης. Αλλά φυσικά όλα εξαρτώνται από τις έρευνες που διεξάγονται όχι μόνο από την αστυνομία αλλά και από άλλους αρμόδιους φορείς. Σε περίπτωση που υπάρχουν αποδείξεις και, εάν ο πολίτης όντως έχει υποστεί πίεση και εάν [αυτή η πίεση] συνεχιστεί και υπάρχουν πραγματικά γεγονότα τραυματισμού με βάση την ιατροδικαστική, τότε αυτό γίνεται παραβίαση δικαιωμάτων. Στη συνέχεια αυτά τα θύματα τοποθετούνται σε καταφύγια και τα δικαιώματά τους προστατεύονται.

Αφού ρωτήθηκε εάν οι γυναικοκτονίες είναι ένα πολιτικό ζήτημα, ο Hajiyev το διέψευσε επίσης. “Το να λέμε ότι οι γυναικοκτονίες είναι πολιτικές είναι μια πολιτική δήλωση από μόνη της. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στο Αζερμπαϊτζάν. Τέτοιες δηλώσεις δεν βασίζονται σε γεγονότα ή αποδεικτικά στοιχεία”. Αλλά οι ακτιβίστριες ισχυρίζονται ότι τα πέντε θύματα τον περασμένο μήνα παρουσιάζουν μια διαφορετική εικόνα.

Ορισμένες ακτιβίστριες κάνουν εκστρατεία υπέρ του να υιοθετήσει το Αζερμπαϊτζάν τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μια διεθνή σύμβαση για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών.

Μια από τις διοργανώτριες και συμμετέχουσες στις διαδηλώσεις, η Gulnara Mehdiyeva, είπε στο OC Media ότι αυτές οι δολοφονίες ήταν πολιτικές και προέρχονται από έλλειψη νομικών και προστατευτικών μέτρων:

Πιστεύουμε ότι οι δολοφονίες γυναικών είναι πολιτικές και ότι οι τρέχουσες δολοφονίες είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ασφάλειας του κράτους για τις γυναίκες, της έλλειψης βοήθειας που χρειάζονται οι γυναίκες θύματα και της αδιαφορίας της αστυνομίας για τέτοιες εκκλήσεις. Γι’ αυτό διαμαρτυρηθήκαμε μπροστά στο υπουργείο.

Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Επιτροπή του Αζερμπαϊτζάν, υπήρξαν τουλάχιστον 1.180 περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών το 2020. Ωστόσο, οι ακτιβίστριες λένε ότι οι αριθμοί είναι πιθανώς υψηλότεροι, δεδομένου του στίγματος γύρω από την ενδοοικογενειακή κακοποίηση με βάση το φύλο στο Αζερμπαϊτζάν, κάτι που επισημάνθηκε σε έκθεση, που δημοσιεύθηκε στο 2020.

Πολλοί από τις ακτιβίστριες πίσω από εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις γυναικοκτονίες και την ενδοοικογενειακή κακοποίηση, έχουν γίνει συχνά οι ίδιοι στόχοι κακοποίησης και βίας. Δεκάδες γυναίκες στοχοποιήθηκαν στο διαδίκτυο φέτος σε κάτι που έμοιαζε με μια συντονισμένη εκστρατεία παρενόχλησης. Η αστυνομία και οι τοπικοί αξιωματούχοι δεν επέτρεψαν ποτέ σε ακτιβίστριες να οργανώσουν πορεία για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, κάτι που σε ορισμένα άτομα εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση της κυβέρνησης να εξαλείψει την ανισότητα και τη βία κατά των γυναικών.

Πέντε ημέρες μετά τη δήλωση του Elshad Hajiyev και τις διαβεβαιώσεις ότι το κράτος αντιμετωπίζει όλες τις καταγγελίες για κακοποίηση, η 23χρονη Sevinc Maharramova, η οποία ζήτησε βοήθεια τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, αφού κατηγόρησε τον σύζυγό της για ενδοοικογενειακή κακοποίηση, φέρεται να δολοφονήθηκε από τον σύζυγό της. Της έκοψε το κεφάλι.

Όταν ακτιβίστριες βοηθούσαν τη Maharramova τον Μάρτιο, οι τοπικές Αρχές επιβολής του νόμου αρνήθηκαν να παράσχουν οποιαδήποτε βοήθεια. Τοπικές ακτιβίστριες της βρήκαν ένα ασφαλές σπίτι, δικηγόρο και δουλειά. Σε ένα βίντεο σε απευθείας σύνδεση για το θάνατο της Maharramova, που κοινοποίησε η Gulnara Mehdiyeva στο Facebook, τόνισε την έλλειψη έρευνας για την καταγγελία της Maharramovaτον Μάρτιο.

Η αστυνομία δεν συνέλαβε ποτέ τον σύζυγό της για σωματική κακοποίηση. Όταν τελικά ο δικηγόρος της μπόρεσε να ανοίξει ποινική υπόθεση για βασανιστήρια, ο σύζυγος δεν εμφανίστηκε ποτέ στο δικαστήριο. Χωρίς καμία απόδειξη, απλώς τηλεφώνησε και είπε ότι είχε μολυνθεί από τον Covid. Ακριβώς όταν η Maharramova ανάρρωνε, μια μέρα με πήρε τηλέφωνο και είπε ότι δεν αντέχει άλλο και ότι θα επέστρεφε στον άντρα της λόγω των παιδιών. Χρησιμοποίησε τα παιδιά της εναντίον της.