Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι ένας καταστροφικός σεισμός μπορεί να πλήξει την Κωνσταντινούπολη στο μέλλον. Εικόνα από Şinasi Müldür, πρόσβαση από το Pixabay [1].
Η Τουρκία έχει πληγεί από μια σειρά φυσικών καταστροφών και περιβαλλοντικών κρίσεων [2] τους τελευταίους μήνες. Η ξηρασία στη λίμνη Βαν προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων φλαμίνγκο [3] τον Ιούλιο, ενώ μια ουσία ονόματι “θαλάσσια μύξα” κάλυπτε [4] τις ακτές της θάλασσας του Μαρμαρά για μήνες, καθιστώντας την ακτή αχρησιμοποίητη. Τον περασμένο μήνα, περίπου 240 πυρκαγιές μαίνονταν στη νότια ακτή της Τουρκίας [5]. Λίγο μετά τις πυρκαγιές, η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας —ιδιαίτερα οι πόλεις Μπαρτίν, Κασταμονή, Σινώπη και Σαμψούντα, επλήγησαν [6] από ξαφνικές πλημμύρες και κατολισθήσεις λάσπης λόγω της καταρρακτώδους βροχής. Ως αποτέλεσμα, 112 χωριά στην Κασταμονή και 86 χωριά στη Σινώπη έμειναν χωρίς ρεύμα [7], ενώ έξι γέφυρες σύμφωνα με πληροφορίες κατέρρευσαν [8] και οι δρόμοι της περιοχής έμειναν ερειπωμένοι. Περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί [9] και μετεγκατασταθεί λόγω των πλημμυρών. Η Προεδρία Διαχείρισης Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης (AFAD) ανακοίνωσε [10] ότι 8.000 άτομα προσωπικό, 20 σκύλοι διάσωσης και ένας στόλος ελικοπτέρων αναζητούν τραυματίες και επιζώντες. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες πληροφορίες, 82 κάτοικοι [11] έχασαν τη ζωή τους, ενώ 16 αγνοούνται [12] μέχρι τις 27 Αυγούστου.
Malesef olayın başlangıçı bu şekilde rabbim sen koru #bozkurt [13] #abana [14] #kastamonubozkurt [15] ??? pic.twitter.com/RVuBFu35UW [16]
— yalçın yılmaz (@yalnylm74327401) August 12, 2021 [17]
Έτσι ξεκίνησαν όλα, ο Θεός να μας προστατεύει.
Ενώ η κλιματική αλλαγή και η υπερβολική βροχή έπαιξαν ρόλο στις πιο πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες, ορισμένοι ειδικοί ισχυρίζονται ότι η εσφαλμένη τοποθέτηση φραγμάτων και η υπέρμετρη οικοδόμηση κοντά στις κοίτες των ρεμάτων συνέβαλαν στις πλημμύρες. Ο σεισμολόγος και γεωλόγος μηχανικός Ramazan Demirtaş δήλωσε [18] στην εφημερίδα Birgun σε συνέντευξή του ότι:
Εάν περιορίσουμε μια κοίτη ρέματος πλάτους 400 μέτρων σε 15 μέτρα και αν το νερό ανέβει επίσης κατά 7–10 μέτρα, το αποτέλεσμα είναι μια φυσική καταστροφή. Ο ένοχος είναι η ανθρωπότητα, που στένεψε άμεσα την κοίτη του ρέματος και άνοιξε τη δίοδο για ανάπτυξη και κατασκευές. Ας μην κατηγορούμε την υπερβολική βροχόπτωση, σαν να είναι πρωτόγνωρη στην ιστορία. Σχηματίστηκε ένα τεχνητό φράγμα με κτίρια χτισμένα δίπλα και η πλημμύρα, που προκλήθηκε από την καταρρακτώδη βροχή, χειροτέρεψε την κατάσταση.
Άλλοι ειδικοί λένε ότι οι καταστροφές και οι συνέπειές τους είναι πολιτικές. Σε μια συνέντευξη στο France 24, η ερευνήτρια πολιτικών για το νερό και το κλίμα Gokce Sencan είπε [19]:
Δεν βλέπω την Τουρκία να έχει κάποια συνολική και ολιστική πολιτική για την κλιματική αλλαγή, που να αντιμετωπίζει τα πάντα με αλληλένδετο τρόπο. Δεν μπορείτε να διαχωρίσετε τα θέματα επισιτιστικής ασφάλειας από τα θέματα ενεργειακής ασφάλειας και τις τιμές των τροφίμων από το ζήτημα της ξηρασίας.
Κατά την επίσκεψή [9] του στο Μποζκούρτ, μια από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τις πλημμύρες, ο Πρόεδρος Ερντογάν υποσχέθηκε να βοηθήσει την περιοχή να ανακάμψει όσο το δυνατόν γρηγορότερα:
Ας ελπίσουμε ότι θα αναγεννηθούμε από τις στάχτες μας. Δεν μπορούμε να φέρουμε πίσω τους πολίτες που χάσαμε, αλλά το κράτος μας έχει τα μέσα και τη δύναμη να αποζημιώσει όσους έχασαν αγαπημένα πρόσωπα.
Η βελτίωση, όμως, της αντιμετώπισης καταστροφών της Τουρκίας δεν αφορά μόνο την παροχή βοήθειας, την ανοικοδόμηση πόλεων, που έχουν υποστεί ζημιές από τις πλημμύρες και την αναφύτευση δασών, που κάηκαν ολοσχερώς. Η Τουρκία είναι μεταξύ μιας χούφτας χωρών, που δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, κάτι που πολλοί περιβαλλοντολόγοι έχουν επικρίνει μετά τις καταστροφές. “Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Πρέπει να γίνουμε μέρος του παγκόσμιου αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής”, δήλωσε [19] η εκπρόσωπος του Κόμματος των Πρασίνων της Τουρκίας, Emine Ozkan, σε συνέντευξή της στο France 24. Η Άγκυρα λέει ότι ο λόγος, που δεν υπέγραψε τη συμφωνία, είναι η άδικη κατάταξη. Η Τουρκία κατατάσσεται ως “ανεπτυγμένη” χώρα, κάτι που την εμποδίζει να αναζητήσει χρηματοδότηση, σε αντίθεση με τις χώρες που κατατάσσονται ως “αναπτυσσόμενες”.
“Αντί να δεσμευτεί για μείωση των εκπομπών άνθρακα, αύξησε [20] το παγκόσμιο μερίδιό [21] της μέχρι το 2018 [22]. Η κυβέρνηση συνεχίζει [23] να ενθαρρύνει την εξόρυξη άνθρακα και αλόγιστα προωθεί την οικοδόμηση σε παράκτιες περιοχές [24], συχνά σε βάρος της δασικής γης και των φυσικών οικοσυστημάτων. Πρόσφατα, η κυβέρνηση άλλαξε τον μακροχρόνιο νόμο, που απαγορεύει την κατασκευή και την ανάπτυξη σε δασικές εκτάσεις, [25] για να επιτρέψει την κατασκευή σε ορισμένα μέρη”, έγραψε [26] η δημοσιογράφος Asli Aydintasbas σε ένα άρθρο για την Washington Post στις 4 Αυγούστου 2021.
Μια μεγαλύτερη και διαφαινόμενη καταστροφή
Υπό το πρίσμα των πρόσφατων φυσικών καταστροφών και της αδύναμης κυβερνητικής ανταπόκρισης [27], πολλοί αναρωτιούνται εάν η κυβέρνηση είναι έτοιμη να χειριστεί τη χειρότερη καταστροφή της: έναν πιθανό σεισμό στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη και οικονομικό κόμβο της Τουρκίας.
Fires rage as they do because firefighting capabilities have been gutted. Floods turn into tsunamis because of bad urban planning and poor drainage.
Turkey’s number one priority should be to get rid of these people before the big one hits Istanbul.
Seriously.
— Can Okar (@canokar) August 14, 2021 [28]
Οι πυρκαγιές μαίνονται, καθώς οι πυροσβεστικές ικανότητες έχουν εξαλειφθεί. Οι πλημμύρες μετατρέπονται σε τσουνάμι λόγω κακού πολεοδομικού σχεδιασμού και κακής αποχέτευσης.
Η νούμερο ένα προτεραιότητα της Τουρκίας θα πρέπει να είναι να απαλλαγεί από αυτούς τους ανθρώπους, πριν το μεγάλο κακό χτυπήσει στην Κωνσταντινούπολη.
Σοβαρά.
Η Τουρκία βρίσκεται σε ενεργή σεισμική ζώνη και έχει ιστορικό καταστροφικών σεισμών. Ο χειρότερος σεισμός σημειώθηκε στο Ερζιντζάν το 1939, όταν ένας σεισμός 7,9 Ρίχτερ άφησε πίσω του σχεδόν 30.000 νεκρούς. Το τελευταίο μεγάλο περιστατικό συνέβη στο Ελαζίγ το 2020, με αποτέλεσμα 1.600 τραυματίες και 41 νεκρούς.
Η πιο σεισμικά ενεργή περιοχή στην Τουρκία είναι η χερσόνησος Αρμουτλού, νότια της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με την έρευνα [29] που κυκλοφόρησε από το Γερμανικό Ερευνητικό Κέντρο Γεωεπιστημών GFZ, η χερσόνησος Αρμουτλού “είναι ένα ενεργό όριο τεκτονικής πλάκας, που είναι γνωστό ότι προκαλεί καταστροφικούς σεισμούς, που προκαλούν μεγάλους αριθμούς θυμάτων”. Το 1999, ένας σεισμός 7,5 Ρίχτερ σκότωσε [30] 18.000 ανθρώπους και άφησε 250.000 άστεγους [31].
Οι μνήμες εκείνης της καταστροφής παραμένουν ακόμα και η έρευνα δείχνει ότι ορισμένοι ενήλικες, που έζησαν αυτόν τον σεισμό, πάσχουν [32] από Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες.
Φέτος, στις 17 Αυγούστου, η Τουρκία είχε την 22η επέτειο από εκείνον τον καταστροφικό σεισμό. Και όμως, οι ειδικοί προειδοποιούν [33] ότι, εάν ένας σεισμός παρόμοιου μεγέθους πλήξει τη χώρα, ακόμη μεγαλύτερες ζημιές είναι αναπόφευκτες, υπογραμμίζοντας την έλλειψη κυβερνητικής προετοιμασίας ή στρατηγικών μετριασμού.
Μια νέα έκθεση, [34]που δημοσιεύτηκε από το Ίδρυμα Αστικής Μεταμόρφωσης (KENTSEV) νωρίτερα αυτόν τον μήνα, εκτιμά ότι ένας σεισμός μεγέθους 7,5 Ρίχτερ ή παραπάνω θα επηρεάσει 6,1 εκατομμύρια ανθρώπους και θα καταστρέψει 1,8 εκατομμύρια σπίτια.
Μια δημοσκόπηση του 2020 από την Konda έδειξε [35] ότι το 81% των ερωτηθέντων είπε ότι δεν είναι προετοιμασμένοι για άλλο σεισμό, το 67% είπε ότι δεν είχε λάβει καμία εκπαίδευση για την ετοιμότητα σεισμό και το 68% είπε ότι δεν ξέρει τι να κάνει κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. [36]
Προληπτικά μέτρα
Όταν ξέσπασαν δασικές πυρκαγιές στα τουρκικά παράλια της Μεσογείου και του Αιγαίου νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο πρόεδρος της Τουρκίας απέρριψε [26] γρήγορα τις εκκλήσεις για βοήθεια. Ακόμη και αφού παραδέχτηκε ότι η Τουρκία δεν είχε δικά της πυροσβεστικά αεροπλάνα, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης παρέμεινε στον πολωτικό [27] του τόνο και απέκρουσε τις διεθνείς προσφορές υποστήριξης.
Οι ειδικοί, όμως, λένε ότι αυτή η στρατηγική δεν είναι σοφή, τόσο περιβαλλοντικά όσο και πολιτικά. Ο Can Selcuki, γενικός διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Istanbul Economy Research, δήλωσε σε συνέντευξή [37] του στο Middle East Eye ότι η εταιρεία δημοσκοπήσεων του βλέπει περισσότερο ενδιαφέρον από τους ψηφοφόρους για την κλιματική αλλαγή και τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Προσθέτοντας ότι στην Τουρκία, “η κυβέρνηση δεν έχει πολύ καλή βαθμολογία, όσον αφορά το περιβάλλον”.
Άλλοι, όπως ο Koray Dogan, συνεκπρόσωπος του Κόμματος των Πρασίνων της Τουρκίας, είπε [37] στο Middle East Eye ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην οικονομία σε βάρος του περιβάλλοντος.
Υπάρχουν άφθονα στοιχεία για αυτό, όπως το τεράστιο έργο της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης [38] ή ο νόμος περί αμνηστίας ζωνών [39], που ψηφίστηκε το 2018. Η Τουρκία έχει ψηφίσει [39] 19 νόμους περί αμνηστίας ζωνών από το 1948, οι οποίοι χορηγούν χάρη (με αμοιβή) σε εργολάβους κτιρίων, που δεν πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας . Πολλές από τις καταγεγραμμένες μετασεισμικές ζώνες συγκέντρωσης αντίσκηνων και ανθρωπιστικής ανταπόκρισης έχουν εξαφανιστεί [40] με την έκρηξη των κατασκευών. Επιπλέον, το AKP έχει μέχρι στιγμής απορρίψει [39] 58 προτάσεις πολιτικών της αντιπολίτευσης, που ζητούν τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής εποπτείας για την επίβλεψη της ασφάλειας των κτιρίων.
Ένα ερώτημα παραμένει: εάν καμία από τις πρόσφατες περιβαλλοντικές καταστροφές και τραγωδίες δεν έκανε την κυβέρνηση να επανεξετάσει την προσέγγισή της για την περιβαλλοντική ασφάλεια, τότε τι θα την αναγκάσει να το κάνει;