- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Μία ψηφιακή εκστρατεία στο Μπαγκλαντές ενισχύεται, καθώς γυναίκες εκφράζονται ενάντια στον μισογυνισμό

Κατηγορίες: Νότια Ασία, Μπανγκλαντές, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Ελευθερία του Λόγου, Καλά Νέα, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Φύλο & ισότητα, Ψηφιακός ακτιβισμός
A Rajshahi University student signs a pledge prevent violence against women in Dhaka, Bangladesh. Image by UN Women via Flickr. CC BY-NC-ND [1]

Μία φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Rajshahi δεσμεύεται ως προς την πρόληψη της βίας ενάντια των γυναικών στην Ντάκα, Μπαγκλαντές. Εικόνα από UN Women [1] μέσω Flickr. 2018. CC BY-NC-ND [2]

Οι δίκες των μέσων ενημέρωσης και οι ανήθικες μεταδόσεις είναι συχνές σε πολλές χώρες της Νότιας Ασίας. Τους τελευταίους μήνες, μετά τη σύλληψη ορισμένων ηθοποιών και διασήμων υψηλού προφίλ, διάφορα μέσα ενημέρωσης στο Μπαγκλαντές κατέφυγαν στη συζήτηση της κοινωνικής τους ζωής σε μία άσχημη δίκη των μέσων [3]. Η τηλεόραση, τα έντυπα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανταγωνίστηκαν μεταξύ τους για να τροφοδοτήσουν τις πατριαρχικές κοινωνίες του Μπαγκλαντές [4] με το υπαινικτικό πρόθημα [5] “raater rani” (ιερόδουλη), όταν μιλούσαν για αυτές τις γυναίκες, σαν να είναι “nosto” (μολυσμένες) και η πρωταρχική δουλειά τους να είναι να ήταν αντικείμενα απόλαυσης για τους άντρες. Το Δίκτυο Meye, ένα φεμινιστικό δίκτυο με βάση τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο Μπαγκλαντές, ξεκίνησε μία πρωτοποριακή [6]εκστρατεία στο Facebook για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στις δίκες των μέσων και την κριτική ηθικής και τη χρήση σεξιστικής γλώσσας από τα μέσα ενημέρωσης και την κοινωνία.

Το Δίκτυο Meye θέλει να τραβήξει την προσοχή [7] στο γεγονός ότι, όταν μία γυναίκα κατηγορείται για κάτι, η γλώσσα που χρησιμοποιείται για αυτήν αποτελεί εκδήλωση μισογυνισμού έμφυτου στην πατριαρχική κοινωνία. Τα μέσα την χαρακτηρίζουν ως “πόρνη”, “πουτάνα” και “βασίλισσα της νύχτας” για να υπονοήσουν ότι έχει κακό χαρακτήρα, επειδή δεν συμμορφώνεται στις πατριαρχικές απαιτήσεις συμπεριφοράς, πράγμα που την καθιστά ένοχη. Αυτό έχει ως σκοπό να κρατήσει τις γυναίκες, που δεν διαπράττουν αυτές τις “αμαρτίες”, υπό έλεγχο, καθώς δεν θέλει να σχετίζεται με τέτοιες προσβολές και επομένως παραμένει εντός των περιορισμών, που τις θέτει η πατριαρχική κοινωνία. Οι άντρες, ωστόσο, δεν υπόκεινται ποτέ σε τέτοιες βρισιές, όταν είναι ύποπτοι για κάτι.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια στο Μπαγκλαντές υπόκεινται σε αυξανόμενη [8] οικογενειακή βία και εκπρόθεσμη δικαιοσύνη και η κουλτούρα μισογυνισμού και η τοξική αρρενωπότητα της χώρας [9] καθιστά τις ζωές των γυναικών με καριέρα και του φιλόδοξου γυναικείου εργατικού δυναμικού ακόμα πιο δύσκολες.

Η εκστρατεία “raater rani”

Flower of Epiphyllum oxypetalum (queen of the night). Image via Flickr by MAK, Wing Kuen. CC BY-SA 3.0. [10]

Το λουλούδι epiphyllum oxypetalum (βασίλισσα της νύχτας). Εικόνα μέσω Flickr από MAK, Wing Kuen [10]. CC BY-SA 3.0 [11].

Η φράση “Raater rani” (রাতের রানী στη βεγγαλική γλώσσα) αναφέρεται στο λουλούδι ενός είδους κάκτου “βασίλισσα της νύχτας [12]” (epiphyllum oxypetalum), το οποίο ανθίζει συνήθως μία φορά το χρόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας και μαραίνεται την αυγή. Ωστόσο, λόγω της ανεξέλεγκτης παραβίασης της ηθικής των μέσων ενημέρωσης [13] στο Μπαγκλαντές κατά την αναφορά των γυναικών διασημοτήτων, η λέξη έχει γίνει συνώνυμη με τη λέξη “ιερόδουλη”.

Στις 13 Αυγούστου 2021, ο φεμινιστικός οργανισμός του Μπαγκλαντές Δίκτυο Meye διοργάνωσε μία ψηφιακή συνάντηση [7] ως πλατφόρμα για την κοινοποίηση μυστικών παραπόνων, που έχουν οι γυναίκες, καθώς και για τη συζήτηση της τρέχουσας κατάστασης σχετικά με την αυθαίρετη σύλληψη των ηθοποιών και μοντέλων του Μπαγκλαντές και τη συναφή δίκη των μέσων ενημέρωσης.

Μία από τις πιο εντυπωσιακές υποθέσεις ήταν αυτή της ηθοποιού Pori Moni [14], η οποία είχε συλληφθεί από την κατοικία της στο Banani στις 4 Αυγούστου 2021 [15], για υποτιθέμενη κατοχή αλκοόλ χωρίς άδεια, Yaba [16] (έναν τύπο μεθαμφεταμίνης) χάπια και LSD [17]. Η ιστορία έγινε πρωτοσέλιδο στις εθνικές καθημερινές εφημερίδες εκείνη την εβδομάδα με προβληματική γλώσσα, προκαλώντας συζητήσεις στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την ηθική και τη μισογυνιστική αντιμετώπιση των γυναικών.

Η Trishia Nashtaran [18], ιδρύτρια και οργανώτρια του Δικτύου Meye [19], δημιούργησε προφίλ στο Facebook [20] για να τραβήξει την προσοχή στις ιστορίες των γυναικών, οι οποίες κοινοποιούνται από αυτές, υπό τη μορφή μιας ψηφιακής εκστρατείας. Στις 14 Αυγούστου, μία κορνίζα για τις φωτογραφίες προφίλ στο Facebook με την ετικέτα “Raater Rani” αποκαλύφθηκε [6] στη σελίδα τους στο Facebook. Συνόδευε τις δύο ετικέτες #raater_rani και #রাতেররানী, που θα επέτρεπαν στο κίνημα να τονιστεί και να διαδoθεί ευρέως.

Όπως συνέβη με το κίνημα #MeToo, [21] που ξεκίνησε από την Αμερικανίδα ακτιβίστρια Tarana Burke [22], γυναίκες από το Μπαγκλαντές όλων των ηλικιών έχουν παρουσιαστεί έκτοτε με τις ιστορίες τους για το πώς μεγάλωσαν περιτριγυρισμένες από τα ανώτατα όρια και τους φράχτες του να είσαι γυναίκα σε μια συντηρητική κοινωνία. Δεν ήταν λίγες οι αναρτήσεις, που περιέγραφαν τις εμπειρίες τους με σεξουαλική παρενόχληση στις πολλές μορφές της.

Η Nashtaran μοιράστηκε επίσης τα συναισθήματά της σε μία ανάρτηση [23]. Περιγράφοντας ένα περιστατικό από τα πανεπιστημιακά της χρόνια, εξηγεί στους αναγνώστες της πώς η αστυνόμευση και οι προκαταλήψεις κατά των γυναικών είναι παρούσες σχεδόν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.

Ακολουθεί απόσπασμα της ιστορίας:

আমি চাই এই পৃথিবী নারীকে দোষেগুণে মানুষ হিসেবে গ্রহণ করুক, তার প্রতি সংবেদনশীল হোক। আমি চাই নারীরা নির্ভয়ে বাইরে যাক, দিনেরাতে যখন খুশি যেখানে খুশি যেতে পারুক, ভুল করতে পারুক, নিজের শর্তে বাঁচতে পারুক। তার জন্য যদি নারীকে ‘রাতের রানী’ বলে অপমান করা হয়, তাহলে আমিও রাতের রানী।

Θέλω ο κόσμος να αποδεχτεί τις γυναίκες ως ανθρώπινα όντα, να είναι ευαίσθητος απέναντί τους. Θέλω οι γυναίκες να βγαίνουν έξω χωρίς φόβο, να πηγαίνουν όπου θέλουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, να κάνουν λάθη, να ζουν με τους δικούς τους όρους. Αν μια γυναίκα προσβάλλεται με τον όρο “raater rani” (βασίλισσα της νύχτας), τότε είμαι και εγώ “raater rani.”

Η Shila Rafia, ένα μέλος του δικτύου, σχολίασε [24] στην ανάρτηση της Nashtaran:

আমাদের দেশের (মেয়েদের) রাতের লাইফ মানে মানুষ শুধু অনৈতিক কাজই বোঝে৷ এইটা একদম অস্থি মজ্জায় ঢুকে গিয়েছে সবার।

Στη χώρα μας, το να βγαίνουν οι γυναίκες τη νύχτα είναι συνώνυμο της συμμετοχής σε ανήθικες πράξεις. Αυτή η αντίληψη έχει εισβάλει βαθιά σε όλους!

Την πρώτη εβδομάδα της εκστρατείας, καταγράφηκαν περισσότεροι από 1.100 άνθρωποι [25], που χρησιμοποίησαν την κορνίζα “Raater Rani”.

Η φεμινίστρια εκπαιδευτικός Nafisa Tanzim Nipun έγραψε [26]:

Ένα απόσπασμα:

আমাদের “ভালো মেয়ে” হয়ে থাকার দিন শেষ। আমরা সবাই রাতের রানী হবো। ঘর থেকে বের হবো। পাবলিক স্পেস আমরা ক্লেইম করবো। তবে পাবলিক স্পেস ক্লেইম করার দায়ভার শুধু আমাদের মেয়েদের একার না। পরিবার, মিডিয়া, ধর্ম, সরকার, রাষ্ট্রযন্ত্রকে এগিয়ে আসতে হবে। কলুষিত সিস্টেমগুলোকে ভেঙে নতুন করে ঢেলে সাজাতে হবে। #raater_rani #রাতেররানী

Οι μέρες που ήμασταν “καλά κορίτσια” τελείωσαν. Θα γίνουμε όλες “βασίλισσες της νύχτας”. Θα βγω από το σπίτι (χωρίς φόβο). Θα διεκδικήσουμε δημόσιους χώρους. Ωστόσο, οι γυναίκες και τα κορίτσια δεν είναι οι μόνες υπεύθυνες για τη διεκδίκηση των δημόσιων χώρων. Οι οικογένειές μας, τα μέσα ενημέρωσης, τα θρησκευτικά ιδρύματα, η κυβέρνηση, όλοι οι κρατικοί μηχανισμοί πρέπει να βγουν μπροστά. Τα διεφθαρμένα συστήματα πρέπει να διαλυθούν και να ξαναχτιστούν.

Η επανειλημμένη χρήση σεξιστικής γλώσσας και η δίκη στα μέσα ενημέρωσης

Σε δύο ξεχωριστές αλλά παρόμοιες υποθέσεις, τα μοντέλα Faria Mahabub Priasha και Mou Akter συνελήφθησαν [27] με κατηγορίες ναρκωτικών από τα αστυνομικά τμήματα Γκουλσάν και Μοχαμαντπούρ. Ο αστυνομικός διευθυντής υπεύθυνος για τις συλλήψεις ενημέρωσε τα μέσα [28] ότι τα μοντέλα βρέθηκαν με αλκοόλ, ναρκωτικά και χασίς και διαπιστώθηκε ότι είχαν τραβήξει “ανάρμοστες” φωτογραφίες τους με καλεσμένους, τις οποίες χρησιμοποίησαν για εκβιασμό.

Ένα προσωπικό βίντεο που διέρρευσε της Pori Moni και ενός αστυνομικού έγινε viral [29] και ο αστυνομικός δέχθηκε επίπληξη, [30] αφού αντιμετώπισε δίκη στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Η διάσημη ανθρωπολόγος, συγγραφέας και ακτιβίστρια Rahnuma Ahmed από το Μπαγκλαντές σημειώνει τη σεξιστική, υποτιμητική γλώσσα, που απευθυνόταν στα μοντέλα Priyasha και Mou, την οποία ένας ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας είχε χρησιμοποιήσει έντονα, όταν μιλούσε για τη σύλληψή τους.

Ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας χρησιμοποιεί τη σεξιστική γλώσσα “raater rani” (κυρίες της νύχτας) ενώ ενοχοποιεί 2 μοντέλα που κατηγορούνται ότι δελεάζουν και εκβιάζουν πλούσια παιδιά.

#Bangladesh [31] #crime [32] pic.twitter.com/stHJrw2zCZ [33]

Πολλοί ακτιβιστές και μέλη της κοινωνίας των πολιτών διαμαρτυρήθηκαν [35] για τη σύλληψή της και εξέφρασαν τη λύπη τους για την αρνητική απεικόνισή της από τα μέσα ενημέρωσης και την κοινωνία. Η φοιτήτρια Lucky Akter έγραψε το εξής τουίτ:

Αυτό είναι η απόλυτη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων! Θέλουμε δικαιοσύνη για την Porimoni. Θέλουμε άμεση εγγύηση για την Porimoni!

?Zahidul Islam/Protest from Shahbag pic.twitter.com/9iZkiWAE0B [36]

Σε μια συνέντευξη με τη Voice of America, η Nashtaran ανέφερε [38] ότι στις συντηρητικές κοινωνίες του Μπαγκλαντές, ο ευκολότερος τρόπος για να ταπεινωθεί μια γυναίκα είναι η επίθεση στον προσωπικό της χαρακτήρα και στη σεξουαλική της ζωή. Μια τέτοια ηθική αστυνόμευση όχι μόνο παραβιάζει τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των γυναικών ως ανθρώπινα όντα, αλλά καθιστά επίσης τη ζωή τους γεμάτη αγώνες και εμπόδια.