Οδός Kostava στην πρωτεύουσα της Γεωργίας, Τιφλίδα. Φωτογραφία (c): Mariam Nikuradze / OC Media. Χρήση κατόπιν αδείας.
Μια νέα δημοσκόπηση στην Γεωργία κατά την διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 αποκάλυψε ευρεία υποστήριξη για την αντιμετώπιση της κρίσης από τις Αρχές.
Όταν ο COVID-19 έφτασε στην Γεωργία, υπήρχε στην αρχή μικρή αμφιβολία για το πώς η χώρα του Νοτίου Καυκάσου θα περιόριζε τον θανάσιμο ιό. Η χώρα κατέγραψε το πρώτο κρούσμα, έναν άντρα που είχε επιστρέψει από το σφοδρά πληγέν Ιράν, στις 26 Φεβρουαρίου. Λίγο αργότερα, στις 11 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε επισήμως πανδημία. Τις επόμενες εβδομάδες, οι γεωργιανές Αρχές επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας, έκλεισαν τις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και θέσπισαν αυστηρά μέτρα εισόδου.
Αυτή η αυστηρή αντιμετώπιση επαινέθηκε ευρέως για την αποτελεσματικότητά της, όπως και οι τρεις γιατροί πίσω από αυτήν [1]. Η Γεωργία ήταν η μόνη πρώην σοβιετική δημοκρατία μεταξύ 15 χωρών, [2] στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση άνοιξε τα σύνορά της την 1η Ιουλίου. Σύμφωνα με την επίσημη διαδικτυακή πύλη COVID-19 της γεωργιανής κυβέρνησης, το StopCov.ge [3], η χώρα έχει καταγράψει 1.085 κρούσματα COVID-19 συμπεριλαμβανομένων 16 θανάτων. Οι γείτονές της, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, δεν τα έχουν καταφέρει το ίδιο καλά με 36.162 και 28.980 κρούσματα αντιστοίχως σύμφωνα με τον Χάρτη του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς [4].
Η προσέγγιση της Τιφλίδας φαίνεται να έχει κερδίσει επαίνους επίσης από απλούς Γεωργιανούς. Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στις 22 Ιουλίου, [5] διεξήχθη από το Κέντρο Πηγών Έρευνας Καυκάσου (CRRC) με την υποστήριξη της Ολλανδικής Πρεσβείας στην Τιφλίδα. Τα ευρήματά της βασίζονται σε έξι περιόδους συλλογής δεδομένων μεταξύ 29 Απριλίου και 6 Ιουνίου, στο απόγειο της επιδημίας στην Γεωργία, τα οποία περιέχουν περισσότερες από 6.200 συνεντεύξεις ανθρώπων από όλες της περιοχές της χώρας υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η έρευνα δείχνει ότι η πλειοψηφία του γεωργιανού κοινού εγκρίνει τα μέτρα, που υιοθετήθηκαν από την κυβέρνηση κατά την κρίση. Μερικά από αυτά, όπως η χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους ή η ενίσχυση της απαγόρευσης κυκλοφορίας κατά την νύχτα, υποστηρίχθηκαν από το 94% και το 84% των ερωτηθέντων αντιστοίχως.
Ωστόσο, παρά την στήριξη τους για αυτά τα μέτρα, οι περισσότεροι ερωτηθέντες ήταν υπέρ της επαναλειτουργίας της οικονομίας από το να περιμένουν να υποχωρήσει η κρίση από μόνη της. Σε μια χώρα, όπου ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι 300 δολάρια και δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου κοινωνική πρόνοια, ίσως να μην προκαλεί έκπληξη ότι πολλοί Γεωργιανοί φαίνεται να φοβούνται μια βαθύτερη φτώχεια ίσως και τόσο όσο την πανδημία. Οι λιγότερο υποστηριζόμενες πολιτικές, όμως, που υποστηρίχθηκαν από την πλειοψηφία, φάνηκαν να είναι αυτές, που προκάλεσαν άμεση οικονομική ζημία, όπως η περιορισμένη πώληση μερικών προϊόντων διαδικτυακά και η αύξηση προστίμων για παραβίαση κανόνων έκτακτης ανάγκης. Εξαίρεση σε αυτή την τάση ήταν η αρνητική στάση προς την επαναλειτουργία της χώρας για διεθνείς τουρίστες, μια άποψη που υποστηρίχθηκε μόνο από το 37% των ερωτηθέντων.
Ο κίνδυνος της εξαθλίωσης είναι αισθητός: το ποσοστό των νοικοκυριών χωρίς καθόλου εισόδημα αυξήθηκε από περίπου 1% προ κρίσης σε σχεδόν 13% κατά τη διάρκεια αυτής. Σχεδόν ο μισός εργαζόμενος πληθυσμός έχασε τη δουλειά του και ο μισός από αυτούς επέστρεψε τελικά στη δουλειά κατά τον Ιούνιο. Εντωμεταξύ, το καταναλωτικό αίσθημα παραμένει χαμηλό και λίγοι Γεωργιανοί προτείνουν ότι θα επιστρέψουν στα ψώνια και την κοινωνικοποίηση στα μπαρ και τις καφετέριες ακόμη και μετά την άρση των περιορισμών, με σημαντικές δυνητικά επιπτώσεις για τον τομέα των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ανάκαμψη της οικονομίας.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η γεωργιανή κοινωνία φαίνεται να έχει “συσπειρωθεί” κατά την περίοδο της πανδημίας, εκφράζοντας ολοφάνερα θετικές απόψεις για τις πράξεις των δημόσιων θεσμών και ανθρώπων.
Έντονη αντιπαράθεση ξεκίνησε για την Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία κατηγορήθηκε για παραβίαση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης, διότι ενεργούσε κοινοτική λατρεία. Μόνο το 4% των Ορθόδοξων Χριστιανών της Γεωργίας δήλωσαν ότι παρακολούθησαν φέτος την πασχαλινή λειτουργία συγκριτικά με το 44% πέρυσι. Μονάχα το ένα τρίτο των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι εγκρίνουν την εκκλησία να προσφέρει την Θεία Κοινωνία με το ίδιο κουτάλι σε όλους τους πιστούς κατά την πανδημία, μια μακρά παράδοση, που οι κληρικοί υπερασπίστηκαν έντονα. Ενώ οι Γεωργιανοί υπακούν στις συμβουλές της κυβέρνησης αντί αυτών των ιερέων, αυτά τα γεγονότα δεν είχαν κανένα σοβαρό αντίκτυπο στην δημόσια έγκριση της εκκλησίας, η οποία παραμένει ένας από τους πιο έμπιστους θεσμούς σε αυτήν την Χριστιανική Ορθόδοξη, ως επί το πλείστον, χώρα.
Διαβάστε περισσότερα: Έχει προκαλέσει ο COVID-19 κρίση πίστης στην Ορθόδοξη Γεωργιανή εκκλησία; [6]
Ωστόσο, η απόδοση της εκκλησίας δεν βίωσε την έξαρση στα ποσοστά επιδοκιμασίας, που βίωσαν άλλα δημόσια ιδρύματα στην Γεωργία. Αυτό είναι δυνητικά σημαντικό, δεδομένου ότι ακόμη και οι λιγότερο έμπιστοι δημόσιοι θεσμοί σημείωσαν αύξηση στην δημόσια αναγνώριση: η έγκριση της επίδοσης του γεωργιανού κοινοβουλίου και της Προέδρου, Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, αυξήθηκε κατά 21% και 16% αντίστοιχα.
Η πιο αξιοσημείωτη αλλαγή παρατηρήθηκε στην έγκριση επίδοσης του Πρωθυπουργού της Γεωργίας, Γκιόργκι Γκαχάρια, η οποία αυξήθηκε από 21% τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο 2019 στο 65% κατά της περίοδο της έρευνας.
Πριν το χτύπημα του COVID-19, η πολιτική σκηνή στην Τιφλίδα ήταν ταραχώδης, ακόμη και για τα γεωργιανά δεδομένα. Κατά την περσινή χρονιά, χιλιάδες νέοι από αντίθετες παρατάξεις και λαϊκά κινήματα διαμαρτυρίας κατέβηκαν στους δρόμους με μια σειρά καταγγελιών. Επέκριναν την κυβέρνηση για αποτυχίες σχετικά με την φαρμακευτική πολιτική και απαίτησαν να σταματήσει η αναδιάρθρωση του εκλογικού συστήματος, το οποίο φοβούνταν ότι θα ευνοήσει δυσανάλογα το κυβερνών κόμμα, Γεωργιανό Όνειρο. Όταν ο Ρώσος Σεργκέι Γκαβρίλοφ απευθύνθηκε στο Γεωργιανό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2020, ξέσπασε ένα κύμα διαδηλώσεων [7], στο οποίο η αστυνομία απάντησε με πλαστικές σφαίρες. Ως εκ τούτου, η 18χρονη Mako Gomuri έχασε το ένα της μάτι και έτσι το κάλυμμα ματιού έγινε σύμβολο του κινήματος διαμαρτυρίας.
Διαβάστε περισσότερα: Οι νεαροί διαδηλωτές της Γεωργίας ηγούνται της πολιτικής αναμέτρησης του 2020 [8]
Ένα πρόσωπο που προκάλεσε την οργή των διαδηλωτών ήταν ο δισεκατομμυριούχος Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, πρώην πρόεδρος του Γεωργιανού Ονείρου, ευρέως γνωστός ως ο ισχυρότερος άνθρωπος στην Γεωργία σήμερα. Ωστόσο, η πλειοψηφία (53%) των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι είναι ανεκτό για τους δυνατούς ηγέτες να ελέγχουν την κυβέρνηση σε περιόδους κρίσης, υπό την προϋπόθεση ότι είναι αποτελεσματικοί. Αυτό φαίνεται να διαμορφώνει ένα μέρος μιας ασυνεπούς δημόσιας στάσης προς της δημοκρατία ως αφηρημένο ιδεώδες: το ποσοστό των ερωτηθέντων που δήλωσαν ότι η δημοκρατία ήταν η ιδανική μορφή κυβέρνησης αυξήθηκε από το 49% τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2019 στο 60% κατά την περίοδο της πανδημίας.
Παρόλο που η πλειοψηφία των Γεωργιανών ενέκριναν και υπάκουσαν στα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, η έρευνα αποκάλυψε την ουσιαστική παρουσία παραπληροφόρησης στην δημόσια γεωργιανή ζωή. Για παράδειγμα, το 9% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι ο COVID-19 σχετίζεται με την υποδομή 5G για κινητά τηλέφωνα και πάνω από το 40% πιστεύει ότι ο ιός δημιουργήθηκε σκοπίμως σε ένα εργαστήριο. Αυτές οι δηλώσεις ενδεχομένως να επηρεάζουν τις απόψεις περί εμβολιασμού, αναφέρει [9] ο ιστότοπος openDemocracy βασισμένος στην ίδια έρευνα.
Οι Γεωργιανοί μπορεί να αναγνωρίζουν στους ηγέτες τους, τους θεσμούς τους και κυρίως στο σύστημα υγείας τους ότι τους έσωσαν από τα χειρότερα του COVID-19. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πούμε αν θα παραμείνουν το ίδιο καλοπροαίρετοι προς τους ηγέτες, μόλις η κανονικότητα – μερικώς – επιστρέψει. Αυτές οι απόψεις δεν είναι καθόλου ασήμαντες υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι η Γεωργία θα διεξάγει βουλευτικές εκλογές τον Οκτώβριο.
O διευθυντής του Κέντρου Πηγών Έρευνας Καυκάσου, Dustin Gilbreath, δήλωσε στο GlobalVoices ότι η εύνοια, που κερδήθηκε κατά την κρίση του COVID-19, θα μπορούσε να δώσει στο ασθενές Γεωργιανό Όνειρο μια ώθηση στις δημοσκοπήσεις του φθινοπώρου:
Το επίπεδο εμπιστοσύνης και τα κατορθώματα επίδοσης, που σχετίζονται με τον COVID-19 και γενικά, αυξήθηκαν κατά την κρίση. Τα δεδομένα δείχνουν ότι ακόμη και όχι τόσο δημοφιλείς θεσμοί, όπως το Κοινοβούλιο, βίωσαν μεγάλα κέρδη. Οι εκλογικές επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες. Το Γεωργιανό Όνειρο, ως κόμμα, θα ευνοηθεί από το πώς αντιμετώπισε η κυβέρνηση τον COVID-19. Παρόλο που υπάρχει ακόμη αγώνας για τις εκλογές και κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι το καινούριο κοινοβούλιο, η αντιμετώπιση άλλαξε μάλλον τις απόψεις πολλών, που είχαν αναστατωθεί με την κυβέρνηση για τα σκάνδαλα του 2019.
Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί από την εμφάνιση ενός δεύτερου κύματος ιού, που μόνο το 27% του γεωργιανού πληθυσμού αναμένει. Σε κάθε περίπτωση, πολλά αλλάζουν σε τρεις μήνες: και τα ποσοστά μόλυνσης και η διάθεση της κοινής γνώμης.