Μνημείο για τα θύματα των δολοφονιών του Δεκεμβρίου του 1982, που έλαβαν χώρα στο Fort Zeelandia στο Παραμαρίμπο του Σουρινάμ, υπό το στρατιωτικό καθεστώς του Ντέσι Μπουτέρσε. Φωτογραφία από τον Dan Sloan στο Flickr, CC BY-SA 2.0.

Το 2019, ο Ντέσι Μπουτέρσε, πρώην πρόεδρος του Σουρινάμ, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση, αφού ένα στρατιωτικό δικαστήριο τον έκρινε ένοχο για τις εκτελέσεις 15 αντιφρονούντων το 1982, ένα σκοτεινό περιστατικό στην πρόσφατη ιστορία της χώρας γνωστό ως «Δολοφονίες του Δεκεμβρίου». Στις 31 Αυγούστου, παρά την έφεση της νομικής ομάδας του, το δικαστήριο καταδίκασε εκ νέου τον Μπουτέρσε στην ίδια μοίρα για τη συμμετοχή του στις δολοφονίες.

Ο 75χρονος Μπουτέρσε δεν ήταν παρών στο δικαστήριο για την ετυμηγορία λόγω ασθένειας. Μέχρι στιγμής, οι δικαστές δεν έχουν διατάξει φυλάκιση, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο Μπουτέρσε ενδέχεται να μην κρατηθεί .

Αν αποδειχτεί ότι συμβαίνει αυτό, δεν θα αρέσει σε πολλά άτομα στη μικρή χώρα της Νότιας Αμερικής και μέλη της διασποράς, για τα οποία, παρά την πρόσφατη οργή για τον χαρακτηρισμό του Μπουτέρσε από τη Σουριναμέζα συγγραφέα Astrid Roemer ως «αξέχαστα γενναίο», δεν τον θεωρούν τίποτα περισσότερο από έναν κατάδικο για φόνο.

Ο Μπουτέρσε ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία με ένα πραξικόπημα το 1980, που ξεκίνησε μια εποχή στρατιωτικής διακυβέρνησης, κατά την οποία κατηγορήθηκε για πολλές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μετά το πραξικόπημα του 1980, σημειώθηκε μια σειρά δολοφονιών, που επιβεβαιώθηκαν από  τη Διεθνή Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών στις 7, 8 και 9 Δεκεμβρίου το 1982, κατά τις οποίες 15 δημοσιογράφοι, επιστήμονες και ηγέτες συνδικαλιστικών οργανώσεων αντιτάχθηκαν στο στρατιωτικό καθεστώς του Μπουτέρσε, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν.

Παρά το γεγονός ότι κρίθηκε ένοχος το 2019, ο Μπουτέρσε αρνείται σταθερά την ανάμειξή του, αν και αποδέχτηκε τη συλλογική ευθύνη, καθώς ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης εκείνη την εποχή. Ακόμη και ενόψει μιας δεύτερης καταδίκης, ωστόσο, εξακολουθεί να μπορεί και θα ασκήσει έφεση. Η βάση της υπεράσπισής του είναι ότι οι εκτελέσεις ήταν μέρος της προσπάθειάς του να αποτρέψει μια υποτιθέμενη συνωμοσία εισβολής από τους πρώην αποικιστές τους, την Ολλανδία, καθώς και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πολλά παραμένουν άγνωστα για την περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία του Σουρινάμ από την Ολλανδία το 1975. Το γεγονός ότι έγγραφα, που περιέχουν κρατικά μυστικά σχετικά με τους υποτιθέμενους δεσμούς των Κάτω Χωρών με το πραξικόπημα του Σουρινάμ, θα παραμείνουν σφραγισμένα στη Χάγη μέχρι το 2060, καθιστά δύσκολη την επαλήθευση των δηλώσεων του Μπουτέρσε. Σε κάθε περίπτωση, ο πρώην πρόεδρος καταδικάστηκε για άλλη μια φορά. Ακόμη και οι ισχυρισμοί του για ψυχολογικό στρες, πιθανή μόλυνση με COVID-19 και άλλα θέματα υγείας δεν επηρέασαν την απόφαση του δικαστηρίου.

Ο δικηγόρος Gerard Spong, ο οποίος υπήρξε το νομικό πρόσωπο των δικών, προέβλεψε:

Het rechtsstatelijkse net sluit zich om Bouterse heen. Suriname is not niet klaar met hem.

Το δικαστικό σύστημα περικλείει τον Μπουτέρσε στον ιστό του. Το Σουρινάμ δεν έχει ξεμπερδέψει ακόμα μαζί του.

Ωστόσο, μεταξύ της κοινότητας του Σουρινάμ, η δυσαρέσκεια για την καθυστερημένη δικαιοσύνη έχει αυξηθεί με τα χρόνια. Μέσω τηλεδιάσκεψης, το Global Voices πήρε συνέντευξη από τον Ramon F., έναν Σουριναμέζο πατέρα τριών παιδιών, που ζούσε στην Ολλανδία, ο οποίος θυμήθηκε πώς ήταν να ζεις υπό την κυριαρχία του Μπουτέρσε:

Ήμουν μικρό αγόρι όταν συνέβη αυτό και η οικογένειά μας είχε μόλις φτάσει στο Παραμαρίμπο εκείνη τη σχολική χρονιά. Θυμάμαι το χάος στο σχολείο. Ο μεγαλύτερος ξάδερφός μου ήρθε να με πάρει και τρέξαμε κατευθείαν σπίτι. Κανείς δεν είχε εξήγηση γιατί εξαφανίστηκαν οι δάσκαλοί μας και γιατί είδαμε μερικούς από αυτούς να τους απομακρύνουν. Είμαι ακόμα ένας νεαρός άνδρας, στα 40 μου, και δεν νομίζω ότι αυτό πρέπει να το ξεχάσω. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το χάος στους δρόμους και τον φόβο. Οι γονείς μας αργότερα είπαν ότι οι πυροβολισμοί που είχαμε ακούσει ήταν για να γιορτάσουν τα γενέθλια της αδερφής μου.

Στο μεταξύ, μια ολόκληρη νέα γενιά Σουριναμέζων έχει μεγαλώσει (πολλοί από αυτούς στο εξωτερικό) με πολύ πιο αδύναμη σχέση με τις δολοφονίες του Δεκεμβρίου. Αν και ορισμένοι από τους συνομηλίκους τους βγάζουν το θέμα στους δρόμους, οι περισσότεροι ασχολούνται περισσότερο με κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Άλλοι, όπως η νικήτρια του Ολλανδού Λογοτεχνικού Βραβείου Astrid Roemer, υποστηρίζουν ανοιχτά τον Μπουτέρσε για την αποαποικιακή του στάση.

Παρά το αμφιλεγόμενο παρελθόν του, ο Μπουτέρσε έγινε ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος του Σουρινάμ, αφού το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα του κέρδισε τις εκλογές το 2010. Είναι μια θέση που κατείχε νόμιμα, έως ότου έχασε τις εκλογές της χώρας το 2020 από τον σημερινό πρόεδρο Τσαν Σαντόχι.

Ωστόσο, ο Μπουτέρσε παραμένει σίγουρος ότι «το όνομά του θα είναι ξανά στη λίστα των προεδρικών εκλογών». Οι πολίτες του Σουρινάμ, τόσο στην πατρίδα όσο και σε ολόκληρη τη διασπορά, μπορεί να μην είναι τόσο πεπεισμένοι.