“Τέμενος Μπίμπι-Χεϊμπάτ, Μπακού, Αζερμπαϊτζάν”. Του Yasser Alaa Mobarak [1], AFIAP, AICS, με άδεια CC BY-NC-ND 2.0 [2]
Αυτό το άρθρο του Ismi Aghayev δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά [3] στο OC Media. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας συνεργασίας περιεχομένου.
Στις 25 Οκτωβρίου, ο Ahliman Rustamov, θεολόγος και πρώην προσευχητής του τεμένους Χατζί Τζαβάντ στο Μπακού, συνελήφθη από τις Υπηρεσίες Κρατικής Ασφάλειας. Ο Rustamov είναι η τελευταία σιϊτική προσωπικότητα, που στόχευσαν οι Αρχές σε μια προφανή συγκέντρωση επιφανών Σιϊτών στη χώρα. Ο Rustamov αφέθηκε ελεύθερος μετά από ανάκριση.
Σε συνέντευξη στο OC Media, ο γιος του Rustamov, Gasim Rustamov, είπε ότι οι πράκτορες της Υπηρεσίας Ασφαλείας κατάσχεσαν “περίπου 15 θρησκευτικά βιβλία”, που ανήκαν στον πατέρα του. Η οικογένεια δεν γνωρίζει καν γιατί βρέθηκε υπό κράτηση ο Ahliman Rustamov.
Τοπικοί ειδικοί λένε ότι ο Rustamov είναι το τελευταίο θύμα των αυξανόμενων εντάσεων [4] με το Ιράν. Ενώ και οι δύο χώρες έχουν πλειοψηφία σιϊτικού πληθυσμού, οι κοσμικές Αρχές στο Αζερμπαϊτζάν ήταν προηγουμένως καχύποπτες για θρησκευτικά πρόσωπα.
“Έχουμε γίνει μάρτυρες αυτού κατά καιρούς. Τόσο κατά τη σοβιετική εποχή όσο και μετά την ανεξαρτησία, υπήρξαν τέτοιες συλλήψεις”, δήλωσε ο Zardusht Alizade, πολιτικός αναλυτής και πρώην πολιτικός της αντιπολίτευσης, στο Πρακτορείο Ειδήσεων Turan. “Δεν νομίζω ότι λίγοι θεολόγοι θα κάνουν πραξικόπημα στο Αζερμπαϊτζάν. Φυσικά, αυτή η εικόνα δημιουργείται και η κοινωνία την έχει ήδη συνηθίσει. Εάν υπήρχε απειλή για την ασφάλεια του κράτους, γιατί δεν έλαβαν οι Αρχές μέτρα ασφαλείας εκ των προτέρων;”. Την εικόνα αυτή την δημιουργούν οι Αρχές, είπε ο Alizade σε συνέντευξή του.
Στις 19 Οκτωβρίου, συνελήφθησαν [5] οι Sardar Babayev, Jalal Shafiyev, Gadir Mammadov και Tamkin Jafarov, όλοι μέλη της Ένωσης Κληρικών, μιας οργάνωσης, που εκπροσωπεί Σιΐτες λογίους και θρησκευτικές προσωπικότητες στο Αζερμπαϊτζάν. Συγγενείς είπαν ότι η αστυνομία είχε κατασχέσει τηλέφωνα και φορητούς υπολογιστές κατά τη διάρκεια των συλλήψεων. Shafiyev, Mammadov και Jafarov αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς κατηγορίες στις 26 Οκτωβρίου, ενώ ο Sardar Babayev παρέμεινε υπό κράτηση και κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, αντιμέτωπος με ποινή ισόβιας κάθειρξης, εάν κριθεί ένοχος. Ο Babayev καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση το 2017 με την κατηγορία της παραβίασης των απαιτήσεων για τη διεξαγωγή θρησκευτικών τελετών. Ο Babayev, ιμάμης του Τεμένους Τζούμα στην συνοικία Μασάλι του Μπακού, αφέθηκε ελεύθερος τον Φεβρουάριο του 2020. Οι Αρχές στο Αζερμπαϊτζάν δεν έκαναν δηλώσεις για τη σύλληψη και τις κατηγορίες του Babayev.
Την ίδια μέρα που συνελήφθησαν μέλη της Ένωσης Κληρικών, τέθηκε υπό κράτηση κι άλλος ένας επιφανής Σιΐτης κληρικός και θεολόγος, ο Ilgar Ibrahimoglu. Ο Ibrahimoglu, ο οποίος υπηρετεί ως πρόεδρος του Κέντρου για την Προάσπιση της Ελευθερίας της Θρησκείας και της Συνείδησης, αφέθηκε ελεύθερος αρκετές ώρες μετά την ανάκριση.
Ο ακτιβιστής της κοινωνίας των πολιτών Anar Mammadli είπε πως [6] “ήταν επικίνδυνη η προσπάθεια” να συνδεθούν οι ηγέτες της σιϊτικής κοινότητας με τον μηχανισμό Ειδικής Ασφάλειας του Ιράν. Σε ανάρτησή [6] του στο Facebook, ο Mammadli είπε:
With this logic, it is then possible to associate Sunni community leaders with the Special Security forces of Saudi Arabia, Turkey, Pakistan and Qatar. And Christian groups to Western countries. It is the responsibility of the authorities to change this propaganda. Both the government and affiliated media, must stay away from politicizing religious clerics with critical opinions and from portraying them as agents. This tendency creates unpleasant perspectives for the country's future and has nothing to do with secular governance.”
Με αυτή τη λογική, τότε είναι δυνατό να συσχετιστούν οι ηγέτες της σουνιτικής κοινότητας με τις δυνάμεις Ειδικής Ασφάλειας της Σαουδικής Αραβίας, της Τουρκίας, του Πακιστάν και του Κατάρ. Και χριστιανικές ομάδες σε δυτικές χώρες. Είναι ευθύνη των Αρχών να αλλάξουν αυτή την προπαγάνδα. Τόσο η κυβέρνηση όσο και τα ΜΜΕ πρέπει να μείνουν μακριά από την πολιτικοποίηση των θρησκευτικών κληρικών με επικριτικές απόψεις και από το να τους παρουσιάζουν ως πράκτορες. Αυτή η τάση δημιουργεί δυσάρεστες προοπτικές για το μέλλον της χώρας και δεν έχει καμία σχέση με κοσμική διακυβέρνηση.