Στιγμιότυπο από τοι κανάλι της Zhang Zhan στο YouTube.

Για μήνες, διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παροτρύνουν την Κίνα να απελευθερώσει την φυλακισμένη πολίτη δημοσιογράφο Zhang Zhan. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμμετείχε στο κάλεσμα στις 9 Νοεμβρίου, καθώς η υγεία της Zhang επιδεινώνεται και μπορεί να μην επιβιώσει τον ερχόμενο χειμώνα στη φυλακή.

Τον Φεβρουάριο του 2020, η 38χρονη πολίτης δημοσιογράφος ανέβασε περισσότερα από εκατό βίντεο, που τραβήχτηκαν από τη Γουχάν της Κίνας, κατά τις πρώτες εβδομάδες της επιδημίας του COVID-19. Συνελήφθη τον Μάιο του 2020.

Στην αρχή της πανδημίας, η Γουχάν βρισκόταν σε λοκντάουν για περισσότερους από τρεις μήνες. Μόνο τα κρατικά ΜΜΕ μπορούσαν να μιλήσουν για τις πολιτικές της κυβέρνησης για την πανδημία, με αποτέλεσμα μια αρκετά μονόπλευρη κάλυψη, που επαινούσε αποκλειστικά τις Αρχές. Ως εκ τούτου, τα ρεπορτάζ από πολίτες δημοσιογράφους ήταν ένας κρίσιμος τρόπος για να καταλάβει το κοινό τι πραγματικά συνέβαινε στην πόλη. Τουλάχιστον τρεις πολίτες δημοσιογράφοι, συμπεριλαμβανομένων των Chen Qiushi και Fang Bin, συνελήφθησαν για τη δουλειά τους, αλλά, μέχρι στιγμής, η Zhang έχει προχωρήσει σε δίκη και έχει καταδικαστεί.

Η Zhang κάνει διαλείπουσα απεργία πείνας για να διαμαρτυρηθεί για τη σύλληψή της εδώ και περίπου 18 μήνες. Τον Δεκέμβριο του 2020, ένα δικαστήριο της Σαγκάης την καταδίκασε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση για “διενέξεις και πρόκληση ταραχών”, συνήθη κατηγορία εναντίον διαδηλωτών και πολιτικών αντιφρονούντων στην Κίνα. Σύμφωνα με τα εισαγγελικά έγγραφα, οι “διενέξεις” περιελάμβαναν τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και τις συνεντεύξεις από ξένα ΜΜΕ.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, βασανίστηκε για περισσότερους από τρεις μήνες ως τιμωρία για την απεργία πείνας της και την τάισαν με το ζόρι με σωλήνα τροφοδοσίας πριν από τη δίκη. Προσήχθη στο δικαστήριο σε αναπηρικό καροτσάκι στις 28 Δεκεμβρίου 2020.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο της, η Zhang αρνήθηκε να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου, καθώς δεν έχει εμπιστοσύνη στο κινεζικό νομικό σύστημα. Αντίθετα, επέλεξε την διαλείπουσα απεργία πείνας για να δείξει την αθωότητά της. Νοσηλεύτηκε για 11 ημέρες τον Αύγουστο του 2021 λόγω σοβαρού υποσιτισμού. Στις 30 Οκτωβρίου, ο αδερφός της Zhang, Zhang Ju, έσπασε τη σιωπή του και έγραψε στο Twitter ότι η αδερφή του δεν θα επιζούσε μέχρι τον χειμώνα, αν παρέμενε υπό κράτηση:

Zhan is 177cm tall, now she has less than 40kg wt. She may not survive the coming cold winter. I hope the world remember how she used to be. pic.twitter.com/6hJ5AxBH88

— Ju Zhang (@Jeffreychang81) October 30, 2021

Η Zhan έχει ύψος 1,77 και τώρα ζυγίζει λιγότερο από 40 κιλά. Μπορεί να μην επιβιώσει τον επερχόμενο κρύο χειμώνα. Ελπίζω ο κόσμος να θυμάται πώς ήταν παλιά.

Αν και οι κινεζικές Αρχές προειδοποίησαν την οικογένεια να μην μιλήσει στον Τύπο, η οικογένεια ενημερώνει τα ΜΜΕ για την κατάστασή της. Η μητέρα της Zhang είπε σε δημοσιογράφο από το Radio Free Asia:

Δεν μπορεί να περπατήσει χωρίς βοήθεια τώρα και το κεφάλι της γέρνει συνέχεια, καθώς μιλάει. Θα βρεθεί σε τεράστιο κίνδυνο, αν δεν την αφήσουν με περιοριστικούς όρους. Έκλαψα για αρκετές ώρες αμέσως μόλις τελείωσα [να μιλάω μαζί της στο τηλέφωνο].

Επί του παρόντος, η οικογένεια της Zhang επιδιώκε ιατρική γνωμάτευση. Ωστόσο, όταν ο δικηγόρος Xie Yang προσπάθησε να επισκεφθεί τη Σαγκάη για να προσφέρει τη νομική του βοήθεια στην οικογένεια στις 6 Νοεμβρίου, ο κωδικός υγείας του έγινε ξαφνικά κόκκινος και του απαγόρευσαν να επιβιβαστεί στην πτήση εσωτερικού. Το τρίχρωμο σύστημα κωδικών υγείας αποτελεί μέρος ενός μέτρου για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19 με τον περιορισμό της ατομικής κίνησης ανάλογα με την κατάσταση της υγείας και τις επαφές του ατόμου. Ορισμένοι διαφωνούντες ισχυρίστηκαν ότι οι Αρχές έκαναν κατάχρηση του συστήματος για πολιτικό έλεγχο.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο, πολλοί διεθνείς οργανισμοί έχουν ζητήσει την απελευθέρωση της Zhang. Η Διεθνής Αμνηστία ξεκίνησε πρόσφατα ένα ηλεκτρονικό ψήφισμα και στην συνέντευξη Τύπου της ομάδας τον Νοέμβριο, η ακτιβίστρια Gwen Lee σημείωσε ότι η φυλάκιση της Zhang αντίκειται στις διεθνείς εγγυήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Zhang Zhan είναι θύμα της προσέγγισης μηδενικής ανοχής της κινεζικής κυβέρνησης στην κριτική και τις αντίθετες απόψεις. Έχει φυλακιστεί αποκλειστικά για την ειρηνική άσκηση του δικαιώματός της στην ελευθερία της έκφρασης και πρέπει να αφεθεί άμεσα και άνευ όρων.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) παρακολουθεί επίσης στενά την υπόθεση της Zhang. Αφού ο αδερφός της Zhang εξέφρασε ανησυχίες για την υγεία της αδερφής του, το HRW τόνισε τις βάναυσες συνθήκες και τα υψηλά ποσοστά θανάτων σε πολλές κινεζικές φυλακές:

Οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις κράτησης και στις φυλακές της Κίνας είναι κακές, συνήθως με ελάχιστη διατροφή και στοιχειώδη υγειονομική περίθαλψη. Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί επιφανείς αντιφρονούντες στην Κίνα αρρώστησαν σοβαρά κατά την κράτηση, τους στερήθηκε η επαρκής περίθαλψη και πέθαναν είτε υπό κράτηση είτε λίγο μετά την αποφυλάκισή τους.

Οι νεκροί ακτιβιστές, που αναφέρονται στη δήλωση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι ο Θιβετιανός ακτιβιστής Kunchok Jinpa, ο ακτιβιστής με έδρα τη Φουτζιάν Ji Sizun, ο μελετητής του Ισλάμ Muhammed Salih Hajim, ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Liu Xiaobo, ο σεβαστός Θιβετιανός λάμα Tenzin Delek Rinpoche και η ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων Cao Shunli.

Η δήλωση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα στις αρχές Νοεμβρίου έκανε έκκληση για μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια πίεσης για την απελευθέρωση της Zhang:

We call on the international community to apply pressure to the Chinese regime and secure Zhang Zhan’s immediate release before it is too late. She was only performing her duty as a reporter and should never have been detained, not to mention receive a four-year prison sentence.

Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πίεση στο κινεζικό καθεστώς και να εξασφαλίσει την άμεση απελευθέρωση της Zhang Zhan πριν να είναι πολύ αργά. Εκτελούσε απλά το καθήκον της ως δημοσιογράφος και δεν έπρεπε ποτέ να είχε τεθεί υπό κράτηση, πόσο μάλλον να λάβει ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών.