- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η ΛΟΑΤΚ+ κοινότητα του Λιβάνου φοβάται ένα ζοφερό μέλλον μέσα στο σκληρό παρόν

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Λίβανος, Ανθρώπινα Δικαιώματα, ΛΟΑΤΚΙΑ+, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

Εικόνα: Giovana Fleck/Global Voices

Αυτό το κείμενο αρχικά δημοσιεύτηκε [1] στο Raseef22, μια ανεξάρτητη αραβική πλατφόρμα πολυμέσων, στις 27 Ιουλίου 2021 και μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται βάσει συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου.

Αν και η εξέγερση του Οκτώβρη του 2019 στον Λίβανο ήταν ένα παράθυρο για πολλούς από την ΛΟΑΤΚ+ κοινότητα να μιλήσουν και να υψώσουν τις φωνές τους, πολλοί εξακολουθούν να ζουν με τον φόβο της συνεχιζόμενης καταστολής, της παρενόχλησης και του εκφοβισμού από τις Αρχές, τις υπηρεσίες ασφαλείας και τις “πολιτοφυλακές” της.

Η Rory, μια τρανς γυναίκα, αποφεύγει να εκφράσει τη γνώμη της κατά τη διάρκεια πολιτικά φορτισμένων κρίσεων στη χώρα. Αναγνωρίζει ότι απειλείται και μπορεί εύκολα να γίνει στόχος και επίθεση λόγω των διακρίσεων και της περιθωριοποίησης, που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα και άλλα μέλη της κουήρ κοινότητας.

Μιλώντας στο Raseef22, η Rory περιγράφει την πολιτική και κοινωνική καταστολή αυτής της ομάδας ανθρώπων:

Πολλοί σαν εμένα φοβούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους λόγω θρησκευτικών και πολιτικών πιέσεων. Όταν δεν μπορείς να είσαι ο εαυτός σου μέσα στο σπίτι σου, με την οικογένειά σου και στην κοινωνία και φοβάσαι μήπως σου επιτεθούν, ενώ θέλεις να εκφράσεις τη γνώμη σου δημόσια και δεν μπορείς να το κάνεις, αυτό επηρεάζει αρνητικά την ψυχή σου και τις αλληλεπιδράσεις σου με την οικογένεια και την κοινωνία.

Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης μεταξύ 2019-2021, η Rory βρισκόταν στην αρχή του μεταβατικού της ταξιδιού. Προσπάθησε να συμμετάσχει όσο το δυνατόν περισσότερο στις διαδηλώσεις, αλλά η έντονη ανάπτυξη των υπηρεσιών ασφαλείας μεταξύ των διαδηλωτών και οι συλλήψεις την τρόμαξαν, καθώς οι λιβανέζικες υπηρεσίες ασφαλείας είναι γνωστές για την εχθρότητά τους προς μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+, παραβιάζοντας τα δικαιώματά τους, συλλαμβάνοντάς τα και χτυπώντας τα, ειδικά στα τρανς άτομα.

Όσον αφορά την ηλεκτρονική επιτήρηση, ιδιαίτερα των μελών της κουήρ κοινότητας, η Rory είπε:

Τελευταία, νιώθω ότι μας παρακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάθε μέρα, ακτιβιστές καλούνται από ένα από τα τμήματα του μηχανισμού ασφαλείας ή δέχονται επίθεση από πιστούς και υποστηρικτές του κόμματος.

Μέσα σε αυτόν τον φόβο και την καταστολή, η Rory έχει ελάχιστες ελπίδες ότι τα μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+, ιδίως τα τρανς άτομα, θα αποκτήσουν πολιτική εκπροσώπηση ή θα κατέχουν θέσεις στο κράτος, στο δικαστικό σώμα ή στον νομικό κλάδο.

Η ταυτότητα φύλου ως πολιτική πρόκληση

Για τον πολιτικό ακτιβιστή ΛΟΑΤΚ+ Doumit Azzi Draiby [2], η έκφραση γνώμης στο πανεπιστήμιο ή μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σήμαινε ότι υποβάλλεται σε εκστρατείες εκφοβισμού και επιθέσεις με στόχο τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.

Αυτές οι απόπειρες καταστολής, είπε, τον ώθησαν να δημοσιοποιήσει την ομοφυλοφιλία του ως “πολιτική πρόκληση, που είναι μέρος της μάχης μου με το καθεστώς”. Αυτό δεν ήταν εύκολο, ειδικά από τη στιγμή που συνειδητοποίησε τους κινδύνους μπροστά του.

Πολύ πριν χρειαστεί στον πολιτικό τομέα, ο Doumit αντιμετώπισε δυσκολίες με την οικογένειά του λόγω της ομοφυλοφιλίας του. Γεννημένος σε μια συντηρητική, θρησκευτική οικογένεια, που βλέπει την ομοφυλοφιλία ως “ταμπού” και κάνει διακρίσεις κατά της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας, ήταν διστακτικός και φοβόταν την αντίδρασή τους, αν έβγαινε και ανακοίνωνε την ταυτότητα φύλου του, ανησυχώντας ότι μπορεί να εξοστρακιστεί όπως πολλοί άλλοι, που εκδιώχθηκαν από τις οικογένειές τους και υπέστησαν οικονομική βία.

Όντας “πιο προνομιούχος” από άλλους ομοφυλόφιλους, ο Doumit είπε ότι του επέτρεψαν να ανακοινώσει την ταυτότητά του και να “σταθεί απέναντι στις εκστρατείες εκφοβισμού και ομοφοβίας”. Η νοοτροπία της οικογένειάς του έχει μάλιστα μετατοπιστεί – χάρη στην κίνησή του – από μια κατάσταση απόλυτης απόρριψης της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ σε υποστήριξη προς αυτόν.

Σύμφωνα με τον Doumit, οι νόμοι του Λιβάνου δεν τον εμποδίζουν άμεσα να κατέχει δημόσια θέση ή αξίωμα, προσθέτοντας ότι η απόφασή του να αποκαλύψει την ταυτότητά του ήταν να σταθεί ενάντια στο υπάρχον πατριαρχικό σύστημα. Δήλωσε:

Αποκάλυψα την αληθινή μου ταυτότητα, ώστε αυτή η διαφάνεια να βοηθήσει να σπάσουμε τα εμπόδια και να ανοίξει το δρόμο για όσους ακολουθήσουν. Δεν θέλω οι μελλοντικές γενιές της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας να υποφέρουν με τον ίδιο τρόπο, που έχω υποφέρει εγώ.

Ο Doumit Azzi Draiby πρόσθεσε ότι η εμπλοκή των μελών της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ στις δημόσιες υποθέσεις αποτελεί ένα ποιοτικό άλμα στο πολιτικό σύστημα του Λιβάνου και ένδειξη μιας αλλαγής, που έχει αρχίσει να επηρεάζει την κοινωνία. “Υπάρχει μια μάχη και πρέπει να ξεκινήσει σήμερα”, είπε.

Αόριστο νομικό κείμενο

According to Nammour, judges must repeal the law which is being used “in a very broad and conservative manner,” adding that the phrase “'sexual relations that are contradicting the laws of nature:”

Ο Karim Nammour, δικηγόρος στο Legal Agenda, μίλησε στο Raseef22 σχετικά με το Άρθρο 534 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο χρησιμοποιείται συχνά στον Λίβανο για τη δίωξη μελών ΛΟΑΤΚ+ με το σκεπτικό ότι έχουν “σεξουαλικές σχέσεις, που αντιβαίνουν στους νόμους της φύσης”. Θεσμοθετημένο από τις γαλλικές Αρχές στις αρχές του 1900, [3] τιμωρεί όσους κρίνονται ένοχοι με φυλάκιση έως και ενός έτους.

Σύμφωνα με τον Nammour, οι δικαστές πρέπει να καταργήσουν τον νόμο, που χρησιμοποιείται “με πολύ ευρύ και συντηρητικό τρόπο”, προσθέτοντας ότι η φράση “σεξουαλικές σχέσεις, που έρχονται σε αντίθεση με τους νόμους της φύσης”

είναι μια διφορούμενη πρόταση, όταν κανένα κείμενο στον Ποινικό Κώδικα δεν μπορεί να είναι ασαφές ή διφορούμενο. Και αν είναι, ερμηνεύεται υπέρ του κατηγορουμένου. Επομένως, τουλάχιστον, η πράξη της σεξουαλικής επαφής πρέπει να είναι παρούσα και να αποδεικνύεται, αλλά οι δικαστές έχουν τιμωρήσει ανθρώπους κατηγορώντας τους απλώς για την ταυτότητά τους, χωρίς αποδείξεις ότι είχαν σεξουαλική επαφή.

Όσον αφορά τις πιθανότητες των ομοφυλόφιλων να προχωρήσουν στην πολιτική ζωή και να επιτύχουν υψηλόβαθμες θέσεις, ο Karim είπε ότι είναι δυνατόν, εάν αποκρύψουν την αληθινή σεξουαλική τους ταυτότητα, “αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει να εκμεταλλευτούν άλλοι αυτή την ταυτότητα και να χρησιμοποιηθεί εναντίον τους στην πολιτική και να απειληθούν με αυτή”.

Ως εκ τούτου, ο Karim Nammour τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού για την προστασία των ατόμων της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας από τις διακρίσεις. “Οι δεσμευτικές διεθνείς συνθήκες για τον Λίβανο ορίζουν την απαγόρευση των διακρίσεων για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένου του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας”, είπε.

“Ηθική”, η “δικαιολογία” του κράτους

Το λιβανέζικο κράτος δέχεται πιέσεις από διεθνείς ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συνθήκες, που έχει υπογράψει, οι οποίες επιβάλλουν τον σεβασμό της ταυτότητας φύλου των ατόμων.

Η Rasha Younes [4], ερευνήτρια του Προγράμματος για τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚ στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είπε στο Raseef22 ότι οι αξιωματούχοι δικαιολογούν σε μεγάλο βαθμό τις παραβιάσεις τους κατά της κοινότητας με ένα ηθικό καθήκον, “το οποίο δεν συνάδει με τις υποχρεώσεις του Λιβάνου ούτε με την προστασία των ελευθεριών, που ισχυρίζεται”.

Ένα παράδειγμα του ισχυρισμού των Λιβανέζων αξιωματούχων για “διατήρηση των συλλογικών ηθών και της οικογενειακής δομής” εκδηλώθηκε, όταν η Γενική Ασφάλεια της χώρας εμπόδισε την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ να διοργανώσει συνέδριο το 2018. Η Younes είπε ότι, εκείνη την εποχή, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προσπάθησε να συναντηθεί με τον τότε Γενικό Διευθυντή της Δημόσιας Ασφάλειας, Abbas Ibrahim, αλλά αυτός αρνήθηκε την συνάντηση για αυτό το θέμα.

Σε απάντηση σε έκθεση [5] του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Σεπτεμβρίου 2019 σχετικά με τις διακρίσεις κατά των τρανς γυναικών στον Λίβανο, η Younes είπε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφερε ότι ορισμένα κοινωνικά ζητήματα εμποδίζουν τα τρανς άτομα να αλλάξουν το όνομα και το σήμα φύλου τους, “καθώς το Υπουργείο πιστεύει ότι η παρουσία ανθρώπων εκτός του διπόλου αρσενικό-θηλυκό θα προκαλούσε σύγχυση στην κοινωνία”.

Σαφώς, ο Λίβανος δεν έχει προχωρήσει ακόμη ούτε ένα βήμα όσον αφορά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας. Αντίθετα, οι αξιωματούχοι του αρνούνται να επιλύσουν το ζήτημα και επιμένουν να περιθωριοποιούν αυτή την ομάδα κατά παράβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών συνθηκών, φοβούμενοι τη ζημιά, που θα προκαλούσε αυτό το βήμα στο κυβερνών σύστημα, το οποίο αντλεί τη δύναμή του από την περιθωριοποίηση και τρέφεται από τις πολιτικές περιθωριοποίησης, που ακολουθεί.

Αυτό το εγχείρημα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Αραβικό Ίδρυμα για τις Ελευθερίες και την Ισότητα (AFE) και με την υποστήριξη της Πρεσβείας του Βασιλείου των Κάτω Χωρών.