Ουζμπεκιστάν και Καζακστάν περιορίζουν την ελευθερία των ΜΜΕ

Οι μηχανισμοί ελέγχου λογισμικού κατασκοπείας και πολυμέσων περιορίζουν την πρόσβαση σε πληροφορίες στο Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν. Φωτογραφία: Blogtrepreneur (CC BY 2.0).

Το να είσαι δημοσιογράφος στο Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Μόλις αυτόν τον μήνα, αρνήθηκαν την είσοδο στην ξένη δημοσιογράφο Agnieszka Pikulicka στο Ουζμπεκιστάν, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές έγιναν στόχος των υπηρεσιών κρατικής ασφάλειας στο Καζακστάν και οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν νέους κανονισμούς “τοπικοποίησης δεδομένων” ως όργανα αυθαίρετης λογοκρισίας.

Η Pikulicka επέστρεψε τώρα στην Πολωνία. Η δημοσιογράφος, η οποία ήταν επίσημα διαπιστευμένη στη χώρα και είχε λάβει άδεια να ζήσει στο Ουζμπεκιστάν τα τελευταία τρία χρόνια, μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο αεροδρόμιο από τις υπηρεσίες ασφαλείας, αφού της απαγορεύτηκε η είσοδος στα σύνορα Καζακστάν-Ουζμπεκιστάν. Καταγράφηκε ως persona non grata και της απαγορεύτηκε εφεξής η είσοδος στη χώρα.

Η απαγόρευση έρχεται μετά από πολύμηνες πιέσεις στην Pikulicka, η οποία εργάζεται ως ανεξάρτητη δημοσιογράφος και γράφει ένα βιβλίο για το Ουζμπεκιστάν. Τον Φεβρουάριο, η ανανέωση της διαπίστευσής της απορρίφθηκε και κατηγόρησε δημόσια έναν αξιωματούχο του Υπουργείου Εξωτερικών για σεξουαλική παρενόχληση και πίεση. Το υπουργείο αργότερα υπαναχώρησε, ζήτησε συγγνώμη και διαπίστευσε την δημοσιογράφο. Τον Ιούνιο, ωστόσο, η Pikulicka δέχτηκε ξανά παρόμοια πίεση.

Η Pikulicka είπε ότι αυτό το περιστατικό αντανακλά μια τάση στο Ουζμπεκιστάν, την οποία έχει αποκρύψει ο Πρόεδρος Σαφκάτ Μιρζιγιόγιεφ με τα σχέδιά του για μεταρρυθμίσεις. “Δυστυχώς, έτσι θα είναι η δεύτερη θητεία της κυβέρνησης του Μιρζιγιόγιεφ”, είπε στο Eurasianet.

Ωστόσο, η απόφαση φαίνεται να είναι οριστική. “Οι Αρχές του Ουζμπεκιστάν δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει τον λόγο για την απαγόρευση εισόδου μου, αλλά γνωρίζω ότι η Πολωνική Πρεσβεία έστειλε επίσημο αίτημα για πληροφορίες και ακόμα περιμένουμε απάντηση”, είπε η Pikulicka στο Podrobno.uz σε συνέντευξή της.

Στη συνέντευξή της, η Pikulicka τόνισε τα εμπόδια, που αντιμετώπισε στη μακρά, αγχωτική διαδικασία για τη διαπίστευση Τύπου στο Ουζμπεκιστάν. Σε άλλα πλαίσια, από τον Λίβανο έως το Αφγανιστάν, οι Αρχές ήταν λιγότερο απαιτητικές.

Μετά την απαγόρευση, υπογράμμισε το απρόβλεπτο της μοίρας της, καθώς δεν είχε ποτέ προειδοποιηθεί ότι βρισκόταν υπό έλεγχο. “Ποτέ δεν με σταμάτησε η αστυνομία, κανείς δεν μου είπε ότι παραβαίνω νόμους”, είπε η Pikulicka στο Podrobno.uz.

Apple και Facebook στο Καζακστάν

Στις 23 Νοεμβρίου, η Apple υπέβαλε μήνυση κατά της NSO Group με έδρα το Ισραήλ, της εταιρείας λογισμικού πίσω από το spyware, που χρησιμοποιήθηκε για την στόχευση δημοσιογράφων, ακτιβιστών και πολιτικών σε όλο τον κόσμο. Η έρευνα του Εγχειρήματος Pegasus τον Ιούλιο του 2021 αποκάλυψε τη διεισδυτική φύση της κρατικής επιτήρησης παγκοσμίως.

Ταυτόχρονα, η Apple έστειλε email στους χρήστες της, που μπορεί να είχαν γίνει στόχος του spyware Pegasus. Η Aisana Ashim, ιδρύτρια του διαδικτυακού περιοδικού The Village Kazakhstan, δημοσίευσε email, που έλαβε, στο Διαδίκτυο, το οποίο έλεγε ότι “[οι επιτιθέμενοι που χρηματοδοτούνται από το κράτος] πιθανόν να σας στοχοποιούν μεμονωμένα λόγω αυτού που είστε ή τι κάνετε”. Δεκάδες άλλοι δημοσιογράφοι και ακτιβιστές ανέφεραν ότι έλαβαν το ίδιο email από την Apple.

Μόλις εβδομάδες νωρίτερα, η κυβέρνηση του Καζακστάν ισχυρίστηκε ότι είχε καταλήξει σε συμφωνία με τη Meta, πρώην γνωστή ως Facebook, η οποία θα της επιτρέψει να έχει πρόσβαση στο σύστημα αναφοράς περιεχομένου του μέσου κοινωνικής δικτύωσης.

Η Meta, ωστόσο, αρνήθηκε τον ισχυρισμό, λέγοντας ότι οι πολιτικές τους είναι συνεπείς για όλες τις χώρες.

“Τοπικοποίηση δεδομένων”, τουτέστιν περισσότερος έλεγχος

Νωρίτερα φέτος, το Καζακστάν ενέκρινε νέα νομοθεσία για την “τοπικοποίηση δεδομένων”, που θα απαιτούσε από τις εταιρείες κοινωνικών μέσων να αφαιρούν εντός 24 ωρών περιεχόμενο, που επισημαίνεται από τις τοπικές Αρχές ως δυνητικά επιβλαβές για παιδιά. Στις εταιρείες, που δεν συμμορφώνονται, ενδέχεται να τους σταματήσουν την λειτουργία.

Οι αξιωματούχοι δικαιολόγησαν το νομοσχέδιο ισχυριζόμενοι ότι θα προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών.

Στο παρελθόν, οι γίγαντες του Διαδικτύου έχουν δείξει αντίσταση σε τέτοια μέτρα παρακολούθησης και ελέγχου περιεχομένου, αλλά επιτήδειοι τοπικοί νόμοι θα μπορούσαν να γίνουν ανυπέρβλητα εμπόδια στο μέλλον.

Η τοπικοποίηση δεδομένων έχει γίνει καυτό θέμα στην Κεντρική Ασία.

Στις 24 Οκτωβρίου, ο Μιρζιγιόγιεφ κέρδισε τις δεύτερες προεδρικές εκλογές του με το 80% των ψήφων. Οι παρατηρητές είπαν ότι οι εκλογές δεν είχαν πραγματικό ανταγωνισμό και επισήμαναν αρκετές διαδικαστικές παραβιάσεις.

Μέρες αργότερα, στις 3 Νοεμβρίου, η κύρια ρυθμιστική υπηρεσία επικοινωνιών της χώρας, η Uzkomnazorat, απέκλεισε την πρόσβαση σε πολλές διαδικτυακές υπηρεσίες, επειδή δεν είχαν έδρα στη χώρα. Δημοφιλείς εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και πάροχοι μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Telegram, το Facebook, το Instagram και το LinkedIn, δεν ήταν προσβάσιμα για περίπου μία ώρα.

Ο Μιρζιγιόγιεφ απέλυσε άμεσα τον επικεφαλής της Uzkomnazorat για τη “μονομερή και εσφαλμένη” απόφασή του. Μόλις πριν από μήνες, ωστόσο, ο πρόεδρος είχε υπογράψει ως επίσημη νομοθεσία μια νέα πολιτική τοπικοποίησης δεδομένων απαιτώντας από τους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών να αποθηκεύουν σε φυσικό χώρο τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών του Ουζμπεκιστάν στη χώρα.

Ενώ η αποκατασταθείσα πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χαιρετίστηκε ως “νίκη” από ορισμένους παρατηρητές, το περιστατικό μοιάζει περισσότερο με κίνηση ισχύος από τον Μιρζιγιόγιεφ, ένας τρόπος να ενημερώσει το κοινό ότι έχει τον έλεγχο των δικτύων επικοινωνίας της χώρας και την πρόσβαση σε δημοφιλή εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.