Η υφαντική τέχνη των Ντιμάλ

Chandra Kala slathers maard, a mixture of rice and water, on the threads to make them stronger. Image by Sudin KC via Record Nepal. Used with permission.

Η Chandra Kala απλώνει στις κλωστές μάαρντ, ένα μείγμα ρυζιού και νερού, για να τις κάνει πιο δυνατές. Εικόνα: Sudin KC μέσω Record Nepal. Χρήση με άδεια.

Αυτό το άρθρο της Aishwarya Baidar δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο The Record (Nepal). Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται παρακάτω ως μέρος συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου με το Global Voices.

Κάτω από την κάψα του ήλιου στο Ταράι, μέσα σε μια καλύβα από μπαμπού και τσίγκο, η Chandra Kala Dhimal τοποθετεί τα γυαλιά της πάνω στο ζαρωμένο της μέτωπο, καθώς βάζει κλωστές μία-μία στο χτένι ενός αργαλειού. Γλιστράει τα πόδια της σε μια εσοχή κάτω από τον αργαλειό τραβώντας δύο κοντάρια μπαμπού. Τα χέρια της κινούνται ταυτόχρονα πλέκοντας γρήγορα τα νήματα μεταξύ τους. Φλέβες πετάγονται κατά μήκος των λεπτών μπράτσων της, καθώς πιέζει τη μια κλωστή μετά την άλλη. Καθημερινά, η 65χρονη εργάζεται για ώρες στον παραδοσιακό της ξύλινο αργαλειό: ένα μουσικό παιχνίδι ήχων σκορπάει στην καλύβα. Είναι μια από τις τελευταίες υφάντρες από την ιθαγενή κοινότητα Ντιμάλ του Νεπάλ, που εξακολουθεί να διατηρεί ζωντανή την παραδοσιακή ξύλινη ύφανση.

“Είναι μια δύσκολη διαδικασία, που μόνο λίγα άτομα από εμάς στην κοινότητα Ντιμάλ μπορούμε να κάνουμε σωστά”, λέει η Chandra Kala, με τη ζαρωμένη από τον ιδρώτα μπλούζα της κολλημένη στην πλάτη της.

Καθώς οι σύγχρονες υφαντικές μηχανές, που είναι απλούστερες στη χρήση και λειτουργούν όλο το χρόνο, γίνονται πολύ πιο εύκολα διαθέσιμες, οι παραδοσιακοί αργαλειοί για την ύφανση παραδοσιακών ενδυμάτων της φυλής, σαν αυτόν που χειρίζεται η Chandra Kala, γίνονται όλο και σπανιότεροι.

Η Chandra Kala ήταν 12 ετών, όταν η μητέρα τής έμαθε τη baojinka, τη διαδικασία ύφανσης. Συχνά η μητέρα της την χτυπούσε, αν ήταν ανυπάκουη. “Αν πεθάνω, τότε ποιος θα σε μάθει πώς να υφαίνεις;”, της έλεγε η μητέρα της.

Η μητέρα της πέθανε, λίγο αφού η Chandra Kala έγινε 14 ετών, αλλά εκείνη την εποχή, η ύφανση πετάνι, μια παραδοσιακή ενδυμασία των Ντιμάλ, είχε ήδη γίνει η κύρια πηγή εισοδήματός της, καθώς δεν έλαβε ποτέ επίσημη εκπαίδευση.

“Έμαθα να υφαίνω από τη μητέρα μου πριν από περισσότερες από πέντε δεκαετίες”, εξηγεί η Chandra Kala, “αλλά κανένα από τα παιδιά μου δεν θέλει να την μάθει αυτή την τέχνη. Λένε ότι είναι πολύς κόπος”.

Η παραδοσιακή υφαντική τέχνη Ντιμάλ, που μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά, κινδυνεύει τώρα να αφανιστεί. Όπως τα παιδιά της Chandra Kala, που είναι εργάτες στην πρωτεύουσα Κατμαντού, τα περισσότερα νεαρά μέλη της κοινότητας Ντιμάλ ασχολούνται με άλλα επαγγέλματα. Ακόμα και όσα άτομα υφαίνουν, έχουν υιοθετήσει σύγχρονο εξοπλισμό.

“Προτιμώ το μηχάνημα, επειδή οι παραδοσιακοί αργαλειοί είναι δύσκολο να δουλέψουν και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια του μουσώνα, καθώς οι λάκκοι γεμίζουν με νερό της βροχής”, λέει η 54χρονη Ranga Maya Dhimal, κάτοικος Dapgachi, χωριού ιθαγενών που φιλοξενεί την κοινότητα Ντιμάλ στο Νταμάκ. “Η Chandra Kala είναι η μόνη ανάμεσά μας, που μπορεί ακόμα να χειριστεί επιδέξια τον παραδοσιακό αργαλειό”.

A photo of Chandra Kala Dhimal in her younger days. Photo by Sudin KC via Record Nepal. Used with permission.

Φωτογραφία της Chandra Kala Dhimal σε νεότερη ηλικία. Φωτογραφία: Sudin KC μέσω Record Nepal. Χρήση με άδεια.

Σύμφωνα με τη Ranga Maya, μπορούσε να πλέκει 10 έως 12 πετάνι το χρόνο στον παραδοσιακό αργαλειό, αλλά τώρα μπορεί να παράγει 16 έως 20 στον νέο, μηχανοποιημένο αργαλειό της.

Οι γυναίκες Ντιμάλ υφαίνουν και φορούν μαύρα φορέματα πετάνι μέχρι τον αστράγαλο με πορτοκαλί και λευκές ρίγες, που αντιπροσωπεύουν το φυλετικό σχέδιο των Ντιμάλ, γύρω από τη μέση. Η Chandra Kala χρειάζεται έως και πέντε ημέρες για να πλέξει ένα μόνο πετάνι και μπορεί να τελειώσει τέσσερα έως πέντε σε ένα μήνα, αλλά δεν εργάζεται όλο το χρόνο. Καθώς οι περισσότεροι αργαλειοί βρίσκονται στο ύπαιθρο, οι κόγχες τείνουν να γεμίζουν με νερό καθιστώντας τους αργαλειούς άχρηστους.

Τα πετάνι, που υφαίνονται με παραδοσιακές μεθόδους, είναι καλύτερα και πιο ανθεκτικά, λέει η Ranga Maya. Τα παραδοσιακά υφαντά ρούχα τείνουν να διαρκούν περισσότερο καθιστώντας τα μια πιο βιώσιμη επιλογή έναντι των σύγχρονων εναλλακτικών. Για τους εθνοτικούς Ντιμάλ, των οποίων οι θεοί κατοικούν μες στην ίδια τη φύση, χάνεται επίσης μια πτυχή της πανάρχαιας βιώσιμης συνύπαρξής τους με τη φύση παράλληλα με τη φυλετική τους διαδικασία ύφανσης.

“Η διαδικασία ξεκινά με τη σπορά των σπόρων του φυτού ίντιγκο, γνωστά ως solai στη διάλεκτο ντιμάλ, που μας έχει κληροδοτηθεί από τους προγόνους μας”, λέει η Ranga Maya. Τα φύλλα συγκομίζονται, μόλις το φυτό αναπτυχθεί πλήρως, και βράζονται σε νερό με κλωστή για να τα βάψουν. Τα βαμμένα νήματα είναι πλούσια σε χρώμα και πιο δυνατά. Μόλις στεγνώσουν, ξεμπερδεύονται και γίνονται καρούλια. Γίνονται ακόμα πιο ανθεκτικά, όταν βουτούνται σε ρυζόνερο. Η όλη διαδικασία μπορεί να διαρκέσει περίπου τέσσερις ημέρες, μετά τις οποίες πλέκονται σε πετάνι.

A portrait of Chandra Kala Dhimal. Image by Sudin KC via Record Nepal. Used with permission.

Πορτρέτο της Chandra Kala Dhimal. Φωτογραφία: Sudin KC μέσω Record Nepal. Χρήση με άδεια.

Η όλη διαδικασία, που μεταδόθηκε για γενιές από την κοινότητα Ντιμάλ, είναι βιώσιμη, χρησιμοποιώντας φυσικούς πόρους όχι μόνο για την ύφανση αλλά και για τη βαφή. Οι υβριδικοί σπόροι μπορούν να αγοραστούν στην αγορά, αλλά η Chandra Kala λέει ότι κάνουν πιο κακές ποιοτικά βαφές.

“Έχω υφάνει πολλά ρούχα, ειδικά για τους συγγενείς μου”, λέει. Στο παρελθόν, η Chandra Kala κέρδιζε 200 έως 500 ρουπίες (1,7 έως 4,2 δολάρια ΗΠΑ) για ένα πετάνι. Τώρα, βγάζει 1.000 ρουπίες (8,4 δολάρια) ανά πετάνι, αλλά ην έχουν επηρεάσει τα γηρατειά και υφαίνει λιγότερο συχνά λόγω κακής όρασης.

Από τότε που πέθανε ο σύζυγός της, η Chandra Kala φροντίζει τις δύο κόρες και τους δύο γιους της με τα κέρδη, που βγάζει από την υφαντουργία. Είναι μια τέχνη, που δεν ήταν απλώς η πηγή βιοπορισμού της Chandra Kala, αλλά και ο τρόπος ζωής της. Έχει υφάνει τα περισσότερα ρούχα στο σπίτι της οικογένειάς της.

“Από τότε που έμαθα να υφαίνω, μόνο μερικά ρούχα έχω, που δεν τα έχω φτιάξει εγώ”, λέει. “Γιατί να αγοράσω από άλλους, αν έχω τη δεξιότητα να φτιάχνω ρούχα μόνη μου;”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.