Κινεζικά προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προσελκύουν αυξανόμενο αριθμό φοιτητών από το Καζακστάν

Εικονογράφηση: Giovana Fleck, χρήση με άδεια.

Η Κίνα σπάνια θεωρείται ότι κερδίζει τα μυαλά και τις καρδιές των ανθρώπων στο Καζακστάν. Είτε λόγω πολιτισμικών διαφορών είτε λόγω σινοφοβικών συμπεριφορών, που συνδέονται με φόβους ότι η Κίνα μπορεί να καταλάβει τη γη του Καζακστάν, ο λαϊκός σκεπτικισμός απέναντι στην Κίνα είναι ευρέως διαδεδομένος στο Καζακστάν.

Ωστόσο, ένας τομέας φαίνεται να ξεφεύγει από τις αρνητικές αφηγήσεις: η τριτοβάθμια εκπαίδευση στο εξωτερικό. Η Κίνα είναι ένας από τους κορυφαίους εκπαιδευτικούς προορισμούς για φοιτητές από το Καζακστάν. Μόνο το 2020, 15.000 φοιτητές από το Καζακστάν σπούδασαν στην Κίνα, περίπου το 18% των εκτιμώμενων 85.000 Καζάκων φοιτητών στο εξωτερικό. Το 2019, το Καζακστάν κατέλαβε την ένατη θέση στη λίστα των χωρών, που στέλνουν φοιτητές στην Κίνα.

Η κυβέρνηση του Καζακστάν υποστηρίζει επίσης τους πολίτες της, που σπουδάζουν στην Κίνα, μέσω του προγράμματος υποτροφιών Bolashak.

Η εκπαίδευση ως ήπια δύναμη

Σύμφωνα με τον Pang Zhongying, Διευθυντή του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Νανκάι στην Κίνα, η εκπαίδευση και η επιστήμη είναι, μαζί, ένα από τα τρία συστατικά του κινεζικού ορισμού της ήπιας δύναμης, μαζί με τον πολιτισμό και τα συστήματα παραγωγής.

Ενώ οι γονείς του Καζακστάν μπορεί να μην είναι πάντα ενθουσιασμένοι με την υποτιθέμενη οικονομική και πολιτική επέκταση της Κίνας στη χώρα τους, βλέπουν ευνοϊκά τις προσφερόμενες από την Κίνα εκπαιδευτικές ευκαιρίες και ωθούν τα παιδιά τους να σπουδάσουν εκεί.

Διαφορετικοί παράγοντες οδηγούν τους φοιτητές προς την Κίνα. Τόσο η κυβέρνηση της Κίνας, όσο και του Καζακστάν, προσφέρουν υποτροφίες σπουδών και, επειδή οι μισθοί παραμένουν συγκριτικά χαμηλοί στο Καζακστάν και οι περισσότερες οικογένειες δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα δίδακτρα και τα έξοδα διαβίωσης των παιδιών τους, οι φοιτητές ενθαρρύνονται να υποβάλουν αίτηση για αυτές τις υποτροφίες. Η ασφάλεια και η άνεση, ιδιαίτερα για τα κορίτσια, θεωρούνται επίσης πλεονέκτημα, δεδομένου του χαμηλού ποσοστού εγκληματικότητας – τουλάχιστον για τους αλλοδαπούς – στην Κίνα. Τέλος, η ζήτηση για κινεζόφωνους στην αγορά εργασίας του Καζακστάν αυξάνεται, αποτελώντας άλλο ένα κίνητρο για σπουδές στην Κίνα.

Μια οικογένεια με έδρα το Αλμάτι, από την οποία πήρε συνέντευξη το Global Voices, απηχεί αυτές τις επιλογές: οι γονείς της Madina (το όνομα άλλαξε κατόπιν αιτήματός της) την έστειλαν να σπουδάσει στην Κίνα το 2006 και κατέληξε να περάσει εννέα χρόνια εκεί. Η Madina είπε στο Global Voices πως οι συνθήκες διαβίωσής της στην Κίνα ήταν εξαιρετικές.

Έλαβα υποτροφία από την κινεζική κυβέρνηση δύο φορές: για το πτυχίο και το μεταπτυχιακό μου. Η εκπαίδευση στην Κίνα είναι ακριβή, ακόμη και για τους Κινέζους φοιτητές, και υπάρχει τεράστιος ανταγωνισμός για τις υποτροφίες μεταξύ των ντόπιων φοιτητ(ρι)ών. Ως αλλοδαποί/-ές, έχουμε περισσότερες ευκαιρίες.

Ως μέρος της Πρωτοβουλίας Μία Ζώνη Ένας Δρόμος (BRI) και προγραμμάτων, που υποστηρίζονται από τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, η κινεζική κυβέρνηση παρέχει διάφορους τύπους υποτροφιών σε φοιτητές από το Καζακστάν.

Τουλάχιστον 2.500 φοιτητές έλαβαν υποτροφίες το 2019. Η κινεζική κυβέρνηση προσφέρει στους φοιτητές από το Καζακστάν μηνιαία υποτροφία ανάλογα με το επίπεδο πτυχίου: 800 γιουάν (124 δολάρια) είτε για πτυχία είτε για μαθήματα κινεζικής γλώσσας, 1.100 γιουάν (170 δολάρια) για μεταπτυχιακά και 1.400 γιουάν (217 δολάρια) για διδακτορικά. Οι υποτροφίες καλύπτουν επίσης δίδακτρα, υγειονομική περίθαλψη και διαμονή σε κοιτώνα.

Η υποτροφία Δρόμος του Μεταξιού, που δίνεται σε φοιτητές από χώρες της Πρωτοβουλίας Μία Ζώνη Ένας Δρόμος, προσφέρει υποτροφίες 2.500 γιουάν για πτυχία πανεπιστημίου (387 δολάρια), 3.000 γιουάν για μεταπτυχιακά (465 δολάρια) και 3.500 γιουάν για διδακτορικά (698 δολάρια). Η CNPC, η μεγάλη κρατική εταιρεία πετρελαίου της Κίνας, προσφέρει επίσης υποτροφία για πτυχία μηχανικών. Πολυάριθμα εμπορικά πρακτορεία όπως τα chinese.kz, mychina.kz, pandaedu.kz και uchina.kz (το τελευταίο υποστηρίζεται από το υπουργείο Παιδείας της Κίνας) προσφέρουν μαθήματα κινεζικής γλώσσας και βοήθεια για την υποβολή αιτήσεων σε κινεζικά πανεπιστήμια.

Μαζί με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, οι συνθήκες διαβίωσης αλλοδαπών φοιτητ(ρι)ών, συμπεριλαμβανομένου του μηνιαίου επιδόματος και της στέγασης, είναι καλύτερες από τις συνθήκες διαβίωσης των Κινέζων φοιτητ(ρι)ών. Ο Anatoly Chernoussov, ακτιβιστής για τα δικαιώματα ΛΟΑΤ από το Καζακστάν και πρώην Ρωσο-Κινέζος διερμηνέας, που σπούδασε στην Κίνα το 2010–11 με κρατική υποτροφία, είπε στο Global Voices ότι στους αλλοδαπούς δίνονται δίκλινα δωμάτια με ιδιωτικό μπάνιο, ενώ οι ντόπιοι ζουν σε μικρά δωμάτια με 6-8 κρεβάτια, χωρίς ντους.

Τα κινεζικά ΜΜΕ επιθυμούν επίσης να δημιουργήσουν θετικά σχόλια από φοιτητές του Καζακστάν, που σπούδασαν στην Κίνα. Η Ilona Parker, με καταγωγή από το Αλμάτι, επαίνεσε τις συνθήκες, που προσφέρει η Κίνα σε ξένους φοιτητές, σε μια συνέντευξη στο κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Silk Road Observer σχετικά με τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Λανζού.

Οι υποτροφίες για ξένους φοιτητές και φοιτήτριες είναι τριπλάσιες από το ποσό, που λαμβάνουν οι ντόπιοι. Αυτή η υποτροφία επιτρέπει επιπλέον χρήματα για ταξίδια. Έχω σπουδάσει και ταξιδέψει σε όλη την Κίνα τα τελευταία τέσσερα χρόνια με αυτήν την υποτροφία.

Ομοίως, η Κινεζική Πρεσβεία στο Καζακστάν μοιράζεται τακτικά ιστορίες από αποφοίτους κινεζικών πανεπιστημίων. Αυτό το άρθρο, που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2017, αναφέρει τον Ruslan, απόφοιτο του Πανεπιστημίου Γλώσσας και Πολιτισμού του Πεκίνου, ο οποίος μίλησε εκ μέρους των αποφοίτων στη συνάντηση του Συλλόγου Φοιτητών Εξωτερικού Κίνας-Καζακστάν. Ευχαρίστησε την κινεζική κυβέρνηση για την παροχή υποτροφιών. Η εμπειρία των σπουδών στην Κίνα του άλλαξε τη ζωή, είπε.

Η Κίνα δημιουργεί μια ελίτ υπέρ του Πεκίνου στο Καζακστάν;

Οι δωρεάν σπουδές, σε συνδυασμό με την ήπια πολιτική κατήχηση, μπορούν να είναι αρκετά αποτελεσματικές και να μετατρέψουν τον κόσμο όχι μόνο σε μανδαρινόφωνους και λάτρεις της κινεζικής κουλτούρας, αλλά και σε υποστηρικτές της ιδεολογίας του Κινεζικού Κομουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ), που δεν έχουν καμία κριτική άποψη για την Κίνα. Σύμφωνα με τον Chernoussov:

Η κατήχηση ήταν πολύ ήπια. Μοιράζονταν μαζί μας την επίσημη γραμμή για τον πολιτισμό, την ιστορία και τη γεωγραφία. Σταδιακά το συνηθίζεις και γίνεται κομμάτι σου. Όταν παρακολουθούσαμε μια ταινία για τον Μάο Τσε Τουνγκ, έκλαψα, γιατί είχα αυτή την αίσθηση του “ανήκειν”. Δουλεύει!

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους, ορισμένοι βρίσκονται πολιτιστικά πιο κοντά στους Κινέζους από ό,τι στους ανθρώπους της πατρίδας τους. Η Madina, για παράδειγμα, ήθελε να μείνει στην Κίνα, αλλά οι γονείς της την έπεισαν να επιστρέψει, κάτι που μετανιώνει:

Όταν επέστρεψα στο Καζακστάν, εργάστηκα για κινεζικές εταιρείες και εξακολουθώ να εργάζομαι. Ήθελα να παραμείνω εκεί, γιατί η διαφορά στην εξέλιξη είναι κολοσσιαία! Είμαστε υποανάπτυκτοι σε σύγκριση με την Κίνα. Αφότου έφυγα από την Κίνα, μπορώ να ζήσω μόνο στο Αλμάτι, αν και το βρίσκω ακόμα πολύ μικρό.

Ο Chernoussov είπε ότι βρέθηκε να προστατεύει κινεζικά επιχειρηματικά συμφέροντα κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων με επιχειρηματίες του Καζακστάν, καθώς ένιωθε πολιτιστικά πιο κοντά στους Κινέζους.

Ήταν μια επαγγελματική αποτυχία για μένα. Η πλευρά του Καζακστάν με προσέλαβε ως διερμηνέα και εγώ μεταπήδησα στην κινεζική πλευρά και πίεσα για τα συμφέροντά τους. Οι Καζάκοι το παρατήρησαν.

Λέει ότι είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι οι φοιτητές μπορεί να κατηχηθούν, ιδιαίτερα για νεότερους που πηγαίνουν στην Κίνα. “Μου πήρε λίγο χρόνο για να απαλλαγώ από τη σινοφιλική μου νοοτροπία, όταν επέστρεψα στο Καζακστάν”, λέει.

Ενώ η Κίνα προσφέρει ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως υποτροφίες σπουδών και θέσεις εργασίας στις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία πετρελαίου, εξακολουθεί να είναι ασαφές εάν έχει καταφέρει να κερδίσει σημαντικό αριθμό μυαλών και καρδιών.

Σύμφωνα με τον 25χρονο Gaini, ο οποίος επίσης στάλθηκε για σπουδές στην Κίνα από τους γονείς του, αλλά επέστρεψε στο Καζακστάν χωρίς να τελειώσει τις σπουδές του, η κατήχηση δεν ήταν σημαντικός παράγοντας.

Οι Κινέζοι είναι πολύ ανοιχτοί και ανεκτικοί, αλλά δεν θα έλεγα ότι είναι σε θέση να δημιουργήσουν πίστη στην Κίνα μεταξύ των ξένων φοιτητών. Δεν μας έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου. Ωστόσο, γνώρισα την κουλτούρα και τη νοοτροπία τους.


Αυτό το κείμενο είναι μέρος έρευνας του Παρατηρητηρίου Μέσων των Πολιτών σχετικά με τις ανταγωνιστικές αφηγήσεις για την Πρωτοβουλία Mια Ζώνη Ένας Δρόμος της Κίνας και εξερευνά πώς οι κοινωνίες και οι κοινότητες έχουν διαφορετικές αντιλήψεις πιθανών προνομίων και ζημιών της ανάπτυξης υπό την ηγεσία της Κίνας. Για να μάθετε περισσότερα για αυτό το εγχείρημα και τις μεθόδους του, πατήστε εδώ.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.