Ντεμάτζι, Άσαμ, Ινδία. Ένας χωρικός κοιτάζει έναν πλημμυρισμένο δρόμο στο χωριό Χεσούλι της περιοχής  Ντεμάτζι στην πολιτεία Άσαμ τον Σεπτέμβριο του 2020. Εικόνα: Flickr από το Climate Centre. Άδεια CC BY-NC 2.0.

Ο ποταμός Βραχμαπούτρα και οι παραπόταμοί του έχουν διαμορφώσει το τοπίο της βορειοανατολικής περιοχής της Ινδίας για αιώνες, αλλά φέτος για άλλη μια φορά, η εποχή των μουσώνων έφερε τεράστιες πλημμύρες στην κοιλάδα του Άσαμ. Τα φουσκωμένα ποτάμια πλημμύρισαν πολλά μέρη της πολιτείας προκαλώντας πολλές φορές μετατόπιση πληθυσμών, που ζούσαν δίπλα στη λεκάνη του ποταμού.

Τώρα, ενόψει της αποτυχίας των δομών διαχείρισης και προστασίας από τις πλημμύρες, οι τοπικές κοινότητες των χωριών και εθελοντικές ομάδες κάνουν ένα βήμα μπροστά και προσφέρουν βοήθεια, όταν πρόκειται για προσπάθειες αρωγής και αποκατάστασης.

Μια επιδεινούμενη κατάσταση

Ο περιβαλλοντικά επικεντρωμένος ειδησεογραφικός ιστότοπος Down to Earth δημοσίευσε άρθρο για τα δεινά του χωριού Μας Ντιχίρι, που βρίσκεται στην περιοχή Ντεμάτζι του Άσαμ. Εδώ, ο ποταμός Κουμουτίγια, ένας από τους παραπόταμους του Βραχμαπούτρα, αλλάζει πορεία γρήγορα, με καταστροφικά αποτελέσματα. Ο ποταμός έχει αλλάξει πορεία έως και τρία χιλιόμετρα από το 1960 και ειδήσεις σαν αυτή δεν είναι αυτόνομες, αλλά μάλλον διάσπαρτες σε όλο το μήκος και το πλάτος του Άσαμ. Όταν το χωριό Μαζντολόπα, για παράδειγμα, γνώρισε άλλη μια ξαφνική έκρηξη πλημμύρας τον Ιούλιο του 2020, παγιδεύτηκαν άτομα, καθώς ο Βραχμαπούτρα φούσκωσε μετά από αδιάκοπες βροχές.

Η αλλαγή στα πρότυπα βροχόπτωσης και οι επακόλουθες πλημμύρες δείχνουν μια διασύνδεση με την κλιματική αλλαγή. Τον Οκτώβριο, το Συμβούλιο για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και τα Ύδατα (CEEW) δημοσίευσε μια έκθεση με τίτλο Χαρτογράφηση της Κλιματικής Ευπάθειας της Ινδίας – Αξιολόγηση σε επίπεδο Περιφέρειας, με βάση την ανάλυσή του σε 646 περιοχές σε όλη την Ινδία. Κατατάσσει το Άσαμ ανάμεσα στις πέντε πιο ευάλωτες πολιτείες σε καταστροφές, όπως πλημμύρες, ξηρασίες και κυκλώνες, με τέσσερις από τις περιφέρειές του – Ντεμάτζι, Νανγκάον, Νταράνγκ και Λαχιμπούρ – να συγκαταλέγονται στα 20 πιο ευάλωτα σημεία της χώρας.

Ο κυρίαρχος λόγος για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την αλληλένδετη κλιματική αλλαγή βρίσκεται στο κατώφλι των εκπομπών CO2. Η Ινδία είναι ένας από τους εξέχοντες συνεισφέροντες σε αυτό το πρόβλημα, λόγω της ταχείας εκβιομηχάνισης και αστικοποίησης. Σύμφωνα με το περιοδικό Nature Climate Change, η Ινδία εξέπεμψε 2,65 δισεκατομμύρια τόνους CO2 μεταξύ 2016 και 2019.

Η κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι το χιόνι λιώνει πιο γρήγορα, αυξάνοντας τον όγκο του νερού στις πηγές των χιονισμένων ποταμιών. Επιπλέον, ο συνολικός αριθμός των ημερών βροχόπτωσης κατά τη διάρκεια του μουσώνα έχει μειωθεί, αλλά η ένταση των βροχοπτώσεων αυτές τις ημέρες έχει αυξηθεί. Νεφώσεις και έντονες βροχοπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα ξαφνικές πλημμύρες με ελάχιστη έως καθόλου προειδοποίηση.

Πολίτες και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν αναγνωρίσει την εμφανή κρίση στην κοιλάδα:

Nagaon hon'ble MP @pradyutbordoloi sir's fierce speech in the parliament, raising voice for the climate refugees of Assam who settled down near by the river sides of Assam and being attacked by natural calamities, which has been worsen due to climate change(1/2) pic.twitter.com/jrzPyp0PXJ

— Adv Mumtaz Begum (@i_am_mumtaz) December 4, 2021

Η σκληρή ομιλία του αξιότιμου βουλευτή του Νανγκάον @pradyutbordoloi στο κοινοβούλιο, που μίλησε για τους κλιματικούς πρόσφυγες του Άσαμ, που εγκαταστάθηκαν κοντά στις όχθες του Άσαμ και δέχθηκαν επίθεση από φυσικές καταστροφές, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής (1/ 2)

Flash floods in Assam, Cloud bursts in Kerala, heavy rain in Uttarakhand, rains in Delhi. And there is NO climate change. Get real, read the writing on the wall. Act.

— Vimlendu Jha विमलेंदु झा (@vimlendu) October 17, 2021

Άξαφνες πλημμύρες στο Άσαμ, νεροποντές στην Κεράλα, ισχυρές βροχοπτώσεις στο Ουταραχάντ, βροχές στο Δελχί. Και ΔΕΝ υπάρχει κλιματική αλλαγή. Σοβαρευτείτε, δείτε τα σημάδια. Δράστε.

Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πλήττονται από αυτές τις πλημμύρες, χάνοντας τη ζωή, τα σπίτια, τις καλλιέργειες και τα ζώα τους. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021, οι πλημμύρες είχαν ήδη επηρεάσει περισσότερους από 600.000 ανθρώπους σε διάφορες περιοχές, στοιχίζοντας πέντε ζωές. Οι κάτοικοι κατά μήκος της λεκάνης απορροής του ποταμού αναγκάζονται συχνά να καταφύγουν σε καταυλισμούς αρωγής για βδομάδες ατελείωτες, προτού επιστρέψουν στα ερείπια αυτού, που κάποτε αντιπροσώπευε τη ζωή τους.

Από το 2020 έως το 2021, η αφήγηση δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου. Ιστότοποι μικρο-blogging όπως το Twitter είναι γεμάτοι ιστορίες για τη δυστυχία των πλημμυρών στο Άσαμ και σημειώνουν τις οδυνηρές συνέπειές τους: από εκτοπισμό έως επισιτιστική ανασφάλεια:

Upto 3.41 lakh people affected due to heavy rainfall &floods in #Assam #India
40 deaths reported.
Sincere request to all the leaders to plz take #ClimateChange
seriously &withdraw all dilutions of norms that r meant for environmental conservation.@narendramodi @GretaThunberg https://t.co/s7G427lKhM pic.twitter.com/82n8DOZHkd

— Fridays For Future India (@FFFIndia) July 11, 2020

Έως και 341.000 άνθρωποι επλήγησαν λόγω έντονων βροχοπτώσεων & πλημμυρών στο Άσαμ. #India
Αναφέρθηκαν 40 θάνατοι.
Ειλικρινές αίτημα προς όλους τους ηγέτες να λάβουν παρακαλώ στα σοβαρά την Κλιματική Αλλαγή και να αποσύρουν όλες τις διαλύσεις των κανονισμών, που προορίζονται για τη διατήρηση του περιβάλλοντος.

Increasing temperatures, variable rainfalls and loss of agricultural land due to flash floods are expected to reduce crop yields thereby causing food scarcity. #DRRday #OnlyTogether #OXFAM #ASDMA #climatechange pic.twitter.com/yulLBmG26m

— Assam State Disaster Management Authority (@sdma_assam) October 23, 2021

Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι μεταβλητές βροχοπτώσεις και η απώλεια γεωργικής γης λόγω ξαφνικών πλημμυρών αναμένεται να μειώσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών προκαλώντας έτσι έλλειψη τροφίμων.

Εθελοντικές ομάδες για βοήθεια

Καθώς έχει βαθύνει η κρίση στο Άσαμ, τόσο βαθαίνει η δέσμευση των ανθρώπων να βρουν νέους τρόπους προσαρμογής. Η Εθνική Δύναμη Αντιμετώπισης Καταστροφών (NDRF) έχει επιπλεύσει χάρη στις κοινότητες των χωριών και εθελοντικές ομάδες όπως η Επιτροπή Διαχείρισης Καταστροφών του Χωριού Μαζντολόπα, οι οποίες έχουν αναδειχθεί για να αναλάβουν την κατάσταση. Η ομάδα ιδρύθηκε το 2015 και έχει περίπου 23 νέους εθελοντές, που έσωσαν ζωές και βοήθησαν αποκλεισμένους πολίτες, όταν φούσκωσε το ποτάμι νωρίτερα φέτος.

Αρκετές τέτοιες επιτροπές είναι διάσπαρτες γεωγραφικά στο Άσαμ σήμερα. Το χωριό Chomoni Chapori διαθέτει επίσης επιτροπή διαχείρισης καταστροφών, με εθελοντές που καλύπτουν τις ανάγκες όχι μόνο της δικής τους κοινότητας, αλλά και εκείνων των γειτονικών χωριών. Και αυτές οι πρωτοβουλίες, που βασίζονται στους πολίτες, είναι τόσο λογικές όσο και συστηματικές στην προσέγγισή τους. Η επιτροπή του χωριού Chomoni Chapori έχει τέσσερις ομάδες: η πρώτη λειτουργεί ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, η δεύτερη προμηθεύει τους εργαζόμενους πρώτων βοηθειών, η τρίτη ασχολείται με την υγιεινή, όταν χτυπήσει η καταστροφή, και η τέταρτη παρέχει ομάδες αναζήτησης για αγνοούμενους και πιθανούς επιζώντες.

Πλημμύρα στο Άσαμ το 2015. Εικόνα από τη Βικιπαίδεια, του Pradip Nemane. CC BY-SA 4.0

Οι πολίτες αξιοποιούν επίσης τη δύναμη όποιας τεχνολογίας έχουν στα χέρια τους, χρησιμοποιώντας ομάδες WhatsApp για να στείλουν προειδοποιήσεις για πλημμύρες. Το 2019, όταν οι αδιάκοπες βροχοπτώσεις ξεχείλισαν τις όχθες των ποταμών, μια από αυτές τις πρωτοβουλίες, η Friendship Association, έστειλε μηνύματα για τις πλησιέστερες πλημμύρες – από το Μπουτάν μέχρι το Άσαμ – μέσω των φίλων τους και των ΜΚΟ με έδρα την Ινδία.

Ωστόσο, ενώ οι άνθρωποι ανταποκρίνονται κάθε φορά στην περίσταση για να προσφέρουν υποστήριξη στα χωριά και τις κοινότητές τους, αυτά τα άτυπα μέτρα απαιτούν οχύρωση με πιο επίσημα μέσα. Τον Νοέμβριο, κατά τη διάρκεια μιας κοινοβουλευτικής συνεδρίασης, η αποτυχία του συστήματος διαχείρισης των πλημμυρών της Ινδίας αναφέρθηκε ως ένας από τους λόγους για τη δεινή κατάσταση στο Άσαμ. Ωστόσο, μένει να φανεί το αν αυτό θα πυροδοτήσει πρόσθετα μέτρα για την ανακούφιση των δεινών των κατοίκων της περιοχής.