- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Γυναίκες σε ολόκληρη την Τουρκία διαδηλώνουν στην ετήσια νυχτερινή πορεία

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Τουρκία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Ελευθερία του Λόγου, Ιστορία, ΛΟΑΤΚΙΑ+, Μέσα των πολιτών, Νομικά, Πολιτική, Φύλο & ισότητα

Στιγμιότυπο από ειδησεογραφικό ρεπορτάζ από το HaberTurk [1]

Παρά τις κυβερνητικές προσπάθειες παρεμπόδισης [2] των διαδηλώσεων που θα σηματοδοτούσαν τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, γυναίκες σε ολόκληρη την Τουρκία βγήκαν στους δρόμους απαιτώντας ίσα δικαιώματα, ίση πληρωμή, καλύτερη προστασία από την έμφυλη βία και την επιστροφή της Τουρκίας στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης [3], μια νομικά δεσμευτική συνθήκη ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, που εγγυάται την πρόληψη, δίωξη και εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας και την προώθηση της ισότητας των φύλων.

Πρόκειται για την 20ή συνεχόμενη φορά [4] που γυναίκες στην Τουρκία συμμετέχουν στην αποκαλούμενη “Νυχτερινή Πορεία” για να σηματοδοτήσουν την ημέρα από την έναρξη αυτής της παράδοσης το 2003. Χιλιάδες συμμετείχαν στη Νυχτερινή Πορεία σε μικρές και μεγάλες πόλεις, παρά την ισχυρή αστυνομική παρουσία και τις απαγορεύσεις των διαδηλώσεων στις κύριες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη [5].

Τουλάχιστον 38 γυναίκες συνελήφθησαν [4] στην Κωνσταντινούπολη μόνο, ενώ σε πολλές πόλεις η αστυνομία κατέφυγε στη βία με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να πέσουν θύματα δακρυγόνων [6].

Γυναικείες ομάδες συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη παρά τα ισχυρά μέτρα των ΜΑΤ και τα δακρυγόνα. Το κυβερνείο είχε απαγορεύσει τη Νυχτερινή Πορεία για την Ημέρα της Γυναίκας

Παραδοσιακή φεμινιστική νυχτερινή πορεία στην Κωνσταντινούπολη. Η αστυνομία μπλόκαρε κάθε γωνιά, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει τις γυναίκες, που κατά χιλιάδες πλημμύρισαν τους δρόμους. Πόση δύναμη!

Στην Άγκυρα, η αστυνομία έστησε οδόφραγμα [16]εκεί που οι γυναίκες είχαν σχεδιάσει να συναντηθούν. Αλλά οι διαδηλώτριες πήγαν σε παράδρομους και πορεύτηκαν όπως και να ‘χε.

Μεγάλος όγκος συμμετοχής στην Φεμινιστική Νυχτερινή Πορεία στην Άγκυρα. Παρά την επέμβαση της αστυνομίας, το συγκεντρωμένο πλήθος θα κάνει δηλώσεις στον Tύπο μετά την πορεία.

Μέσω του επίσημου λογαριασμού τους στο Twitter, οι διοργανώτριες της Φεμινιστικής Νυχτερινής Πορείας στις 8 Μαρτίου δήλωσαν ότι κανένα εμπόδιο δεν θα σταματούσε τις γυναίκες από το να συμμετέχουν στη φετινή πορεία σε απάντηση μιας απόφασης [21] του Κυβερνητικού Γραφείου της Κωνσταντινούπολης να απαγορεύσει την πορεία, ώστε να “προστατεύσει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες και να εμποδίσει τη διάπραξη εγκλημάτων”.

Κάθε χρόνο παρά τις δυσκολίες απαιτούμε δικαιώματα, ζωή, ύπαρξη, ισότητα, δουλειά στις 8 Μαρτίου. Πορευόμαστε εδώ και 19 χρόνια, και θα πορευτούμε και το 20ό.

Υπήρξαν και άλλα συμμετέχοντα άτομα, που έδειξαν την αλληλεγγύη τους, όπως οι μουσικοί Melis Karaduman και Canay Dogan, που κυκλοφόρησαν ένα τραγούδι [24] με τον τίτλο “Woman / Γυναίκα” ενόψει της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας. Οι στίχοι του τραγουδιού αφορούν την ισότητα των φύλων και τα προβλήματα και τις απειλές, που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην τουρκική κοινωνία.

Η γλυκιά μουσική του βίντεο συνοδεύει τις δύο τραγουδίστριες, καθώς μοιράζονται μέσα από τους στίχους τους όσα αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες σε καθημερινή βάση:

Βγαίνεις έξω, μάτια σε παρακολουθούν παντού, από πίσω
“Ξέρει ο πατέρας σου τι ώρα είναι;”
Όλοι οι άλλοι αποφασίζουν για τη ζωή σου εκτός από σένα.
Επειδή είσαι γυναίκα και πάντα σε καταπιέζουν
Αλλά όχι αυτή τη φορά, μην κρύβεις το φως σου.

Μην περπατάς πίσω στη σκοτεινή νύχτα
μην με κατασκοπεύεις
Εξάλλου όλοι είμαστε ίδιοι, όλοι είμαστε άνθρωποι
Αναγνωρίζουμε το φόβο.

Εντωμεταξύ, το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) υποσχέθηκε [25] να επαναφέρει σε ισχύ τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης στην Τουρκία. “Είμαστε αποφασισμένοι να σταματήσουμε τη βία ενάντια στις γυναίκες. Όταν έρθουμε στην εξουσία, σχεδιάζουμε να αρχίσουμε την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης μέσα στην πρώτη εβδομάδα. Θα εφαρμόσουμε αποτελεσματικά διεθνείς συμβάσεις και εθνικές νομοθετικές διατάξεις,” δήλωσε [25] η Aylin Nazlıaka, Πρόεδρος του Τμήματος Γυναικών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, σε μια ταυτόχρονη συνέντευξη Τύπου με τους/τις επικεφαλής των τμημάτων γυναικών σε 81 επαρχίες και 973 περιοχές στις 8 Μαρτίου. Η Τουρκία αποσύρθηκε [26] από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης τον Μάρτιο 2021 εξαιτίας αυτού που το κυβερνητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) αποκάλεσε “κανονικοποίηση της ομοφυλοφιλίας”, που προκύπτει από τη σύμβαση. Αυτή ήταν η πρώτη πορεία γυναικών, από τότε που η Τουρκία αποσύρθηκε από τη σύμβαση.

Η απόσυρση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν το μόνο πισωγύρισμα για τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των γυναικών υπό τη διοίκηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK). Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Τουρκία είναι η βία κατά των γυναικών. Σύμφωνα με έρευνα που καταγράφει τα ονόματα γυναικών που πέθαναν ως αποτέλεσμα βίας, 418 γυναίκες [27] σκοτώθηκαν το 2021. Αν και δεν έχουν περάσει καν τρεις μήνες, ήδη καταγράφονται 74 θάνατοι [28] το 2022. Μια ακόμα τοπική πλατφόρμα που ονομάζεται We Will Stop Femicide [Θα σταματήσουμε τις γυναικοκτονίες], ανέφερε 280 γυναικοκτονίες [29] το 2021, μια σημαντική αύξηση από τις 80 γυναικοκτονίες το 2008 [30]. Η τουρκική κυβέρνηση δεν [31] δίνει στοιχεία για τις γυναικοκτονίες. Παρά το γεγονός αυτό, το κόμμα ισχυρίζεται ότι έχει καταφέρει περισσότερα [32] για τις γυναίκες από προηγούμενες κυβερνήσεις.

Παρά τα τραγικά στοιχεία, δεν φαίνεται να δημιουργείται αντίκτυπος. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιμένει ότι το “Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών” του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, που δημοσιεύτηκε [33] τον Ιούλιο του 2021, είναι αρκετό για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Οι υπερασπιστές των γυναικείων δικαιωμάτων διαφωνούν [34]. Σε μια συνέντευξη [35] στο Al Jazeera το 2021, η Ayşe Faride Acar, ακαδημαϊκός από την Τουρκία που επέβλεψε την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης την περίοδο 2015–2019, είπε: “Οι ισχύοντες νόμοι δεν επαρκούν. Ακούμε για γυναίκες που σκοτώνονται κάθε μέρα εξαιτίας του ότι η υπάρχουσα δομή, τόσο από νομική όσο και από άποψη εφαρμογής, δεν είναι αρκετή”.

Η θέση του Προέδρου Ερντογάν για τα δικαιώματα των γυναικών μπορεί επίσης να εξηγήσει την χειροτέρευση της κατάστασης. Ενώ αναφέρεται στις γυναίκες ως “τα ιερότερα πλάσματα [36]” το 2014, μιλώντας στη Συνάντηση Κορυφής για τις Γυναίκες και τη Δικαιοσύνη στην Κωνσταντινούπολη [37], είπε περιβόητα ότι η ισότητα των φύλων ήταν “κατά της ανθρώπινης φύσης [38]”. Δύο χρόνια αργότερα, είπε ότι οι εργαζόμενες γυναίκες ήταν “ανεπαρκείς [39]”.

Οι κατατάξεις του παγκόσμιου χάσματος σε σχέση με το φύλο μιλούν από μόνες τους. Η πλέον πρόσφατη αναφορά για τον Δείκτη του Παγκόσμιου Χάσματος των φύλων του 2021 [40] τοποθέτησε την Τουρκία στην 133η θέση σε 156 χώρες. Σε μια πρόσφατη ανάλυση [41] που χρηματοδότησε το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των ΗΕ (UNDP), η Tουρκία έχει τον χαμηλότερο δείκτη ανάπτυξης όσον αφορά το φύλο ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, κυρίως εξαιτίας διαφορών στην κατανομή εισοδήματος [42]. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2020 [43] από το Ερευνητικό Κέντρο της Συνομοσπονδίας Προοδευτικών Σωματείων της Τουρκίας (DİSK-AR), “το ετήσιο εργασιακό εισόδημα των αντρών είναι 31,4 % υψηλότερο από εκείνο των γυναικών”. Αλλά εδώ επίσης, ο Ερντογάν διαφωνεί [32]. Μιλώντας σε μια εκδήλωση που οργανώθηκε από την Ένωση Γυναικών και Δημοκρατίας (KADEM), ο Πρόεδρος περηφανεύτηκε ότι υπό την 20χρονη διακυβέρνηση του AKP, το ποσοστό των γυναικών στο εργατικό δυναμικό αυξήθηκε κατά 7%: από 27% σε 34%.

Οι γυναίκες στη νυχτερινή πορεία στην Κωνσταντινούπολη έχουν διαφορετικά σχέδια. Σε μια δήλωση που διαβάστηκε ανοιχτά στο τέλος της πορείας, οι γυναίκες ορκίστηκαν [44] ότι “η φεμινιστική εξέγερση δεν θα τελειώσει χωρίς την εδραίωση ενός ίσου και ελεύθερου κόσμου, όπου δεν υπάρχει πατριαρχία, καπιταλισμός, ρατσισμός, πόλεμοι, εισβολές, θρησκευτική καταπίεση, και εργασιακή εκμετάλλευση! Ζήτω η φεμινιστική πάλη!”