- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ζούμε σε ένα προστατευόμενο “συννεφάκι” δικής μας κατασκευής;

Κατηγορίες: Ουκρανία, Ρωσία, Τουρκία, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Γέφυρα, Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία

Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, στράφηκα στους φίλους και φίλες μου στην Ουκρανία, η πλειονότητα εκ των οποίων είναι δημοσιογράφοι ή εργάζονται στην ψηφιακή ασφάλεια, καθώς και σε ουκρανικές πλατφόρμες τοπικών μέσων και σε διεθνείς ρεπόρτερ, που παρακολουθώ εδώ και χρόνια στο Twitter για ενημερώσεις. Έφτιαξα έναν κατάλογο με αυτούς τους λογαριασμούς [4] και τον μοιράστηκα με άλλα άτομα, ειδικά όσα δεν γνωρίζουν την περιοχή ή απλά δεν ήξεραν από πού να ξεκινήσουν. Ήταν λογαριασμοί, που κοινοποιούσαν τις εξελίξεις στα ρωσικά και στα αγγλικά.

Το ότι είμαι ομιλήτρια της ρωσικής γλώσσας μου έδωσε, επίσης, πλεονέκτημα, καθώς μπορούσα να παρακολουθήσω ανεξάρτητους ειδησεογραφικούς ιστότοπους στη ρωσική γλώσσα (ναι, υπάρχουν ακόμα λίγοι τέτοιοι) και να μοιραστώ την κάλυψή τους με μεταφράσεις στα αγγλικά. Με βοήθησε επίσης το ότι μιλάω τουρκικά, καθώς μπορούσα να παρακολουθώ δηλώσεις της Άγκυρας σε σχέση με τη στάση της στον συνεχιζόμενο πόλεμο [5]. Μόλις μετά από μια συζήτηση με έναν σερβιτόρο σε έναν τοπικό χώρο εδώ στην Τουρκία, συνειδητοποίησα το “συννεφάκι πληροφοριών”, στο οποίο ζω.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γνώριζα την κοινότητα που παρακολουθούσα και διάβαζα και στην οποία κοινοποιούσα δημοσιεύσεις. Εγώ και πολλοί από τους συναδέλφους μου έχουμε ένα προνόμιο και μια κατάρα ταυτόχρονα. Μπορούμε να παρακολουθούμε ειδήσεις σε πολλές γλώσσες και να βγάζουμε συμπεράσματα, να επιλέγουμε τι κοινοποιούμε και τι χαρακτηρίζουμε ως παραπληροφόρηση. Μπορούμε να επισημάνουμε λογαριασμούς, που κοινοποιούν μεροληπτικά δημοσιεύματα και, σε αυτόν τον πόλεμο, υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις.

Η συζήτηση που είχα, όπου το άτομο ήταν σίγουρο ότι η Ρωσία, όντως, υπερασπιζόταν τον εαυτό της [6] και έσωζε τον λαό της Ουκρανίας, η οποία ήταν η κυρίαρχη αφήγηση [7] στα μέσα ενημέρωσης υπέρ του Κρεμλίνου [8], με ξάφνιασε. Όταν ρώτησα γιατί ίσχυε αυτό, το άτομο μου είπε ότι αυτό διάβαζε στα ΜΜΕ. Όταν ρώτησα ποια μέσα ενημέρωσης, είπε το Sputnik [9], το Russia Today [10] και κάμποσα άλλα. Ενώ η Ευρώπη μπορεί να έχει απαγορεύσει [11] σε αυτές τις κρατικές πλατφόρμες να εκπέμπουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι προσβάσιμες στην Τουρκία.

Προσπάθησα, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, να εξηγήσω πως, ό,τι έκανε η Ρωσία στην Ουκρανία ήταν εισβολή, και όχι μια οποιαδήποτε εισβολή, αλλά εισβολή σε μια ανεξάρτητη χώρα 44 εκατομμυρίων κατοίκων. Και ότι αυτός ο πόλεμος σκότωνε εκατοντάδες [12] ανθρώπους. Το άτομο ξαφνιάστηκε. Μα δεν έχουν αναφερθεί θύματα, οι Ρώσοι στοχεύουν μόνο στρατιωτικές τοποθεσίες, μου είπε το άτομο.

Επειδή αυτό αναφερόταν στις ειδήσεις, που διάβαζε. Ή επέλεγε να διαβάσει λόγω της δυσπιστίας προς τις τουρκικές πλατφόρμες ΜΜΕ (ένα μεγάλο μέρος των οποίων ανήκει [13] σε επιχειρηματίες γνωστούς για τους στενούς δεσμούς τους με την κυβέρνηση) και λόγω πολιτικών ιδεολογιών.

Ως αριστερό, το άτομο ήταν σίγουρο ότι το λάθος ήταν στην κυρίαρχη αφήγηση του ιμπεριαλιστικού και καπιταλιστικού δυτικού κόσμου, ειδικά των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούω αυτή την κριτική και αυτό το κείμενο δεν αφορά την αριστερά ή τη δεξιά ή τις αντι-ΝΑΤΟϊκές θεωρίες συνωμοσίας, που επικρατούν [14] στην Τουρκία (αλίμονο, αυτό μπορεί να απαιτεί εις βάθος έρευνα). Είναι απλώς μια προσπάθεια να αντικατοπτρίσω πώς εμείς, διεθνείς δημοσιογράφοι, συγγραφείς, αναλυτές και αναλύτριες, έχουμε κολλήσει στο δικό μας “συννεφάκι” ομοϊδεατών δημοσιογράφων, συγγραφέων, αναλυτών, ξεχνώντας έστω και για λίγο πως, ό,τι διαβάζουμε, κοινοποιούμε και συζητάμε, δεν είναι το ίδιο με ό,τι κάνει άλλος κόσμος.

“Μίλα για την πάρτη σου”, μπορεί να πει ένα άτομο, που διαβάζει το κείμενο αυτό. “Σίγουρα”, θα ήταν η απάντησή μου. Αυτό είναι επίσης δυνατό και γι’ αυτό ήθελα να γράψω αυτόν τον προσωπικό προβληματισμό. Όταν είσαι από την περιοχή και γνωρίζεις πολύ καλά τις πολιτικές αφηγήσεις, όταν έχεις περάσει τις τελευταίες επτά ημέρες στο Twitter διαβάζοντας Echo Moskvy [15], Novaya Gazeta [16], Dozhd [17], Meduza [18], Kyiv Independent [19] και αμέτρητα άλλα ΜΜΕ, που αντανακλούν την πραγματικότητα επί τόπου, με μια χούφτα υπενθυμίσεις εδώ κι εκεί για το τι (δεν) αναφέρουν τα ρωσικά ΜΜΕ [20], μπορεί να κατέληξα μόνη μου σε αυτό το “συννεφάκι”.

Πίσω στο μέρος εκείνο, μετά τη σύντομη συνομιλία μου με τον σερβιτόρο, ένιωσα (ή ίσως ήταν αφελής πρόβλεψή μου) ότι κατάφερα να αλλάξω μια σκέψη, έστω και για αυτές τις λίγες ώρες. Τη σκέψη ότι αυτός ο πόλεμος δεν αφορά μόνο τη Ρωσία και την Ουκρανία, αλλά έναν πόλεμο μεταξύ καλού και κακού.

Για περισσότερες πληροφορίες για το θέμα, διαβάστε το ειδικό μας αφιέρωμα “Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία” [21].