Στιγμιότυπο από το βίντεο στο YouTube [1] “Φυλακίζονται στην Αίγυπτο επειδή σήκωσαν τη σημαία του ουράνιου τόξου”, από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Της Camille Arquette
Ενώ πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο υιοθετούν όλο και περισσότερο πολιτικές και πρακτικές φιλικές προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚ, ορισμένες χώρες της περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (ΜΑΒΑ) κινούνται [2] προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Από την Αίγυπτο ως την Τουρκία και το Ιράν, οι κυβερνήσεις στη ΜΑΒΑ πιέζουν ενάντια στην συμπερίληψη της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας, καταφεύγοντας ακόμα και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κινητά τηλέφωνα για να παρακολουθήσουν και να στοχεύσουν [3] την κοινότητα. Τα κοινωνικά στίγματα έχουν επίσης εμποδίσει την πρόοδο. Πράγματι, η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ στη Μέση Ανατολή βρίσκεται υπό σημαντική απειλή και οι διεθνείς υποστηρικτές των δικαιωμάτων πρέπει να πιέσουν τις κυβερνήσεις της ΜΑΒΑ να αναδιαμορφώσουν τις πολιτικές τους για να δημιουργήσουν μια πιο συμπεριληπτική κοινωνία απαλλαγμένη από φόβο και καταπίεση.
Ενώ το περιεχόμενο των σχετικών με την κοινότητα ΛΟΑΤΚ νόμων διαφέρει [4] από χώρα σε χώρα στην Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, τα περισσότερα έθνη έχουν αυστηρούς νόμους κατά της ομοφυλοφιλίας, πολλοί εκ των οποίων κληρονομήθηκαν [4] από αποικιακές δυνάμεις, όπως οι Γάλλοι και οι Βρετανοί. Επιπλέον, ορισμένες χώρες έχουν υιοθετήσει νόμους κατά των ομόφυλων σεξουαλικών σχέσεων ή της έκφρασης της τρανς ταυτότητας με βάση τις ερμηνείες του νόμου της Σαρία. Αυτά τα νομικά πλαίσια και τα υπάρχοντα κοινωνικά στίγματα γύρω από το να είσαι κουήρ ή τρανς στην περιοχή έχουν δυσκολέψει όλο και περισσότερο τα μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν ασφαλείς και συμπεριληπτικούς χώρους.
Σε μια επιφανή υπόθεση στην Αίγυπτο, η Sarah Hegazy, κουήρ Αιγύπτια φεμινίστρια, συνελήφθη μετά την ανύψωση μιας σημαίας ουράνιου τόξου σε συναυλία στο Κάιρο το 2017. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στο Facebook και κοινοποιήθηκε πολλές φορές συγκεντρώνοντας προσοχή τόσο από επικριτικά όσο και υποστηρικτικά άτομα προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+. Λίγες μέρες μετά την εμφάνιση της εικόνας, παρενέβη η αιγυπτιακή κυβέρνηση, συλλαμβάνοντας [5] την Hegazy για “συμμετοχή σε απαγορευμένη ομάδα με στόχο την παρέμβαση στο σύνταγμα”. Η κυβέρνηση εξέτασε επίσης πλάνα από την συναυλία. Έθεσε υπό κράτηση δεκάδες [6] άλλα άτομα από τη συναυλία, που είχαν υψώσει τη σημαία Υπερηφάνειας, καθώς και άτομα αντιληπτά ως ομοφυλόφιλα ή τρανς. [5] Η κυβέρνηση είχε την Hegazy υπό προδικαστική κράτηση για τρεις μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αιγυπτιακές Αρχές την βασάνισαν [7] με ηλεκτροπληξία και απομόνωση. Ενθάρρυναν επίσης άλλα κρατούμενα άτομα να της επιτεθούν και να την κακοποιήσουν. Μετά την απελευθέρωσή της, η Hegazy αυτοεξορίστηκε [8] στο Τορόντο, αλλά δυστυχώς αυτοκτόνησε το 2020.
Από τη συναυλία και μετά, η αιγυπτιακή κυβέρνηση ξεκίνησε επίσης μια μαζική εκστρατεία συλλήψεων: [9]
Ως μέρος αυτής της εκστρατείας, οι αιγυπτιακές Αρχές δημιούργησαν ψεύτικα προφίλ [10] σε πλατφόρμες γνωριμίας ομοφυλοφίλων και τα χρησιμοποίησαν για να παγιδεύσουν κουήρ άτομα.
Στο Ιράν, διαβόητο για την εκτέλεση [11] ατόμων ΛΟΑΤΚ+, η παρακολούθηση των πλατφορμών κοινωνικών μέσων είναι πανταχού παρούσα. Η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ έχει μετακινηθεί όλο και περισσότερο προς το Twitter, το Instagram και το Telegram για να εκφράσει συναισθήματα δυσαρέσκειας προς το ιρανικό καθεστώς. Στα μάτια του καθεστώτος, η ομοφυλοφιλία θεωρείται αμαρτία, που τιμωρείται με θάνατο [12]. Το 2007, ο πρώην πρόεδρος, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, αναφώνησε [13] πως “στο Ιράν, δεν έχει ομοφυλόφιλους”, ενώ ο βουλευτής Mehrdad Bazrpash δήλωσε ότι “είναι μεγάλη τιμή για την Ισλαμική Δημοκρατία να παραβιάζει τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων”. Πράγματι, η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ του Ιράν υποφέρει από καταπίεση και αποξένωση από τις Αρχές.
Η καταστολή των ατόμων ΛΟΑΤΚ+ στο Ιράν έχει αποδειχθεί επεμβατική και ενίοτε βίαιη. Οι περσικές Αρχές επιτρέπεται να ανιχνεύουν κοινωνικές εφαρμογές, όπως το Grindr και το Hornet, να εκβιάζουν και να παγιδεύουν άτομα. Σε εφαρμογές όπως το Hotgram και το Talaeii, μια έκδοση του Telegram που επιτρέπεται να λειτουργεί στο Ιράν (το Telegram απαγορεύτηκε το 2018), οι Αρχές μπορούν εύκολα [14] να εισέλθουν στην εφαρμογή λόγω της αδύναμης Πολιτικής Απορρήτου και οι ιδρυτές μπορούν να εξαπατηθούν να επικοινωνούν με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Τέτοιοι περιορισμοί και εισβολή της ιδιωτικής ζωής αναγκάζουν πολλούς στην κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ να φύγουν [15] σε πιο φιλελεύθερες χώρες.
Τα εχθρικά συναισθήματα για την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ έχουν επίσης αυξηθεί και στην Τουρκία. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει συνήθως εχθρικά και εξευτελιστικά σχόλια σχετικά με την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ συμβάλλοντας στην αύξηση [16] του μίσους εναντίον της. Για πολλά χρόνια, η Τουρκία θεωρούνταν ανεκτική χώρα, που ξεχώριζε στην κοινωνικά συντηρητική περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Αν και η ομοφυλοφιλία εξακολουθεί να είναι νόμιμη στην Τουρκία, ο Ερντογάν έχει επενδύσει σημαντικούς πόρους [16] στη στόχευση της κοινότητας προκαλώντας ανησυχίες ότι στη χώρα ίσως αυξηθούν τα εγκλήματα μίσους. Αυτή η στόχευση είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση [17] από το Netflix μιας τουρκικής παραγωγής, που είχε ομοφυλόφιλο χαρακτήρα, επειδή η κυβέρνηση αρνήθηκε να εκδώσει άδεια για ταινία. Επιπλέον, τον περασμένο Ιούνιο, τα τουρκικά ΜΜΕ έκαναν μποϊκοτάζ [18] της γαλλικής εταιρείας αθλητικών ειδών Decathlon, αφού η εταιρεία εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι ήταν αλληλέγγυα με την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+. Ορισμένοι Τούρκοι πολίτες πιστεύουν [19] ότι αυτές οι προσπάθειες αποσκοπούν στην απόσπαση της κοινωνίας από τις αποτυχημένες οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές της κυβέρνησης.
Αν και δεν θεωρείται Μέση Ανατολή, αξίζει να σημειωθεί ότι το Αφγανιστάν, το οποίο έχει κοινά σύνορα με το Ιράν, βρίσκεται επί του παρόντος εν μέσω μιας κρίσης [20] ΛΟΑΤΚ+. Αν και η κατάσταση των δικαιωμάτων αυτής της κοινότητας δεν ήταν ιδανική [21] υπό την κατοχή των ΗΠΑ, ο κίνδυνος βίας και βλάβης πρόκειται να αυξηθεί σημαντικά υπό τη νέα κυβέρνηση των Ταλιμπάν. Πριν από την αμερικανική στρατιωτική κατοχή του Αφγανιστάν το 2001, οι Ταλιμπάν ήταν γνωστοί για τη δημόσια εκτέλεση κουήρ ατόμων.
Τώρα που η ομάδα έχει τον έλεγχο της χώρας, αναμένονται παρόμοια αποτελέσματα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Los Angeles Times [22], οι Ταλιμπάν έχουν καταστείλει πολλά τμήματα του πληθυσμού τις τελευταίες εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+. Επιπροσθέτως, δικαστής των Ταλιμπάν επιβεβαίωσε [23] πρόσφατα σε γερμανικό μέσο ενημέρωσης ότι, σύμφωνα με τη Σαρία, η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη και ότι το καθεστώς των Ταλιμπάν θα τιμωρήσει την ομοφυλοφιλία μέσω λιθοβολισμού ή κατάρρευσης τοίχου στο κατηγορούμενο άτομο. Τα τελευταία χρόνια, πολλά κουήρ άτομα από το Αφγανιστάν έχουν αποκαλυφθεί στις οικογένειές τους και άρχισαν να χρησιμοποιούν [24] τα τηλέφωνά τους για να επικοινωνούν και να αλληλοϋποστηρίζονται. Πολλά από αυτά τα άτομα φοβούνται τώρα ότι οι Ταλιμπάν θα κατασχέσουν τις συσκευές τους και θα χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που βρίσκουν για να κυνηγήσουν και άλλα κουήρ άτομα στο Αφγανιστάν.
Πολυκατοικία φωτισμένη σε χρώματα ουράνιου τόξου κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Υπερηφάνειας του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ το 2015. Φωτογραφία [25]: Edgardo W. Olivera (CC BY 2.0). [26]
Παρά την πρόοδο σχετικά με τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚ+ σε ορισμένα μέρη της περιοχής, η κοινότητα εξακολουθεί να υποφέρει. Στο Ισραήλ, μια χώρα όπου η κυβέρνηση επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από θρησκευτικές φατρίες, οι νομοθέτες έχουν προχωρήσει σε άλματα προς εξυπηρέτηση [27] των αναγκών της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+. Στην ευρύτερη περιοχή, ακτιβιστικά μέλη αγωνίστηκαν ακούραστα για δικαιώματα. Πράγματι, η Τυνησία είναι ένα λαμπρό παράδειγμα της δύναμης της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+, πιέζοντας με επιτυχία [28] την κυβέρνηση να σταματήσει τις πρωκτικές εξετάσεις για δίωξη της ομοφυλοφιλίας.
Ενώ αυτές οι προσπάθειες αποτελούν ένα βήμα προς τα εμπρός, εξακολουθεί να υφίσταται νομοθεσία, που ποινικοποιεί τις ομόφυλες σχέσεις. Οι κυβερνητικές Αρχές βασίζονται όλο και περισσότερο στην τεχνολογία για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των μελών της κοινότητας. Όπως και η κοινότητα στην Τυνησία, οι διεθνείς υποστηρικτές των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚ+ πρέπει να συνεχίσουν να πιέζουν τις κυβερνήσεις στην Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική να τροποποιήσουν τις πολιτικές τους. Τέτοιες πολιτικές θα βελτίωναν την κατάσταση για την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ παρέχοντάς της προστασία και ελευθερία, ενώ παράλληλα θα σταματούσαν το εμφανές οπισθοδρομικό πρότυπο στην περιοχή.