Μουσική σε περιόδους πολέμου: Το τραγούδι ως μορφή ουκρανικής αντίστασης

Στιγμιότυπο οθόνης από το κανάλι του Okean Elzy στο YouTube με τον τίτλο του τραγουδιού “Misto Vesny” (Η Πόλη της Άνοιξης). Στην κάτω δεξιά γωνία, ένα μήνυμα στα αγγλικά και παρακάτω στα ρωσικά θυμίζει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας είναι επίσης πολιτιστικός: η άρνηση μιας ξεχωριστής ταυτότητας από τον “Ρωσικό Κόσμο“, οι βομβαρδισμοί πολιτιστικών και θρησκευτικών κτιρίων και πολλά άλλα. Έτσι, η αντίσταση στην Ουκρανία δεν είναι μόνο στρατιωτική, αλλά και πολιτιστική, και σε αυτόν τον πόλεμο, η μουσική κατέχει κεντρική θέση.

Το ουκρανικό συγκρότημα Okean Elzy (Ο Ωκεανός της Έλσας) είναι ένα εξέχον αστέρι στη μουσική σκηνή της χώρας. Ιδρύθηκε το 1994 στο Λβιβ, μια ιστορική πόλη στη δυτική Ουκρανία. Αφότου το συγκρότημα μετακόμισε στο Κίεβο, άρχισαν να τυγχάνουν διεθνούς προσοχής και έγιναν το πρώτο σύγχρονο ουκρανικό συγκρότημα, που εφανίστηκαν στο MTV Ρωσίας το 1998. Τελικά, το συγκρότημα έγινε ευρέως γνωστό και απέκτησε θαυμαστές σε πολλές μετασοβιετικές χώρες. Οι περισσότεροι ρωσόφωνοι μπορούν, με λίγη προσπάθεια, να καταλάβουν ή να μαντέψουν το νόημα των ουκρανικών στίχων. Το συγκρότημα άρχισε επίσης να πραγματοποιεί συναυλίες στη Ρωσία και την Ευρώπη και τελικά έγινε σχεδόν λατρεία στην Ουκρανία.

Ο τραγουδιστής Svyatoslav Vakarchuk έγινε διάσημος από μόνος του: το 2005 έγινε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης των Ηνωμένων Εθνών, το 2007-2008 και στη συνέχεια ξανά το 2019-2020, ήταν βουλευτής στο ουκρανικό κοινοβούλιο και για ένα διάστημα θεωρείτο πρωτοπόρος στις προεδρικές εκλογές του 2019. Στις 7 Μαρτίου, εντάχθηκε στον ουκρανικό Στρατό για να υπηρετήσει στις αμυντικές δυνάμεις της περιοχής του Λβιβ.

Έκτοτε έχει μιλήσει ανοιχτά για τον πόλεμο καλώντας διασημότητες της Ρωσίας να σπάσουν τη σιωπή τους και να μιλήσουν εναντίον του πολέμου. Μέχρι τον πόλεμο, αρκετοί Ρώσοι τραγουδιστές είχαν τεράστιους θαυμαστές στην Ουκρανία και έκαναν εμπορικά επιτυχημένες περιοδείες στη χώρα.

Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, ο Vakarchuk έχει εμφανιστεί δωρεάν στο ουκρανικό κοινό, συχνά σόλο, τραγουδώντας και παίζοντας πιάνο ή κιθάρα σε σταθμούς του μετρό, μπροστά από σιδηροδρομικούς σταθμούς και στρατόπεδα προσωρινής μετεγκατάστασης, όπως φαίνεται σε αυτό το βίντεο στο μετρό του Χαρκόβου.

Ένα τραγούδι, που παίζει τακτικά, έχει ιδιαίτερη σημασία. Ονομάζεται “Місто весни” (“Η Πόλη της Άνοιξης”) και είναι αφιερωμένο στην γενέτειρά του, το Λβιβ.

Η αρχική έκδοση, που κυκλοφόρησε το 2021,  είναι ένα ντουέτο με την τραγουδίστρια Irina Shvaydak από το συγκρότημα Odin v kanoe. Ο Vakarchuk, ο οποίος έγραψε τους στίχους, εξηγεί ότι αυτό είναι το πρώτο τραγούδι, που έγραψε για την πόλη του.

Σήμερα, το Λβιβ έχει γίνει πύλη για πάνω από 3 εκατομμύρια Ουκρανούς πρόσφυγες, που έχουν εγκαταλείψει τις ανατολικές και βόρειες περιοχές της χώρας τους για να ξεφύγουν από τις ρωσικές βόμβες και να αναζητήσουν καταφύγιο στην Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία. Όλοι διέρχονται μέσω Λβιβ με τρένο, αυτοκίνητα, λεωφορεία. Από τα τέλη του 18ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα, το Λβιβ ήταν επίσης μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και σήμερα συμβολίζει τις επικρατούσες φιλοδοξίες της Ουκρανίας να είναι και πάλι μέρος της Ευρώπης και μακριά από τη Ρωσία.

Έτσι, οι στίχοι του τραγουδιού έχουν αποκτήσει συμβολικό νόημα και όντως φαίνεται να μιλούν για τη σημερινή τραγωδία. Το τραγούδι ανοίγει με τα εξής λόγια:

Чому мені сниться, як знову і знову
Гуляєм з тобою по рідному Львову
Там пахне весною, і сонце сідає
На березі річки, якої немає

У Львові так просто своє не вмирає

Γιατί ονειρεύομαι ξανά και ξανά / πως περπατάω μαζί σου στη γενέτειρά μου, το Λβιβ / Μυρίζει άνοιξη και ο ήλιος δύει / Στις όχθες ενός ποταμού που δεν υπάρχει πια /…/ Ό,τι σου είναι αγαπημένο δεν πεθαίνει εύκολα στο Λβιβ.

Πράγματι, οι τελευταίες λέξεις, όταν μεταφράζονται στα ρωσικά, ακούγονται σαν ένα προκλητικό μήνυμα προς τα ρωσικά στρατεύματα: “Во Львове так просто своё не умирает”.


Για περισσότερες πληροφορίες για το θέμα, δείτε το ειδικό μας αφιέρωμα “Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.