Κωδικοί QR που εμφανίζονται στην Τιφλίδα. Φωτογραφία: Shota Kincha/OC Media

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο OC Media. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ στο πλαίσιο συμφωνίας συνεργασίας περιεχομένου.

Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, χιλιάδες Ρώσοι έχουν εγκαταλείψει την πολιτική καταστολή, τα οικονομικά προβλήματα και τη στράτευση από την πατρίδα τους. Στη Γεωργία, έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για να νιώθεις Ρώσος, η εισροή αντιμετωπίστηκε με λιγότερο ενθουσιασμό.

Το πιο πρόσφατο περιστατικό έλαβε χώρα στο Μπατούμι, όπου, στις 11 Απριλίου, Ρώσοι μετανάστες έγιναν δεκτοί με σωρεία προσβολών από ακτιβιστές που μιλούσαν μέσω τηλεβόων. “Πούτιν Χούιλο [Ο Πούτιν είναι χαζός]! Η Ρωσία είναι κατακτητής! Το 20% της χώρας, στην οποία βρίσκεστε αυτή τη στιγμή, είναι κατειλημμένο. Δεν χαιρόμαστε που σας βλέπουμε εδώ […] Δεν σας εμπιστευόμαστε. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η κυβέρνησή σας δεν θα εισβάλει στη Γεωργία για να σας προστατεύσει”, ήταν μερικά μόνο από τα συνθήματα που άκουσαν Ρώσοι επισκέπτες.

Παρόμοια συναισθήματα εκφράστηκαν από πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του αντιπολιτευόμενου Ενωμένου Εθνικού Κινήματος (UNM). Τον Μάρτιο, η βουλεύτρια Nona Mamulashvili υποσχέθηκε να “κάνει τα πάντα για να κάνει τους Ρώσους πολίτες που μετακόμισαν [στη Γεωργία] μαζικά να νιώθουν άβολα”, προσθέτοντας: “Κανείς δεν τους περιμένει εδώ. Αυτούς τους λεγόμενους “Ρώσους τουρίστες” τους λέμε σαμποτέρ”, είπε η Mamulashvili στο Κανάλι 24 της Ουκρανίας.

Το ελευθεριακό κόμμα Girchi επέλεξε να υποδεχτεί επισκέπτες από την “κατοχική [sic] Ρωσία” με πανό “ευαισθητοποίησης” στον αυτοκινητόδρομο Βλαντικαφκάς-Τιφλίδας. Δεκάδες Γεωργιανοί στέκονταν στο πλάι του αυτοκινητόδρομου κρατώντας πινακίδες με αριθμούς, καθένας από τους οποίους αντιπροσώπευε τις εκτιμήσεις της ουκρανικής κυβέρνησης για τις απώλειες αμάχων και στρατιωτικών.

Νωρίτερα τον Μάρτιο, μια ομάδα Γεωργιανών παρέσυρε επίσης Ρώσους να χρησιμοποιήσουν αφίσες με κωδικό QR για όσους αναζητούσαν στέγη, άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Αλλά οι κωδικοί QR ανακατευθύνουν τους χρήστες σε πληροφορίες σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

As Russians flee to Georgia, there appeared posters in Tbilisi, which “offer” necessary services to the citizens of Russia. To receive the information they should scan the QR code. After scanning, instead of the services, there appears info about Russia's aggression. 1/

— Eto Buziashvili (@EtoBuziashvili) March 27, 2022

Καθώς οι Ρώσοι καταφεύγουν στη Γεωργία, εμφανίστηκαν αφίσες στην Τιφλίδα, οι οποίες “προσφέρουν” τις απαραίτητες υπηρεσίες στους πολίτες της Ρωσίας. Για να λάβουν τις πληροφορίες θα πρέπει να σαρώσουν τον κωδικό QR. Μετά τη σάρωση, αντί για τις υπηρεσίες, εμφανίζονται πληροφορίες για την επιθετικότητα της Ρωσίας. 1/

Άλλοι, όπως οι σχεδόν 16.000 υπογράφοντες αυτού του ηλεκτρονικού ψηφίσματος, έχουν ζητήσει καθεστώς βίζας, το οποίο θα απαιτούσε από τους Ρώσους πολίτες, που ταξιδεύουν στη Γεωργία, να λάβουν βίζα πριν από την άφιξή τους.

Οι Ρώσοι συνήθως επιτρέπεται να εισέλθουν στη Γεωργία χωρίς βίζα και επιτρέπεται να παραμείνουν στη χώρα έως και 12 μήνες. Μια πρόσφατη έρευνα του CRRC Georgia έδειξε ότι το 59% των Γεωργιανών υποστήριξε τους περιορισμούς στην είσοδο Ρώσων στη χώρα. Η υποστήριξη ήταν ιδιαίτερα υψηλή μεταξύ των νέων και των αντιπολιτευόμενων ατόμων.

Υπάρχουν επίσης φόβοι ότι η παρουσία περισσότερων Ρώσων πολιτών στη Γεωργία αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι το Κρεμλίνο δεν θα αποφασίσει να παρέμβει με το πρόσχημα της ανάγκης προστασίας των δικαιωμάτων των Ρώσων πολιτών σε χώρες όπως η Γεωργία.

Το υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ότι συνολικά 35.028 Ρώσοι πολίτες εισήλθαν στη Γεωργία μεταξύ 24 Φεβρουαρίου και 20 Μαρτίου. Δεν είναι σαφές πόσοι σκοπεύουν να παραμείνουν μακροπρόθεσμα. Κάποιοι σκέφτονται επίσης να μετεγκαταστήσουν τις επιχειρήσεις τους. Σύμφωνα με το Δημόσιο Μητρώο της Γεωργίας, λαμβάνει αυξημένο αριθμό αιτήσεων από Ρώσους πολίτες, που επιδιώκουν να εγγράψουν τις επιχειρήσεις τους.

Ο οικονομικός αντίκτυπος του επερχόμενου κύματος μεταναστών έγινε γρήγορα αισθητός. Στην πρωτεύουσα Τιφλίδα, αυξήθηκαν τα ενοίκια.

Αρκετές γεωργιανές επιχειρήσεις ή ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων έχουν επίσης ενταχθεί στο κύμα αντιρωσικών συναισθημάτων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας.

Οι Γεωργιανοί Ρώσοι, οι Ρώσοι ακτιβιστές κατά του Κρεμλίνου με έδρα την Τιφλίδα, ακόμη και οι Γεωργιανοί που πιστεύεται ότι μοιάζουν με Ρώσους, φέρεται να έχουν αντιμετωπίσει εχθρότητα στη Γεωργία.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, τουλάχιστον ένα υποκατάστημα της Τράπεζας της Γεωργίας έδωσε εντολή στους Ρώσους πολίτες, που επιδιώκουν να ανοίξουν λογαριασμούς, να υπογράψουν έντυπα, που υποδεικνύουν ότι αναγνωρίζουν τη Ρωσία ως “επιτιθέμενο” και “κάτοχο” τόσο της Γεωργίας όσο και της Ουκρανίας. Τα έντυπα υποχρέωναν περαιτέρω τους Ρώσους πελάτες να “καταπολεμήσουν τη ρωσική προπαγάνδα”.

Ένας αντιπολιτευόμενος Λευκορώσος blogger, που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, είπε στο OC Media τον Μάρτιο ότι η TBC, μια άλλη μεγάλη τράπεζα της Γεωργίας, αρνιόταν να ανοίξει λογαριασμούς για Ρώσους πολίτες, συμπεριλαμβανομένου του blogger. Οι εκπρόσωποι της τράπεζας δήλωσαν ότι δεν ήθελαν “να βοηθήσουν τους Ρώσους πολίτες να αποφύγουν τις κυρώσεις”.

Η TBC δεν έχει απαντήσει στην επανειλημμένη έκκληση του OC Media να σχολιάσει το θέμα.

Ο Nikolay Levshits, Ρώσος ακτιβιστής με έδρα την Τιφλίδα, ο οποίος συνδιοργάνωσε μια αντιπολεμική συγκέντρωση στην Τιφλίδα, είπε ότι έλαβε αναφορές για άρνηση εξυπηρέτησης Ρώσων και Λευκορώσων από οδηγούς ταξί και καφετέριες, ή ακόμη και άρνηση διαμερισμάτων λόγω της εθνικότητάς τους.

Σε ορισμένους Ρώσους απαγορεύτηκε η είσοδος στη Γεωργία εντελώς. Ο David Frenkel, ένας εξέχων ρεπόρτερ για το ρωσικό ψηφιακό δίκτυο Mediazona, δεν μπόρσε να εισέλθει στις 10 Μαρτίου, τέσσερις ημέρες αφότου οι ρωσικές Αρχές απέκλεισαν πλήρως το Mediazona, επειδή αρνήθηκε να λογοκρίνει τις ειδήσεις για την εισβολή στην Ουκρανία. Αφού πέρασε 14 ώρες στο αεροδρόμιο, περιμένοντας μια απόφαση από τη συνοριακή αστυνομία που ήταν στο τηλέφωνο με τους ανωτέρους τους, ο Frenkel δεν πείστηκε, όταν ο Γεωργιανός υπουργός Εσωτερικών, Vakhtang Gomelauri, ισχυρίστηκε ότι η άρνηση εισόδου σε δυνητικά ευαίσθητες αφίξεις όπως ο ίδιος δεν αποφασίστηκαν από τις Αρχές.

Ένας άλλος εξέχων δημοσιογράφος, ο Mikhail Fishman, παρουσιαστής στο ανεξάρτητο ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι Dozhd, ανέφερε μια παρόμοια εμπειρία στις 5 Μαρτίου. Ο Fishman είπε στο OC Media ότι δεν είχε λάβει κανένα λόγο ή διευκρίνιση για το γιατί του απαγορεύτηκε η είσοδος στη Γεωργία.

“Καταλαβαίνω ότι δεν μου επέτρεψαν να μπω στη χώρα λόγω αυτού που είμαι και τι κάνω. Αυτό είναι απολύτως σαφές για μένα”, είπε.

Ο Fishman πρόσθεσε ότι δεν σχεδίαζε να επιχειρήσει να εισέλθει ξανά στη Γεωργία.

Η Dozhd σταμάτησε να εκπέμπει αμέσως αφότου υπέγραψε ο Πούτιν νόμο, που επιβάλλει ποινές φυλάκισης έως και 15 ετών σε όσους διαδίδουν “πλαστές” πληροφορίες για τις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας.

Αυτά τα συναισθήματα απέχουν πολύ από τις δηλώσεις του Λεβάν Νταβιτασβίλι, του Υπουργού Οικονομίας, τον Μάρτιο, ο οποίος εκείνη την εποχή υποστήριζε τη Γεωργία ως “νησί ελευθερίας” για όσα άτομα διέφευγαν από κατασταλτικά καθεστώτα.

Ωστόσο, η Γεωργία έχει ιστορικό να μην επιτρέπει την είσοδο σε επικριτές της ρωσικής κυβέρνησης, επικαλούμενη αόριστους λόγους όπως με τους Fishman και Frankel.

Οι Αρχές έχουν εκδώσει την πλειοψηφία των ατόμων, που είχε ζητήσει η Ρωσία. Σύμφωνα με το Κέντρο Κοινωνικής Δικαιοσύνης που εδρεύει στην Τιφλίδα, μεταξύ 2013 και 2019, η Γεωργία εξέδωσε 14 από τους 23 Ρώσους υπηκόους κατόπιν αιτήματος της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων όσων ατόμων ισχυρίζονται ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν διώξεις, βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση στη χώρα τους.

Και όμως, για πολλούς από εκείνους τους Ρώσους που τα κατάφεραν στη Γεωργία, η χώρα παρόλα αυτά αντιπροσωπεύει ένα καταφύγιο.

“Αμέσως αφού περάσεις από τη σήραγγα [στα σύνορα Γεωργίας-Ρωσίας], αρχίζεις να καταλαβαίνεις ότι έχεις αφήσει κάποιο είδος δυστοπίας και μπήκες σε μια πολιτισμένη χώρα”, είπε ο Aleksandr Belinskiy σε συνέντευξή του στο OC Media.

Ο 35χρονος μασέρ και σύμβουλος αυτοκινήτων έφτασε στη Γεωργία στα μέσα Μαρτίου. “Χαλαρώνεις, καταλαβαίνεις ότι δεν θα φυλακιστείς για κάποια ανάρτηση στο Instagram”, είπε ο Belinskiy στο OC Media. “Τουλάχιστον μπορώ να μιλήσω εδώ”.

Ο Belinskiy εξέφρασε έντονη αντίρρηση για τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και ότι η αποχώρηση ήταν “θέμα ασφάλειας”, δεδομένου του πολιτικού κλίματος της Ρωσίας μετά τον πόλεμο.

Και παρόλο που ο ίδιος και οι φίλοι του άκουσαν για τη ρωσοφοβία στη Γεωργία και ήταν έτοιμοι “να τους περιφρονήσουν” και για “επιθετικές αντιδράσεις επειδή μιλούσαν ρωσικά”, όλοι όσοι είχε συναντήσει μέχρι τώρα ήταν “πολύ φιλικοί”.

Ο Dmitry, ένας 28χρονος Ρώσος ειδικός πληροφορικής, είπε επίσης στο OC Media ότι οι Γεωργιανοί που είχε γνωρίσει “ήταν υπέροχοι” και πρόθυμοι να βοηθήσουν αυτόν και άλλους.