Δημοσιογράφος που εργάζεται στη Δυτική Παπούα μπροστά από τη σημαία του Morning Star, διεθνούς συμβόλου του Κινήματος της Ελεύθερης Παπούα. Χρησιμοποιείται μέσω άδειας Wikipedia Commons [1](CC BY-SA 3.0) [2]
.jpg){kind=link}
Για σχεδόν 60 χρόνια, η Δυτική Παπούα, μια περιοχή στα ανατολικότερα τμήματα του ινδονησιακού αρχιπελάγους, έχει εμπλακεί σε έναν από τους πιο μακροχρόνιους αγώνες ανεξαρτησίας [3] οποιασδήποτε περιοχής στον κόσμο ενάντια στην κατοχική Ινδονησία. Παρά τη μακροζωία της εκστρατείας για την ανεξαρτησία, συχνά διέφυγε της προσοχής των διεθνών ΜΜΕ και του δυτικού κοινού. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις συντονισμένες – και σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένες – προσπάθειες της κυβέρνησης της Τζακάρτα να λογοκρίνει και να ελέγξει τις αφηγήσεις από τη Δυτική Παπούα.
Εικόνα μέσω του Global Voices
Το νησί της Νέας Γουινέας χωρίζεται στο ανεξάρτητο κράτος της Παπούα Νέας Γουινέας στο ανατολικό μισό και στην Παπούα, που ελέγχεται από την Ινδονησία, στη δυτική πλευρά. Η Παπούα, που ελέγχεται από την Ινδονησία, χωρίστηκε περαιτέρω από την ινδονησιακή κυβέρνηση σε Παπούα και Δυτική Παπούα. Αυτές είναι οι επαρχίες, που αγωνίζονται για ανεξαρτησία τα τελευταία 60 χρόνια. Η Τζακάρτα εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω διαίρεσης της περιοχής σε μικρότερες επαρχίες ενάντια στις επιθυμίες [4] των μελετητών και των αυτόχθονων κοινοτήτων της περιοχής, οι οποίοι πιστεύουν ότι η κίνηση θα μειώσει τη διαφάνεια και θα αυξήσει τη διαφθορά στην περιοχή.
Η Παπούα είναι κατειλημμένη από την Ινδονησία από το 1962 μετά την εισβολή και την προσάρτηση του ινδονησιακού στρατού στην επαρχία, παρά τις διαβεβαιώσεις [5] της πρώην αποικιακής ολλανδικής κυβέρνησης για κυριαρχία του έθνους της Παπούας. Έκτοτε, οι Παπουανοί έχουν αντιμετωπίσει δεκαετίες βίαιης καταπίεσης, που χαρακτηρίζονται από σφαγές [6], βασανιστήρια, λογοκρισία [7] και σύγκρουση μεταξύ του ινδονησιακού στρατού και του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού της Δυτικής Παπούας [8] (TPNPB), που άφησε τους αμάχους ως εγγύηση. Ορισμένες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι περισσότεροι από 500.000 Παπουανοί [9] έχουν σκοτωθεί από τις ινδονησιακές στρατιωτικές δυνάμεις, αν και αυτές είναι κάπως ξεπερασμένες εκτιμήσεις και ο πραγματικός απολογισμός είναι πιθανότατα πολύ [10]μεγαλύτερος [11].
Εκτός από τις φερόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Ινδονησία έχει ένα απύθμενο ιστορικό όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου στην Παπούα. Οι ακτιβιστές και οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης στην περιοχή συνήθως φιμώνονται μέσω λογοκρισίας, περιορισμού στο διαδίκτυο, σωματικών επιθέσεων, βασανιστηρίων, ακόμη και θανάτου [12]. Σύμφωνα με ορισμένα διεθνή ρεπορτάζ [13], από τότε που ο σημερινός πρόεδρος Τζόκο (Τζοκόουι) Γουιντόντο έγινε πρόεδρος το 2014, αυτή η δίωξη έχει επιδεινωθεί.
Παρενόχληση, βία και απειλές
Ειδικά οι τοπικοί δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν έντονη παρενόχληση και έλεγχο από την κυβέρνηση της Ινδονησίας. Δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν, ξυλοκοπήθηκαν, κακοποιήθηκαν και στοχοποιήθηκαν, επειδή μίλησαν για τις τεράστιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Δυτική Παπούα. Σύμφωνα με μια έκθεση της Συμμαχίας Ανεξάρτητων Δημοσιογράφων Ινδονησίας του 2021 (Aliansi Jurnalis Independen – AJI), υπήρξαν 114 περιπτώσεις βίας [14] κατά δημοσιογράφων της Παπούα τα τελευταία 20 χρόνια.
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [15] (HRW) εξήγησε αυτές τις περιπτώσεις στην έκθεσή του το 2015 με τίτλο “Κρύβεται κάτι”. Η έκθεση αποκάλυψε ότι οι δημοσιογράφοι από την Παπούα δέχονται τακτικά ανώνυμες απειλές μέσω μηνυμάτων κειμένου και τηλεφωνητή, που πιστεύουν ότι προέρχονται από τις ινδονησιακές δυνάμεις ασφαλείας. Ένας τοπικός δημοσιογράφος είπε στο HRW:
I cannot count how many SMS, email, or social media [threats] that I have received. The accusations are always that I am a foreign agent. The threat is often to kill me, or to attack my office. Or burn my office. That’s why I often change my cell phone numbers. I have lost count of how many times. Maybe 300 times? I always think [the harassers] want to disturb me mentally. I always delete their threats. I don’t want to be influenced by them.
Δεν μπορώ να μετρήσω πόσα SMS, email ή [απειλές] μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχω λάβει. Οι κατηγορίες είναι πάντα ότι είμαι ξένος πράκτορας. Η απειλή είναι συχνά να με σκοτώσουν ή να επιτεθούν στο γραφείο μου. Ή να κάψουν το γραφείο μου. Γι’ αυτό αλλάζω συχνά τους αριθμούς του κινητού μου. Έχω χάσει το μέτρημα πόσες φορές. Ίσως 300 φορές; Πάντα πιστεύω ότι [οι παρενοχλητές] θέλουν να με ενοχλήσουν ψυχικά. Πάντα διαγράφω τις απειλές τους. Δεν θέλω να επηρεάζομαι από αυτούς.
Άλλοι δημοσιογράφοι, όπως ο Duma Tato Sando, διευθύνων συντάκτης της Chaya Papua, μιας καθημερινής εφημερίδας στο Manokwari, είπε στην ομάδα ότι συχνά πιέζεται από τις δυνάμεις ασφαλείας να μην δημοσιεύει κείμενα, που αναφέρουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δήλωσε:
Για μένα, η κάλυψη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Παπούα δεν είναι εύκολη. Στο Manokwari, συνήθως ένας αξιωματικός πληροφοριών θα τηλεφωνήσει και θα ζητήσει να “εκκρεμεί” η είδηση. Τους αρέσει να λένε: “Παρακαλώ, μην το δημοσιεύσετε”. Μερικές φορές, μου ζητούν ακόμη και βασικές πληροφορίες, όπως μέρη, ονόματα και ώρες [περιστατικών παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων], επειδή δεν γνωρίζουν ότι οι δικοί τους άνδρες έκαναν τον ξυλοδαρμό ή τον πυροβολισμό. Έχω πάρα πολλές περιπτώσεις [τέτοιων παρενοχλήσεων] για να τις θυμάμαι μία προς μία.
Σε μια άλλη περίπτωση λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν, τον Απρίλιο του 2021, το αυτοκίνητο του δημοσιογράφου της Δυτικής Παπούας Victor Mambor υπέστη βανδαλισμό [16] σε μια ξεκάθαρη πράξη στοχευμένου εκφοβισμού. Τότε, η AJI είπε ότι [17] “αυτές οι πράξεις τρόμου και εκφοβισμού είναι ξεκάθαρα μορφές βίας κατά δημοσιογράφων και απειλούν την ελευθερία του Τύπου στην Παπούα και ευρύτερα στην Ινδονησία”. Ο Mambor είναι ο ιδρυτής του μέσου ενημέρωσης Tabloid Jubi [18]. Αυτός και το προσωπικό του έχουν αντιμετωπίσει πολλές περιπτώσεις παρενόχλησης [17] όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων σωματικών, ψυχολογικών και ψηφιακών επιθέσεων.
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο τρομερή για τις γυναίκες, [19] που επιλέγουν να ακολουθήσουν τη δημοσιογραφία στην Παπούα, όπως στην περίπτωση της Elfira τον περασμένο Φεβρουάριο, η οποία δέχθηκε απειλή βιασμού στο Περιφερειακό Δικαστήριο της Jayapura, ενώ έκανε ρεπορτάζ για δικαστικές διαδικασίες.
Τα ξένα μέσα ενημέρωσης, οι ΜΚΟ και οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες έχουν σε μεγάλο βαθμό στερηθεί την πρόσβαση στη Δυτική Παπούα, γεγονός που έχει δημιουργήσει προκλήσεις όσον αφορά την ευθύνη της ινδονησιακής κυβέρνησης και των δυνάμεων ασφαλείας. Η κυβέρνηση της Τζακάρτα έχει ελέγξει αυστηρά τη ροή πληροφοριών από την περιοχή.
Και ακόμη και όταν ξένοι φύλακες ή μέσα ενημέρωσης μπορούν να εισέλθουν στην περιοχή, σπάνια μπορούν να το κάνουν χωρίς κυβερνητική συνοδεία και ενδέχεται να απελαθούν, [20] εάν ενοχλήσουν τις Aρχές.
Ορισμένοι διεθνείς δημοσιογράφοι κατάφεραν να πραγματοποιήσουν ανεπίσημες επισκέψεις στην περιοχή, που δεν είχαν προεγκριθεί από την κυβέρνηση της Ινδονησίας. Ο Rohan Radheya, ένας Ολλανδός ανεξάρτητος δημοσιογράφος, που πήρε συνέντευξη από το HRW, είπε ότι, κατά τη διάρκεια των ανεπίσημων επισκέψεών του στην Παπούα, είδε ένα μοτίβο καθημερινών “απειλών και εκφοβισμού” εναντίον δημοσιογράφων της Παπούα, προσθέτοντας: “Ήταν καλοί δημοσιογράφοι, είχαν καλό δίκτυο και μερικά που γνώρισα, έχουν τρύπες από σφαίρες, έχουν μαχαιρωθεί από δυνάμεις [ινδονησιακής ασφάλειας] και συνεχίζουν να ξυπνούν το πρωί και απλώς πηγαίνουν και κάνουν τη δουλειά τους”.
Λογοκρισία της Δυτικής Παπούας
Το μπλοκάρισμα πληροφοριών στη Δυτική Παπούα έχει προκαλέσει διεθνή καταδίκη [22] και αμαύρωσε τη φήμη της Ινδονησίας στη διεθνή σκηνή.
Σε αυτήν την καλλιτεχνική απόδοση, οι διαδηλωτές παρελαύνουν με τη σημαία του Morning Star — σύμβολου του κινήματος ανεξαρτησίας της Δυτικής Παπούας. Μέσω άδειας Flickr [23](CC BY-SA 2.0) [24]
Η λογοκρισία είναι ιδιαίτερα κραυγαλέα σε περιόδους σύγκρουσης ή διαμάχης. Παράγοντες του κινήματος Ανεξαρτησίας της Δυτικής Παπούας κατά καιρούς κατόρθωσαν να επιστήσουν την προσοχή των εθνικών ομάδων στην εκστρατεία τους, η οποία συχνά αποτελείται από πράξεις πολιτικής ανυπακοής και διαμαρτυρίας. Το 2019 οι εντάσεις κορυφώθηκαν μετά από ένα ρατσιστικό επεισόδιο εναντίον φοιτητών της Παπούα [25] στη Σουραμπάγια από ινδονησιακές στρατιωτικές δυνάμεις. Σε απάντηση, ξέσπασαν διαδηλώσεις στην Παπούα, τις οποίες οι αστυνομικές δυνάμεις εξόντωσαν βίαια, σκοτώνοντας [26] 10 πολίτες της Παπούα στη διαδικασία. Αυτή η πράξη βίας πυροδότησε εκτεταμένες διαμαρτυρίες σε όλο το έθνος του αρχιπελάγους. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η κυβέρνηση της Ινδονησίας περιόρισε τις συνδέσεις δικτύου στη Δυτική Παπούα για να σταματήσει τη ροή πληροφοριών προς τα έξω, κάτι που ο Τζοκόουι είπε ότι ήταν για το “κοινό καλό [27]“.
Ενώ τα ΜΜΕ της Παπούας προσπαθούσαν να κοινοποιήσουν τις ειδήσεις τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εμφανίστηκαν ρεπορτάζ για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταπίεση, στρατιωτική βία κατά αμάχων και πολλά άλλα.
Το τοπίο του ελεύθερου Τύπου της Ινδονησίας
Ακόμη και εκτός των καταχρήσεων του Τύπου στην Παπούα, τα μέσα ενημέρωσης της Ινδονησίας αντιμετωπίζουν ένα προκλητικό τοπίο. Ενώ ο Τζοκόυυι διεξήγαγε μια προεδρική εκστρατεία υποσχόμενος να ενισχύσει τον ελεύθερο Τύπο της Indoenisa, απέτυχε παταγωδώς σε αυτές τις υποσχέσεις από την εκλογή του το 2014.
Το 2020, η Τζακάρτα ψήφισε το Νόμο “Informasi dan Transaksi Elektronik” (Νόμος για τις Ηλεκτρονικές και Πληροφοριακές Συναλλαγές [28] ), ο οποίος κατέστησε νόμιμο για την κυβέρνηση να περιορίζει τις υπηρεσίες διαδικτύου και να συλλαμβάνει δημοσιογράφους για διατάραξη της ειρήνης και δημοσίευση “απαγορευμένου περιεχομένου”. Ο αμφιλεγόμενος νόμος έχει προκαλέσει κριτική από ακτιβιστές και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς πολλοί τον αποκαλούν ένα σημαντικό παρασκήνιο για τη μεγαλύτερη δημοκρατία στην περιοχή.
Η υπηρεσία παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Protection International δήλωσε ότι “ο νόμος ITE χρησιμοποιείται ενεργά για να φιμώσει την κριτική και να παρεμποδίσει το έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, σημειώνοντας ότι υπήρξε απότομη αύξηση των επιθέσεων κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων [29] το 2019 και το 2020.
Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί μόνο, καθώς η προσοχή του κοινού επικεντρώθηκε στην πανδημία COVID-19.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, απαγορεύεται στους δημοσιογράφους να δημοσιεύουν όχι μόνο “ψευδείς πληροφορίες σχετικά με τον κορονοϊό, αλλά και οποιεσδήποτε πληροφορίες εχθρικές προς τον πρόεδρο ή την κυβέρνηση, ακόμη και αν δεν σχετίζονται με την πανδημία”.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου [30] των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα 2022, η Ινδονησία κατετάγη 117 από 180 χώρες.
Για να βοηθήσει στην καταπολέμηση αυτής της καταπίεσης, το τμήμα της Παπούα της AJI ξεκίνησε τη νομική βοήθεια [21] στην Παπούα τον Δεκέμβριο του 2021, σημειώνοντας: “Ο αριθμός των περιπτώσεων βίας κατά δημοσιογράφων στην Παπούα έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του Δείκτη Ανεξαρτησίας Τύπου από το Συμβούλιο Τύπου τα τελευταία 4 χρόνια, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται η Παπούα ως η περιοχή με τις χειρότερες συνθήκες ελευθερίας του Τύπου στην Ινδονησία”. Η ομάδα στοχεύει να παρέχει νομική βοήθεια σε δημοσιογράφους στην Παπούα, που είναι θύματα βίας και εκφοβισμού.