Αυτό το άρθρο έχει προηγουμένως δημοσιευτεί από τον Σριλανκανό νομικό, συγγραφέα, ποιητή και ακτιβιστή Basil Fernando στο Groundviews. Το παρόν κείμενο αποτελεί τροποποιημένη εκδοχή του, έπειτα από συμφωνία για τη δημοσίευση περιεχομένου με τo Global Voices.

Ο Απρίλιος και ο Μάιος του 2022 θα μείνουν στην ιστορία ως οι πιο σημαντικοί μήνες της μετααποικιακής Σρι Λάνκα. Κατά τη διάρκεια αυτής της σύντομης περιόδου, πολλοί ήλπιζαν ότι η συνείδηση του λαού θα εκφραζόταν με ορμή. Οι έχοντες την εξουσία δεν είδαν τα σημάδια, παρότι αυτά βρίσκονταν ακριβώς δίπλα στην Προεδρία αλλά και οπουδήποτε στη χώρα. Ο πρωθυπουργός Μαχίντα Ραγιαπάκσε θεωρούσε ότι έβλεπε μόνο φαντάσματα. Ο Πρόεδρος Γκοταμπάγια Ραγιαπάκσε πίστευε στα καθησυχαστικά λόγια των φίλων του, μολονότι γνώριζε πως η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική. Ολόκληρο το πολιτικό κατεστημένο προτίμησε να καταφύγει σε έναν παράδεισο ηλιθίων.

Ορισμένοι συσπειρώθηκαν γύρω από τον Μαχίντα Ραγιαπάκσε στις 9 Μαΐου, με σκοπό την εφαρμογή τακτικών καταστολής των διαδηλωτών. Ωστόσο, απέτυχαν παταγωδώς και το έθνος ξεσηκώθηκε για να υπερασπιστεί τους διαδηλωτές και να αντιτεθεί στη βία. Έτσι, έθεσαν τέλος στην εποχή του Ραγιαπάκσε, αν και ο Γκοταμπάγια Ραγιαπάκσε παραμένει τυπικά πρόεδρος, ο οποίος πλέον είναι ένα πρόσωπο απομονωμένο που ψάχνει καταφύγιο.

Το πραγματικό ερώτημα τώρα είναι το εξής: “Τι θα συμβεί τώρα”; Μόνο ο λαός της Σρι Λάνκα θα μπορέσει να δώσει μια αξιόπιστη απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Χωρίς την άμεση συμμετοχή του, δεν θα μπορέσει να βρεθεί καμία λύση. Το βασικό ζήτημα είναι πώς θα επιτραπεί στον λαό να γίνει φορέας πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών για να αντιμετωπιστεί η συνεχής οικονομική κρίση. Αυτό μπορεί να συμβεί, μόνο αν το κίνημα των διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα κάνει ένα βήμα μπροστά, επιτυγχάνοντας τα αποτελέσματα για τα οποία αγωνίζεται αυτή τη στιγμή, ξεκινώντας μια συζήτηση σχετικά με το πώς θα επιτευχθούν αλλαγές στο σύστημα. Πάντως, είναι σαφές ότι οι πολίτες θέλουν να απομακρυνθεί η τωρινή πολιτική εξουσία, ξεκάθαρα ανίκανη και απρόθυμη να διαχειριστεί τα επιτακτικά αιτήματα του λαού.

Υπάρχουν διάφορα ζητήματα, στα οποία οι πολίτες της Σρι Λάνκα συμφωνούν.

Νόμος και τάξη

Θα πρέπει να πραγματοποιηθεί επανεξέταση των νόμων και των πρακτικών σχετικά με την αποτυχία του συστήματος να περιορίσει τη διαφθορά. Είναι απαραίτητο να εξηγηθεί στον λαό γιατί το σύστημα απέτυχε τόσο οικτρά να επιτύχει τους στόχους του, προκαλώντας δυσκολίες όχι μόνο στους πολίτες, αλλά και στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα. Οι νομοθετικοί και θεσμικοί μηχανισμοί θα μπορέσουν να αναπτυχθούν, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τον περιορισμό της διαφθοράς. Τα άλλα έθνη θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα, ενώ οι ειδικοί του τομέα θα μπορούσαν να βοηθήσουν εθελοντικά τη Σρι Λάνκα.

Δημοκρατία και ο ρόλος των νόμων

Κάθε νόμος οφείλει να αποτελεί μέρος ενός κυβερνητικού συστήματος βασισμένου σε δημοκρατικές αρχές, καθώς και στην παράδοση της υπεροχής των νόμων και του ρόλου τους στο Σύνταγμα. Κάθε σχέδιο, είτε νομοθετικό είτε συνταγματικό, πρέπει να θεωρείται άκυρο, αν παραβιάζονται οι αρχές, που αφορούν τη δημοκρατία, την υπεροχή και του ρόλου των νόμων. Αν εφαρμοστούν τα παραπάνω, θα καταστεί εφικτή η αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων σχετικών με το Σύνταγμα του 1978.

Είναι απαραίτητη η ενημέρωση του λαού για κάθε συζήτηση, που πραγματοποιείται με σκοπό την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, καθώς και η απαγόρευση κάθε μυστικότητας. Οι πολίτες πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων και, ανάλογα με τις επαγγελματικές τους δεξιότητες, να συζητούν για τους τρόπους επίλυσης της οικονομικής κρίσης και τη δόμηση των απαραίτητων αρχών και πρακτικών για την αντιμετώπιση των οικονομικών ζητημάτων. Κρίνεται αναγκαία η καθιέρωση τοπικών παραδόσεων και συμβάσεων, οι οποίες θα αποτελέσουν μέρος της κοινωνικής συνείδησης, όπως έχει ήδη συμβεί σε άλλες χώρες, όπου σημειώθηκε μια πραγματική δημοκρατική αλλαγή. Ο λαός θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει σε καθετί, που επηρεάζει το οικονομικό του σύστημα και την ευημερία του.

Φορολόγηση

Κρίνεται, επίσης, επιτακτική η όσο το δυνατόν πιο σύντομα εγκαθίδρυση ενός δίκαιου συστήματος φορολόγησης. Οι ανώτερες τάξεις αντιστέκονται στην επιβολή ενός συστήματος φορολόγησης: όσες φορές οι προηγούμενες κυβερνήσεις επιχείρησαν να εφαρμόσουν μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, τέθηκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός της προπαγάνδας, με αποτέλεσμα οι προσπάθειες κυβερνήσεις να αποβούν άκαρπες. Είναι αναγκαίο να επιχειρηθεί αποφασιστικά η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός συστήματος φορολόγησης, σύμφωνα με το οποίο οι φορολογούμενοι με τα μεγαλύτερα εισοδήματα θα σηκώνουν το βάρος της διατήρησης μιας υγιούς οικονομίας.

Σαφής αγροτική πολιτική

Επιπλέον, είναι αναγκαία η ανάπτυξη μιας σαφούς αγροτικής πολιτικής με τη βοήθεια και την υποστήριξη των αγροτών, των ειδικών του τομέα, τον οικονομολόγων, καθώς και οποιουδήποτε μπορεί να εγγυηθεί ότι η τροφική παραγωγή δεν θα υπονομευτεί από αχρείαστες εισαγωγές και να εξαλείψει τις προμήθειες εισαγωγής. Αυτή το σημείο συνδέεται με την ενίσχυση του νομικού συστήματος.

Άνοιγμα του πολιτικού χώρου στους νέους

Οι νέοι διαδραματίζουν και εκείνοι τον δικό τους ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή. Πρόκειται για μια νέα γενιά με διαφορετική αντίληψη της κοινωνίας και με γνώσεις, που δεν διέθεταν οι προηγούμενες γενιές. Είναι, λοιπόν, χρέος της πολιτείας να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την εισαγωγή των νέων αυτών στοιχείων στον δημόσιο διάλογο. Όσον αφορά την ελευθερία έκφρασης, η συνεργασία και η ενημέρωση είναι θεμελιώδους σημασίας, όταν πρόκειται για τη διαχείριση μιας κοινωνικής κρίσης. Αν οι νεότερες γενιές σκοπεύουν να συμμετάσχουν στον δημόσιο διάλογο, θα πρέπει να τους επιτραπεί αυτή η συμμετοχή. Με αυτόν τον τρόπο, θα επέλθει μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική κουλτούρα.

Δικαίωμα στην παιδεία

Εξίσου σημαντική είναι η διατήρηση του δικαιώματος στην παιδεία. Η διαχείριση της οικονομικής κρίσης δεν θα πρέπει να συνεπάγεται τον περιορισμό του δικαιώματος σε μια καλύτερη μόρφωση για τους νέους, καθώς συνεισφέρει, με τη σειρά της, τόσο στην οικονομική ανάπτυξη όσο και στην οικονομική και πολιτική σταθερότητα.

Σίτιση και φαρμακευτική περίθαλψη

Δεν πρέπει να υπάρχει έλλειψη τροφής και φαρμάκων. Η πρώτη προτεραιότητα είναι η αποτροπή της διατροφικής κρίσης, μέσω της λήψης μέτρων διαχείρισης της οικονομικής κρίσης. Από εδώ και στο εξής η κυβέρνηση και οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις οφείλουν να στηρίξουν τη Σρι Λάνκα, ώστε να αποφύγει μια καταστροφική κατάσταση. Έχουν ήδη παρατηρηθεί όξυνση του υποσιτισμού και αύξηση των αυτοκτονιών λόγω πείνας.

Ξέπλυμα χρήματος και ανάκτηση των κλεμμένων εθνικών αγαθών

Η υπεξαίρεση του εθνικού πλούτου θα έπρεπε να αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας. Ούτε οι Σριλανκανοί του εξωτερικού ούτε οι ξένοι επενδυτές θα βοηθήσουν στην επίλυση της οικονομικής κρίσης, αν θεωρήσουν ότι επικρατεί ένα τέτοιο καθεστώς. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για την επαναφορά της δικαιοσύνης και της ορθότητας στις έρευνες και στις δικαστικές διαδικασίες, ώστε να εξασφαλιστεί η τιμωρία των ενόχων. Ο,τιδήποτε εξάγεται παράνομα, οπουδήποτε κι αν καταλήγει, θα πρέπει να αναζητείται σωστά και να ανακτάται. Πολλές διεθνείς οργανώσεις έχουν επικεντρωθεί στην ανακάλυψη κλεμμένου πλούτου από άλλες χώρες στο πλαίσιο μιας διακρατικής συνεργασίας.

Δημιουργία μιας νέας κοινωνικής συνείδησης

Για πολλούς κατοίκους της Σρι Λάνκα, αυτή είναι η πιο οδυνηρή συνθήκη στην οποία έχουν βρεθεί. Αυτές τις στιγμές μπορούν να διαμορφώσουν την πολιτική συνείδηση του λαού. Οι διαδηλώσεις ανά τη χώρα καταδεικνύουν ότι οι πολίτες ανησυχούν ιδιαίτερα για το μέλλον των ίδιων και των παιδιών τους.  Ο κόσμος είναι ενωμένος ως προς το αίτημα για τη σωτηρία της χώρας από την οικονομική και πολιτική κρίση που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή. Σε τέτοιες συνθήκες αναδύεται μια ομοφωνία ως προς τις επιθυμίες του λαού και το είδος των θεσμών που χρειάζεται η κοινωνία. Ο κόσμος έχει λόγο να δείξει την αντοχή του και να συμμετάσχει σε μια διαδικασία για τη βελτίωση των προοπτικών του για το μέλλον.

Η συζήτηση τώρα θα πρέπει να στραφεί στην εύρεση λύσεων σε αυτά τα ζητήματα.