Η διάδοση παραπληροφόρησης για το Κοσσυφοπέδιο χρησιμοποιήθηκε για άλλη μια φορά ως μέρος της εκλογικής στρατηγικής στη Σερβία

Πλατεία στην Πρίστινα, με τοιχογραφία του Ibrahim Rugova. Φωτογραφία από την Global Voices, CC-BY 3.0.

Αυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά από το Sbunker ως μέρος της περιφερειακής πρωτοβουλίας Κέντρο Αντι-Παραπληροφόρησης Δυτικών Βαλκανίων. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται από το Global Voices με άδεια.

Έχει γίνει πλέον σύνηθες ότι σε κάθε εκλογή που διεξάγεται στη Σερβία αυξάνεται ο εθνικιστικός λόγος των πολιτικών ηγετών εκεί σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο. Οι πολιτικοί στα αριστερά και στα δεξιά, στην εξουσία και στην αντιπολίτευση, ανταγωνίζονται για το ποιος είναι πιο σκληρός σε σχέση με τις πολιτικές, που θα ακολουθούσαν έναντι του Κοσσυφοπεδίου, εάν κέρδιζαν τις εκλογές. Το ίδιο συνέβη κατά την τελευταία προεκλογική εκστρατεία για τις σερβικές γενικές βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 3 Απριλίου.

Από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του το 2008, είχε καθιερωθεί μια απαράδεκτη πρακτική στο Κοσσυφοπέδιο ότι όλες οι σερβικές εκλογές διενεργούνταν και στο Κοσσυφοπέδιο. Μέχρι φέτος, τέτοιες εκλογές διοικούνταν από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Εν συντομία: μια ανεξάρτητη χώρα (Σερβία) διοργάνωσε εκλογές εντελώς ανεμπόδιστα σε μια άλλη, επίσης ανεξάρτητη, χώρα (Κόσοβο).

Αυτή η πρακτική ανακόπηκε από την κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Άλμπιν Κούρτι, που την ίδια στιγμή ζήτησε να βρεθεί μια μόνιμη λύση για τη συμμετοχή των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου στις εκλογές στη Σερβία. Από την πλευρά του Κοσσυφοπεδίου, υπήρχε καλή θέληση να δοθεί η δυνατότητα στους Σέρβους πολίτες να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, εφόσον ήταν σύμφωνο με τις διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές. Η προσφορά του Κοσσυφοπεδίου απορρίφθηκε από τη Σερβία.

Παρόμοια εξέλιξη σημειώθηκε στο γειτονικό Μαυροβούνιο, όπου η κυβέρνηση απέρριψε το αίτημα της σερβικής πρεσβείας να επιτραπεί το άνοιγμα των εκλογικών τμημάτων για τις σερβικές εκλογές στις πόλεις Μπεράνε, Σουτομόρε και Μπούντβα του Μαυροβουνίου. Η σερβική κυβέρνηση υποσχέθηκε αντίποινα.

“Προειδοποιήσεις” για αβάσιμες απειλές προς τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο

Νικητής των εκλογών της 3ης Απριλίου στη Σερβία, όπως ήταν αναμενόμενο, αποδείχτηκε ο νυν πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς και το κόμμα του. Τις περισσότερες φορές, έχει προσπαθήσει να οικοδομήσει μια φανταστική αφήγηση σε σχέση με το Κοσσυφοπέδιο, χωρίς να παραμελεί τις προσπάθειές του να παραπληροφορήσει τη σερβική κοινή γνώμη για το τι υποτίθεται ότι πρόκειται να συμβεί στο Κοσσυφοπέδιο. Έτσι, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση είπε: “Εάν οι Σέρβοι αρχίσουν να οργανώνουν τις εκλογές, η αλβανική αστυνομία θα πυροβολήσει εναντίον τους. Σε αυτή την περίπτωση, θα είχαμε δεκάδες και εκατοντάδες νεκρούς”.

Αυτός ο ψευδής συναγερμός από τον Πρόεδρο Βούτσιτς εκδόθηκε για τουλάχιστον δύο πολιτικούς στόχους. Το πρώτο, να δημιουργήσει κατάσταση πανικού και έντασης μεταξύ των Σέρβων πολιτών στο Κοσσυφοπέδιο και των θεσμών του. Και δεύτερον, ο Βούτσιτς προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τέτοιες χειραγωγικές δηλώσεις για να δώσει το μήνυμα ότι παρά τις υποτιθέμενες “προβοκάτσιες” από την αλβανική πλευρά, η σερβική πλευρά θα έδειχνε σύνεση. Δεν πειράζει το γεγονός ότι η ίδια η διοργάνωση εκλογών σε μια ανεξάρτητη επικράτεια θεωρείται από μόνη της πρόκληση από τους θεσμούς και την πλειοψηφία του πληθυσμού στο Κοσσυφοπέδιο.

Επιπλέον, κατά την ομιλία του στα τέλη Μαρτίου, ο Βούτσιτς συνδύασε τέτοιες καταγγελτικές δηλώσεις με συγκαλυμμένες απειλές, χρησιμοποιώντας αναφορές στην πιθανότητα κλιμάκωσης της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία (η οποία προέκυψε από τη ρωσική επιθετικότητα). Σύμφωνα με τον Σέρβο πρόεδρο: “Υπάρχουν άνθρωποι, που περιμένουν την ευκαιρία να προκαλέσουν πόλεμο”.

Ωστόσο, η επιτόπια κατάσταση απέδειξε ότι αυτές οι δηλώσεις ήταν αβάσιμες.

Οι υφιστάμενοι του Βούτσιτς μίλησαν επίσης με απειλητικούς και υβριστικούς τόνους προς τους Αλβανούς, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Aleksandar Vulin, γνωστό ως αρνητή της γενοκτονίαςαποκαταστάτη εγκληματιών πολέμου και υποστηρικτή του “σερβικού κόσμου“.

Αναφερόμενος στην αναστολή μιας Σέρβας δικαστή από την πόλη της Μιτρόβιτσα λόγω της συμμετοχής της στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Σερβίας, o Vulin απείλησε:

Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την απόσυρση της Σερβίας στις ένοπλες συγκρούσεις στο Κοσσυφοπέδιο, που αναμφίβολα προετοιμάζουν οι Αλβανοί. Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι ο χορηγός της Συμφωνίας των Βρυξελλών, δεν συγκαλέσει συνάντηση στις Βρυξέλλες και σταματήσει κάθε είδους βία κατά των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο, τότε δικαίως μπορούμε να πούμε ότι η επίθεση του Κούρτι δεν προήλθε από το δηλητηριασμένο από μίσος κεφάλι.

Υπήρξε μια σειρά από πράξεις, που προηγήθηκαν των πολεμικών απειλών της Σερβίας, που σχετίζονται με τις προεδρικές εκλογές εκεί.

Αφού η ομάδα των κρατών του QUINT (ΗΠΑ, ΗΒ, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία) επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου απέρριψε τις εκλογές της Σερβίας, ο Βούτσιτς συγκάλεσε συνάντηση Σέρβων πολιτικών και άλλων αξιωματούχων, που αποτελούν μέρος των ανεξάρτητων θεσμών του Κοσσυφοπεδίου. Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν ο Milan Radoičić (επίσης γραμμένος ως “Milan Radojcic”), γνωστός ως ηγέτης των Σέρβων της Βόρειας Μιτρόβιτσα. Αυτός και αρκετοί Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου συμπεριλήφθηκαν στη λίστα κυρώσεων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ πέρυσι.

Ο Ραντόιτσιτς κηρύχθηκε καταζητούμενος και για την υπόθεση της δολοφονίας του πρώην πολιτικού του Κοσσυφοπεδίου Όλιβερ Ιβάνοβιτς. Όμως μετά από λίγο αφαιρέθηκε από τον κατάλογο αναζήτησης με απόφαση του εισαγγελέα της υπόθεσης. Πρόσφατα, η Ειδική Εισαγγελία του Κοσσυφοπεδίου τον επανέφερε στον κατάλογο των καταζητούμενων.

Πολλές δηλώσεις με εχθρικούς τόνους εξέδωσαν επίσης οι πολιτικοί της Σερβικής Λίστας, οι οποίες διανεμήθηκαν στα τοπικά ΜΜΕ στο Κοσσυφοπέδιο.

Σερβικές διαδηλώσεις στο νότιο και βόρειο Κοσσυφοπέδιο

Την επομένη της συνάντησης με τον Βούτσιτς, το Δικαστικό Συμβούλιο του Κοσσυφοπεδίου ανέστειλε την προεδρία του Βασικού Δικαστηρίου της Μιτρόβιτσα, Liljana Stevanović. Ως αποτέλεσμα, το πολιτικό κόμμα Srpska Lista (Σερβική Λίστα), η μόνη οντότητα με επίσημη υποστήριξη του Βελιγραδίου για την εκπροσώπηση των Σέρβων στα θεσμικά όργανα του Κοσσυφοπεδίου, οργάνωσε διαδηλώσεις στη Βόρεια Μιτρόβιτσα και την Γκρατσάνιτσα.

Αν και ανακοινώθηκε ως διαμαρτυρία, αφού δεν επετράπη στους Σέρβους να ψηφίσουν στις εκλογές της 3ης Απριλίου, οι διοργανωτές του είχαν μόνο ένα αίτημα: να αρθεί η αναστολή του Στεβάνοβιτς. Όλοι οι Σέρβοι δικαστές, καθώς και οι Σέρβοι πολιτικοί εκπρόσωποι, παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους για να υποστηρίξουν τον δικαστή.

Αλλά άλλες σερβικές οντότητες που είναι οι αντίπαλοι του Βούτσιτς, περιέγραψαν τη διαμαρτυρία ως προσπάθεια χειραγώγησης των Σέρβων. Σύμφωνα με το Σερβικό Κόμμα του Κοσσυφοπεδίου: “Η συγκέντρωση ήταν απόδειξη της σύγχυσης των αρχών του SNS και του φόβου για τη θυγατρική τους — τη Σερβική Λίστα”.

Απόρριψη να επιτραπούν ξένες εκλογές

Για πρώτη φορά, μια κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου υπό την ηγεσία ενός κόμματος, που είχε αντιταχθεί σε προηγούμενες πρακτικές, δεν επέτρεψε το άνοιγμα των λεγόμενων κέντρων συλλογής, τα οποία θα διαχειριζόταν η αποστολή του ΟΑΣΕ στο Κοσσυφοπέδιο. Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές, που είχε διοργανώσει η Σερβία και για τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο, ήταν αυτές της 21ης Ιουνίου 2020. Οι ψήφοι, που συγκεντρώθηκαν σε ορισμένα εκλογικά τμήματα, στάλθηκαν στη συνέχεια για καταμέτρηση πέρα από τα σύνορα στη Σερβία, στις κοντινές πόλεις Ράσκα και Βράνιε.

Την παραμονή της διαμαρτυρίας, ανησυχίες για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της κατάστασης εξέφρασαν οι επικεφαλής των αποστολών της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανακοίνωσή τους, που δημοσιεύτηκε μέσω των πρεσβειών τους, ανέφερε:

Οι QUINT και η ΕΕ επαναλαμβάνουν επίσης τις εκκλήσεις τους προς το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία να ενεργήσουν με σύνεση και να απόσχουν από οποιαδήποτε ρητορική ή ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει εντάσεις.

Η διαμαρτυρία της Σερβικής Λίστας ήταν ειρηνική και χωρίς επεισόδια.

Μέσω βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα, ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Κούρτι ευχαρίστησε τους Σέρβους στη σερβική γλώσσα για την ειρηνική διαμαρτυρία, καλώντας τους να παραμείνουν ψύχραιμοι και να εμπιστευτούν τους θεσμούς του Κοσσυφοπεδίου, ενώ δήλωσε ότι έμαθε για την αναστολή του Σέρβου δικαστή από τα ΜΜΕ. Αυτός είπε:

Αλλά, πρέπει να πω, θα ήταν πιο αξιόπιστο εάν διαμαρτυρόμαστε, για παράδειγμα, για την κοινωνική δικαιοσύνη, την ταχύτερη ανάπτυξη και την καταπολέμηση του εγκλήματος και της οργανωμένης διαφθοράς. Παρακαλώ μην επηρεάζεστε από το αυταρχικό καθεστώς του Βελιγραδίου. Δεν ενδιαφέρονται για τα δικαιώματα και τα οφέλη των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο. Προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν το Κοσσυφοπέδιο για τους εκλογικούς τους στόχους και ίσως ακόμη και για τα πολεμικά συμφέροντα κάποιας μεγάλης δύναμης.

Παρά τις προσπάθειες των χωρών QUINT να βρουν έναν τρόπο, που θα εγγυάται στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου το δικαίωμα ψήφου στις σερβικές εκλογές, απέτυχαν, επειδή δεν υπήρξε συμφωνία μεταξύ των δύο κομμάτων. Η αδυναμία εύρεσης μιας φόρμουλας για τη διοργάνωση των εκλογών της Σερβίας στο Κοσσυφοπέδιο σημειώθηκε μετά την άφιξη δύο επιστολών στο Γραφείο της ΕΕ στην Πρίστινα. Η μία από τον Σέρβικο αξιωματικό σύνδεσμο, η οποία δεν ανέφερε την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου ούτε ζήτησε να επιτραπούν εκλογές, αλλά μόνο συνεργασία για να μπορέσει ο ΟΑΣΕ να συγκεντρώσει τα ψηφοδέλτια.

Στο μεταξύ, ο Κούρτι στην επιστολή του απαρίθμησε τα προβλήματα με την επιστολή του Σέρβου αξιωματικού συνδέσμου. Σύμφωνα με τον ίδιο, εάν επιτρεπόταν να διεξαχθούν οι εκλογές σύμφωνα με την πρόταση του Βελιγραδίου, θα παραβιαζόταν το Σύνταγμα. Ο Κούρτι υποστήριξε ότι η αναφορά σε αυτούς ως “δικαίους ψηφοφόρους” και όχι ως “ψηφοφόρους στο εξωτερικό” δεν συνάδει με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.

Ωστόσο, η απόφαση της κυβέρνησης αντιμετωπίστηκε με κριτική από κράτη QUINT, που είπαν ότι αυτή η προσέγγιση υπονόμευσε τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του Κοσσυφοπεδίου. Δήλωσαν:

Με αυτή την απόφαση, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου απέτυχε να επιδείξει τη δέσμευσή της στην αρχή της προστασίας των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών της, συμπεριλαμβανομένων των μελών μειονοτικών ομάδων. Μια τέτοια στάση της κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου δεν συνάδει με τις αξίες και τις αρχές μας και θα υπονομεύσει τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες.

Ωστόσο, οι Σέρβοι, που ζουν στο Κοσσυφοπέδιο και έχουν σερβική υπηκοότητα, άσκησαν το δικαίωμά τους οργανωμένα μέσω δεκάδων λεωφορείων πήγαν να ψηφίσουν σε κοντινές σερβικές πόλεις, στις εκλογές της 3ης Απριλίου. Χρησιμοποίησαν εκλογικά τμήματα στις πόλεις Μπουγιάνοβατς, Κουρσουμλίγια, Ράσκα και Τούτιν στην κεντρική, νότια και νοτιοδυτική Σερβία.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.