Ακόμη εξομάλυνση της καμπύλης; Αυξημένος κίνδυνος ψηφιακού αυταρχισμού μετά τον COVID-19

Εικόνα από τον Etienne Girardet που χρησιμοποιείται με άδεια Unsplash.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει ενθαρρύνει τα κράτη να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για την παρακολούθηση της εξάπλωσης του ιού και την παρακολούθηση των δεδομένων δημόσιας υγείας. Η επέκταση της κρατικής πρόσβασης και του ελέγχου στις ψηφιακές πλατφόρμες έγινε γρήγορα η νέα κανονικότητα, αντιμετωπίζοντας ελάχιστες έως καθόλου αντιρρήσεις λόγω πανδημικού άγχους. Αν και η επέκταση ήταν μια στρατηγική για την “εξομάλυνση της καμπύλης”, τώρα ενέχει τον κίνδυνο ψηφιακού αυταρχισμού, καθώς οι κυβερνήσεις επιμένουν να εμβαθύνουν τις δυνατότητες ψηφιακού ελέγχου τους.

Ένας από τους αναδυόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι η κρατική τεχνολογική επιτήρηση. Ανεξάρτητα από τον τύπο του καθεστώτος, τα κράτη χρησιμοποίησαν μια ποικιλία εργαλείων επιτήρησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Για παράδειγμα, τα αστυνομικά τμήματα σε πολλά μέρη, όπως η Καλιφόρνια, η Φλόριντα και το Νιου Τζέρσεϊ, χρησιμοποιούσαν drones για να παρακολουθούν τους ανθρώπους και να τους προειδοποιούν να ακολουθούν τους κανόνες φυσικής απόστασης, όταν ήταν απαραίτητο. Η ισραηλινή κυβέρνηση ξεκίνησε επίσης μια εφαρμογή εντοπισμού επαφών HaMagen (The Shield), για να παρακολουθεί εάν οι χρήστες διασταυρώθηκαν ή όχι με οποιονδήποτε βρέθηκε θετικός στον COVID-19. Ενώ οι πολίτες οικειοθελώς έγιναν χρήστες αυτών των τεχνολογιών για την υγεία τους, άνοιξαν άθελά τους την πόρτα σε μελλοντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το βασικό σκεπτικό για την αύξηση της κρατικής επιτήρησης ήταν η αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας για να σωθούν ζωές ανθρώπων. Ωστόσο, τα κράτη δεν είναι ενθουσιώδη για την εγκατάλειψη αυτών των ψηφιακών εργαλείων, παρόλο που η πανδημία τελείωσε. Αντίθετα, είναι αποφασισμένοι να διατηρήσουν τις ικανότητές τους επιτήρησης με το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας ή προετοιμασίας για μελλοντικές πανδημίες. Ενόψει της αυξανόμενης κρατικής επιτήρησης, ωστόσο, θα πρέπει να συζητήσουμε διεξοδικά τον κίνδυνο του ψηφιακού αυταρχισμού και την πιθανή χρήση τεχνολογιών παρακολούθησης για την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής, τη φίμωση της πολιτικής αντιπολίτευσης και την καταπίεση των μειονοτήτων. Για παράδειγμα, η προηγμένη τεχνολογία ανίχνευσης επαφών της Νότιας Κορέας, που περιλαμβάνει πλάνα από κάμερες παρακολούθησης, δεδομένα τοποθεσίας κινητού τηλεφώνου και αγορές πιστωτικών καρτών, έχει αποκαλύψει προσωπικά στοιχεία των ασθενών, όπως η εθνικότητα. Έφερε ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, ιδιαίτερα για τις εθνοτικές μειονότητες, και υπογράμμισε τον κίνδυνο εθνοτικής χαρτογράφησης και διακρίσεων μέσω της τεχνολογίας.

Το 2020, εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ εξέδωσαν μια δήλωση σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στο απόρρητο, προειδοποιώντας ότι “η καθολική επιτήρηση δεν αποτελεί πανάκεια για τον COVID-19″. Σύμφωνα με τη δήλωση, η διάχυτη χρήση της τεχνολογίας ανίχνευσης επαφών κατά τη διάρκεια της πανδημίας άνοιξε το δρόμο για ανεξέλεγκτη επιτήρηση σε πολλές χώρες, την οποία το έγγραφο αποκαλεί ανησυχητική τάση. Η δήλωση του ΟΗΕ τονίζει επίσης την ανάγκη νομικών ρυθμίσεων, που θα διασφαλίζουν ότι τα κράτη χρησιμοποιούν τεχνολογίες επιτήρησης σε βαθμό ανάλογο με την κατάσταση της πανδημίας με τα εξής λόγια: “Εάν ένα κράτος αποφασίσει ότι η τεχνολογική επιτήρηση είναι απαραίτητη ως απάντηση στην παγκόσμια πανδημία COVID-19, πρέπει να μεριμνήσει ώστε, αφού αποδείξει τόσο την αναγκαιότητα όσο και την αναλογικότητα του συγκεκριμένου μέτρου, να έχει νόμο που να προβλέπει ρητά τέτοια μέτρα επιτήρησης. Ο νόμος πρέπει να περιλαμβάνει διασφαλίσεις, οι οποίες, εάν δεν διευκρινιστούν επαρκώς, δεν μπορούν να θεωρηθούν επαρκείς σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο”.

Ο περιορισμός πρόσβασης και η λογοκρισία είναι δύο άλλοι αναδυόμενοι κίνδυνοι, που επιδεινώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Οι κυβερνήσεις συχνά περιόριζαν ή απέκλεισαν την πρόσβαση σε ανεξάρτητες διαδικτυακές πηγές ειδήσεων με το πρόσχημα της πρόληψης της διάδοσης ψευδών ειδήσεων σχετικά με τον κορονοϊό. Σε πολλές χώρες, ενώ τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης συνέχιζαν να διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με την πανδημία, οι κυβερνήσεις κρατούσαν ανθρώπους με ψευδείς κατηγορίες για παραπληροφόρηση. Για παράδειγμα, το Βιετνάμ κίνησε 654 νομικές υποθέσεις και επέβαλε κυρώσεις σε 146 άτομα και η Καμπότζη συνέλαβε πάνω από 30 ακτιβιστές και στελέχη της αντιπολίτευσης για διάδοση ψευδών ειδήσεων τους πρώτους μήνες του 2020. Έρευνα του Citizen Lab επισημαίνει επίσης την κρατική συνεργασία με εταιρείες τεχνολογίας για αυταρχικούς σκοπούς. Η έρευνα του Lab σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο η κινεζική κυβέρνηση διαχειρίστηκε πληροφορίες σχετικά με την πανδημία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείχνει ότι το WeChat, με έδρα την Κίνα, λογοκρίνει περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της κριτικής για τις πολιτικές της κινεζικής κυβέρνησης για την πανδημία.

Υπό το πρίσμα αυτών των περιστατικών, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η ψηφιακή καταστολή κορυφώθηκε τόσο σε δημοκρατίες όσο και σε μη δημοκρατίες με ανεπαρκή στοιχεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενόψει της κρατικής επιτήρησης, ελέγχου και λογοκρισίας, χρειαζόμαστε ένα σταθερό σχέδιο για να πάρουμε πίσω τα ψηφιακά μας δικαιώματα και να αναπτύξουμε κατάλληλους πολιτικούς και νομικούς κανονισμούς για την προστασία τους σε μελλοντικές κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Μια βασική στρατηγική για την επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να είναι η πολιτική διαφάνεια.

Η διαφάνεια και η διαφάνεια είναι δύο βασικοί πυλώνες των δημοκρατικών διαδικασιών χάραξης πολιτικής, καθώς εγγυώνται τη λογοδοσία και οικοδομούν εμπιστοσύνη μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και του κοινού. Εάν διασφαλίσουμε τη διαφανή χάραξη πολιτικής, μπορούμε να αποτρέψουμε μελλοντικές παραβιάσεις, προτού συμβούν. Μια άλλη στρατηγική είναι η βελτίωση του τεχνολογικού γραμματισμού για να βοηθήσει τους πολίτες να έχουν γνώση των ψηφιακών τους δικαιωμάτων. Παρά τη γρήγορη υιοθέτηση των τεχνολογικών εξελίξεων, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν σαφή κατανόηση των ψηφιακών τους δικαιωμάτων, της έκτασης της πρόσβασης του κράτους στα δεδομένα τους ή των τρόπων διεκδίκησης των ψηφιακών τους δικαιωμάτων. Αυτή η έλλειψη γνώσης υπογραμμίζει την ανάγκη για τεχνολογική παιδεία για άτομα κάθε ηλικίας και υπόβαθρου. Για το σκοπό αυτό, σχολεία, ερευνητικά κέντρα, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και οι εθελοντικές ομάδες μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο οργανώνοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δημόσιες εκδηλώσεις και παράγοντας εκπαιδευτικό υλικό. Τα αυξημένα επίπεδα τεχνολογικού αλφαβητισμού μπορούν επίσης να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για να αντισταθεί ή να μειώσει τον βαθμό του ψηφιακού αυταρχισμού μέσω πολιτικών δράσεων και πρωτοβουλιών.


Επισκεφθείτε τη σελίδα του εγχειρήματος για περισσότερες δημοσιεύσεις από το Παρατηρητήριο Ανελευθερίας.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.