Μια γυναίκα χρησιμοποιεί το κινητό της τηλέφωνο στην Σιουδάδ Μπάριος του Ελ Σαλβαδόρ. (O)SCAR RIVERA/AFP μέσω Getty Images)

Αυτό είναι ένα απόσπασμα της έκθεσης του IFEX για την Αμερική τον Ιούλιο του 2022, που αναδημοσιεύτηκε έπειτα από επιμέλεια στο Global Voices Advox στο πλαίσιο συμφωνίας συνεργασίας μέσων. Το IFEX (Διεθνής Ανταλλαγή Ελευθερίας Έκφρασης) είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο οργανισμών, που εργάζονται για την υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης. Δείτε το πλήρες ρεπορτάζ εδώ.

Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία έχει επικρατήσει ως η καλύτερη λύση για την καταπολέμηση του εγκλήματος στην Αμερική. Ωστόσο, αυτή η τάση για τεχνολύσιο από τις κυβερνήσεις έχει επικριθεί ευρέως. Τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν με τη δικαιολογία ότι χρειάζονται για την καταπολέμηση του εγκλήματος δεν συμμορφώνονται με τα βασικά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ οι πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση πιο «έξυπνων» πόλεων μετατρέπονται σε επεμβατικά συστήματα, που συλλέγουν και εκμεταλλεύονται δεδομένα χωρίς επαρκή διαφάνεια. Σε πολλές περιπτώσεις, αυταρχικά καθεστώτα χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες για να εισβάλλουν στην ιδιωτική ζωή των πολιτών επηρεάζοντας τις κοινότητες μεταναστών, δημοσιογράφους, υπέρμαχους δικαιωμάτων και πολιτικούς αντιπάλους.

Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι οι κυβερνήσεις εργάζονται σκληρά εγκαθιστώντας μαζικά συστήματα παρακολούθησης και αναγνώρισης προσώπου χωρίς δημόσια διαβούλευση ή συμμετοχή και χρησιμοποιώντας τεχνολογία που αναπτύχθηκε εκτός της περιοχής.

Μεταξύ των περιπτώσεων χρήσης της αμφιλεγόμενης τεχνολογίας spyware Πήγασος, που ήρθε στο φως νωρίτερα φέτος, είναι αυτή του βραβευμένου ειδησεογραφικού πρακτορείου της Κεντρικής Αμερικής El Faro, χάρη σε μια έρευνα, της οποίας ηγήθηκε ένας συνασπισμός οργανώσεων ψηφιακών δικαιωμάτων (μεταξύ αυτών Access Now, Citizen Lab και Κοινωνικό TIC). Το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέφρασε επίσης βαθιά ανησυχία και προέτρεψε την κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ να ξεκινήσει έρευνα. Ομάδες ψηφιακών δικαιωμάτων υπέγραψαν κοινή δήλωση εκείνη την εποχή καλώντας τους διεθνείς και περιφερειακούς φορείς να αναλάβουν επείγουσες ενέργειες.

Η τεχνολογία επιτήρησης, που χρησιμοποιεί βιομετρικά δεδομένα, συνεχίζει να εξαπλώνεται στην Αργεντινή, τη Βραζιλία και τον Ισημερινό, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση με επικεφαλής το μέλος ADC της IFEX (το ακρωνύμιο σημαίνει «Ένωση για τα Πολιτικά Δικαιώματα» στα ισπανικά). Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τις εταιρείες πίσω από αυτά τα εργαλεία, που θεωρούν «επικίνδυνες», και τις πολιτικές και πρακτικές, που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις, μέσω των οποίων υπονομεύονται τα δικαιώματα των ανθρώπων. Η ADC σημειώνει ότι η χρήση αυτών των τεχνολογιών συνεχίζει να εξαπλώνεται και τονίζει πόσο ζωτικής σημασίας είναι να ενημερώνεται ο γενικός πληθυσμός και να γνωρίζει αυτές τις πρωτοβουλίες, καθώς και τις προβληματικές εφαρμογές τους.

Μερικές φορές, οι ισχυρισμοί και οι έρευνες για τη χρήση της τεχνολογίας σε δημόσιους χώρους και η καταχρηστική συλλογή δεδομένων έχουν οδηγήσει σε μικρές νίκες. Αυτό συνέβη πρόσφατα στο Περού, όπου ο τοπικός οργανισμός HiperDerecho μαζί με τη διεθνή μη κερδοσκοπική Access Now υπέβαλαν καταγγελία, που οδήγησε τον δήμο της La Victoria να τιμωρηθεί στις 14 Ιουλίου από την Εθνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, που ελήφθησαν μέσω καμερών ασφαλείας.

Μια άλλη εξέλιξη, που θεωρείται νίκη για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, έλαβε χώρα σε δύο από τις μεγάλες πόλεις της ηπείρου: το Σάο Πάολο της Βραζιλίας (τον Μάρτιο) και το Μπουένος Άιρες της Αργεντινής (τον Απρίλιο). Οι τοπικές δικαστικές Αρχές αποφάνθηκαν κατά της χρήσης αναγνώρισης προσώπου δίνοντας ελπίδα στους ακτιβιστές ότι μπορεί να δουν παρόμοιες αποφάσεις να λαμβάνουν χώρα στην υπόλοιπη περιοχή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν ένα δραματικό παράδειγμα για το πώς οι ριζικές αλλαγές στη νομοθεσία μπορούν να αποδείξουν ότι οι υποστηρικτές της ιδιωτικής ζωής έχουν δίκιο. Η ανατροπή της απόφασης που είναι γνωστή ως «Roe v. Wade», η οποία εξάλειψε το δικαίωμα στην άμβλωση ως συνταγματικό δικαίωμα, σήμανε συναγερμό σχετικά με τη χρήση δεδομένων αναπαραγωγής στο διαδίκτυο. Σε αυτό το μέτωπο, το Ίδρυμα Electronic Frontier (EFF, μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες) πίεσε για την έγκριση του νομοσχεδίου «My Body My Data» [Δικό μου το σώμα, δικά μου τα δεδομένα], με στόχο την «προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των ατόμων, που αναζητούν φροντίδα αναπαραγωγικής υγείας». Παρακολουθούν επίσης έρευνα με επικεφαλής τρία μέλη του Κογκρέσου σχετικά με την αδιάκριτη συλλογή και πώληση δεδομένων από μεσίτες δεδομένων.

Η δημόσια ψηφιακή επιτήρηση βρίσκεται υπό την εποπτεία αρκετών οργανισμών, που εδρεύουν στην Αμερική τα τελευταία χρόνια και στο επίκεντρο πολυάριθμων εκστρατειών ευαισθητοποίησης και εντατικής έρευνας. Το μέλος της IFEX Derechos Digitales δημοσίευσε εκθέσεις σχετικά με τη χρήση αλγορίθμων, που επιτηρούν τις αστικές περιοχές, και τις επιπτώσεις της επιτήρησης πέρα ​​από την ιδιωτική ζωή στη Βενεζουέλα και τη Βολιβία. Και το 2021, η Derechos Digitales εντάχθηκε σε έναν αριθμό οργανισμών, μεταξύ των οποίων τα μέλη του IFEX Fundación Karisma, ARTICLE19 Mexico and Central America, R3D και FLIP, για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη χρήση της περιπολίας στον κυβερνοχώρο, την παρακολούθηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων στο διαδίκτυο από την αστυνομία και άλλες Αρχές.

Οι πρακτικές επιτήρησης και η τεχνολογία συνεχίζουν να προοδεύουν στην Αμερική. Ωστόσο, τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί προσπαθούν να παρακολουθούν αυτές τις εξελίξεις, να ευαισθητοποιούν και να προσπαθούν να κερδίσουν δικαστικές νίκες για να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις του στις κοινότητες.