[1]Μια γυναίκα εκπαιδεύεται στον τρόπο εγκατάστασης και χρήσης MSD στο χωριό Μπικραμπούρ της Τριπούρα. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας (NBIRT). Χρησιμοποιείται με άδεια.
Για την 98χρονη Usha Rani Das στη βορειοανατολική ινδική πολιτεία Τριπούρα, ο ηλεκτρισμός στο σπίτι της ήταν μια σπάνια πολυτέλεια για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Η γενέτειρά της, το χωριό Μπικραμπούρ, στην απομακρυσμένη συνοικία Δυτική Τριπούρα, αν και συνδεδεμένο με το συμβατικό ηλεκτρικό δίκτυο, βυθιζόταν συνήθως στο σκοτάδι για μεγάλο και αβέβαιο χρονικό διάστημα.
[2]H 98χρονη Usha Rani Das από το απομακρυσμένο χωριό Μπικραμπούρ στην Τριπούρα δείχνει έναν μικροηλιακό θόλο, που έφερε φως στη ζωή της. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας NBIRT [3]. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Αλλά η ηλικιωμένη τώρα απολαμβάνει αδιάκοπο φως στο σπίτι της. Η τεχνολογία, που το επιτρέπει, είναι ο μικροηλιακός θόλος [4] (MSD), που τροφοδοτείται από το άφθονο ηλιακό φως στο χωριό της.
“Σε όλη μου τη ζωή το φως για μένα ήταν κυρίως λαμπτήρες κηροζίνης, που άναβαν μετά τη δύση του ηλίου, αλλά τώρα το σπίτι μου φαίνεται ολοφώτεινο”, είπε η Usha στο Global Voices σε μια τηλεφωνική συνέντευξη.
Το Υπουργείο Επιστήμης και Τεχνολογίας (DST) της ινδικής κυβέρνησης χρηματοδότησε αυτούς τους θόλους ως μέρος ενός προγράμματος φωτός και ηλεκτρισμού σε ορισμένα από τα απομακρυσμένα αγροτικά νοικοκυριά της Ινδίας. Κάθε μονάδα κοστίζει 2.000 ρουπίες (περίπου 26 δολάρια), αν και το Υπουργείο επιχορηγεί 1.500 ρουπίες (19 δολάρια), αφήνοντας τους δικαιούχους χρεωμένους με 500 ρουπίες (6 δολάρια) ανά μονάδα.
Τα τοπικά panchayat (συμβούλια του χωριού) ετοίμασαν κατάλογο των δικαιούχων εντοπίζοντας οικογένειες χρήζουσες ανάγκη με βάση την οικονομική τους κατάσταση και την πρόσβαση στην εξουσία.
Αυτό το μοναδικό σύστημα φωτισμού είναι το πνευματικό τέκνο του “ηλιακού ανθρώπου” της Ινδίας Santipada Gon Chaudhuri [5]. Με βάρος μόλις 350 γραμμάρια, η συσκευή παρέχει φως τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και της νύχτας. Είναι εγκατεστημένη στην ταράτσα του σπιτιού του δικαιούχου και ενσωματώνεται με δύο φωτοβολταϊκά πάνελ 3 Watt εκατέρωθεν, που αιχμαλωτίζουν το ηλιακό φως για να μετατραπούν σε ηλεκτρική ενέργεια.
[3]Ένας μικροηλιακός θόλος (MSD), που συνήθως εγκαθίσταται στην οροφή ενός δικαιούχου σπιτιού. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας NBIRT [3]. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Αν και όλα τα χωριά στην Ινδία είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο ηλεκτροδότησης [6] με κάποιο τρόπο, δεν απολαμβάνουν όλα τα νοικοκυριά ρεύμα. Πάνω από το 20% των ανθρώπων στην Ινδία δεν έχουν επί του παρόντος πρόσβαση [7] ή περιορισμένη πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια λόγω ακανόνιστης ή χαμηλής ποιότητας παροχής.
“Αυτό συμβαίνει επειδή τέτοια νοικοκυριά είτε δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, και επομένως δεν επέλεξαν τις συνδέσεις, ή υπάρχουν σε τέτοιες απομονωμένες τοποθεσίες των χωριών τους, όπου είναι ακριβή η πρόσβαση, συντήρηση ή επισκευή των γραμμών μεταφοράς/διανομής”, δήλωσε ο Gon Chaudhuri στο συνέντευξη στο Global Voices.
Ο MSD καθιστά έτσι το φως ευπρόσιτο σε οικογένειες, που δεν το είχαν προηγουμένως. Αυτό το έργο 110 εκατομμυρίων ινδικών ρουπιών (1,4 εκατομμύρια δολαρίων) αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας [8] (NBIRT), ένα ερευνητικό ινστιτούτο που εργάζεται για την καθαρή ενέργεια με επικεφαλής τον Gon Chaudhuri, σε συνεργασία με το Ινδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας [9] (Kharagpur).
[10]Οι δικαιούχοι στο χωριό Σουργκιντάγκα της Δυτικής Βεγγάλης φωτογραφήθηκαν να εργάζονται υπό το φως MSD. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας NBIRT [3]. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Η συσκευή έχει εγκατασταθεί μέχρι στιγμής σε περίπου 44.000 σπίτια [11] σε 12 πολιτείες της Ινδίας από το 2019.
Κάθε συσκευή MSD έχει δύο διαφανείς ημισφαιρικούς ακρυλικούς θόλους. Ο επάνω θόλος αιχμαλωτίζει το φως του ήλιου, που διέρχεται μέσα από μια δομή, που μοιάζει με κοίλο σωλήνα, που ονομάζεται “ηλιοφόρος σωλήνας”. Οι τοίχοι του είναι επικαλυμμένοι με εξαιρετικά ανακλαστικό υλικό, που μπορεί να φωτίσει ένα σκοτεινό δωμάτιο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Υπάρχει ένα κλείστρο κάτω από τον κάτω θόλο, που μπορεί να κλείσει, εάν δεν απαιτείται φως.
Ο κάτω θόλος είναι εξοπλισμένος με φώτα LED για νυχτερινή χρήση. Ο φωτισμός παρέχεται από μια μπαταρία ιόντων λιθίου 7,4 Volt (V) χωρητικότητας 4,4 Ah, που φορτίζεται από τα δύο ηλιακά προσαρτημένα στις στέγες των σπιτιών. Το σύστημα φωτισμού χωρητικότητας 3 Watt (ισοδύναμο με την πυράκτωση ενός λαμπτήρα 40 Watt) μπορεί να λειτουργήσει για περίπου έξι ώρες.
Το σύστημα διαθέτει επίσης θύρα USB για φόρτιση κινητών τηλεφώνων. Εναλλακτικά, το σύστημα μπορεί επίσης να συνδεθεί σε ένα συμβατικό δίκτυο για νυχτερινό φωτισμό.
Μετά την καινοτομία του προϊόντος από το NBIRT, ο ρόλος του IIT ήταν η “κοινωνικοποίηση του προϊόντος με τους δικαιούχους”, δήλωσε ο Priyadarshi Patnaik στο Global Voices σε μια συνέντευξη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο Patnaik είναι καθηγητής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του IIT για τον MSD.
[12]Παιδί στο χωριό Καρουτζόρ της Δυτικής Βεγγάλης μελετά υπό το φως MSD. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας NBIRT [3]. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Η ομάδα εκπαίδευσε τους δικαιούχους σχετικά με τον τρόπο χρήσης της συσκευής και εξήγησε πώς μπορεί να τους βοηθήσει να καλύψουν τις ανάγκες τους. “Ο σκοπός ήταν να αναπτυχθούν και να διερευνηθούν απαντήσεις για τον εντοπισμό στρατηγικών, που θα μπορούσαν να κάνουν το MSD αποδεκτό σε διαφορετικά πλαίσια/κουλτούρες”, εξήγησε ο Patnaik.
Τέτοιες ασκήσεις έχουν βοηθήσει να αλλάξουν οι ζωές χωρικών, όπως η Bahamuni Murmu από το απομακρυσμένο δασικό χωριό Σουργκιντάγκα στην περιοχή Μπανκούρα της Δυτικής Βεγγάλης, οι οποίοι μπορούν πλέον να εργάζονται μετά τη δύση του ηλίου και να αυξάνουν το εισόδημά τους. “Με τα δασικά προϊόντα που μαζεύω κατά τη διάρκεια της ημέρας, φτιάχνω σκούπες ή υφαίνω ψάθες με φως το βράδυ, που μπορώ να πουλήσω την επόμενη μέρα”, είπε στο Global Voices μέσω τηλεφώνου.
Η Sukumoni Tudu από το χωριό Χαρουτζόρ της ίδιας περιοχής, από την άλλη, με χαρά βλέπει τα παιδιά της να μελετούν μέχρι αργά το βράδυ, υπό το φως του MSD. “Μπορούμε επίσης να φορτίσουμε τον φακό μας ή ακόμη και να έχουμε ένα φως LED 1 W επιπλέον στο σπίτι μας μέσω της θύρας USB για διάφορες δραστηριότητες”, είπε.
Η τεχνική ομάδα πρόσθεσε επίσης καινοτόμες τροποποιήσεις για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων του χωριού, όπως η συμπερίληψη ενός ραδιοφώνου FM στο σύστημα. Αυτό ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο για τα επιρρεπή σε καταστροφές χωριά της παράκτιας Οντίσα, γεγονός που τους βοήθησε να λαμβάνουν εκ των προτέρων προειδοποιήσεις για τον καιρό και να προετοιμάζονται για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ενημέρωσε ο Patnaik.
[13]Ο μικροηλιακός θόλος (MSD) φωτίζει πρόσωπα με χαμόγελα. Εύσημα φωτογραφίας: Ινστιτούτο NB Αγροτικής Τεχνολογίας NBIRT [3]. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Ο μικροηλιακός θόλος είναι η πρώτη υβριδική ηλιακή συσκευή φωτισμού στον κόσμο. Χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό παθητικής ενέργειας (άμεσο ηλιακό φως) και ενεργητικής ενέργειας (ηλιακή ενέργεια που μετατρέπεται σε ενέργεια). Κάθε μονάδα του συστήματος μειώνει τουλάχιστον 27 κιλά εκπομπών θερμοκηπίου ανά μήνα, εξήγησε ο Chaudhuri.
Το NBIRT έχει εκπαιδεύσει τις τοπικές κοινότητες σχετικά με τη συντήρηση και τη συντήρηση αυτών των μονάδων, σύμφωνα με τον κύριο εκπαιδευτή Tanmay Singha Mahapatra. Οι νέοι του χωριού, με τη βοήθεια έμπειρων τοπικών μη κερδοσκοπικών οργανισμών, έχουν διδαχθεί πώς να εγκαταστήσουν τις μονάδες και να αντιμετωπίσουν μικρές δυσλειτουργίες.
“Ο MSD ωστόσο έχει πολύ χαμηλή συντήρηση. Απαιτείται μόνο τακτικός καθαρισμός των θόλων και των φωτοβολταϊκών πάνελ”, δήλωσε ο Mahapatra. Ενώ η μπαταρία διαρκεί περίπου 18 μήνες, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά πάνελ έχουν διάρκεια ζωής 25 χρόνια.
Εν τω μεταξύ, οργανισμοί όπως το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ηλιακών Καινοτομιών (InSIC), επεξεργάζονται περαιτέρω καινοτομίες με MSD. Σε ένα έργο που ονομάζεται τοπικά “Shaurya Radhuni” (Ηλιακός μάγειρας) η χωρητικότητα της μπαταρίας αυξάνεται στα 7Ah και η συσκευή συνδέεται με έναν ανεμιστήρα.
Αυτό το σύστημα είναι ενσωματωμένο σε μια άκαπνη κουζίνα με χαμηλές απαιτήσεις καυσίμων. “Η ισχύς από τον MSD, εκτός από το ότι φωτίζει τον χώρο, λειτουργεί και τον ανεμιστήρα, που κάνει το μαγείρεμα πιο γρήγορο και λιγότερο ρυπογόνο”, είπε ο Richik Ghosh Thakur, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της InSIC σε τηλεφωνική συνέντευξη.