Φωτογραφία από Guillaume Paumier, δημοσίευση υπό την άδεια CC BY 2.0 στο Flickr.

Η κεντροδεξιά φιλελεύθερη κυβέρνηση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επανεξελέγη πρόεδρος τον Απρίλιο του 2022, αντιμετωπίζει σήμερα αντιδράσεις για ομοφοβικά σχόλια και απόψεις που εκφράστηκαν από ορισμένα μέλη της.

Στις 13 Ιουλίου 2022, έξι γαλλικές οργανώσεις κατά της ομοφοβίας κατέθεσαν νομική καταγγελία κατά της σημερινής υπουργού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Καρολίν Καγιέ, λίγες μόλις ημέρες μετά τον διορισμό της. Κατήγγειλαν τα σχόλια που έκανε ως γερουσιάστρια το 2013, όταν δήλωσε ότι ο γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι ένα “καπρίτσιο” και “αντιτάσσεται στη φύση“.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά στο τηλεοπτικό κανάλι Public Sénat στις 12 Ιουλίου 2022, η Καρολίν Καγιέ είπε ότι “προφανώς διατήρησε” τις προηγούμενες δηλώσεις της προσπαθώντας να δικαιολογηθεί:

Je vais vous dire quand même que j’ai beaucoup d’amis parmi tous ces gens-là et franchement, c’est un mauvais procès qu’on me fait, et ça m’a beaucoup contrariée.

Θα πω ότι έχω πολλούς φίλους μεταξύ όλων αυτών των ανθρώπων και ειλικρινά είμαι στο στόχαστρο μιας άδικης δίκης. Με αναστάτωσε πολύ.

Η νομική καταγγελία που κατατέθηκε στην εισαγγελία του Παρισιού αναφέρεται σε “δημόσια προσβολή μιας ομάδας ατόμων λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού από πρόσωπο που κατέχει δημόσια εξουσία”, κάτι που μπορεί να επισύρει ποινή φυλάκισης έως και τρία χρόνια και πρόστιμο 75.000 ευρώ.

Ο δικηγόρος Étienne Deshoulières, ο οποίος εκπροσωπεί τους ενάγοντες, δήλωσε στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο France Info:

Une personne de l’envergure d’une ministre ne peut plus, en 2022, dix ans après le vote de la loi sur le mariage pour tous, dire que l’homosexualité est un dessein contre nature.

Ένα άτομο με το κύρος υπουργού δεν μπορεί το 2022, δέκα χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου που επιτρέπει τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων, να λέει ότι η ομοφυλοφιλία είναι ενάντια στη φύση.

Διαδικτυακές αντιδράσεις από την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ καταδίκασαν γρήγορα τα λόγια της υπουργού χρησιμοποιώντας την ετικέτα #CesGensLà (#ΑυτοίΟιΆνθρωποι):

Η χρήστης του Twitter @Le_placard_ σημείωσε ότι, παρά την προοδευτική φήμη της, η ομοφοβία εξακολουθεί να είναι πολύ παρούσα στη γαλλική κοινωνία:

#CesGensLa
Chaque jour on rappel à “Ces gens là” que le combat n'est pas fini.
Que ce soit par des gestes ou des propos tenus, que ce soit par un inconnu dans la rue ou un ministre.
Notre liberté et notre égalité est un combat de tout les jours.#JeSuisCesGensLa 🏳️‍⚧️🏳️‍🌈 pic.twitter.com/IzEK7xwXI6

— Loïs; Le placard (@Le_placard_) July 17, 2022

Καθημερινά, “σε αυτούς τους ανθρώπους” υπενθυμίζεται ότι ο αγώνας δεν έχει τελειώσει. Είτε με πράξεις είτε με λόγια, είτε από έναν άγνωστο στο δρόμο είτε από έναν υπουργό. Η ελευθερία μας και η ισότητά μας είναι ένας καθημερινός αγώνας. #ΕίμαιΑυτοίΟιΆνθρωποι

Ο Youtuber Chez Papa Papou, υπέρμαχος των ΛΟΑΤΚ+ που δημοσιεύει βίντεο σχετικά με την εμπειρία του σε ένα ομογονεϊκό νοικοκυριό, ζήτησε την παραίτηση της Καρολίν Καγιέ:

#CesGensLà ne comprennent pas pourquoi, en 2022, l’homophobie n’est toujours pas disqualifiante pour devenir et rester ministre de la République.

🤷‍♂️#CayeuxDémission

— Chez Papa Papou (@ChezPapaPapou) July 12, 2022

#Αυτοί οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν γιατί, το 2022, η ομοφοβία εξακολουθεί να μην αποτελεί παράγοντα αποκλεισμού για να γίνει και να παραμείνει κάποιος υπουργός της Δημοκρατίας.

#CayeuxResignation

Η Υπουργός Καγιέ ζήτησε αργότερα συγγνώμη και εξέφρασε τη λύπη της, αλλά οι αντιδράσεις δεν σταμάτησαν. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να περιορίσουν τη ζημιά που προκλήθηκε, τονίζοντας το “δικαίωμα σφάλματος” και αναμεταδίδοντας τις απολογίες της Υπουργού. Αλλά η επικοινωνία τους απέτυχε να πείσει πολλά μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+:

Comment ça le débat est clos ? Ta collègue crache à la gueule de millions de personnes et tu crois qu'on va s'arrêter là parce qu'elle a tweeté deux phrases dictées par ses 15 conseillers ? Non mais là c'est la blague ! Allez, #CayeuxDémission ! https://t.co/qiJgSzJ0vt

— Le coin des LGBT+ (@lecoindeslgbt) July 13, 2022

Τι εννοείτε ότι η συζήτηση έχει κλείσει; Η συνάδελφός σας φτύνει στο πρόσωπο εκατομμυρίων ανθρώπων και νομίζετε ότι θα σταματήσουμε εκεί επειδή έγραψε στο twitter δύο προτάσεις που υπαγορεύτηκαν από 15 συμβούλους της; Αυτό είναι αστείο! Εμπρός, #Παραίτηση της Καγιέ!

[Προς απάντηση σε:]

– Τα σχόλια της Καρολίν Καγιέ θεωρούνται ομοφοβικά

«Είχε την ευκαιρία να διευκρινίσει τα σχόλιά της χθες, νομίζω ότι η συζήτηση έχει πλέον κλείσει», λέει ο Olivier Véran, εκπρόσωπος της κυβέρνησης.

Η Cécile Coudriou, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Αμνηστίας της Γαλλίας, αμφισβήτησε το παράδειγμα, που δίνει η κυβέρνηση στους πολίτες της:

Je fais aussi partie de #CesGensLa, de façon tout à fait naturelle et je défends jour après jour la dignité des personnes #LGBT + avec @amnestyfrance et @amnesty. 🌈✊
Les propos de @carolinecayeux démontrent qu’en France, l’exemplarité n’est toujours pas de mise au gouvernement.

— Cécile Coudriou (@CecileCoudriou) July 13, 2022

Είμαι και εγώ μία από #ΑυτούςΤουςΑνθρώπους, φυσικά, και μέρα με τη μέρα υπερασπίζομαι την αξιοπρέπεια των ατόμων ΛΟΑΤ+ με τη Γαλλική Αμνηστία και την Αμνηστία.

Τα σχόλια της Καρολίν Καγιέ αποδεικνύουν ότι στη Γαλλία, η υποδειγματικότητα δεν είναι πάντα ο κανόνας σε κυβερνητικό επίπεδο.

Σε ένα δημοσίευμα, ο αρχισυντάκτης του περιοδικού ΛΟΑΤΚ+ Têtu επεσήμανε ότι η θέση της κυβέρνησης ήταν “ασαφής”:

Proclamer un gouvernement allié des personnes LGBTQI+ ne consiste pas à y faire entrer des réactionnaires notoires en croisant les doigts pour qu'ils se taisent […] Un gouvernement allié des personnes LGBTQI+, c'est un gouvernement entièrement composé d'allié·es des LGBTQI+. Nous ne sommes ni “ces gens-là”, ni une option.

Ο ισχυρισμός ότι είμαστε μια κυβέρνηση συμμάχων για τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ δεν σημαίνει ότι διορίζουμε γνωστούς συντηρητικούς, ελπίζοντας ότι θα κρατήσουν το στόμα τους κλειστό […] Μια κυβέρνηση συμμάχων για τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ είναι μια κυβέρνηση, που αποτελείται εξ ολοκλήρου από συμμάχους ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+. Δεν είμαστε “αυτοί οι άνθρωποι” ούτε είμαστε μια επιλογή.

Άλλοι υπουργοί αντιμετωπίζουν αντιδράσεις για ομοφοβικές θέσεις

Σε μία ανοικτή επιστολή προς την πρωθυπουργό Ελίζαμπεθ Μπορν, 17 μη κερδοσκοπικές οργανώσεις ζήτησαν την παραίτηση άλλων τριών μελών της κυβέρνησης, εκτός από την Καρολίν Καγιέ.

Ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανέν, ο οποίος διορίστηκε το 2020, βρίσκεται υπό έλεγχο για την προηγούμενη υποστήριξη του «Manif pour tous», ενός κινήματος διαμαρτυρίας κατά του γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου στη Γαλλία. Το 2013, έγραψε στο Twitter ότι ως δήμαρχος δεν θα τελούσε κανέναν γάμο μεταξύ δύο ανδρών ή δύο γυναικών.

Ο μόλις διορισθείς υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Κριστόφ Μπεσί αντιμετωπίζει επίσης αντιδράσεις. Το 2013, όταν ήταν γερουσιαστής, συνέκρινε τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου με την αιμομιξία. Λίγα χρόνια αργότερα, ως δήμαρχος, έβαλε να αφαιρεθούν από την πόλη του αφίσες από μια εκστρατεία ενημέρωσης για το AIDS με το πρόσχημα ότι βρίσκονταν κοντά σε σχολείο και ότι “προκαλούσαν σκόπιμα”.

Ο Σεμπαστιάν Λεκορνί, υπουργός των Ενόπλων Δυνάμεων από τον Μάιο του 2022, δέχεται επίσης κριτική για την αντίθεσή του στο παρελθόν στον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Το 2012, ως υποψήφιος δήμαρχος, δήλωσε: “Ο ομοφυλοφιλικός κοινοτισμός με εκνευρίζει τόσο πολύ όσο και η ομοφοβία”.

Το μικτό ιστορικό της Γαλλίας σε θέματα ΛΟΑΤΚ+

Η Γαλλία μόλις γιόρτασε την 40ή επέτειο της αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας, η οποία χρονολογείται από τις 4 Αυγούστου 1982. Το 1999, το Γαλλικό Κοινοβούλιο θέσπισε το σύμφωνο πολιτικής αλληλεγγύης (PACS), αναγνωρίζοντας νομικά τις πολιτικές ενώσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, προτού εισαγάγει το 2001 νομικά μέτρα κατά των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Το 2013, η Γαλλία ήταν η 9η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που επέτρεψε τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.

Εκτός από το ανησυχητικό μήνυμα που στέλνουν αυτοί οι πρόσφατοι διορισμοί σε υπουργεία στην κοινότητα ΛΟΑΤΚ+, ορισμένοι ανησυχούν ότι η πορεία του Εμανουέλ Μακρόν σε θέματα ΛΟΑΤΚ+ δεν ήταν και τόσο θετική κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του θητείας (2017-2022).

Κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετούς θητείας του Μακρόν, δύο σημαντικοί νόμοι για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚ+, ο νόμος που ανοίγει την πρόσβαση στην ιατρικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή για τα ζευγάρια λεσβιών και ο νόμος που απαγορεύει τη χρήση της λεγόμενης “θεραπείας μετατροπής”, καθυστερούσαν επανειλημμένα και τέθηκαν σε ισχύ μόνο μετά από έντονη συνηγορία ομάδων πίεσης και κατέληξαν μη ικανοποιητικά. Τα διεμφυλικά άτομα αποκλείονται ακόμα από την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Οι ακτιβιστές καταγγέλλουν επίσης την έλλειψη προόδου, όσον αφορά τα δικαιώματα των μεσοφυλικών ατόμων, καθώς η Γαλλία αρνήθηκε να απαγορεύσει τον ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων στα μεσοφυλικά παιδιά, πρακτική που έχει καταδικαστεί από τους Υποστηρικτές των Δικαιωμάτων (την ανεξάρτητη συνταγματική αρχή της Γαλλίας που είναι υπεύθυνη για την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών) καθώς και από τα Ηνωμένα Έθνη.

Στο μεταξύ, οι πράξεις βίας κατά ατόμων ΛΟΑΤΚ+ στη Γαλλία αυξάνονται κατά περίπου 15% ετησίως και έχουν διπλασιαστεί από το 2016, σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών. Μεταξύ αυτών των εγκλημάτων, η δυσφήμιση και οι προσβολές είναι τα πιο συνηθισμένα, ακολουθούμενα από τη σωματική βία.

Τα επιτεύγματα του Εμανουέλ Μακρόν κατά την πρώτη προεδρική θητεία του τιμωρήθηκαν από την πτώση τη κατάταξης της Γαλλίας στον δείκτη Rainbow, την ετήσια επισκόπηση της ILGA-Europe για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚ+ στις ευρωπαϊκές χώρες. Σε σύνολο 49 κρατών, η Γαλλία από την 6η θέση το 2018 βρέθηκε στην 9η θέση το 2019 και στη 13η θέση το 2020 και το 2021.

Ενώ τα ζητήματα των ΛΟΑΤΚ+ απουσίαζαν από την ατζέντα της επανεκλογής του Εμμανουέλ Μακρόν το 2022, η κυβέρνησή του προσπαθεί τώρα να διαχειριστεί την κρίση ανακοινώνοντας τον επικείμενο διορισμό ενός πρεσβευτή για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚ+, καθώς και τη δημιουργία ενός ταμείου ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ για την υποστήριξη κέντρων ΛΟΑΤΚ+ σε όλη τη Γαλλία.

Τώρα, αν αυτό σηματοδοτεί ουσιαστικές αλλαγές ή απλώς μια πράξη πολιτικής επικοινωνίας και “ροζ ξεπλύματος” μένει να διαπιστωθεί. Ωστόσο, πολλοί ακτιβιστές ΛΟΑΤΚ+ αμφισβητούν την ειλικρίνεια της κυβέρνησης και ανησυχούν για το μέλλον των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚ+ στη Γαλλία.