Βραζιλιάνος φωτογράφος καταγράφει την ομορφιά των κατοίκων στις φαβέλες

Μια από τις πρώτες φωτογραφήσεις του Rafael έλαβε χώρα στο πάρκο δίπλα στην κοινότητα, όπου ζει ο ίδιος και τα συμμετέχοντα άτομα στο Μπέλο Οριζόντε, στη νοτιοανατολική Βραζιλία | Φωτογραφία: Rafael Freire/Χρήση με άδεια

Ο 28χρονος φωτογράφος Rafael Freire αφιερώνει το χρόνο του στην απεικόνιση της ζωής και της ομορφιάς όσων ζουν γύρω του σε μια κοινότητα γνωστή ως Aglomerado da Serra στο Μπέλο Οριζόντε στην πολιτεία Μίνας Γκεράις στη νοτιοανατολική Βραζιλία, με ρατσισμό, μαύρους, πολιτιστική κληρονομιά και κοινωνική αορατότητα στο φόντο των εικόνων, που αποτυπώνει.

Ο Freire γεννήθηκε και έζησε όλη του τη ζωή στην περιοχή και δε σχεδιάζει να φύγει. Οι ιστορίες προέρχονται από τον ίδιο και τα μοντέλα, κάτι που φαίνεται στις φωτογραφίες και τα βίντεο, που δημοσιεύονται στα κοινωνικά δίκτυα του φωτογράφου.

“Δεν είναι κάτι που μου ανήκει ούτε με αφορά. Το κάνω για άλλους ανθρώπους”, τονίζει.

Το δικαίωμα στο όνειρο

Μέρος του έργου “Natureza Nua” (Γυμνή Φύση) | Φωτογραφία: Rafael Freire/Χρήση με άδεια

Μετά τον χωρισμό των γονιών του, ο Freire άρχισε να “βλέπει αυτοκίνητα”, σύμφωνα με τα λόγια του, μια άτυπη δουλειά σε πολλά μέρη της Βραζιλίας και της Λατινικής Αμερικής. Φρόντιζε τα αυτοκίνητα των ανθρώπων “στην άλλη πλευρά του λόφου της φαβέλας (serra)”, στο μέρος όπου ζει η μεσαία τάξη.

Το Aglomerado da Serra είναι μια από τις μεγαλύτερες φαβέλες στη Λατινική Αμερική. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλης Μπέλο Οριζόντε, συγκεντρώνει σχεδόν 50.000 ανθρώπους, που ανεβοκατεβαίνουν στους λόφους κάθε μέρα. Το Μπέλο Οριζόντε έχει περίπου 2,5 εκατομμύρια κατοίκους.

“Το σπίτι μου είναι ακριβώς στη μέση. Αν κοιτάξεις από ψηλά, θα δεις ότι οι δρόμοι σχηματίζουν ένα σχέδιο, που μοιάζει με λουλούδι”, λέει ο Freire.

Σε ηλικία σχεδόν 18 ετών, ο Freire έπιασε δουλειά σε ένα χαρτοπωλείο εντός της κοινότητας.

“Ποιο είναι το όνειρό σου;”, τον ρώτησε μια από τους συναδέλφους του.

“Θυμάμαι ότι απάντησα πως δεν ήξερα. Γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, αναπαραγόμαστε και πεθαίνουμε. Και δουλεύουμε. Δεν είχα δικαίωμα να ονειρεύομαι. Δεν ήξερα ότι μπορούσα. Είπα ότι δεν ήθελα να γίνω τίποτα, ότι δεν ήθελα να μεγαλώσω πια”.

Η συνάδελφός του επέμεινε. Ο Freire τελικά αποκάλυψε ότι του άρεσε να γράφει και ότι μερικές φορές έβγαζε μερικές φωτογραφίες. Θυμάται ότι περιέγραψε την ανακούφιση που ένιωσε, όταν έβγαζε φωτογραφίες, χρησιμοποιώντας το κινητό που είχε τότε.

“Μου είπε ότι θα μπορούσα να επενδύσω σε αυτό και να γίνω φωτογράφος”, θυμάται.

Η ίδια τον βοήθησε στη συνέχεια να αγοράσει την πρώτη του φωτογραφική μηχανή, μια ημιεπαγγελματική που χρειάστηκε μερικές μηνιαίες δόσεις για να ξεπληρώσει.

“Έκανε οικονομία για τον γάμο της και αποφάσισε να μου δανείσει κάποια από τα χρήματα για να αγοράσω την φωτογραφική μηχανή. Κάναμε μια φιλική συμφωνία και συνέχισα να ονειρεύομαι”.

Οι πρώτες φωτογραφίες τραβήχτηκαν στο Δημοτικό Πάρκο Mangabeiras, επίσης στο Μπέλο Οριζόντε. Κάθε πρωί, ο Freire έφτιαχνε την φωτογραφική μηχανή και τα σνακ του. Επέστρεφε το απόγευμα, ξοδεύοντας ώρες για να μάθει τον εξοπλισμό και να δει πώς το φως χτυπούσε τα δέντρα, τα φυτά και το δέρμα του με διαφορετικούς τρόπους.

Αυτή η εμπειρία είχε ως αποτέλεσμα το πρώτο του έργο: μια σειρά αυτοπροσωπογραφιών. Ο Freire δημοσίευσε τις φωτογραφίες σε ένα κοινωνικό δίκτυο, το Orkut, εκείνη την εποχή και κατέληξε να κερδίσει κάποια αναγνώριση στην κοινότητα και στους συμμαθητές του.

“Άρχισαν να με αναζητούν για να τραβήξω πορτρέτα άλλων ανθρώπων στην κοινότητα. Αυτή η ευκαιρία μου έδωσε αρκετή αυτοπεποίθηση για να κάνω το πρώτο μου έργο με άλλους ανθρώπους”, λέει.

Έτσι προέκυψε η “Natureza Nua” (Γυμνή Φύση): πορτρέτα γυμνών σωμάτων στη φύση. Αυτό το έργο είχε απήχηση στην πόλη του, ειδικά λόγω της διαφορετικότητας των σωμάτων που απεικόνιζε ο Freire.

“Χωρίς να είμαι υπερσεξουαλικός, χωρίς να αφορά το σώμα ως αντικείμενο”, τονίζει ο φωτογράφος.

Ο Freire τελικά αποφοίτησε από το γυμνάσιο. Μετά από λίγο, άρχισε να εργάζεται σε ένα τοπικό δημόσιο σχολείο διδάσκοντας φωτογραφία σε παιδιά.

Επισημαίνει ότι η φοίτησή του στο σχολείο άνοιξε τα μάτια του στη σημασία της αναπαράστασης και πώς αυτή θα έπρεπε να είναι μέρος του φωτογραφικού του έργου.

“Συνειδητοποίησα ότι θα δίδασκα σε ένα σχολείο με 90% μαύρους μαθητές. Άφησα τα μαλλιά μου να μεγαλώσουν αυτή την περίοδο. Άρχισα να παρακολουθώ και συμπληρωματικά μαθήματα, ειδικά για τη μαύρη αισθητική”, λέει ο Freire.

Ωστόσο, στα μέσα του 2015, το σχολείο παρέλυσε αμέσως μετά την έναρξη της διδασκαλίας. Κανείς δεν μπορούσε να βγει στο δρόμο και τίποτα δεν ήταν ανοιχτό. “Δύο φατρίες συγκρούστηκαν. Δεν ήξερα τι να κάνω με τα παιδιά”.

Ο Freire αποφάσισε να φωτογραφίσει, λοιπόν, ό,τι έβλεπε. Από αυτή την περίοδο προέκυψε το έργο “Construindo a Paz: versos em imagens” (Χτίζοντας την Ειρήνη: Στίχοι σε εικόνες), όπου οι μαθητές του, παιδιά ηλικίας περίπου 10 ετών, δημιούργησαν ποιήματα για τις φωτογραφίες.

“Σε ένα από τα ποιήματα, ένας μαθητής συλλογίστηκε ένα γεγονός: δεν υπάρχουν λουλούδια στη φαβέλα. Δεν το είχα προσέξει ποτέ αυτό και είχε απόλυτο δίκιο”, λέει ο Freire, τονίζοντας αυτή την ασυνέπεια, αφού η λέξη φαβέλα υποδηλώνει επίσης ένα είδος λουλουδιού.

Αυτός ο προβληματισμός είχε ως αποτέλεσμα την πιο πρόσφατη σειρά του, την “Favela Flor que se Aglomera” (Φαβέλα, συλλογή λουλουδιών). “Αυτό το έργο δεν έχει σπίτι ακόμα, αλλά μια μέρα μπορεί”, είπε για το έργο, για το οποίο δεν έχει βρει ακόμη μέρος για να εκτεθεί.

Επί του παρόντος, ο Freire ζει από μηνιαίες συνεισφορές από όσα άτομα υποστηρίζουν το έργο του μέσω συλλογικής χρηματοδότησης. Επιπλέον, έχει και τον μισθό του ως δάσκαλος.

Ο φωτογράφος ονειρεύεται να ανοίξει ένα πρακτορείο στο Aglomerado da Serra για να απασχολήσει πραγματικά τους κατοίκους ως μοντέλα και να μπορέσει να μοιραστεί μέρος των κερδών από τις φωτογραφίες του μαζί τους. Άνθρωποι από την κοινότητα είναι ήδη μοντέλα του, αλλά ακόμα δεν είναι σε θέση να τους πληρώσει για αυτό. Ο Freire λέει ότι προσκαλεί κάθε άτομο, καθώς έρχεται με τις ιδέες για τις εικόνες του.

“Δεν θέλω να γίνω ένας άλλος φωτογράφος με μια όμορφη φωτογραφία, θέλω να κάνω διαφορά στις ζωές των άλλων. Δίχως αυτό, δεν έχει νόημα για μένα να είμαι φωτογράφος”, λέει.

Φωτογραφία: Rafael Freire

Φωτογραφία: Rafael Freire

Φωτογραφία: Rafael Freire

Φωτογραφία: Rafael Freire

Φωτογραφία: Rafael Freire

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.