Αστυνομικοί στην Καντούνα στη νοτιοκεντρική Νιγηρία. Εικόνα από Allan LEONARD/MrUlster, 8 Νοεμβρίου 2013. (CC BY-NC 2.0)

Η Νιγηρία, η πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής και μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες στην Αφρική, έχει γίνει ένα επικίνδυνα ανασφαλές κράτος. Από τις ένοπλες ληστείες στα βορειοδυτικά μέχρι την τρομοκρατία των τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ στα βορειοανατολικά, η ανασφάλεια έχει επιδεινωθεί στο πολυπληθέστερο έθνος της Αφρικής.

Η ειρωνεία των σημερινών προκλήσεων ασφάλειας της Νιγηρίας είναι ότι η χώρα έχει κάνει, και συνεχίζει να κάνει, τεράστιες επενδύσεις σε οικονομικούς, ανθρώπινους, υλικούς και στρατιωτικούς πόρους για να προωθήσει την ανάπτυξη, την ειρήνη και την ασφάλεια της Αφρικής στην ήπειρο. Αυτό εξηγεί γιατί “οι αφρικανικές χώρες εξακολουθούν να προσβλέπουν στη Νιγηρία” παρά τα πολλά “ελαττώματα της ως έθνος”, βεβαιώνει ο John Usanga, πρεσβευτής της Νιγηρίας στη Γουινέα Μπισάου. Ωστόσο, η Νιγηρία κατατάσσεται επί του παρόντος ως το 17ο λιγότερο ειρηνικό κράτος στον κόσμο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ειρήνης του 2022.

Τρένο με προορισμό την Αμπούτζα-Καντούνα

Στις 28 Μαρτίου 2022, ένα τρένο με προορισμό την Αμπούτζα-Καντούνα δέχθηκε επίθεση από τρομοκράτες και τουλάχιστον 62 άνθρωποι κρατήθηκαν όμηροι και εννέα σκοτώθηκαν. Σε ένα βίντεο που καταγράφηκε, πριν απελευθερωθεί ένα από τα απαχθέντα άτομα, οι δράστες φέρεται να είπαν ότι “η κυβέρνηση θα πρέπει να σπεύσει να μας συναντήσει, προτού μετατρέψουμε αυτό το μέρος σε σφαγείο, γιατί η δολοφονία αυτών των ανθρώπων δεν είναι τίποτα για εμάς”. Αλλά το πιο σοκαριστικό ήταν ο ισχυρισμός τους ότι “Δεν έχει να κάνει με χρήματα. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό για χρήματα. Η κυβέρνηση ξέρει τι θέλουμε”, σύμφωνα με την Vanguard, μια νιγηριανή εφημερίδα. Αυτή η πράξη βίας προφανώς οδηγήθηκε από μια προσωπική διαμάχη μεταξύ των δραστών και των κυβερνητικών αξιωματούχων. Μέσα σε αυτό το πολιτικό τοπίο, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι πολίτες είναι τρομοκρατημένοι. 242.326 Νιγηριανοί διέφυγαν στο εξωτερικό μόνο στα τέλη του 2019, σύμφωνα με το τμήμα Μεταναστών και Προσφύγων του Βατικανού.

Μπόκο Χαράμ

Η Μπόκο Χαράμ, μια τρομοκρατική ομάδα που ιδρύθηκε το 2002 στο βορειοανατολικό Μαϊντουγκούρι, υπήρξε η μεγαλύτερη απειλή του νιγηριανού Στρατού όλα αυτά τα χρόνια. Η τρομοκρατική ομάδα φέρεται να είναι υπεύθυνη για τους θανάτους περισσότερων από 350.000 Νιγηριανών από το 2009, σύμφωνα με το Ηνωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (UNDP). Το 2014, η τρομοκρατική ομάδα, της οποίας το όνομα “Μπόκο Χαράμ” σημαίνει “απαγορεύεται η δυτική εκπαίδευση”, απήγαγε 276 μαθήτριες ηλικίας 16–18 ετών, κυρίως χριστιανές, από το Κυβερνητικό Γυμνάσιο Θηλέων στην πόλη Τσίμποκ στην Πολιτεία Μπόρνο της Νιγηρίας. Μέχρι σήμερα, αυτά τα 109 κορίτσια είναι ακόμα σε αιχμαλωσία. Πιο πρόσφατα, στις 6 Ιουνίου, τρομοκράτες της Μπόκο Χαράμ πυρπόλησαν τρία φορτηγά στον δημοφιλή δρόμο Νταματούρου-Μαϊντουγκούρι στο Μπόρνο στη βορειοανατολική Νιγηρία, αναφέρει το SaharaReporters, ένα νιγηριανό πρακτορείο ειδήσεων.

Οι Νιγηριανοί φοβούνται για την ασφάλειά τους και δικαίως. Το 2019, υπήρξαν περίπου 12 θάνατοι ανά 1.000 κατοίκους στη Νιγηρία και το 2018 αναφέρθηκαν 838 περιπτώσεις απαγωγών στη Νιγηρία, σύμφωνα με τη Statista, μια γερμανική εταιρεία συλλογής δεδομένων.

Κανονικοποίηση της βίας;

Ωστόσο, η κατάσταση ασφαλείας στη χώρα δεν απειλείται μόνο από τις ένοπλες ληστείες ή την τρομοκρατία, αλλά και από τους καθημερινούς πολίτες.

Στις 29 Μαρτίου, στο στάδιο MKO Abiola στην Αμπούτζα, την πρωτεύουσα της Νιγηρίας, μετά το τελευταίο σφύριγμα, Νιγηριανοί οπαδοί εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο και κατέστρεψαν το στάδιο. Αυτή η βίαιη επίθεση ακολούθησε την ήττα της Νιγηρίας στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής, μια διοργάνωση, στην οποία υποτίθεται ότι ήταν φαβορί, λέει το ESPN. Επιπλέον, η χώρα δεν προκρίθηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο για δεύτερη φορά στην ιστορία της, για πρώτη φορά από το 2006. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οπαδοί της Γκάνας εξαναγκάστηκαν να μπουν στον αγωνιστικό χώρο, αφού αρκετοί από αυτούς δέχθηκαν επίθεση στην κερκίδα. Η βία μπορεί να προκάλεσε καρδιακή προσβολή στον Δρ Joseph Kabungo, τον αξιωματικό ντόπινγκ για τον αγώνα Αμπούτζα-Γκάνα, ο οποίος πέθανε λίγο μετά το τελευταίο σφύριγμα.

Ομοίως, στο στάδιο Sani Abacha του Κάνο στις 16 Απριλίου, εξαγριωμένοι οπαδοί του Kano pillar εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο στο 82ο λεπτό και κατέστρεψαν οχήματα και επιτέθηκαν σε άλλους οπαδούς, αναγκάζοντας τους παίκτες και τους διαιτητές να τρέξουν να σωθούν και αναγκάζοντας το παιχνίδι να διακοπεί πρόωρα. Αυτό το περιστατικό συνέβη λιγότερο από ένα μήνα μετά τις φρικιαστικές σκηνές στον αγώνα των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Νιγηρίας με την Γκάνα στο στάδιο MKO Abiola της Αμπούτζα.

Αυτό δείχνει επίσης ότι οι πολίτες δεν είναι πάντα θύματα, αλλά μπορεί να είναι και οι βίαιοι επιτιθέμενοι. Ως εκ τούτου, η ανασφάλεια στη Νιγηρία θα συνεχίσει να φουντώνει με παράγοντες κακοπιστίας, που επιδεινώνουν την κατάσταση, εν γνώσει τους και εν αγνοία τους. Αντίθετα, σε ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Δείκτη Ειρήνης που πραγματοποιήθηκε, αφρικανικές χώρες όπως ο Μαυρίκιος, η Μποτσουάνα, ακόμη και η Γκάνα, γείτονες της Νιγηρίας, θεωρούνται πολύ πιο ασφαλείς χώρες. Ο Μαυρίκιος και η Γκάνα θεωρούνται αυτή τη στιγμή 28η και 38η ασφαλέστερη χώρα στον κόσμο.

Σχεδόν κάθε μέρος της χώρας δεν είναι ασφαλές. Αυτή η αστάθεια είναι άμεσο αποτέλεσμα αμάχων, κυβερνητικών οντοτήτων και προσωπικού εθνικής ασφάλειας, που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες σε τακτική βάση. Η Νιγηρία πρέπει να δράσει αμέσως ως ενιαίο μέτωπο (πολίτες και κυβέρνηση) για να εφαρμόσει μια στρατηγική για να καθυστερήσει, αλλά και τελικά να αντιστρέψει αυτήν την ταχέως εξελισσόμενη τάση, υπερασπίζοντας τον λαό και το έθνος της, ώστε να συνεχίσει να είναι μια “ενωμένη” Νιγηρία για τις μελλοντικές γενιές.