Όπλα που βρέθηκαν και καταστράφηκαν στην Βραζιλία, πριν την κυβέρνηση Μπολσονάρου. Φωτογραφία: Tânia Rêgo/Agência Brasil
Το 2016, η δημοσιογράφος Cecília Olliveira [1] έψαχνε πληροφορίες [2] σχετικά με τους πυροβολισμούς στο Ρίο ντε Τζανέιρο για ένα δημοσίευμα, αλλά αντ’ αυτού βρήκε έλλειψη στο αν είχε καταγραφεί κάτι. Η λύση ήταν να κάνει την καταγραφή μόνη της, χειροκίνητα, διασταυρώνοντας παραπομπές και έρευνες στα κοινωνικά δίκτυα, σε αστυνομικές αναφορές και στον τύπο.
Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε το Ινστιτούτο Fogo Cruzado [3] (Διασταυρούμενα Πυρά, στα πορτογαλικά), όπου είναι η διευθύνων σύμβουλος. Το Ινστιτούτο χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να κτίσει τα δεδομένα του σε ανοικτό κώδικα στην ένοπλη βία, διαθέσιμα σε όλους και βοηθώντας να διατηρηθούν ζωές ενημερώνοντας τον κόσμο για το τι συμβαίνει στις περιοχές τους. Μέχρι τώρα, η βάση δεδομένων τους καλύπτει γύρω στις 50 πόλεις από τρεις μητροπολιτικές περιοχές στην Βραζιλία: το Ρίο ντε Τζανέιρο, το Ρεσίφε και το Σαλβαδόρ.
Εκτιμάται πως γύρω στο 1 εκατομμύριο όπλα [4] είναι στα χέρια των πολιτών το 2022, αδειοδοτημένων κυνηγών, σκοπευτών και συλλεκτών, γνωστών ως CAC [5]. Αυτός ο αριθμός σχεδόν τριπλασιάστηκε [6] από το τέλος του 2018, όταν εκλέχτηκε ο πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρου.
Τα στατιστικά στοιχεία δημοσιεύτηκαν από τον Στρατό, αφού εντοπίστηκαν από τα ινστιτούτα Sou da Paz και Igarapé διαμέσου της Πρόσβασης στoν Νόμο περί Παροχής Πληροφοριών (LAI [7]). Μόνο στην περιοχή του Αμαζονίου, ο αριθμός των αδειών για τους πολίτες αυξήθηκε κατά 700% [8]. Ο συνολικός εθνικός αριθμός τώρα ξεπερνά [9] τα όπλα των ένοπλων δυνάμεων.
Οι εγγεγραμμένοι CAC κατάφεραν να εκλέξουν 23 ανθρώπους αυτή την χρονιά, δημιουργώντας του δικό τους συνασπισμό στο Συμβούλιο. Η χαλάρωση του ελέγχου των όπλων ήταν μια από τις υποσχέσεις του Μπολσονάρου πριν εκλεγεί. Τον Αύγουστο, το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε ασφαλιστικά μέτρα [10] προσπαθώντας να βάλει φρένο σε όλο αυτό.
Σε μία συζήτηση μέσω e-mail με το Global Voices, η Olliveira αναλύει το σκηνικό αναφορικά με τα όπλα στην Βραζιλία:
Global Voices: Το Fogo Cruzado [3] έχει συλλέξει στοιχεία για περισσότερες από 10.000 αστυνομικές υποθέσεις/ καταγεγραμμένες ενέργειες, με παραπάνω από 44.000 πυροβολισμούς, 13.312 θανάτους και 10.089 τραυματισμούς μεταξύ των τριών μητροπολιτικών περιοχών. Πως μπορούμε να “διαβάσουμε” τέτοιους αριθμούς; Τι λένε για την ένοπλη βία στην Βραζιλία;
Cecília Olliveira: Nos últimos 20 anos vimos como se transformou o modo como o crime atua no Brasil. As rotas do tráfico de drogas e armas mudaram, novas facções surgiram e alianças entre traficantes e milicianos foram refeitas dentro e fora dos presídios. As alianças e desejos políticos também são outros. Tudo isso tem impacto na construção de políticas públicas – e também na ausência estratégica delas.
Os dados refletem uma série de problemas da violência armada nas capitais do Brasil. Boa parte dos estados não tem um plano de segurança pública que priorize a vida da população, evite a escalada da violência e até o nascimento de novos grupos armados. Para piorar esse cenário, a falta de um trabalho conjunto entre os Estados também impacta negativamente a vida da população. A consequência disso é que capitais como Rio de Janeiro e Salvador estão divididas entre diferentes grupos armados que disputam as áreas, além da polícia, que realiza operações policiais com alta letalidade sob a pretensão de resolver o problema. No Recife, os dados mostram um alto índice de mortos, marcado por muitas mortes sob encomenda.
Cecília Olliveira: Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε δει πως το έγκλημα στην Βραζιλία έχει αλλάξει. Η διακίνηση ναρκωτικών και όπλων έχει αλλάξει, νέες συμμορίες και συμμαχίες μεταξύ συμμοριών και militia [11] ( παραστρατιωτικές ομάδες δημιουργημένες από νυν και πρώην αστυνομικούς) ξαναδημιουργήθηκαν μέσα κι έξω από τις φυλακές. Οι συμμαχίες και οι πολιτικοί στόχοι είναι εξίσου διαφορετικοί. Όλα αυτά έχουν επιρροή στην διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών αλλά και στην έλλειψη στρατηγικής που έχουν.
Τα στοιχεία δείχνουν μια σειρά προβλημάτων ένοπλης βίας στις βραζιλιάνικες πολιτειακές πρωτεύουσες. Ένα μεγάλο τμήμα των πολιτειών δεν έχουν πλάνο δημόσιας ασφάλειας που να θέτει προτεραιότητα τις ζωές των ανθρώπων, την αποφυγή της αύξησης της βίας ή και την εκτόξευση του αριθμού των νέων ένοπλων ομάδων. Κατά συνέπεια, πρωτεύουσες όπως το Ρίο και το Σαλβαδόρ είναι χωρισμένα σε διαφορετικά ένοπλα γκρουπ και εδαφικές διαμάχες, πέραν της αστυνομίας, η οποία εκτελεί αστυνομικές επιχειρήσεις με μεγάλη θνησιμότητα με την φιλοδοξία της επίλυσης του προβλήματος. Στο Ρεσίφε, τα στοιχεία δείχνουν έναν μεγάλο αριθμό νεκρών που σημειώθηκε από πολλαπλούς θανάτους κατά παραγγελία.
GV: Ποια είναι τα κύρια θύματα της ένοπλης βίας στην Βραζιλία;
CO: As pessoas pobres e negras que vivem nas favelas e periferias. O Atlas da Violência [12] mostrou, em 2021, que as pessoas negras têm 2,6 vezes mais chances de serem mortas do que as pessoas brancas. Os negros são mais de 77% das vítimas de homicídios no Brasil, embora sejam pouco mais que a metade da população do país. Os dados revelaram ainda que enquanto o número de mortes entre a população não-negra caiu 33%, o número de pessoas negras mortas aumentou 1,6%.
CO: Φτωχοί και μαύροι που ζουν στις φαβέλες και στις περιφέρειες. Η μελέτη Atlas da Violencia [12] έδειξε το 2021 ότι οι μαύροι είναι 2,6 φορές πιο πιθανό να σκοτωθούν από τους άσπρους. Οι μαύροι αποτελούν πάνω από το 77% των θυμάτων ανθρωποκτονίας στην Βραζιλία, παρόλο που ο αριθμός τους μόλις που ξεπερνά το μισό του πληθυσμού. Επίσης, τα στοιχεία δείχνουν πως, ενώ ο αριθμός των θανάτων μεταξύ του μη-μαύρου πληθυσμού έπεσε κατά 33%, ο αριθμός των θανάτων του μαύρου πληθυσμού αυξήθηκε κατά 1,6%.
GV: Μπορείτε να εξηγήσετε πως το Fogo Cruzado χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα και την τεχνολογία για να σώσει ζωές;
CO: Através de um aplicativo de celular, o Fogo Cruzado recebe e disponibiliza informações sobre tiroteios, checadas em tempo real por uma equipe especializada e local. Estas informações estão disponíveis no primeiro banco de dados aberto sobre violência armada da América Latina, que pode ser acessado gratuitamente pela API do Instituto.
Rastreamos e mapeamos tiroteios e disparos de armas de fogo em quase cinquenta cidades brasileiras nas regiões metropolitanas de Rio, Recife e Salvador. Mapeamos também os impactos da violência, como ruas, escolas e postos de saúde fechados, quem são estas vítimas atingidas, em qual circunstância, etc., desdobrando a informação do tiroteio em mais de 30 indicadores sobre violência armada.
Estas informações chegam para as pessoas em tempo real e as permite buscar proteção imediata e tomar decisões sobre seu dia a dia. Podem decidir qual o melhor caminho para o trabalho, ver se o ônibus está em serviço regular, se conseguem ir à consulta na UPA ou se ela está fechada devido a algum tiroteio. O usuário pode se manter a salvo.
Somado à isso, o acúmulo dos dados, relatórios e análises produzidas permitem a construção de melhores propostas para uma segurança pública, baseadas na proteção à vida.
CO: Μέσω μιας εφαρμογής για κινητά, το Fogo Cruzado λαμβάνει και δημοσιοποιεί πληροφορίες για τους πυροβολισμούς, οι οποίες έχουν ελεγχθεί σε πραγματικό χρόνο από το τοπικό μας προσωπικό εμπειρογνωμόνων. Αυτές οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην πρώτη ανοικτή βάση δεδομένων για την ένοπλη βία στην Λατινική Αμερική, η οποία μπορεί να γίνει προσβάσιμη μέσω του API (Διεπαφή Προγραμματισμού Εφαρμογών) του ινστιτούτου μας δωρεάν.
Εμείς καταγράφουμε και χαρτογραφούμε πυροβολισμούς σε περίπου 50 βραζιλιάνικες πόλεις, στις μητροπολιτικές περιοχές του Ρίο, του Ρεσίφε και του Σαλβαδόρ. Επίσης, χαρτογραφούμε την επιρροή της βίας, στο κλείσιμο των σχολείων, των δρόμων ή των μονάδων υγείας, που αποτελούν τα θύματά της, κάτω από ποιες συνθήκες κ.λπ., αποκαλύπτοντας τις πληροφορίες των πυροβολισμών σε περισσότερους από 30 δείκτες για την ένοπλη βία.
Αυτές οι πληροφορίες φθάνουν στον κόσμο σε πραγματικό χρόνο και τους επιτρέπουν να ψάξουν για άμεσο καταφύγιο και να αποφασίσουν για την καθημερινή τους ζωή. Μπορούν να αποφασίσουν ποιος δρόμος θα είναι καλύτερος για να πάνε στην δουλειά, εάν τα λεωφορεία ακολουθούν το σύνηθες πρόγραμμά τους, εάν μπορούν να πάνε στις μονάδες υγείας τους ή εάν είναι κλειστές λόγω πυροβολισμών. Οι χρήστες μπορούν να μείνουν ασφαλείς.
Επίσης, τα δεδομένα, οι αναφορές και οι αναλύσεις που παράγονται επιτρέπουν τον σχεδιασμό καλύτερων προτάσεων για την δημόσια ασφάλεια, βασισμένες στην προστασία της ζωής.
GV: Η κυβέρνηση Μπολσονάρου χαλάρωσε τους νόμους περί όπλων στην Βραζιλία, κάτι το οποίο οδήγησε στην εκτόξευση του αριθμού των CAC (εγγεγραμμένοι κυνηγοί, σκοπευτές και συλλέκτες όπλων). Στην βάση δεδομένων του Fogo Cruzado, παρατηρήσατε την επίδραση όλου αυτού;
CO: Acompanhamos com atenção o que vem sendo feito na política de armas. As noticias sobre desvios, roubos e extravios de armas – inclusive para facções e milícias – tem sido mais constantes. As notícias sobre a ingerência do Exército sobre o arsenal nas mãos de civis é preocupante. Quantas armas são, quais armas, nas mãos de quem? O agente fiscalizador não sabe. E isso só é bom para quem tem más intenções.
A notícia de um jovem armado que invadiu uma escola no interior da Bahia e matou uma estudante PcD (pessoa com deficiência) chocou o Brasil. Nos últimos meses, relatos de crianças levando armas para escola e ameaças a estudantes com fotos de armas têm se tornado cada vez mais frequentes. Também foram reportados casos de tentativas de massacres em escolas em diversos estados. A preocupação é crescente: em metade dos ataques a tiros contra escolas no Brasil, a arma foi obtida dentro de casa, segundo dados do nosso parceiro, Instituto Sou da Paz, em 2019.
CO: Ακολουθούμε πιστά το τι έχει συμβεί στις πολιτικές για τα όπλα. Νέα για λαθρεμπόριο, κλοπή και λανθασμένη τοποθέτηση όπλων – συμπεριλαμβάνοντας αυτά των συμμοριών και των militia – έχουν γίνει πιο συχνά. Νέα για την κακοδιαχείριση της πληθώρας των όπλων στα χέρια των άμαχων από τον Στρατό είναι ανησυχητικά. Πόσα όπλα υπάρχουν, τι είδους και σε ποιανού τα χέρια βρίσκονται; Ο προϊστάμενος-εκπρόσωπος δεν γνωρίζει. Κι αυτό είναι καλά νέα μόνο για κάποιον με κακές προθέσεις.
Τα νέα για έναν οπλισμένο νεαρό, ο οποίος μπήκε σε ένα σχολείο στην Μπαΐα [13]και σκότωσε έναν μαθητή με ειδικές ανάγκες, έχει συγκλονίσει την Βραζιλία. Τους τελευταίους μήνες, ειδήσεις για παιδιά που οπλοφορούν [14] στα σχολεία τους ή μαθητές που απειλούνται με φωτογραφίες από όπλα είναι ακόμη πιο συχνές. Υπάρχουν ακόμα αναφορές για απόπειρες σφαγής σε διάφορες πολιτείες. Είναι μια ανησυχία που αυξάνεται ολοένα και περισσότερο: στους μισούς πυροβολισμούς στα σχολεία της Βραζιλίας, ο σκοπευτής παίρνει το όπλο του από το σπίτι του, σύμφωνα με τα δεδομένα ενός από τους συνεργάτες μας, το Instituto Sou da Paz, από το 2019.
GV: Εν μέσω αυτού του υψηλού αριθμού CAC, ξεπερνώντας τα όπλα των ενόπλων δυνάμεων ήδη, ένα δημοσίευμα από το πρακτορείο ειδήσεων UOL [15] έδειξε ότι ο Στρατός δεν γνωρίζει τον αριθμό των όπλων σε κάθε πρωτεύουσα. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από αυτή την έλλειψη ελέγχου;
CO: Sem o devido controle do número de armas circulando nas cidades brasileiras, você não consegue estabelecer políticas públicas adequadas para evitar/reduzir crimes. A falta de controle facilita desvios para grupos criminosos diversos, o que pode impactar no número de assaltos nas ruas, de pessoas baleadas e de homicídios etc.
CO: Χωρίς σωστό έλεγχο για τον αριθμό των όπλων που αλλάζουν χέρια στις βραζιλιάνικες πόλεις, δεν μπορείς να εγκαθιδρύσεις πρέπουσες δημόσιες πολιτικές για να αποφύγεις/μειώσεις το έγκλημα. Η έλλειψη ελέγχου διευκολύνει την παρεκτροπή διαφόρων εγκληματικών ομάδων, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των κλοπών στους δρόμους, τους ανθρώπους που τραυματίζονται από όπλα, τις ανθρωποκτονίες, κ.λπ.
GV: Άλλες πρόσφατες νέες αναφορές [16]έχουν δείξει πως τα εγκληματικά οργανωμένα γκρουπ επωφελήθηκαν από τις αλλαγές στον νόμο για να προμηθευτούν νόμιμα όπλα. Σε ποιο σημείο η πολιτική του Μπολσονάρου είχε λάθος;
CO: O Brasil já tinha muitos problemas com armas e já era um dos países onde mais se mata no mundo. Mas agora, temos ainda mais armas nas ruas, e os mecanismos de fiscalização e investigação não acompanharam essa flexibilização do uso de armas. O resultado disso é que desviar armas ficou mais fácil.
Em janeiro, a polícia do Rio encontrou 54 armas, entre pistolas, fuzis e espingardas, na casa de um CAC. Ele se aproveitava do fato de ter registro de CAC, e assim ter acesso mais fácil às armas, para revendê-las para o Comando Vermelho. O problema não é ser CAC, obviamente. A falha está no controle que o governo federal faz dessas armas que passam por debaixo da fiscalização e abastecem traficantes, milicianos e grupos de extermínio.
A responsabilidade de fiscalização dos CACs é do Exército. Este CAC obteve três licenças junto ao órgão, que apesar de dizer que irá colaborar nas investigações, manteve os dados sobre a licença de colecionador do acusado sob sigilo. Por quê? Isso beneficia quem? O próprio delegado que atuou no caso, Marcus Amin, disse que a flexibilização criou novos usos para os CACs. Em entrevista ao Fantástico, ele afirmou que “é uma nova modalidade que está sendo utilizada para camuflar, escamotear o tráfico de armas. A pessoa usa um rótulo de legalidade, um manto de legalidade, procurando esconder a sua atividade criminosa”.
CO: Η Βραζιλία ήδη είχε πολλά προβλήματα με τα όπλα και ήταν ένα από τα κράτη, όπου οι άνθρωποι σκότωναν πιο πολύ από όλο τον κόσμο. Ωστόσο τώρα, εμείς έχουμε περισσότερα όπλα στους δρόμους και μηχανισμούς επιτήρησης και η διερεύνηση δεν παραμένει στον ίδιο ρυθμό με την ευελιξία της χρήσης των όπλων. Το αποτέλεσμα από αυτό είναι ότι το εμπόριο όπλων έχει γίνει πιο εύκολο.
Τον Ιανουάριο, η αστυνομία του Ρίο βρήκε 54 όπλα, ανάμεσά τους πιστόλια, τουφέκια και καραμπίνες σε ένα σπίτι ενός CAC. Αυτός εκμεταλλευόταν το ότι είναι καταχωρισμένος ως CAC για να έχει πιο εύκολη πρόσβαση σε όπλα και μετά να τα μεταπωλεί στους Comando Vermelho [17] (Η Κόκκινη Εντολή, μία από τις κύριες συμμορίες στην Βραζιλία). Προφανώς, δεν αποτελεί πρόβλημα το να είσαι ένας CAC. Το λάθος είναι του κυβερνητικού ελέγχου αφού τέτοια όπλα δεν επιβλέπονται και μετέπειτα προμηθεύουν εμπόρους, militia και τάγματα θανάτου.
Η ευθύνη των CAC έχει να κάνει με τον Στρατό. Αυτός ο CAC πήρε τρεις άδειες από το αυτόν τον φορέα, ο οποίος παρόλο που είπε ότι θα συνεργαζόταν με την διερεύνηση, κράτησε τις πληροφορίες για την άδεια του συλλέκτη απόρρητες. Γιατί; Ποιος επωφελείται από αυτό; Ο ίδιος ο ερευνητής που δούλεψε στην υπόθεση αυτή, ο Marcus Amin, είπε πως η ευελιξία δημιούργησε νέες χρησιμότητες για τους CAC. Σε μια συνέντευξη στο TV show Fantastico, δήλωσε πως “είναι μια νέα κατηγορία, η οποία χρησιμοποιείται ως καμουφλάζ, αποκρύπτοντας την διακίνηση των όπλων. Το άτομο χρησιμοποιεί την ταμπέλα της νομιμότητας, έναν μανδύα νομιμότητας ψάχνοντας να κρύψει την εγκληματική του δραστηριότητα”.
GV: Πως το λόμπι της βιομηχανίας των όπλων λειτούργησε κατά την διάρκεια της τωρινής κυβέρνησης;
CO: O lobby armamentista agiu quase como se fosse um braço do governo federal. Já investiram na liberação do porte, e agora têm recorrido às assembleias legislativas para tentar reduzir o ICMS sobre armas de fogo. Pelo menos 23 estados brasileiros têm projetos de lei que propõem a alteração da alíquota, de acordo com um levantamento do Instituto Sou da Paz. Dos 35 PLs apresentados, 21 são voltados a profissionais da segurança pública, como policiais civis e militares, bombeiros, guardas municipais e agentes penitenciários. Outros 14 incluem no rol de beneficiários os Caçadores, Atiradores e Colecionadores (CACs). Segundo o levantamento, quatro dos 35 PLs já viraram lei e uma delas contempla, além de agentes de segurança, os CACs.
O filho do presidente, deputado federal Eduardo Bolsonaro, por exemplo, já se reuniu com o diretor da Polícia Rodoviária Federal para questionar abordagens policiais aos CACs. Ele estava acompanhado do advogado do movimento Pró-Armas Brasil, Marcos Pollon. Isso ocorreu após uma reportagem da TV Band que mostrou policiais rodoviários abordando CACs que transportavam armas nos carros — o que pode ser ilegal a depender do caso.
Em caso revelado pela Folha de São Paulo, Pollon aparece oferecendo apoio a candidatos em troca de cargos no Congresso. Ele disse: “nós pedimos para todos os candidatos a assessoria jurídica do gabinete porque nós queremos conduzir a pauta de armas do gabinete. Então projetos de lei, manifestações, nós queremos fazer”.
CO: Το λόμπι των όπλων έχει λειτουργήσει σαν μέρος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Ήδη έχουν επενδύσει στην απελευθέρωση των αδειών οπλοφορίας και τώρα πηγαίνουν στα πολιτειακά κοινοβούλια προσπαθώντας να μειώσουν τον τοπικό φόρο για τα πυροβόλα. Τουλάχιστον 23 βραζιλιάνικες πολιτείες (από τις 26, συν την Ομοσπονδιακή Περιφέρεια) έχουν νομοθετικές προτάσεις για να αλλάξουν το υπόλοιπο τμήμα, σύμφωνα με το Instituto Sou da Paz. Από τις 35 νομοθετικές προτάσεις, οι 21 στοχεύουν στους αξιωματούχους της δημόσιας ασφάλειας όπως ο στρατός και η πολιτική αστυνομία, στους πυροσβέστες, στην αστυνομία του μετρό και στους δεσμοφύλακες. Οι άλλες 14 συμπεριλαμβάνουν στην λίστα των δικαιούχων τους CAC. Σύμφωνα με μια έρευνα, 4 από τις 35 προτάσεις ήδη έχει γίνει νόμος και μια από αυτές περιεργάζεται τους CAC, πέραν από παράγοντες δημόσιας ασφάλειας.
Ο γιος του προέδρου, ομοσπονδιακό μέλος του Κογκρέσου Εντουάρντο Μπολσονάρου, για παράδειγμα, είχε συναντήσεις με τον διευθυντή της Ομοσπονδιακής Τροχαίας (PRF) για να κάνει ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της αστυνομίας απέναντι στους CAC. Αυτός ήταν με έναν δικηγόρο του κινήματος Pró-Armas Brasil (Υπέρ της οπλοκατοχής στη Βραζιλία), τον Marcos Pollon. Αυτό συνέβη μετά από μια είδηση που μεταδόθηκε από το TV Band που έδειχνε την τροχαία να σταματά CAC με όπλα στα αυτοκίνητά τους – το οποίο μπορούσε να είναι παράνομο, ανάλογα την περίπτωση.
Σε μια υπόθεση που αποκάλυψε η εφημερίδα Folha de São Paulo [18] , ο Pollon δείχνει να προσφέρει υποστήριξη σε υποψηφίους σε αντάλλαγμα θέσεων εργασίας στο Εθνικό Κογκρέσο. Ο Pollon λέει: “Εμείς ρωτάμε κάθε υποψήφιο για την νομική ομάδα του υπουργικού συμβουλίου του, αφού θέλουμε να συζητήσουμε για τα όπλα στο συμβούλιο. Έτσι, οι νομοθετικές προτάσεις, εκδηλώνουν ότι θέλουμε να το κάνουμε”.
GV: Το Ανώτατο Δικαστήριο (STF, στα πορτογαλικά) έχει λάβει μέτρα προσπαθώντας να βάλει φρένο σε κάποιες από αυτές τις αλλαγές, αλλά μπορούν να έχουν όντως αποτέλεσμα σε αυτό το σημείο;
CO: As medidas tomadas pelo STF foram importantes – embora demasiadamente tardias – mas elas sozinhas não resolvem um problema que é profundo e até difícil de mensurar, uma vez que não temos dados de qualidade sobre as vendas e circulação de armas no país. O próprio Exército – entidade fiscalizadora – já disse não saber quantas, quais e onde estão as armas registradas desde 2019.
Este não é um problema que se resolve com eleição ou eventual revogação de decretos. As milhares de armas compradas já estão nas ruas e esse é o cenário com o qual vamos lidar nos próximos anos. Não existe clima político para uma eventual campanha do desarmamento e sequer há base política no congresso para efetuar mudanças. Gestores e legisladores precisam não apenas estudar o cenário político do momento, mas entender de estratégia e planejar ações futuras – o que é muito difícil quanto se pensa e se prospecta pensando na linha temporal de 4 em 4 anos. É preciso que as pessoas estejam comprometidas com políticas de estado, não de governo.
CO: Τα ληφθέντα μέτρα από το Ανώτατο Δικαστήριο ήταν πολύ σημαντικά – αν και αδικαιολόγητα καθυστερημένα – αλλά από μόνα τους δεν λύνουν ένα πρόβλημα, που έχει τις ρίζες του βαθιά και είναι αδιανόητο να μετρηθεί, αφού δεν κατέχουμε όλα τα ποιοτικά δεδομένα για τις πωλήσεις και τις διακινήσεις των όπλων στο κράτος. Ο ίδιος ο Στρατός, που αποτελεί το όργανο της επιτήρησης, ήδη είπε πως δεν γνωρίζουν πόσα, τι είδους και που βρίσκονται όλα τα όπλα που καταχωρήθηκαν από το 2019.
Αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα για να λυθεί με εκλογές ή με μια ενδεχόμενη ανάκληση διαταγμάτων. Τα χιλιάδες όπλα που έχουν ήδη αγοραστεί είναι ήδη στους δρόμους και αυτή είναι η κατάσταση με την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε μέσα στα επόμενα χρόνια. Δεν υπάρχει πολιτικό κλίμα για εκστρατεία αφοπλισμού ή για πολιτική υποστήριξη στο Κογκρέσο για να πραγματοποιήσει αλλαγές. Διευθυντικά στελέχη και νομοθέτες πρέπει όχι μόνο να μελετήσουν την παρούσα πολιτική κατάσταση, αλλά και να καταλάβουν την στρατηγική και να δημιουργήσουν ένα πλάνο για τις μελλοντικές ενέργειες – κάτι το οποίο είναι πολύ δύσκολο όταν ένα σκέπτεται και αναζητά την προβολή ενός χρονοδιαγράμματος των τεσσάρων μέσα σε 4 χρόνια. Είναι απαραίτητο οι άνθρωποι να είναι αφοσιωμένοι στις κρατικές πολιτικές κι όχι στις κυβερνητικές.
GV: Πως σας φαίνεται όλο αυτό με την αύξηση των ένοπλων πολιτών, στα μέσα μιας πολιτικής ομιλίας μίσους και απαξίωσης για το εκλογικό σύστημα από τον Μπολσονάρου για την τρέχουσα περίοδο στην Βραζιλία;
CO: O acesso a armas foi ampliado e os mecanismos de controle não acompanharam esse crescimento rápido de armas nas mãos de civis. Hoje há mais CACs armados no Brasil do que militares – e o Exército não sabe exatamente onde estão e quais são estas armas. Na prática, isso significa que investigar crimes cometidos com arma de fogo, desvios, roubos, extravios, é mais difícil. E já não era simples antes. Os índices de elucidação de crimes no Brasil são irrisórios, mesmo sabendo haver em média entre 40 e 50 mil homicídios por ano no país e que 70% deles são cometidos com armas de fogo.
Os discursos de ódio tem incentivado pessoas desequilibradas a resolverem desentendimentos ou conflitos, com armas. Já vimos casos de pessoas que foram cobrar atraso na entrega de pizzas ameaçando funcionários da loja, um jovem baleado devido a um cupom de desconto de um sanduíche e afins. Mas também temos visto casos de crimes cometidos contra opositores políticos, como um fiel baleado dentro de uma igreja por um bolsonarista, em Goiás.
E isso poderia ter sido ainda pior. Houve uma tentativa do governo federal, travada pelo Conselho Federal de Psicologia, de estender a validade da avaliação psicológica do cidadão que possui uma arma, de 5 para dez anos. O CFP disse que a avaliação psicológica é uma ferramenta para avaliar a aptidão das pessoas que querem ter armas e que como as condições psicológicas das pessoas mudam, o período de uma década não é uma decisão acertada quando o intuito é proteger a sociedade.
CO: Η πρόσβαση στα όπλα διευρύνθηκε και οι μηχανισμοί ελέγχου δεν ακολούθησαν τον ρυθμό της αύξησης των όπλων στα χέρια των αμάχων. Σήμερα υπάρχουν περισσότεροι ένοπλοι πολίτες στην Βραζιλία παρά στρατιωτικοί – και ο Στρατός δεν γνωρίζει που βρίσκονται και τι είδους είναι αυτά τα όπλα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η διερεύνηση εγκλημάτων που έχουν σχέση με πυροβόλα, με λαθρεμπόριο, με ληστείες και με λανθασμένες τοποθετήσεις είναι πολύ πιο δύσκολα. Και ήδη δεν ήταν καθόλου απλό πριν. Τα ποσοστά επίλυσης της εγκληματικότητας στην Βραζιλία είναι γελοία, παρόλο που υπάρχουν τον χρόνο περίπου 40 με 50.000 ανθρωποκτονίες με το 70% να γίνεται με την χρήση όπλου.
Οι ομιλίες μίσους έχουν ενθαρρύνει ανισόρροπα άτομα να λύσουν τις παρεξηγήσεις τους και τις διαφορές τους με όπλα. Ήδη έχουμε δει περιπτώσεις ανθρώπων να ρωτούν για την καθυστέρηση μιας διανομής πίτσας απειλώντας τους υπαλλήλους του μαγαζιού, ένας νεαρός άνδρας πυροβολήθηκε για ένα κουπόνι για σάντουιτς κι άλλα. Επίσης, υπάρχουν εγκλήματα κατά πολιτικών αντιπάλων, όπως ο άνδρας που πυροβολήθηκε μέσα σε μια εκκλησία [19] (αφού δήλωσε την υποστήριξή του υπέρ του Λούλα) από τον υποστηρικτή του Μπολσονάρου στο Γκοϊάς.
Και θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερα. Υπήρξε μια προσπάθεια από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, που την σταμάτησε το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Ψυχολογίας, να επεκτείνουν την προθεσμία της ψυχολογικής αξιολόγησης του πολίτη που οπλοφορεί, από 5 σε 10 έτη. Το Συμβούλιο είπε πως η αυτή η αξιολόγηση είναι ένα εργαλείο για να αναλυθεί η καταλληλόλητα αυτών που θέλουν να έχουν στην κατοχή τους όπλα και αυτές οι ψυχολογικές συνθήκες αλλάζουν ανά τα έτη, συνεπώς το χρονικό πλαίσιο μιας δεκαετίας δεν επαρκεί όταν ο κύριος στόχος είναι η προστασία της κοινωνίας.