Η αφρικανική μουσική κληρονομιά διατηρείται συνδυάζοντας παραδοσιακή λαϊκή μουσική με μοντέρνους ήχους

Οι ήχοι και τα μουσικά παραδοσιακά αφρικανικά τραγούδια βρίσκονται σήμερα σε κίνδυνο. Έχοντας περάσει τουλάχιστον 50 χρόνια από το τέλος του επίσημου ελέγχου των αποικιών, η κληρονομιά της αποικιοκρατίας συνεχίζει να αφήνει στην άκρη πολλές παραδοσιακές μουσικές συνήθειες, αφού ο καπιταλισμός εμπορευματοποιεί την μορφή της τέχνης σαν καθαρά και μόνο ψυχαγωγία, στη θέση ενός πολιτιστικού εργαλείου για να διατηρηθεί η παράδοση και η κοινότητα.

Οι εθνομουσικολόγοι ξεκίνησαν να καταγράφουν, να συντάσσουν και να αρχειοθετούν την παραδοσιακή αφρικανική μουσική ήδη από την δεκαετία του '20, σε μια προσπάθεια να διατηρηθούν και να καταγραφούν οι κουλτούρες υπό εξαφάνιση. Σύμφωνα με το The Vinyl Factory:

Record labels and ethnologists started recording ethnic communities’ music in the 1920s and 1930s, at the dawn of field recording technology, when they realized they had the means to record, and not only transpose music made in the rural areas away from the studio.

Οι δισκογραφικές εταιρείες και οι εθνολόγοι ξεκίνησαν να καταγράφουν την μουσική των εθνικών κοινοτήτων τις δεκαετίες του '20 και '30, στην απαρχή της τεχνολογίας της καταγραφής σε εξωτερικό χώρο βίντεο και εικόνας, όταν αντιλήφθηκαν ότι είχαν τα μέσα για να καταγράψουν, όχι μόνο για να μεταφέρουν την ήδη δημιουργημένη μουσική, στις περιοχές της υπαίθρου μακριά από το στούντιο.

Το Global Voices έχει συλλέξει κάποια δείγματα αυτών των καταγραφών σε μία λίστα αναπαραγωγής στο YouTube. Ορίστε ένα δείγμα από τους Γιορούμπα της Νιγηρίας.

Αρχείο φολκλορικής μουσικής της Ανατολικής Αφρικής

Ο Huey Tracey είναι πιθανώς ένας από τους πιο γνωστούς εθνομουσικολόγους, που, μαζί με την σύζυγό του Barbara Tracey, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 35000 καταγραφές αφρικανικής φολκλορικής μουσικής μεταξύ των δεκαετιών '20 και '70. Αργότερα, ίδρυσε την Διεθνή Βιβλιοθήκη Αφρικανικής Μουσικής (ILAM), την μεγαλύτερη αποθήκη αφρικανικής μουσικής στον κόσμο, που διατηρεί χιλιάδες ιστορικές καταγραφές από το 1929. Από τότε, αυτό το ερευνητικό ίδρυμα αφιερώνεται στην μελέτη της αφρικανικής μουσικής.

Τα τελευταία χρόνια Αφρικανοί μουσικολόγοι, ιστορικοί και θαυμαστές έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους στην καταγραφή, ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση της παραδοσιακής μουσικής και των παλαιών ήχων των κοινοτήτων των ιθαγενών στην Αφρική. Ο κύριος σκοπός ήταν να συντηρηθεί και να διατηρηθεί η εντυπωσιακή μουσική κληρονομιά, που έχει γίνει δυσπρόσιτη. Η επιρροή του χριστιανισμού στην οπτική του πληθυσμού των ιθαγενών για την παραδοσιακή μουσική και τις μεθόδους που την συνοδεύουν, η αστικοποίηση, η πανταχού παρουσία του ραδιοφώνου, η εγγεγραμμένη σε στούντιο μουσική και η εμπορευματοποίηση έχουν συμβάλλει στην εξαφάνιση της φολκλορικής αφρικανικής μουσικής.

Ο Tabu Osusa είναι παραγωγός μουσικής της Κένυας, συγγραφέας και διευθυντής ιδρυτής της Ketebul, μία οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αφιερωμένη στην έρευνα, αρχειοθέτηση, ανάπτυξη και προώθηση των διαφόρων μουσικών παραδόσεων της Ανατολικής Αφρικής. Ο οργανισμός αυτός, μαζί με το Μουσικό Ίδρυμα Abubilla, ξεκίνησαν το 2012 ένα εγχείρημα με τίτλο Singing. Πρόκειται για ένα συνεργατικό εγχείρημα, το οποίο ταξιδεύει στα απομακρυσμένα χωριά της Ανατολικής Αφρικής με κινητά στούντιο εγγραφής για να καταγράψουν και να αρχειοθετήσουν τους ήχους και την παραδοσιακή μουσική της Ανατολικής Αφρικής σε οπτικοακουστική μορφή. Αυτές οι μουσικές αναπαραστάσεις δημοσιεύονται στο δικό τους ιστότοπο, στην διαδικτυακή ραδιοφωνική μετάδοση του και στο SoundCloud και στο YouTube.

Σε αντίθεση με ορισμένους εθνομουσικολόγους, των οποίων οι εγγραφές προορίζονται κυρίως για αρχειοθέτηση, κάτι το οποίο δυσκολεύει την πρόσβαση των παραγωγών μουσικής ή των μουσικών στα τραγούδια για δειγματολειψία και προσαρμογή, στο εγχείρημα Singing Wells αναφέρουν πως ο στόχος δεν είναι να μετατραπούν σε “συλλέκτες απολιθωμάτων”, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά στον ιστότοπό τους:

We work with musicians to make sure their music traditions continue to be practised, can be shared amongst the widest audiences and become a source of inspiration for new musicians.

Δουλεύουμε με μουσικούς για να είμαστε σίγουροι ότι οι μουσικές τους παραδόσεις συνεχίζουν να υπηρετούνται, ότι μπορούν να μοιραστούν ανάμεσα στο ευρύτερο κοινό και να γίνουν πηγή έμπνευσης για τους νέους μουσικούς.

Η τεράστια συνεισφορά του Osusa στην μουσική σαν ιστορικός, στο εγχείρημα Singing Wells και σε ένα εγχείρημα, που καταγράφει την ιστορία της ποπ μουσικής στη Κένυα από το 1946 μέχρι το 2016, έγινε γνωστή πρόσφατα με μια τιμητική διάκριση από το Τάγμα των Τεχνών και των Γραμμάτων. Τον Αύγουστο του 2021, ο Osusa έλαβε το βραβείο, που αναγνωρίζει διακεκριμένους καλλιτέχνες και συγγραφείς, που έχουν συνεισφέρει σημαντικά στον κλάδο της δημιουργικότητας.

Ο Benson Rukantabula είναι ένας νέος από την Τανζανία που ίδρυσε το Tanzania Heritage Project το 2012, με αποστολή να βρεθεί, να αποκατασταθεί και να διαδοθεί η πλούσια μουσική κληρονομιά της Τανζανίας μέσω της ψηφιοποίησης. Με αυτό, ελπίζει ότι η συνεισφορά του θα χρησιμεύσει στο να βοηθηθεί και να προωθηθεί η τρέχουσα πολιτιστική έκφραση, που διατηρεί την δημιουργικότητα και την τέχνη των Τανζανών ζωντανές και διαθέσιμες.

Σε δηλώσεις στο Global Post μετά τα εγκαίνια της μελέτης στο Kickstarter, ο Rukantabula είπε:

I hope that by making this music available, the country can both preserve its heritage and inspire young Tanzanian artists through the musical storytelling of their past. The popular Bongo Flava music that blares from local nightclubs hardly reflects Tanzania’s rich musical history.

The messages are all messed up… If we digitize the archives, they can know where they lost their way.

Ελπίζω ότι κάνοντας διαθέσιμη αυτή την μουσική, το κράτος θα μπορεί να διατηρήσει την κληρονομιά του και να εμπνεύσει νεαρούς Τανζανούς καλλιτέχνες μέσα από την μουσική αφήγηση του παρελθόντος. Η δημοφιλής μουσική Bongo Flava, που αντηχεί στα τοπικά κέντρα διασκέδασης, μόλις που αντικατοπτρίζει την πλούσια μουσική ιστορία της Τανζανίας.

Τα μηνύματα είναι μπερδεμένα… Εάν ψηφιοποιήσουμε τα αρχεία, θα μπορούν να γνωρίζουν πού έχασαν τον δρόμο τους.

Συγχώνευση παραδοσιακής λαϊκής μουσικής με μοντέρνους ήχους

Χάρη στην τεχνολογία, αυτοί οι καταγεγραμμένοι και αρχειοθετημένοι ήχοι βρίσκουν τώρα νέα ζωή, αφού οι μουσικοί, οι DJ, οι καλλιτέχνες και οι μουσικοί παραγωγοί του σήμερα συγχωνεύουν αρχαίους ήχους με σύγχρονες μουσικές έννοιες.

Την δεκαετία του '50, οι καταγραφές στο πλαίσιο της αφρικανικής μουσικής επέσπευσαν την αρχή της μουσικής αβάν-γκαρντ στην Ευρώπη, όπου παραγωγοί όπως ο Henry Cowell, ενσωμάτωσαν ιδέες τονισμού και ρυθμού στις δικές τους συνθέσεις. Με ανάλογο τρόπο, οι μουσικοί και οι μουσικοί παραγωγοί του σήμερα δανείζονται από το ίδιο πρότυπο.

Saronde – Hugh Tracey (video oficial) Ft. Waliko.
————-
Ένα από τα αγαπημένα μας με το Saronde. Ft. Waliko – Περιέχει δείγματα από καταγραφές στην Ζάμπια και στο Μαλάουι το 1952 και υλικό που βιντεοσκοπήθηκε από τον Hugh Tracey στα ταξίδια του για καταγραφή κατά μήκος της υποσαχάριας Αφρικής (1939-1964).

Το Saronde, μια μελέτη που συγχωνεύει αρχαίους ήχους με σημερινές μουσικές θεματικές, ξεκίνησε από τους μουσικούς και παραγωγούς Chris Pedley και Olly Wood όταν άνοιξαν το στούντιό τους με την επωνυμία Beating Heart το 2016. Έκτοτε έχει μετατραπεί σε μια συνεργασία μεταξύ παραγωγών μουσικής, που έχουν τα θεμέλιά τους στην Αφρική, και όλου του κόσμου για να “ρεμιξάρουν” καταγραφές εποχής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αφρικανικής Μουσικής (ILAM).

Το Saronde έχει κάνει παραγωγή δέκα τραγουδιών μέχρι τώρα, που συμπεριλαμβάνουν ηχογραφήσεις παραδοσιακής μουσικής της υποσαχάριας περιοχής σε συνεργασία με διάφορους Αφρικανούς μουσικούς.

Το Saronde δουλεύει σκληρά στο να φέρει την κληρονομιά του Hugh Tracey στο σήμερα. Η τελευταία τους κυκλοφορία, “Beating Heart Origins”, παίρνει δείγματα από τις υπαίθριες ηχογραφήσεις στο Μαλάουι, στο Κονγκό και στην Ζάμπια.

Το Oxhala είναι ένα μουσικό εγχείρημα των Πορτογάλων María και Luis, που αναμειγνύει στοιχεία παραδοσιακά της εθνικής λαογραφίας με την σύγχρονη ηλεκτρονική μουσική. Στον πέμπτο τους δίσκο, το ντουέτο είναι αρκετά επηρεασμένο από τους προγονικούς ρυθμούς των υπαίθριων ηχογραφήσεων του πολιτισμού της Ιβηρίας, της Βραζιλίας και της Αφρικής.

Το τραγούδι Laibon dance του Ohxala που δημοσιεύτηκε στον δίσκο-συλλογή Shika Shika Presents Eco, περιέχει υπαίθριες ηχογραφήσεις των Μασάι της Κένυας. Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε ως μουσική υπόκρουση στην ταινία Endangered species του Scott Shields.

Traditional African music is a gem! and it holds the foundation on which today’s music is built notes the Citizen, a Tanzanian media publication

Η παραδοσιακή αφρικανική μουσική είναι ένας θησαυρός και αποτελεί την βάση της σημερινής μουσικής, σημειώνει το Citizen, ένα τανζανικό μέσο ενημέρωσης.

Με τόση ποικιλία από νέες υποκατηγορίες μουσικής, την ίδια ώρα που η ζωντανή μετάδοση γίνεται ο δρόμος του μέλλοντος για την διανομή της μουσικής, η απεραντοσύνη, ο πλούσιος και ξεχωριστός ήχος από την παραδοσιακή μουσική μετατρέπεται σε μια μυστική “σάλτσα”, που προσδίδει στην μοντέρνα μουσική μια μοναδική υφή, την ίδια στιγμή που η παραγωγή της μουσικής ψηφιοποιείται ολοένα και περισσότερο.

Το Global Voices έχει προετοιμάσει μια λίστα αναπαραγωγής στο Spotify για να ξεχωρίσει κάποια από αυτά τα είδη μουσικής. Ρίξτε μια ματιά παρακάτω:

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.