Εικόνα: Simon Moog [1]. Δωρεάν χρήση υπό άδεια Unsplash [2].
Ένα βίντεο ενός υπαλλήλου καταφυγίου ζώων στο Ικόνιο της Τουρκίας να σκοτώνει ένα αδέσποτο σκυλί χτυπώντας του το κεφάλι με ένα φτυάρι προκάλεσε δημόσια κριτική, αφού έγινε viral στις 25 Νοεμβρίου. Δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό, λένε ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων, και η κακή κατάσταση των καταφυγίων και η μεταχείριση των ζώων [3] στη χώρα έχει γίνει για άλλη μια φορά θέμα συζήτησης. Το κράτος μέχρι στιγμής αρνείται να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη. Σε δήλωση [4] που εξέδωσε το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών στις 27 Νοεμβρίου, ανέφερε ότι το καταφύγιο αξιολογήθηκε και επιθεωρήθηκε πιο πρόσφατα στις 15 Νοεμβρίου, αλλά ότι δεν τεκμηριώθηκαν παραβιάσεις ή ελλείψεις.
Δεν συμφωνούν όμως όλοι ότι το κράτος κάνει σωστή δουλειά στην παρακολούθηση και την τεκμηρίωση. Σε συνέντευξή [5] του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ειδήσεων Evrensel, ο Tuğba Gürsoy, επικεφαλής του Κέντρου Δικαιωμάτων των Ζώων του Δικηγορικού Συλλόγου της Άγκυρας, δήλωσε ότι το Υπουργείο Γεωργίας και Δασοκομίας δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις επιθεώρησης.
Ωστόσο, δεν φταίει μόνο το υπουργείο για όσα έχουν συμβεί στο Ικόνιο. Ο Gürsoy είπε ότι οι τοπικοί δήμοι φταίνε επίσης που δεν εκπλήρωσαν τις ευθύνες τους. Το πιο σημαντικό, είπε ο Gürsoy, είναι πως το κέντρο τους είχε προηγουμένως ειδοποιηθεί για τις κακές συνθήκες στο καταφύγιο στο Ικόνιο, ωστόσο, οι εθελοντές του εμποδίστηκαν να ταξιδέψουν εκεί με απαγόρευση από τον τοπικό κυβερνήτη.
Συχνά ακούγαμε αναφορές [από το καταφύγιο στο Ικόνιο] ότι υπήρχαν πάρα πολλά σκυλιά μέσα, ότι τα ζώα λιμοκτονούσαν και ήταν άθλια και, επειδή το καταφύγιο δεν επέτρεπε ποτέ εθελοντές, δεν γνωρίζαμε ακριβώς πόσο άσχημες ήταν οι συνθήκες.
Ο Gürsoy είπε ότι η κατάσταση στα καταφύγια επιδεινώθηκε, αφού ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διέταξε όλους τους δήμους των πόλεων σε όλη τη χώρα να συγκεντρώσουν αδέσποτα σκυλιά και να τα στείλουν σε καταφύγια τον Δεκέμβριο του 2021. Η απάντηση του προέδρου στα αδέσποτα ήρθε μέρες μετά, αφότου ένα τετράχρονο κορίτσι δέχθηκε επίθεση [6] από δύο αδέσποτα πίτμπουλ [7] στην επαρχία Γκαζιαντέπ της Τουρκίας. Τότε, υπήρξε σημαντική δημόσια κατακραυγή για το θέμα των αδέσποτων σκύλων.
Μόνο λίγα καταφύγια στην Τουρκία παρέχουν επαρκείς υπηρεσίες σε αδέσποτα σκυλιά.
“Αν και ο Ερντογάν θεώρησε ότι τα καταφύγια είναι καθαρά και ασφαλή, αυτό δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ. Εικόνες και βίντεο που κοινοποιούνται συχνά από ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων αποκαλύπτουν τις αποκρουστικές συνθήκες, στις οποίες αναγκάζονται να ζουν τα ζώα. Σε πολλές περιπτώσεις, τα ζώα πεθαίνουν από πείνα και ασθένειες σε μικροσκοπικά και βρώμικα κλουβιά, ενώ άλλες φορές οι υπάλληλοι του δήμου τα σκοτώνουν, μόλις τα μαζέψουν από τους δρόμους”, ανέφερε [8] η Gazete Duvar τον περασμένο Δεκέμβριο.
Άλλοι όπως η Mine Vural [9], ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ζώων και κτηνίατρος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, είπε: “Γενικά στην Τουρκία, τα καταφύγια είναι στρατόπεδα τραύματος και θανάτου για ζώα”, σε συνέντευξή [10] της στην The Independent.
Άλλοι, όπως η δικηγόρος Hacer Gizem Karataş από την Επιτροπή Παρακολούθησης Δικαιωμάτων των Ζώων (HAKİM), είπαν ότι η [8] αποστολή αδέσποτων σε καταφύγια σημαίνει ουσιαστικά σφαγή.
Δύο από τους υπαλλήλους που φαίνονται στο βίντεο συνελήφθησαν, [11] αλλά, σύμφωνα [5] με τον Gürsoy, από το Κέντρο Δικαιωμάτων των Ζώων στον Δικηγορικό Σύλλογο της Άγκυρας, η ευθύνη της διαπραχθείσας πράξης δεν βαρύνει μόνο αυτούς. “Η παρατήρησή μου είναι ότι αυτή είναι μια κατάσταση, που έχει γίνει κανόνας. Και παρόλο που ο δήμαρχος ανακοίνωσε ότι οι υπάλληλοι συνελήφθησαν, την ευθύνη φέρει και το δημαρχείο, ο διευθυντής κτηνιατρικών υποθέσεων του δήμου, ο υπεύθυνος υπαλλήλων των καταφυγίων, φέρουν όλοι ευθύνη για ό,τι συνέβη”.
Σύμφωνα με το άρθρο 28/α του Ν. 5199, η σκληρή μεταχείριση των ζώων και η εκ προθέσεως θανάτωση ζώων θεωρούνται έγκλημα.
Το βίντεο, το οποίο αργότερα αποκλείστηκε για πρόσβαση [12] βάσει της απόφασης του 3ου Ειρηνευτικού Δικαστηρίου της Άγκυρας, έφερε [13] επίσης στην επιφάνεια κι άλλα προβλήματα σε ολόκληρη τη χώρα, συγκεκριμένα πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες [14], η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ [15] και άλλες μειονοτικές ομάδες, [16] και πόσο πολωμένη [17] έχει γίνει η κοινωνία.
Πολλοί κατέκλυσαν το Twitter και το Instagram με αναρτήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση της πραγματικότητας του να αισθάνεσαι λιγότερο ασφαλής, να μεγαλώνεις παιδιά σε ένα περιβάλλον φόβου και να συνειδητοποιείς για άλλη μια φορά ότι τα δικαιώματά σου ως πολίτη κρέμονται από μια κλωστή χωρίς καμία εγγύηση προστασίας.
Στις 25 Νοεμβρίου, καθώς ο κόσμος γιόρταζε την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, οι εικόνες αστυνομικής βίας [18] κατά των γυναικών, που βγήκαν στους δρόμους σε όλη την Τουρκία έκαναν τον γύρο για άλλη μια φορά, αναδεικνύοντας ένα από τα πιο παραμελημένα και ωστόσο σημαντικά ζητήματα στην Τουρκία.
Σε μια πρόσφατη ερευνητική μελέτη που δημοσιεύθηκε [19] από τη SOMDER, μια μη κυβερνητική οργάνωση που ιδρύθηκε από μια ομάδα αποφοίτων κοινωνιολογίας, σχετικά με τις αντιλήψεις των νέων από διαφορετικά κοινωνικά τμήματα για την ενεργό συμμετοχή του πολίτη και τους μηχανισμούς συμμετοχής στην πολιτική, τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Το 96,3% των συμμετεχόντων είπε ότι οι άνθρωποι στην Τουρκία ήταν δυστυχισμένοι και το 27,8% είπε ότι θα άλλαζαν “χώρα” σε μια ερώτηση: “Τι θα θέλατε να αλλάξετε πρώτα στη ζωή σας, αν είχατε την ευκαιρία να αλλάξετε;”.
Σύμφωνα [20] με έρευνα του 2020, οι μισοί Τούρκοι νέοι είναι δυσαρεστημένοι αναφέροντας τις οικονομικές δυσκολίες ως κύρια αιτία. Πάνω από το 70% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι “θα μετακομίσει σίγουρα στο εξωτερικό προσωρινά”, ενώ πάνω από το 60% είπε ότι θα μετακομίσει μόνιμα. Μια πιο πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε [21] τον Φεβρουάριο του 2022 από το γερμανικό πολιτικό ίδρυμα Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS), είχε παρόμοια ευρήματα, καθώς περίπου το 70% των ερωτηθέντων νέων δήλωσε [22] ενδιαφέρον να μετακομίσει και να ζήσει στο εξωτερικό.
Η Τουρκία ήδη υποφέρει από διαρροή εγκεφάλων [23] λόγω κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συνθηκών.
Μπορεί να αλλάξει η Τουρκία;
Γράφοντας [13] για το Politikyol, μια διαδικτυακή πλατφόρμα ειδήσεων, ο μελετητής Tunay Şendal μοιράστηκε μια άποψη για την τροφοδοσία πιθανής αλλαγής στην Τουρκία βάζοντας τέλος στην πολιτική πόλωση, που εκδηλώνεται συνεχώς σε όλους τους τομείς της τουρκικής κοινωνίας, συχνά οδηγώντας σε κοινωνικές ρήξεις και αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης. Έγραψε ο Shendal:
Προκειμένου να τεθεί τέλος σε κάθε μορφή βίας, ανεξάρτητα από γυναίκες, ζώα ή πλάσματα, είναι επιτακτική ανάγκη η σωστή ανασυγκρότηση της δημόσιας τάξης. Απαραίτητος παράγοντας για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης είναι η κοινωνική ειρήνη. Η Τουρκία χρειάζεται επειγόντως να αποκαταστήσει την κοινωνική ειρήνη που έχει χάσει στην πολιτική, την τέχνη, τον αθλητισμό και κάθε άλλο τομέα. Διαφορετικά, δεν κινδυνεύουν μόνο τα ζώα, αλλά και όλα τα ζωντανά πλάσματα.