[1]Η Περουβιανή εικονογράφος Ayleen Díaz μπροστά από μία τοιχογραφία της. Με άδεια χρήσης από τον Afroféminas.
Η συνέντευξη έγινε στην Diana Sierra και εμφανίστηκε αρχικά στον ιστότοπο Afroféminas [1]. Μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή της παρουσιάζεται παρακάτω ως κομμάτι της συνεργασίας περιεχομένου με το Global Voices.
Η Ayleen Díaz είναι αρχιτέκτων και ελεύθερη επαγγελματίας εικονογράφος από το Περού. Με τη δουλειά της, θέλει να αναδείξει τις γυναίκες αφρικάνικης καταγωγής και να δημιουργήσει όχι μόνο ένα κλίμα εκπροσώπησης της ομορφιάς, αλλά και περηφάνιας για αυτή.
Στην τέχνη της αντλεί έμπνευση από τις προσωπικές της εμπειρίες προσαρμογής με τα κοινότυπα στερεότυπα ομορφιάς της περουβιανής κουλτούρας, που αναδεικνύουν τη λευκή φυλή. Οι εικονογραφήσεις της έχουν ως θέματα την θηλυκότητα, την αγάπη για τον εαυτό και το εγκώμιο προς την διαφορετικότητα.
Η Ayleen ασχολείται με την εικονογράφηση από μικρή ηλικία, αλλά η επαγγελματική της σταδιοδρομία ξεκίνησε, αφότου ένας φίλος της μαγνητίστηκε από ένα από τα πορτρέτα, τα οποία ζωγράφιζε τις ώρες που βαριόταν στη δουλειά. Ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης [2] για να αναδεικνύει και να πουλά τα έργα της.
Diana Sierra: Πώς ξεκίνησες να ζωγραφίζεις;
Ayleen Díaz: Empecé dibujando cabello rizado porque yo me alisaba el cabello con productos y plancha todos los días durante ocho años. Recuperar mi cabello me ha costado un montón de tiempo, de dedicación, de amor. Aparte, desde que empecé a dejarme mi cabello natural empecé todo este proceso de reconocimiento personal y de amor propio. Creo que eso es lo que trato de reflejar. A muchas mujeres afrodescendientes nos cuesta abrazarnos con todas nuestras virtudes y defectos. Este camino es largo y tedioso y a veces la gente no ayuda, te crítica y te pone las cosas difíciles. Pero creo que al final lo puedes conseguir y llegas a un equilibrio en el que te puedes aceptar y amar tal como eres. A mi me pasó eso con mi cabello, siento que desde que empecé a aceptar mi cabello rizado y esponjoso cambió todo.
Ayleen Díaz: Ξεκίνησα να ζωγραφίζω σγουρά μαλλιά, γιατί συνήθιζα να ισιώνω τα δικά μου με προϊόντα και σίδερα μαλλιών κάθε μέρα για οκτώ χρόνια. Πήρε αρκετό χρόνο, επιμονή και αγάπη για να αποκτήσω πάλι το φυσικό σχήμα στα μαλλιά μου. Κάπως έτσι ξεκίνησα αυτή την προσωπική πορεία αναγνώρισης και αγάπης για τον εαυτό μου. Πάνω σε αυτό προσπαθώ να δουλεύω. Για πολλές γυναίκες αφρο-περουβιανής καταγωγής, είναι πολύ δύσκολο να αποδεχθούμε όλες τις αρετές και τις ατέλειές μας. Η περιπέτεια αυτή είναι μεγάλη και κουραστική και ο κόσμος δεν είναι πάντα με το μέρος σου, απεναντίας σε κριτικάρει και κάνει τα πράγματα δύσκολα για σένα. Αλλά πιστεύω ότι στο τέλος θα καταφέρεις να βρεις την ισορροπία ανάμεσα σε αυτά που μπορείς να αγαπήσεις στον εαυτό σου και να καταφέρεις να σε αποδεχθείς για αυτό που είσαι. Αυτό συνέβη σε μένα. Νιώθω ότι, όταν άρχισα να αποδέχομαι τις μπούκλες μου και το σγουρό μαλλί μου, όλα άλλαξαν.
[1]Εικονογράφηση της Ayleen Díaz. Χρησιμοποιείται με άδεια της καλλιτέχνιδος
DS: Θεωρείς ότι η εκπροσώπιση του αφρο-περουβιανού πληθυσμού είναι ανεπαρκής;
AD: En Perú no existe mucha representación. De hecho, la mayoría de personas que aparecen en la publicidad o en la televisión siempre siguen un mismo patrón con la tez clara y el cabello liso. Es cierto que desde hace unos años esto está cambiando, pero acá era complicado hasta conseguir productos para el cabello. Si querías un champú específico tenías que traerlo de fuera. Ahora ya hay muchas marcas y muchas personas que te enseñan a cuidarte tu cabello con productos naturales. También muchas activistas afroperuanas que están luchando contra el racismo y contra los prejuicios, que te enseñan a aceptarte tal como eres.
AM: Στο Περού, δεν υπάρχει αρκετή εκπροσώπιση. Συγκεκριμένα, όσα πρόσωπα εμφανίζονται σε διαφημίσεις ή στην τηλεόραση, τηρούν πάντα τα ίδια πρότυπα ανοιχτόχρωμης επιδερμίδας και ίσιων μαλλιών. Είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει. Ωστόσο, για κάποιο διάστημα, ήταν δύσκολο ακόμα και να βρεις προϊόντα για τα μαλλιά. Φερειπείν, αν χρειαζόσουν ένα συγκεκριμένο σαμπουάν, έπρεπε να το παραγγείλεις από το εξωτερικό. Υπάρχουν πλέον περισσότερες επωνυμίες διαθέσιμες στο κοινό και υπάρχουν άτομα που σου μαθαίνουν πως να φροντίζεις τα μαλλιά σου με φυσικά προϊόντα. Υπάρχουν επίσης πολλές Αφρο-Περουβιανές ακτιβίστριες, που μάχονται κατά του ρατσισμού και της προκατάληψης, άτομα που σου μαθάνουν να αγαπάς και να αποδέχεσαι τον εαυτό σου.
[1]Εικονογράφηση της Ayleen Díaz. Χρησιμοποιείται με άδεια της καλλιτέχνιδος
DS: Στις εικονογραφήσεις σου βλέπουμε επίσης σώματα γυναικών με ραγάδες και σώματα που δεν είναι αδύνατα…
AD: Sí, lo de las estrías empezó porque vi una foto de una chica en una pose echada y con sus estrías. Me dije “guau se ve increíble”. Yo escondía mis estrías, pero ahora es como que me gustan, me dan un encanto diferente. Mientras más las enseñemos la gente las va a aceptar más. Es algo normal que te sale en el cuerpo por muchas razones y no te lo puedes quitar. Hay que abrazarlo y aceptarlo y decir “esto es lo que tengo”.
AM: Α ναι, οι ραγάδες ξεκίνησαν, επειδή είδα μια φωτογραφία ενός κοριτσιού ξαπλωμένου ανάσκελα και φαίνονταν όλες οι ραγάδες. Σκέφτηκα “Ουάου, είναι απίστευτη”. Παλιά έκρυβα τις ραγάδες μου, αλλά πλέον μου αρέσουν, μου προσδίδουν μια διαφορετική γοητεία. Όσο περισσότερο τις δείχνουμε, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα δέχονται τα σώματά τους. Είναι κάτι φυσιολογικό που συμβαίνει στο σώμα, το οποίο δεν αλλάζει. Πρέπει να το αποδεχθούμε και να πούμε “αυτό είναι το σώμα μου”.
DS: Στα story σου στο Instagram, μιλάς συχνά για την αυτοαποδοχή…
Sí. Un día mostré en mi historia una foto de mis estrías así, en primer plano, y comencé a hablarles a las chicas que me siguen para que ellas también compartieran las cosas que les cuesta aceptar o que ya aceptaron y de las que se sienten orgullosas.
Además, fue justo en internet que encontré la frase “nos esforzamos en encajar cuando podemos sobresalir”, que me pareció perfecta para saber de lo que estaba hablando. La publiqué y un montón de gente la compartió. Me pareció muy lindo que se identifiquen con esto. Yo también he pasado por momentos en los que no me gustaba mi cuerpo. Me gusta que se den cuenta de que no están solas, de que todo el mundo pasa por problemas como estos. Todos hemos pasado por ese momento en el que queremos cambiarnos algo.
Tú con tu cuerpo y con todas tus curvas, con todas tus líneas, con todas tus formas, colores, eres igual de linda. No hay por qué estandarizar la belleza. En realidad hay millones de tipos de belleza y depende de cómo tú lo veas. Puedes marcar tu propia belleza. Cuando dibujo distintos tipos de cuerpo y distintas formas de cabello busco que la gente aprenda que todo es bonito.
AM: Ναι. Μια μέρα σε ένα story μου, ανέβασα ένα κοντινό με τις ραγάδες μου και ρώτησα όσα άτομα με ακολουθούν αν έχουν να μοιραστούν στοιχεία για τον εαυτό τους, τα οποία βρήκαν δύσκολο να αποδεχθούν ή που τα έχουν ήδη αποδεχθεί και αισθάνονται περήφανα για αυτό. Βασικά, στο Διαδίκτυο βρήκα τη φράση “δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε όταν ξεχωρίζουμε”, η οποία ήταν η ιδανική έκφραση για αυτό που εννοούσα. Την δημοσίευσα και ο κόσμος άρχισε να τη μοιράζεται. Το βρήκα φανταστικό, ότι είχε τέτοια απήχηση. Είχα στιγμές, τις οποίες δεν μου άρεσε το σώμα μου. Γι'αυτό θέλω να ξέρετε ότι δεν είστε μόνες, όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει προβλήματα και κάποια στιγμή θέλει να αλλάξει κάτι από τον εαυτό του.
Είσαι το ίδιο όμορφη με όλες σου τις καμπύλες, σχήματα και χρώματα. Δεν χρειάζεται να κατηγοριοποιούμε την ομορφιά. Στην πραγματικότητα, η ομορφιά εμφανίζεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και έχει να κάνει με το πώς βλέπεις τα πράγματα. Εσύ ορίζεις τη δική σου ομορφιά. Γι’ αυτό ζωγραφίζοντας διαφορετικούς τύπους σωμάτων και διάφορα σχήματα μαλλιών, θέλω να μάθω στους ανθρώπους ότι η ομορφιά βρίσκεται παντού.
Η ζωή και η ζωγραφική. Λατρεύω να ζωγραφίζω, ωστόσο λόγω της δουλειάς μου ως αρχιτέκνων και λόγω της ευκολίας που προσφέρει το iPad δεν το κάνω συχνά. Το θετικό είναι ότι, χθες, άρχισα να ζωγραφίζω πάλι. Ξαναβρήκα την έμπνευσή μου και τώρα έχω περισσότερους καμβάδες να χρωματίσω. Σχετικά με τη χθεσινή μου εμπειρία, είναι η δεύτερη φορά που ζωγραφίζω ζωντανά, κάτι που δεν ήταν πολύ εύκολο, αλλά είναι πάντα επιβραβευτικό. Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε την επίδειξη που οργανώθηκε από τους @artdictos και @amaru.cc.
DS: Πιστεύεις ότι το έργο των Αφρο-Περουβιανών ακτιβιστριών έχει αποκτήσει μεγαλύτερη προβολή στη χώρα;
AD: Cambiar la sociedad y el pensamiento de tanta gente no es tan fácil. Cuesta un montón de tiempo y puede ser que a corto plazo no lo veamos, pero el cambio se va a dar progresivamente. Me encanta el trabajo de Natalia Barrera, de Una chica afroperuana [4], por ejemplo. Yo la sigo desde que comenzó hace mucho tiempo. El contenido que comparte es muy bueno y muy educativo.
AD: Για να αλλάξει μια ολόκληρη κοινωνία και η νοοτροπία τόσων πολλών ανθρώπων είναι κάτι δύσκολο που απαιτεί χρόνο. Μπορεί να μην το δούμε βραχυπρόθεσμα, αλλά η αλλαγή θα επέλθει σε βάθος χρόνου. Για παράδειγμα, το έργο της youtuber Natalia Barrera [4] και του καναλιού της “Ένα αφρο-περουβιανό κορίτσι”, του οποίου είμαι λάτρης. Την παρακολουθώ καιρό τώρα, από όταν ξεκίνησε. Το περιεχόμενο που μοιράζεται είναι πολύ καλό και εκπαδευτικό.
DS: Υπάρχουν εικονογράφοι που θαυμάζεις;
AD: Sí, yo sigo a Carla Llanos [5] que tiene un estilo muy lindo se parece al mío. También a Alja Horvat [6]. Sus ilustraciones me parecen lindas, dibuja mujeres igual que yo, con cuerpos reales. Me encanta su estilo.
AM: Ναι. Ακολουθώ την Carla Llanos [5], έχει πολύ ωραίο στυλ που θυμίζει το δικό μου. Επίσης, την Alja Horvat. [6] Ζωγραφίζει γυναίκες όπως εγώ, με βάση τα αληθινά σώματα. Οι εικονογραφήσεις της είναι πανέμορφες και λατρεύω το στυλ της.
DS: Επίσης, ζωγραφίζεις τοιχογραφίες. Μίλησέ μου για αυτό.
AD: Pertenezco al Colectivo Papaya [7], somos cinco mujeres artistas, ilustradoras muralistas todas, con un estilo diferente pero con un mismo concepto: todas queremos realzar la belleza de las mujeres y, sobre todo, que se estas mujeres se sientan identificadas, valoradas y que se acepten bellas tal como son. Nos hemos hecho muy buenas amigas dentro del colectivo, lo pasamos bien y nos encanta juntarnos para pintar y poder llevar nuestro mensaje. También hacemos trabajos de obra social junto con una ONG que lleva artistas que quieran pintar las paredes en colegios de bajos recursos.
AM: Ανήκω στην “Colectivo Papaya [7]” (Συλλογικότητα Παπάγια). Είμαστε πέντε καλλιτέχνιδες. Όλες μας δημιουργούμε τοιχογραφίες με διαφορετικά στυλ, αλλά με βάση την ίδια ιδέα: όλες θέλουμε να αναδείξουμε τη γυναικεία ομορφιά, αλλά πάνω από όλα θέλουμε οι γυναίκες να ταυτιστούν με αυτές τις εικόνες, να αισθάνονται άξιες εκτίμησης και να μπορούν να αποδεχθούν την ομορφιά τους, όπως είναι. Σε αυτή την ομάδα των πέντε ατόμων, έχουμε γίνει καλές φίλες, περνάμε καλά και θέλουμε να ζωγραφίζουμε μαζί και να διαδίδουμε το μήνυμα μας. Κάνουμε επίσης και φιλανθρωπικές δράσεις με μια ΜΚΟ που συνεργάζεται με καλλιτέχνες, που δημιουργούν τοιχογραφίες σε σχολεία υποανάπτυκτων περιοχών.
Χθές, στην πρώτη μας τοιχογραφία ως συλλογικότητα. Την ολοκληρώσαμε σήμερα και μπορείτε να τη βρείτε στην οδό Caminos del Inca 3200 (στην πρωτεύουσα της χώρας, Λίμα). Εάν επισκεφτείτε την τοιχογραφία, στείλτε μας τις φωτογραφίες σας. Ευχαριστώ κάθε στιγμή της ζωής, που με οδήγησε στο να γνωρίσω αυτές τις καταπληκτικές γυναίκες.