- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Οι εκλογές του 2022 στη Βραζιλία από την πλευρά της Ανγκόλας και τη Μοζαμβίκης

· Σύνταξη Global Voices Lusofonia Μετάφραση  Liam Anderson, Evangelia Batra

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Ανγκόλα, Βραζιλία, Μοζαμβίκη, Διακυβέρνηση, Διεθνείς Σχέσεις, Εκλογές, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Ο αγώνας της Βραζιλίας για δημοκρατία

Εικόνα μέσω: Giovana Fleck/Global Voices

Ο δεύτερος γύρος της ψηφοφορίας στη Βραζιλία την Κυριακή 30 Οκτωβρίου παρακολουθήθηκε στενά στις πορτογαλόφωνες αφρικανικές χώρες, όπως η Αγκόλα και η Μοζαμβίκη.

Σε μια πολωμένη εκλογική αναμέτρηση, ο εν ενεργεία ακροδεξιός πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρου (PL, Φιλελεύθερο Κόμμα), έχασε από τον κεντροαριστερό πρώην πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (PT, Κόμμα των Εργαζομένων).

Η προέλευση των σχέσεων μεταξύ της Βραζιλίας και των δύο αφρικανικών χωρών χρονολογείται από την εποχή της πορτογαλικής αποικιοκρατίας, όταν η διακίνηση σκλάβων μεταξύ της αφρικανικής και της αμερικανικής ηπείρου χαρακτήριζε τις σχέσεις τους. Οι τρεις χώρες ανήκουν [1] στην Κοινότητα των Πορτογαλόφωνων Χωρών (CPLP [2]).

Στα σχεδόν τέσσερα χρόνια της θητείας του, ο Μπολσονάρου είχε ελάχιστες ή σχεδόν καθόλου σχέσεις με την Ανγκόλα και τη Μοζαμβίκη. Υπήρχαν πολύ λίγες εκδηλώσεις που έφεραν κοντά τους ανώτερους ηγέτες, οπότε υπάρχουν ελπίδες ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με την αποχώρηση του Μπολσονάρου από την εξουσία. 

Πέρυσι, ο αντιπρόεδρος της Βραζιλίας, Χάμιλτον Μουράο [3], στρατηγός έφεδρος, πραγματοποίησε επίσημο ταξίδι στην Ανγκόλα. Ενώ βρισκόταν εκεί, προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που περιβάλλουν την Παγκόσμια Εκκλησία του Βασιλείου του Θεού, μια τεράστια βραζιλιάνικη ευαγγελική εκκλησία, κατόπιν αιτήματος του Μπολσονάρου. Φέτος, ο Μουράο εξελέγη γερουσιαστής του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, “του πολιτικού βραχίονα της εκκλησίας”, όπως παρατήρησε το περιοδικό Piauí [4].

Η εφημερίδα [5] O Estado de S. Paulo ανέφερε τότε ότι οι κατηγορίες κατά της εκκλησίας στην αφρικανική χώρα αφορούσαν “ξέπλυμα χρήματος, φοροδιαφυγή και ρατσισμό”.

Μόνο κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Λούλα ντα Σίλβα (2003-2010), ο τότε πρόεδρος πραγματοποίησε τέσσερα ταξίδια στην αφρικανική ήπειρο, επισκεπτόμενος 15 χώρες. Εγκαινιάστηκαν δέκα νέες πρεσβείες και σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Μοζαμβίκης, διαγράφηκαν χρέη. Η σχέση αυτή μεταξύ των δύο χωρών εδραιώθηκε [6] με την επίσκεψη του Λούλα το 2010.

Διαφθορά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού

Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ της Βραζιλίας και ορισμένων αφρικανικών χωρών δεν αποτελούνται μόνο από συνεργασία και πολυάριθμες υποθέσεις διαφθοράς έχουν διαμορφώσει την ιστορία αυτή τα τελευταία χρόνια.

Το 2016, η βραζιλιάνικη εφημερίδα Folha de São Paulo αποκάλυψε [7] ότι η Εθνική Τράπεζα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης (BNDES) ανέστειλε τις εκταμιεύσεις για 25 χρηματοδοτικές πράξεις σε εταιρείες που εργάζονταν στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων έργων στην Ανγκόλα και τη Μοζαμβίκη.

Τα έργα αυτά είχαν συνολικό ποσό χρηματοδότησης [8] 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, εκ των οποίων τα 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια δεν έχουν ακόμη αποδεσμευτεί. Η μαζική αναστολή αφορά έργα σε εννέα χώρες, που εκτελέστηκαν από εργολάβους, οι οποίοι ερευνήθηκαν κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης [9] Lava Jato και προκλήθηκε από αστική αγωγή, που ασκήθηκε από το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Βραζιλίας κατά των εταιρειών για διοικητικό παράπτωμα τον Ιούνιο του 2015.

Επίσης, το 2016, η Odebrecht, μια βραζιλιάνικη κατασκευαστική εταιρεία, παραδέχτηκε [10] σε συμφωνία επιείκειας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών ότι κατέβαλε δωροδοκίες ύψους 900.000 δολαρίων ΗΠΑ σε κυβερνητικούς αξιωματούχους της Μοζαμβίκης μεταξύ 2011-2014. Το μόνο κατασκευαστικό έργο που πραγματοποιήθηκε [11] από τη βραζιλιάνικη εταιρεία στη Μοζαμβίκη κατά την περίοδο αυτή ήταν το αεροδρόμιο της Νακάλα, το οποίο άφησε στο κράτος της Μοζαμβίκης δημόσιο χρέος ύψους 216,5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το χρέος εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι σήμερα και το αεροδρόμιο [12] – εγκαταλελειμμένο και χωρίς τις εγκαταστάσεις που ήλπιζαν να έχει – θεωρείται ως ένα ψεύτικο δώρο. Παρά το γεγονός ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της Μοζαμβίκης, το Νακάλα δεν παρουσιάζει σχεδόν καμία δραστηριότητα, με μόνο το 4% της αναμενόμενης χρήσης, παρά το υψηλό κόστος.

Ομοίως, η βραζιλιάνικη αεροπορική εταιρεία Embraer, σε μία άλλη συμφωνία [13] επιείκειας, αποκάλυψε ότι είχε καταβάλει 800.000 δολάρια σε δωροδοκίες στον Jose Viegas, πρώην πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της αεροπορικής εταιρείας της Μοζαμβίκης (LAM), και στον Mateus Zimba, πρώην διευθυντή της πετρελαϊκής εταιρείας Sasol στη Μοζαμβίκη και νυν περιφερειακό στέλεχος της General Electric Oil & Gas, για να εξασφαλίσει την αγορά δύο αεροσκαφών από τη βραζιλιάνικη εταιρεία το 2008.

Η δίκη διεξήχθη στη Μοζαμβίκη και η απόφαση ήταν ότι ο Paulo Zucula, πρώην υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, και ο Mateus Zimba, πρώην διευθυντής της Sasol και σύμβουλος της Embraer, καταδικάστηκαν σε 10 χρόνια φυλάκιση. Ο José Viegas αθωώθηκε. 

Θρησκεία

Η Παγκόσμια Εκκλησία του Βασιλείου του Θεού ιδρύθηκε στη Βραζιλία στα τέλη της δεκαετίας του '70, έφτασε στην Ανγκόλα στις αρχές της δεκαετίας του '90 και είναι ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά εκκλησιαστικά σύνολα της χώρας. Στην εκκλησία ανήκει η Record TV, ένα βραζιλιάνικο δίκτυο μέσων ενημέρωσης με παραρτήματα σε 150 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αγκόλας.

Το 2013, η εκκλησία ανέστειλε τις δραστηριότητές της στην Αγκόλα από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο, αφού 10 άνθρωποι πέθαναν από ασφυξία και σύνθλιψη κατά τη διάρκεια θρησκευτικής λειτουργίας στο στάδιο Cidadela, όπου η μέγιστη χωρητικότητα είχε ξεπεραστεί σημαντικά. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η εκκλησία έχει πληγεί από εσωτερικές συγκρούσεις.

Το 2019, η ερευνήτρια Teresa Cruz e Silva έδειξε ότι το γεγονός ότι η εκκλησία έφτασε στη Μοζαμβίκη το 1992, κατά τη διάρκεια μιας κρίσης που ακολούθησε τον εμφύλιο πόλεμο, συνέβαλε στο να αποκτήσει μεγάλο αριθμό οπαδών. Στην εκκλησία ανήκει επίσης το τηλεοπτικό δίκτυο Miramar, ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας.

Τι λένε οι Ανγκολέζοι και οι Μοζαμβικανοί

Τα σχόλια των Μοζαμβικανών στο διαδίκτυο δείχνουν ότι πολλοί παρακολούθησαν τον πρώτο γύρο των εκλογών της Βραζιλίας στις 2 Οκτωβρίου και αρκετοί από αυτούς έδειξαν τη συμπάθειά τους για τον υποψήφιο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. Ο Λούλα προηγούνταν στον πρώτο γύρο, με 48,4% των έγκυρων ψήφων, έναντι 43,2% για τον Μπολσονάρου.

Ο Bayano Valy και ο Rafael Machalela, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές από τη Μοζαμβίκη, σχολίασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Λίγο ακόμα, Βραζιλία. Το πλεονέκτημα των φασιστών πρέπει να μειωθεί. Λίγο ακόμα, γιατί θέλω να πάω στην Pasargada, όπου είμαι φίλος του βασιλιά.

Δυστυχώς, φαίνεται ότι θα υπάρξει και δεύτερος γύρος.
Δεν ξέρω αν με μόνο το 30% των ψήφων να απομένει για καταμέτρηση, ο Λούλα θα καταφέρει να ξεπεράσει το μαγικό 50%+1.
Έλα, Λούλα.

Αυτό είναι… Ο Μπολσονάρου έχει πράγματι μείνει πίσω. Ελπίζω ο δεύτερος γύρος να μην είναι αφρικανικού τύπου.
Αν πάει έτσι… Καλώς ήρθες πίσω Λούλα.

Ωστόσο, ήταν αξιοσημείωτο ότι ο Μπολσονάρου ήρθε πρώτος μεταξύ των Βραζιλιάνων που ψήφισαν στη Μοζαμβίκη, όπως ανέφεραν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο γύρο:

309 pessoas foram às urnas em Moçambique. O actual presidente do Brasil, Jair Bolsonaro (PL), recebeu um total de 150 votos, seguido pelo candidato Luiz Inácio Lula da Silva (PT) com 117 votos. Em terceiro lugar, Simone Tebet (MDB) recebeu 10 votos, um a mais que Ciro Gomes (PDT) com 9. Felipe D'Avila (NOVO) recebeu 4 e a candidata Vera Lúcia (PSTU) apenas 1 voto. Brancos e nulos somam 18 votos.

As urnas em Moçambique fecharam às 17h, horário local (12h do horário de Brasília) Em Moçambique estão inscritos 673 eleitores, dos quais 309 compareceram no Centro Cultural Brasil-Moçambique, na baixa da cidade de Maputo, capital de Moçambique.

309 άτομα προσήλθαν στις κάλπες στη Μοζαμβίκη. Ο σημερινός πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρου (Φιλελεύθερο Κόμμα), έλαβε συνολικά 150 ψήφους, ακολουθούμενος από τον υποψήφιο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (PT) με 117 ψήφους. Στην τρίτη θέση, η Σιμόνε Τεμπέτ (Κόμμα Δημοκρατικού Κινήματος) έλαβε 10 ψήφους, μία παραπάνω από τον Σίρο Γκόμεζ (Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα) με 9. Ο Φελίπε Ντ’ Αβίλα (Νέο Κόμμα) έλαβε 4 και η υποψήφια Βέρα Λούτσια (Ενωμένο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα) μόλις 1 ψήφο. Τα λευκά και άκυρα ψηφοδέλτια ανήλθαν σε 18.

Οι κάλπες στη Μοζαμβίκη έκλεισαν στις 5 μ.μ. τοπική ώρα (12 μ.μ. ώρα Μπραζίλια) Στη χώρα είχαν εγγραφεί 673 ψηφοφόροι, εκ των οποίων 309 προσήλθαν στο Πολιτιστικό Κέντρο Βραζιλίας-Μοζαμβίκης στο κέντρο της πρωτεύουσας Μαπούτο.

Οι Βραζιλιάνοι που ζουν στη Μοζαμβίκη ψήφισαν τον Μπολσονάρου. Περίεργο, μήπως βρίσκονται σε λάθος χώρα;

Κανείς δεν γνωρίζει τους λόγους αυτής της νίκης στη Μοζαμβίκη. Στη Λουάντα της Ανγκόλας, η κατάσταση ήταν διαφορετική. Στην πρωτεύουσα της Ανγκόλας, ο Λούλα βγήκε με 124 ψήφους, ακολουθούμενος από τον Ζαΐρ Μπολσονάρου με 93 ψήφους. Στον δεύτερο γύρο, ο Λούλα νίκησε ξανά [21] στην Ανγκόλα:

O candidato Luiz Inácio Lula da Silva (PT) foi o mais votado entre os brasileiros que foram às urnas em Angola. Ele teve 124 votos entre 230, ou 53,9%, contra 99 dados a Jair Bolsonaro (PL), ou 43%.

Ο υποψήφιος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (PT) ήταν η μεγαλύτερος ψήφος μεταξύ των Βραζιλιάνων, που προσήλθαν στις κάλπες στην Ανγκόλα. Είχε 124 ψήφους επί 230, ή 53,9%, έναντι 99 που έδωσε ο Ζαΐρ Μπολσονάρο (PL), ή 43%.

Η νίκη του Λούλα γιορτάστηκε στο υψηλότερο επίπεδο και στις δύο χώρες με μηνύματα των αντίστοιχων προέδρων, Ζοάο Λουρένσο (Ανγκόλα [22]) και Φιλίπε Νιούσι (Μοζαμβίκη [23]):

Caro irmão Lula!
Quero, através desta plataforma, felicitá-lo pela vitória alcançada na segunda volta das eleições presidenciais no Brasil.
Foi uma vitória conquistada pela perseverança, humildade, fé na justiça e, sobretudo, foi uma vitória da coragem do povo brasileiro de enfrentar o futuro consigo, rumo a um país mais forte e justo.
Moçambique sempre partilhou com o Brasil os momentos mais marcantes da sua história, e vice-versa, como irmãos que partilham um caminho cujo destino os guia para o bem-estar e justiça.

Αγαπητέ αδελφέ Λούλα!
Με το μήνυμα αυτό θέλω να σε συγχαρώ για τη νίκη σου στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βραζιλία.
Ήταν μια νίκη που κερδήθηκε μέσα από την επιμονή, την ταπεινότητα, την πίστη στη δικαιοσύνη και, πάνω απ’ όλα, ήταν μια νίκη του θάρρους του βραζιλιάνικου λαού να αντιμετωπίσει το μέλλον μαζί σου, προς μια ισχυρότερη και δικαιότερη χώρα.
Η Μοζαμβίκη μοιραζόταν πάντα με τη Βραζιλία τις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας της, και το αντίστροφο, ως αδέλφια που μοιράζονται ένα μονοπάτι του οποίου το πεπρωμένο τους οδηγεί προς την ευημερία και τη δικαιοσύνη.