Ο Λούλα επιστρέφει σε μια διχασμένη χώρα σε ιστορική επιστροφή ως πρόεδρος της Βραζιλίας

Ο Λούλα ανεβαίνει τη ράμπα του Ανακτόρου Πλανάλτο, συνοδευόμενος από μια ομάδα που εκπροσωπεί τη διαφορετικότητα του βραζιλιάνικου λαού | Φωτογραφία: Ricardo Stuckert /Χρησιμοποιήθηκε με άδεια

Την 1η Ιανουαρίου 2023, ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ανέβηκε τη λευκή ράμπα του Ανακτόρου Πλανάλτο, του επίσημου προεδρικού γραφείου στην Μπραζίλια, για τρίτη φορά στη ζωή του, πλαισιωμένος από μια ομάδα, που εκπροσωπούσε την ποικιλομορφία του βραζιλιάνικου λαού: από τον 90χρονο Cacique Raoni, ιστορικό ηγέτη των ιθαγενών Καγιαπό, έως τον 10χρονο Francisco, έναν νεαρό μαύρο αθλητή από την περιφέρεια του Σάο Πάολο.

Ελλείψει του πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρου, ο οποίος έφυγε από τη χώρα, η προεδρική κορδέλα πέρασε χέρι-χέρι μεταξύ της ομάδας και τελικά δόθηκε στον Λούλα από μια μαύρη, την 33χρονη Aline Sousa, τρίτης γενιάς μέλος οικογένειας ρακοσυλλεκτών.

Σε μια φωτογραφία ιστορικής σημασίας, ήταν επίσης παρόντες ο ακτιβιστής με αναπηρία και κατά των διακρίσεων για ΑμεΑ Ivan Baron, ο μεταλλουργός Weslley Viesba Rodrigues Rocha, ο μάγειρας Jucimara Fausto dos Santos, ο εκπαιδευτικός Murilo de Quadros Jesus και ο τεχνίτης Flávio Pereira. Συμπεριλήφθηκε επίσης η Resistencia, το αδέσποτο σκυλί που έσωσε η σύζυγος του Lula, Janja, όταν εμφανίστηκε στις αγρυπνίες μπροστά από το κτίριο, όπου ήταν φυλακισμένος ο Λούλα.

Αυτή η τρίτη φορά για τον Λούλα σηματοδότησε μια ιστορική επιστροφή για τον 77χρονο. Μετά από 580 ημέρες στη φυλακή μετά την καταδίκη του για κατηγορίες διαφθοράς, ήρθε η ακύρωση της ποινής του, η εξασφάλιση οριακής νίκης επί ενός ακροδεξιού προέδρου σε βαθιά πολωμένες εκλογές, όλα μόλις 12 χρόνια μετά την αποχώρησή του από την προεδρία.

Η εκστρατεία του Λούλα συγκέντρωσε κόμματα από διαφορετικά πολιτικά φάσματα, τα οποία τώρα πρέπει να ενταχθούν στη νέα κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη να αντιμετωπίσει τόσο προκλήσεις όσο και κριτική.

Στις δύο ομιλίες που έδωσε κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του, στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 100 εκπρόσωποι από ξένες χώρες, ο Λούλα τόνισε τη σημασία της δημοκρατίας και της καταπολέμησης της πείνας και της αποψίλωσης των δασών και υποσχέθηκε να θέσει άτομα ενώπιον των ευθυνών τους ακολουθώντας τις νόμιμες νομικές διαδικασίες και το δικαίωμα της υπεράσπισης.

Καταδίκη και επιστροφή

Σε διάστημα έξι ετών, ο Λούλα μετατράπηκε από έναν ντροπιασμένο πολιτικό, που έβλεπε τη σύμμαχό του, Ντίλμα Ρούσεφ, να υποφέρει από πολιτική δίωξη, που έχασε τη σύζυγό του για περισσότερα από 40 χρόνια και αντιμετώπισε φυλάκιση, να κερδίζει τρίτη προεδρική θητεία.

Γεννημένος σε μια φτωχή περιοχή στη βορειοανατολική πολιτεία του Περναμπούκο, ο Λούλα μετανάστευσε στο Σάο Πάολο με την οικογένειά του μαζί με χιλιάδες άλλους Βραζιλιάνους γνωστούς ως “ρετιράντες” (“συνταξιούχους”) τη δεκαετία του '50. Ως νέος μεταλλουργός στα τέλη της δεκαετίας του '60, εντάχθηκε στο σωματείο και ξεκίνησε την πολιτική του ζωή συμμετέχοντας σε απεργίες και κινήματα, ενώ η χώρα ήταν ακόμη υπό στρατιωτική δικτατορία (1964–1985).

Το 1980, με τη Βραζιλία να ανοίγει πολιτικά, συνελήφθη από τη δικτατορία, μετά από μαζικές απεργίες στη βιομηχανική περιοχή ABC του Σάο Πάολο. Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, το 1989, στις πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1964, ο Λούλα πέρασε στον δεύτερο γύρο εναντίον του Φερνάντο Κολόρ ντε Μέγιο, ο οποίος τελικά κέρδισε εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι η κόρη του Λούλα είχε γεννηθεί εκτός γάμου για να τον δυσφημίσουν. Ο ντε Μέγιο παραιτήθηκε, όταν αντιμετώπισε πολιτική δίωξη τρία χρόνια αργότερα.

Το 1994 και το 1998, ο Λούλα έχασε άλλες δύο εκλογές από τον επί δύο θητείες πρόεδρο Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο, έναν κοινωνιολόγο που βοήθησε να εφαρμοστεί το οικονομικό πρόγραμμα της Βραζιλίας και οι επανεκλογές, που προηγουμένως απαγορεύονταν για διαδοχικές εκτελεστικές θητείες.

Το 2002, υποψήφιος για τέταρτη φορά, ο Λούλα προσπάθησε να αλλάξει την εικόνα του από έναν ριζοσπαστικό αριστερό ηγέτη συνδικάτου σε έναν πιο συμβιβαστικό πολιτικό. Κέρδισε την πρώτη του θητεία, παρά την εκστρατεία “φόβου” του αντιπάλου του, Χοσέ Σέρα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, επανεξελέγη με 58 εκατομμύρια ψήφους και, το 2010, βοήθησε να εκλεγεί η πρώην υπουργός του, Ντίλμα Ρούσεφ, ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας.

Το 2014, με την Ρούσεφ να διεκδικεί επανεκλογή, ξεκίνησε η επιχείρηση “Πλυντήριο Αυτοκινήτων” για τη διερεύνηση για μίζες, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και διαφθορά, όπου φέρεται να εμπλέκονταν βασικά πολιτικά κόμματα, οι γίγαντες του ιδιωτικού τομέα και η κρατική εταιρεία πετρελαίου Petrobras.

Ο Λούλα έγινε στόχος ερευνών το 2016 και καταδικάστηκε για πρώτη φορά τον επόμενο χρόνο. Οι κύριες κατηγορίες εναντίον του βασίστηκαν σε ακίνητα, που οι εισαγγελείς θεωρούσαν ότι ήταν προϊόν δωροδοκίας.

Μέχρι τον Μάιο του 2018, συνελήφθη με την αιτιολογία ότι άτομα, που καταδικάστηκαν, μετά από δύο αποφάσεις μπορούσαν να φυλακιστούν ακόμη και κατά την έφεση. Μια απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου άλλαξε την ερμηνεία της “σύλληψης σε δεύτερο βαθμό. Ωστόσο, ο Λούλα αφέθηκε ελεύθερος τον Νοέμβριο του 2019.

Το επόμενο έτος, το Ανώτατο Δικαστήριο ψήφισε την ακύρωση των ποινών, που καταδίκασαν τον πρώην πρόεδρο λέγοντας ότι οι υποθέσεις δεν έπρεπε να είχαν κριθεί στην πολιτεία Παρανά και θεωρώντας τον δικαστή Sergio Moro προκατειλημμένο. Οι συνομιλίες μέσω τηλεγραφήματος μεταξύ του Μόρο και της εισαγγελίας, που διέρρευσαν από χάκερ, δημοσιεύτηκαν διαδοχικά από το The Intercept Brasil και συνεργαζόμενα μέσα.

Ο Μόρο έγινε υπουργός Δικαιοσύνης του Ζαΐρ Μπολσονάρου και εξελέγη γερουσιαστής το 2022. Ο Deltan Dallagnol, ο εισαγγελέας της Επιχείρησης Πλυντήριο Αυτοκινήτων, εξελέγη αναπληρωτής ομοσπονδιακός. Η ακύρωση επέτρεψε στον Λούλα να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος στις εκλογές της Βραζιλίας το 2022, σύμφωνα με τον νόμο περί λευκού μητρώου.

Ωστόσο, παρόλο που θεωρείται ο πιο δημοφιλής πρόεδρος στην ιστορία της Βραζιλίας, συγκεντρώνοντας ποσοστό αποδοχής 87% μέχρι το τέλος της δεύτερης θητείας του, σημαντική μερίδα Βραζιλιάνων τον θεωρεί λαϊκιστή και διεφθαρμένο.

Το Εργατικό Κόμμα

Εκ των ιδρυτών του Εργατικού Κόμματος, ο Λούλα δεν άλλαξε ποτέ την πολιτική του πίστη. Αντίθετα, ο Μπολσονάρου πέρασε από εννέα κόμματα κατά τη διάρκεια τριών και πλέον δεκαετιών της πολιτικής του σταδιοδρομίας.

Το PT, όπως είναι γνωστό το Εργατικό Κόμμα, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο και το κύριο αριστερό κόμμα στη Βραζιλία, που περιλαμβάνει ανθρώπους, που αντιτάχθηκαν στη στρατιωτική δικτατορία, Καθολικούς με προσανατολισμό στη Θεολογία της Απελευθέρωσης, εργάτες σε συνδικάτα, διανοούμενους και καλλιτέχνες. Υπό τις κυβερνήσεις Λούλα και Ρούσεφ, ωστόσο, μολύνθηκε με σκάνδαλα διαφθοράς, παρόλο που οι υποθέσεις αφορούσαν και άλλα κόμματα από διαφορετικό πολιτικό φάσμα.

Μέχρι το τέλος του 2021, μια δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Datafolha έδειξε ότι το Εργατικό Κόμμα ήταν το αγαπημένο του 28% των Βραζιλιάνων, η καλύτερη επίδοσή του από το 2013.

Το 2006, τη χρονιά που εξελέγη για δεύτερη θητεία, ο Λούλα ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνησή του δεν ήταν αριστερή, παρόλο που θεωρούσε ότι ήταν αριστερός. Το 2022, πριν εκλεγεί για τρίτη φορά, αυτοπροσδιορίστηκε ως “εξευγενισμένος σοσιαλιστής, που πιστεύει στην ιδιωτική ιδιοκτησία, την ελευθερία οργάνωσης και το δικαίωμα στην απεργία”.

Προκλήσεις μπροστά

Η νέα κυβέρνηση του Λούλα πρέπει τώρα να βρει μια θέση για τα κόμματα, που τον στήριξαν σε όλη την εκστρατεία του, καθώς και άλλα που βοήθησαν στην ψήφιση ενός νομοσχεδίου για την επέκταση των δημοσίων δαπανών κατά τη μετάβαση μεταξύ των κυβερνήσεων, μια πραγματικότητα γεμάτη προκλήσεις και διαμάχες.

Η εφημερίδα Folha de S. Paulo ανέφερε για φερόμενους δεσμούς μεταξύ της νέας υπουργού Τουρισμού, Daniela Carneiro, και πολιτοφυλακών (παραστρατιωτικές ομάδες που σχηματίζονται από αστυνομικούς), που δρουν στην πολιτεία του Ρίο ντε Τζανέιρο.

Ενώ ορισμένοι μπολσοναρίστας (υποστηρικτές του Μπολσονάρο) διαδήλωσαν μπροστά σε στρατιωτικές μονάδες, πιστεύοντας ότι η τελετή ορκωμοσίας ήταν απάτη, οι απόψεις του υπουργού Δικαιοσύνης Flávio Dino για τον τρόπο διάλυσης του κινήματος λέγεται ότι συγκρούονται με εκείνες του υπουργού Άμυνας José Múcio, ο οποίος αποκάλεσε τις διαμαρτυρίες “δημοκρατικές.

Στις 8 Ιανουαρίου, μια εβδομάδα μετά τα εγκαίνια, μπολσοναρίστας εισέβαλαν και κατέστρεψαν δημόσια κτίρια στην Μπραζίλια, όπως το Ανώτατο Δικαστήριο, το Εθνικό Κογκρέσο και το Ανάκτορο Πλανάλτο, την προεδρική έδρα.

Ο Λούλα δημοσίευσε κοινή δήλωση με τους προέδρους της Γερουσίας, της Βουλής και του Ανωτάτου Δικαστηρίου χαρακτηρίζοντας τις πράξεις “τρομοκρατία, βανδαλισμό, έγκλημα και πραξικόπημα” και λέγοντας ότι είναι ενωμένοι για να λάβουν μέτρα.

Κοινή δήλωση των προέδρων των Δυνάμεων της Δημοκρατίας, που υπογράφηκε σήμερα το πρωί, σε ένδειξη αποκήρυξης των πραξικοπημάτων χθες στην Μπραζίλια

Ο Celso Rocha de Barros, κοινωνιολόγος και συγγραφέας του “PT, uma história” (“Ιστορία του Εργατικού Κόμματος”), ο οποίος τόνισε τον Οκτώβριο ότι το PT θα έπρεπε τώρα να μοιράζεται την εξουσία περισσότερο από ό,τι στις προηγούμενες κυβερνήσεις, έγραψε μετά την ορκωμοσία:

Ainda não sabemos se, no governo, Lula saberá equilibrar, como fez nos discursos da posse, as políticas que a frente ampla pede e o que Lula prometeu a seus apoiadores mais fiéis. O combate à miséria, principal tema dos discursos da posse, pode ser um programa unificador para uma “frente ampla contra a desigualdade”.

Δεν ξέρουμε ακόμη αν, στην κυβέρνηση, ο Λούλα θα ξέρει πώς να ισορροπήσει, όπως έκανε στην ομιλία του κατά την ορκομωσία, τις πολιτικές που ζητούσε το ενισχυμένο μέτωπο και όσα ο ίδιος ο Λούλα έχει υποσχεθεί στους πιο πιστούς από τους οπαδούς του. Η καταπολέμηση της φτώχειας, το κύριο θέμα των ομιλιών, μπορεί να είναι ένα ενωτικό πρόγραμμα σε ένα “ενισχυμένο μέτωπο κατά της ανισότητας”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.