Για αυτές τις Ιρανές δίδυμες καλλιτέχνιδες, συνεργασία σημαίνει “να δουλεύεις με τον άλλον σου εαυτό”

Οι καλλιτέχνιδες Bahareh and Farzaneh Safarani. Φωτογραφία του Justin Aversano, ευγενική παραχώρηση των αδερφών Safarani.

H τέχνη μιμείται την ζωή ή η ζωή την τέχνη; Η Μετενσάρκωση, η πρώτη ανεξάρτητη έκθεση των ιρακινής καταγωγής καλλιτεχνιδών Bahareh and Farzaneh Safarani, συνδυάζει τη ζωγραφική, το βίντεο και την παραστατική τέχνη. Το έργο αποτελεί επίσης μέρος του προσωπικού ταξιδιού των διδύμων αδερφών, που οδηγεί στην εξερεύνηση και την ανακάλυψη νέων πραγμάτων στη ζωή τους.

“Η όλη ιδέα της έκθεσης”, μου είπε η Farzaneh Safarani σε πρόσφατη συνέντευξη, “έχει να κάνει με την αποτύπωση ημερησίων στιγμών στη ζωή μιας γυναίκας, από τη στιγμή που ξυπνάει. Και το “ξυπνάω” χρησιμοποιείται τόσο με κυριολεκτική όσο και με μεταφορική έννοια”.

Γεννημένες στην Τεχεράνη το 1990, οι δύο αδερφές ξεκίνησαν την ζωγραφική στην ηλικία των 13 ετών. Πλέον ζουν και εργάζονται στην Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Αφού σπούδασαν ζωγραφική στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, μετακόμισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για να σπουδάσουν στο Βορειοανατολικό στη Βοστώνη, όπου και το εξαιρετικώς συνεργατικό τους έργο ευδοκίμησε. Έχουν εκθέσει τα έργα τους σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Ιράν, με τα τελευταία να έχουν εκτιμηθεί τόσο από μουσεία όσο και από ιδιώτες συλλέκτες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αδερφές Safarani, Τίτλος: Μετά τις 12 μ.μ. Ελαιογραφία και προβολή βίντεο.

Την επιμέλεια για την παρούσα έκθεση, η οποία περιλαμβάνει 14 πίνακες των διδύμων που επικαλύπτομαι από προβολές βίντεο, έχει αναλάβει η Roya Khadjavi, μια ανεξάρτητη πολιτιστική παραγωγός, η οποία επικεντρώνεται ως επί το πλείστον στο έργο νέων Ιρανών καλλιτεχνών, που εργάζονται τόσο στο Ιράν όσο και εκτός των συνόρων του. Εξηγώντας το ενδιαφέρον της για τις αδερφές Safarani, η Khadjavi δήλωσε ότι, εκτός από την υποστήριξη του έργου, επιδιώκει επίσης να συμβάλλει στην διάδοση ενός πολιτιστικού διαλόγου. “Οι εξακολουθητικές και διαρκώς αυξανόμενες τεταμένες σχέσεις μεταξύ της χώρας που γεννήθηκα, του Ιράν, και της θετής μου πατρίδας, των ΗΠΑ, όπου διαμένω το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου, απαιτούν όλο και περισσότερη ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα των πολιτιστικών διαλόγων. Η “Μετενσάρκωση” εξερευνά τον εαυτό [και αντανακλά] την μορφή της γυναίκας: την ομορφιά, τη δύναμη και την αυτοπεποίθησή της”.

Αλλά, ίσως είναι καλύτερα, να μιλήσουν οι ίδιες οι αδερφές.

Omid Memarian (OM): Εσείς οι δύο ζωγραφίζετε μαζί από τότε που ήσασταν παιδιά. Περιγράψτε μας τις διεργασίες που ακολουθείτε, όταν επιδιώκετε από κοινού να υλοποιήσετε μια ιδέα. Πώς καθίσταται δυνατή αυτή η συνεργασία;

Farzaneh Safarani (FS): Σπουδάσαμε ζωγραφική στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, όπου εκπαιδευτήκαμε ακολουθώντας παγιωμένες πρακτικές. Δραστηριοποιηθήκαμε επίσης στο θέατρο, στις τέχνες του θεάματος και στη μουσική. Ως καλλιτέχνιδες, θέλουμε πάντα να εξερευνούμε και να ανακαλύπτουμε νέα πράγματα. Αυτά θέλουμε να τα επικοινωνούμε στον κόσμο μέσα από την τέχνη μας. Έτσι αποφασίσαμε να ταξιδέψουμε και να έρθουμε στις ΗΠΑ το 2014. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μας στο Βορειοανατολικό Πανεπιστήμιο στη Βοστώνη, μάθαμε να συνδυάζουμε τις δεξιότητες που είχαμε αποκτήσει στο Ιράν με νέες έννοιες, ενσωματώνοντας στα έργα μας βίντεο, παραστατική τέχνη και εγκαταστάσεις.

Εμπνεόμαστε από τις πιο απλές έως και τις πιο σύνθετες εμπειρίες της ζωής μας και οι ιδέες για τα έργα μας πηγάζουν από αυτές τις εμπειρίες. Ζούμε στενά μαζί για τόσα πολλά χρόνια και μοιραζόμαστε τόσες πολλές εμπειρίες, που έχουμε καταλήξει σε πολλές όμοιες ιδέες για τους πίνακές μας. Συνηθίζαμε να δουλεύουμε χωριστά και, βασικά, ποτέ δεν ήταν συνειδητή απόφαση το να δουλέψουμε μαζί: η συνεργασία μας προέκυψε οργανικά, όταν συνειδητοποιήσαμε ότι συνεργάζεται το πνεύμα μας και ότι συμπληρώνουμε η μια τις σκέψεις και τις ιδέες της άλλης. Και πράγματι δούλεψε: η πρώτη μας σειρά συνεργατικών έργων ζωγραφικής ήταν πολύ επιτυχημένη. Σταδιακά, η δουλειά μας ενωνόταν όλο και περισσότερο και τώρα είναι σαν ένα άτομο να δουλεύει με τον άλλο του εαυτό. Όταν η μία βρίσκεται πίσω από τον φακό και η άλλη ερμηνεύει ή ποζάρει, δεν χρειάζεται να ανταλλάξουμε ούτε μια λέξη, και οι δύο ξέρουμε ακριβώς τι θέλουμε και τι νιώθουμε.

Safarani Sisters, Title: Reveal. Oil color on canvas and video projection. 2017

Αδερφές Safarani, Τίτλος: Αποκάλυψη. Ελαιογραφία και προβολή βίντεο. 2017

OM: Ποιες είναι οι βασικές ομοιότητες και διαφορές των καλλιτεχνικών σχολών στο Ιράν με τη σχολή, όπου σπουδάσατε στη Βοστώνη;

ΦΣ: Το να αποφοιτά κανείς από Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης σημαίνει ότι ξέρει να ζωγραφίζει και έχει αναπτύξει όλες τις απαραίτητες δεξιότητες για να μεταφέρει μια τρισδιάστατη εικόνα σε δισδιάστατη. Μάθαμε όλες τις παραδοσιακές αισθητικές τεχνικές και θεωρίες. Διδαχθήκαμε να μην ασκούμε κριτική στην τέχνη κάποιου χωρίς να έχουμε εμείς οι ίδιες καλή κατάρτιση και εμπειρία στον τομέα. Μάθαμε να δουλεύουμε με νέα μέσα, αλλά μόνο αφού αποδείξαμε ότι κατακτήσαμε όλες τις βασικές γνώσεις στον τομέα μας. Η συνεργατικότητα και η ομαδικότητα δεν ενθαρρύνονταν.

Αντιθέτως, εδώ στις ΗΠΑ, οι σπουδαστές στο πανεπιστήμιο θεωρείται ότι πρέπει να συνεργάζονται. Ως άτομο που σπουδάζει Τέχνη στις ΗΠΑ, δεν απαιτείται να είσαι καλός σχεδιαστής ή ζωγράφος για να επιτύχεις. Αν θέλεις να μάθεις τέτοιες τεχνικές, μπορείς να πας να τις μάθεις μόνος σου, κάπου αλλού. Δεν ήταν υποχρεωτικό να παρακολουθήσουμε συγκεκριμένα μαθήματα και είχαμε την δυνατότητα να επιλέξουμε με τι θέλαμε να ασχοληθούμε. Εδώ, μαθαίνεις πώς να πιέζεις τον εαυτό σου, ώστε να γίνεις όσο πιο γενναίος μπορείς, να αναδεικνύεις όλες τις κρυμμένες ικανότητές σου και να τις αξιοποιήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Bahareh Safarani (BS): Οποιαδήποτε δεξιότητα έχουμε αναπτύξει την αποκτήσαμε στο Ιράν, αλλά και ως αυτοδίδακτες. Εδώ, μάθαμε ότι η τέχνη έχει να κάνει με την προσέγγιση και την επικοινωνία και, ως καλλιτέχνης, δεν έχει πραγματικά σημασία τι κάνεις: σημασία έχει πώς παρουσιάζεις το θέμα και την ιδέα σου. Οι γκαλερί, οι συλλέκτες, οι έμποροι τέχνης και η κοινωνία παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην σταδιοδρομία και την επιτυχία ενός καλλιτέχνη – είναι κρίσιμο να έχει την υποστήριξή τους για να ακμάσει – και έχουν μια εξαιρετικά λεπτή δουλειά, μιας και διαμορφώνουν τις κοινωνικές προτιμήσεις και, αν δεν το κάνουν σωστά, τότε μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη αλλοίωση.

OM: Γιατί αποφασίσατε να δοκιμάσετε κι άλλα μέσα πέρα από τη ζωγραφική;

BS: Τα διαφορετικά μέσα επικοινωνούν τις ιδέες των καλλιτεχνών με πολύ διαφορετικούς τρόπους και προσφέρουν στους καλλιτέχνες διαφορετικά βοηθήματα για να επικοινωνήσουν το μήνυμά τους. Για παράδειγμα, η μουσική είναι η πιο αφηρημένη τέχνη, ενώ η λογοτεχνία είναι πιο αφηγηματική. Γνωρίζουμε ότι, αν έχουμε μια ιδέα που θέλουμε να απεικονιστεί σε έναν πίνακα ζωγραφικής, οι θεατές μπορεί να μην εκλάβουν από αυτόν το νόημα που θέλαμε – αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα της ζωγραφικής. Για αυτό άλλωστε, νοιαζόμαστε για την αισθητική ενός πίνακα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Η προβολή βίντεο μπορεί να προσδώσει το χαρακτηριστικό του χρόνου σε μια αμετάβλητη εικόνα, καθώς και να φανερώσει μια μυστικιστική και σουρεαλιστική πτυχή των πινάκων μας. Ανοίγεται ένας καινούργιος κόσμος στο κοινό, όπου ενθαρρύνεται η φαντασία. Μερικές φορές, ενσωματώνουμε και την παραστατική τέχνη, επειδή έχουμε επίγνωση του αντίκτυπου που φέρει αυτή η μορφή. Οι παραστάσεις συνήθως περιλαμβάνουν μουσική και συμπίπτουν χρονικά και τοπικά. Με άλλα λόγια, αφού τελειώσουν, εξαφανίζονται, καθώς ήταν αυτό που θέλαμε για τη συγκεκριμένη ιδέα.

OM: Μιλήστε μας για την “Μετενσάρκωση” και τους πίνακες ζωγραφικής που επικαλύπτονται από προβολές βίντεο. Πώς αυτά τα έργα αντικατοπτρίζουν τα καλλιτεχνικά σας μονοπάτια και τις προσωπικές σας ταυτότητες;

FS: Ένας από τους σημαντικότερους πίνακες της έκθεσης έχει τον τίτλο “Ξυπνητή” και οι υπόλοιποι πίνακες έπονται χρονολογικά: από το ξύπνημα στις 5:00 π.μ. μέχρι το λυκόφως, με κάθε πίνακα να απεικονίζει διαφορετικές στιγμές της ημέρας της. Για παράδειγμα, στον πίνακα “Η όψη της στις 5:00 π.μ.”, υπάρχουν δύο στοιχεία στον πίνακα που αναπαριστούν τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα, τις δύο συμπεριφορές που πρέπει να έχει, προκειμένου να επιβιώσει. Στον επόμενο πίνακα, “5:30 π.μ. στο Υπόγειο”, καθαρίζει το αίμα. Το αίμα συμβολίζει τις εχθρικές αναμνήσεις και σκέψεις. Κάθε πίνακας απεικονίζει μια στιγμή της καθημερινότητας, καθώς και τις αποφάσεις και τις αλλαγές που γίνονται στη διαδικασία της καθημερινής αυτοανανέωσης και ενδυνάμωσης.

BS: Κάποιος ενδέχεται να βρει διαφορές μεταξύ αυτής της σειράς και των άλλων έργων μας. Για παράδειγμα, η χρωματική παλέτα έχει αλλάξει: χρησιμοποιούνται πιο ανοιχτά χρώματα, όπως γαλαζoπράσινα γκρι. Οι συνθέσεις είναι επίσης απλούστερες: χρησιμοποιούνται κενοί χώροι για να εξελιχθεί το θέμα. Δεν υπάρχουν μορφές σε όλους τους πίνακες: εμφανίζονται μόνο σε μερικούς, ή μόνο στα βίντεο. Συνοπτικά, οι αλλαγές στην τέχνη μας προέρχονται από όλες τις αλλαγές που μας περιβάλλουν. Θέλουμε να καθαρίζουμε το μυαλό μας από την απαισιοδοξία. Θέλουμε να θρέφουμε τις ελπίδες μας με φως. Θέλουμε να παρατηρούμε την ομορφιά και να προσπαθούμε να την αποτυπώσουμε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να ενωθούν, τουλάχιστον σε απλά γεγονότα.

OM: Ως δύο καλλιτέχνιδες πρωτίστως ζωγράφοι, τι έχουν προσδώσει το βίντεο και η παραστατική τέχνη στο έργο σας;

FS: Η εναλλαγή μεταξύ βίντεο και ακίνητης εικόνας είναι πολύ ενδιαφέρουσα για εμάς. Το βίντεο προσθέτει το χαρακτηριστικό του χρόνου στην ακίνητη εικόνα, αλλά, όταν κάποιος βλέπει το βίντεο επανειλημμένα, καταλήγει να θεωρείται μια ακίνητη εικόνα. Τα βίντεο που φτιάχνουμε για τους πίνακες χαρακτηρίζονται από λεπτότητα: δίνουν ζωή στον πίνακα, όπως μια ανάσα ή ένας χτύπος καρδιάς. Η ομορφιά τους έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπερτερούν των πινάκων: δεν είναι αφηγηματικά και είναι πολύ αφηρημένα, σκοπεύοντας στην απεικόνιση μιας φανταστικής δύναμης διαφορετικών συμβάντων, που βασίζονται στις αντιλήψεις και τις εμπειρίες του θεατή.

OM: Τι δείχνει η έκθεσή σας για την εξέλιξή σας ως καλλιτέχνιδες;

BS: Η “Μετενσάρκωση” υποδηλώνει μια νέα ζωή. Αν καταφέρουμε να αφυπνίσουμε το κοινό και μπορέσει να συνειδητοποιήσει τον κόσμο γύρω του βλέποντας την ομορφιά αυτού, είναι μια τεράστια επιτυχία.

OM: Πώς έχουν αλλάξει τα έργα σας από τότε που φύγατε από το Ιράν; Πώς συνδέονται οι πηγές έμπνευσης που είχατε στο Ιράν, με αυτές στη νέα σας πατρίδα;

FS: Τα έργα μας αφορούν τις ζωές μας. Από εκεί αντλούμε την έμπνευσή μας, εννοιολογικά και φορμαλιστικά. Όλοι οι εσωτερικοί χώροι που έχουμε ζωγραφίσει είναι πραγματικοί τόποι που έχουμε ζήσει. Έτσι, για παράδειγμα, πολλοί από τους πίνακες που κάναμε στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στοιχεία της αρχιτεκτονικής της Νέας Αγγλίας. Η χρήση του πράσινου και του μπλε στην πρόσφατη δουλειά μας πηγάζει από την όμορφη φύση γύρω από το σπίτι όπου ζούμε, οπότε υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα, που εμφανίζονται στους πίνακές μας και προέρχονται από το περιβάλλον όπου ζούμε. Εννοιολογικά, η πηγή της έμπνευσής μας είναι ο ίδιος ο εαυτός μας, οπότε, παρόλο που αλλάζουμε και μεγαλώνουμε, δεν αποκλίνουμε ποτέ από αυτή την πηγή έμπνευσης, όπου κι αν βρισκόμαστε.

Η έκθεση “Μετενσάρκωση” εγκαινιάστηκε στις 18 Οκτωβρίου 2018 στην γκαλερί Elga Wimmer στη Νέα Υόρκη και διήρκεσε έως τις 31 Οκτωβρίου.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.