- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Οι Γεωργιανοί βγαίνουν στους δρόμους, καθώς το κοινοβούλιο εξετάζει το νέο νομοσχέδιο για τους “ξένους φορείς”

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Κεντρική Ασία και Καύκασος, Γεωργία, Ρωσία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Ελευθερία του Λόγου, Λογοκρισία, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Νομικά, Πολιτική, GV Advocacy

Στιγμιότυπο από ρεπορτάζ [1] του Kanal 13, που καλύπτει τις διαδηλώσεις της 6ης Μαρτίου έξω από το κτίριο του κοινοβουλίου στην Τιφλίδα.

Χιλιάδες Γεωργιανοί βγήκαν στους δρόμους στις 6, 7 και 8 Μαρτίου για να διαμαρτυρηθούν για αυτό που η κοινωνία των πολιτών χαρακτηρίζει [2] ως νόμο της ίδιας της Γεωργίας για τους “ξένους φορείς” [3]. Το κοινοβούλιο συνέχισε τη συζήτηση για τις δύο εκδόσεις του νομοσχεδίου παρά την εντεινόμενη κριτική στις 6 Μαρτίου. Μετά από τρεις ημέρες μαζικών διαδηλώσεων, η κυβέρνηση του Γεωργιανού Ονείρου ανακοίνωσε ότι θα ακυρώσει το νομοσχέδιο, σε μια σημαντική νίκη για τους εργαζόμενους της κοινωνίας των πολιτών και τους διαδηλωτές και διαδηλώτριες.

ΕΚΤΑΚΤΟ: Το Γεωργιανό Όνειρο και η Λαϊκή Εξουσία ανακοίνωσαν ότι ακυρώνουν “άνευ όρων” το νομοσχέδιο για την ξένη επιρροή μετά από δύο νύχτες διαδηλώσεων στην Τιφλίδα.

Μέρες συζητήσεων και διαμαρτυριών

Καθώς κόσμος συγκεντρώθηκε [5] έξω από το κτίριο το πρωί της 6ης Μαρτίου, μέσα στο κοινοβούλιο τουλάχιστον τρεις βουλευτές της αντιπολίτευσης απομακρύνθηκαν βίαια από τη συνεδρίαση της επιτροπής, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Civil.ge. Αναφέρθηκαν επίσης καυγάδες [6]μεταξύ βουλευτών από τοπικά και διεθνή ΜΜΕ.

Άλλοι βουλευτές της αντιπολίτευσης εθεάθησαν [7] να κρεμούν σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ και της Γεωργίας από το παράθυρο του κτιρίου του κοινοβουλίου συμβολίζοντας τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του κόμματος της αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες [8], οι διαδηλωτές και διαδηλώτριες, που συγκεντρώθηκαν έξω από το κοινοβούλιο, πέταξαν αυγά στο κτίριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεσμεύτηκαν [9] να συνεχίσουν τις διαδηλώσεις, έως ότου το κοινοβούλιο σταματήσει να συζητά για το νομοσχέδιο. Συμμετείχαν περίπου 60 πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης [10] και εκατοντάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών [11].

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο “για τη διαφάνεια της ξένης επιρροής” ήταν παρόμοιο με το νόμο του 2012 για τους “ξένους φορείς” [12] της Ρωσίας, ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί για να συντρίψει τη διαφωνία και την αντιπολίτευση στη Ρωσία από τότε που τέθηκε σε ισχύ. Προτάθηκε από μια ομάδα μελών του κοινοβουλίου, επίσημα από το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο, που παραιτήθηκαν από τις τάξεις του κόμματος πέρυσι και δημιούργησαν το δικό τους πολιτικό κόμμα με την ονομασία Λαϊκή Εξουσία [13] τον Αύγουστο του 2022 [14]. Εάν εγκρινόταν, το νομοσχέδιο επρόκειτο να “αναγκάσει χρηματοδοτούμενους από το εξωτερικό μη-κυβερνητικούς οργανισμούς να εγγραφούν ως φορείς ξένων επιρροών”, ανέφερε [15] το Eurasianet.

Υπήρχαν δύο εκδοχές του νομοσχεδίου. Και οι δύο προτάθηκαν και υποβλήθηκαν από τη Λαϊκή Εξουσία με την υποστήριξη του κυβερνώντος κόμματος Γεωργιανό Όνειρο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ, το δεύτερο προσχέδιο “Σχετικά με την εγγραφή αλλοδαπών φορέων” ήταν “πιο αυστηρό” και επέκτεινε τις απαιτήσεις εγγραφής “από οργανισμούς σε άτομα και αυξάνει τις ποινές για μη εκπλήρωση των απαιτήσεών τους από πρόστιμα σε πέντε χρόνια φυλάκιση”, αναφέρει [16] το Civil.ge. Το πρώτο προσχέδιο απαιτούσε από όλες τις μη-κυβερνητικές οργανώσεις και τα ΜΜΕ στη Γεωργία, που λαμβάνουν περισσότερο από 20% ξένης χρηματοδότησης, να εγγραφούν ως “ξένοι φορείς” και να αναφέρουν το ετήσιο εισόδημά τους.

Στις 7 Μαρτίου, το κοινοβούλιο ενέκρινε [17] και τις δύο εκδοχές.

Η κυβέρνηση επρόκειτο [17] τότε να στείλει το νομοσχέδιο στην Επιτροπή της Βενετίας, ένα συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο εκδίδει συστάσεις για το εάν η υποβληθείσα “νομοθεσία είναι συμβατή με τους δημοκρατικούς κανόνες και τα ανθρώπινα δικαιώματα”. Ήδη υπήρχαν ενδείξεις ότι η κυβέρνηση δεν θα λάμβανε υπόψη τις συστάσεις. Στις 7 Μαρτίου, ο πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος του Γεωργιανού Ονείρου Μαμούκα Μντιναράτζε [18] είπε ότι το κόμμα θα ακολουθήσει τις συστάσεις της επιτροπής, “αν υπάρχει τουλάχιστον κάτι λογικό γραμμένο εκεί”. Ο Μντιναράτζε είπε επίσης ότι είναι πιθανό το κοινοβούλιο να εγκρίνει το πρώτο σχέδιο του νομοσχεδίου.

Εν τω μεταξύ, το κυβερνών κόμμα καταδίωξε τους επικριτές [19] του νομοσχεδίου αποκαλώντας τους “υβριστές της εκκλησίας” και “κατασκόπους”. Σύμφωνα [19] με το OC Media, μια σειρά από σελίδες εμφανίστηκαν στο Facebook με παρόμοια γλώσσα, που στοχεύουν τους επικριτές του νομοσχεδίου. Αφίσες που κολλήθηκαν σε όλη την πόλη είχαν το ίδιο μήνυμα:

Αφίσες “Κατασκόποι που δυσφημούν την Εκκλησία” εμφανίζονται στους δρόμους της Τιφλίδας δείχνοντας ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών, καθώς το κοινοβούλιο ετοιμάζεται να συζητήσει τον νόμο για τους “ξένους φορείς”.

Οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου απέρριψαν αυτές τις επικρίσεις [25] υποστηρίζοντας ότι το νομοσχέδιο θα [26] “βελτίωνε τη διαφάνεια”. Ωστόσο, οι επικριτές είπαν ότι δεν ήταν απαραίτητο [27], δεδομένου ότι οι πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία των οργανισμών ήταν ούτως ή άλλως διαθέσιμες στο κοινό και ότι υπήρχε πλήρης πρόσβαση στα οικονομικά αρχεία αυτών των οργανισμών.

Δηλώσεις για να ακυρωθεί το νομοσχέδιο

Η Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων δημοσίευσε μια δήλωση την 1η Μαρτίου λέγοντας [27]: “Το κοινοβούλιο της Γεωργίας θα πρέπει να απορρίψει κάθε νομοθεσία, που θα χαρακτηρίζει τα ΜΜΕ ως ξένους φορείς και η κυβέρνησή της θα πρέπει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να επιδείξει αφοσίωση για την ποικιλία των μέσων ενημέρωσης”.

Άλλοι επιδίωξαν να κάνουν παρόμοιες δηλώσεις. Από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέχρι τον εξέχοντα ποδοσφαιρικό σύλλογο της Γεωργίας και τους οινοποιούς της χώρας:

Η ηγεσία της Γεωργίας θέτει σε σοβαρό κίνδυνο το ευρωπαϊκό μέλλον που απαιτεί ο λαός της.

Η επιλογή είναι απλή.

Το κοινοβούλιο πρέπει να αποσύρει το ρωσικού-τύπου σχέδιο νόμου για τους ξένους φορείς και, αντ’ αυτού, να σημειώσει σοβαρή πρόοδο προς την υποψηφιότητα στην Ε.Ε. Η Γεωργία είναι Ευρώπη.

Η ποδοσφαιρική ομάδα Ντιναμό Τιφλίδας δημοσίευσε μέσω της σελίδας της στο Facebook:

Σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση, η Ντιναμό Τιφλίδας, ο πιο εξέχων ποδοσφαιρικός σύλλογος της Γεωργίας, τάχθηκε κατά του νομοσχεδίου για τους “ξένους φορείς” και εξέφρασε την υποστήριξή της στις φιλοδοξίες της Γεωργίας για την Ε.Ε.

Οι γεωργιανοί οινοποιοί συμμετείχαν επίσης [32], σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Batumelebi.ge.

Σε κοινή δήλωση που εξέδωσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Διεθνής Αμνηστία, οι φύλακες κάλεσαν το κοινοβούλιο να αποσύρει τον νόμο. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ χαρακτήρισε [33] την απόφαση του κοινοβουλίου να εγκρίνει το σχέδιο νόμου σε πρώτη ανάγνωση ως “πολύ κακή εξέλιξη για τη Γεωργία και τον λαό της”. Πρόσθεσε:

The law in its current form risks having a chilling effect on civil society and media organisations, with negative consequences for the many Georgians benefiting from their work. This law is incompatible with EU values and standards. It goes against Georgia’s stated objective of joining the European Union, as supported by a large majority of Georgian citizens. Its final adoption may have serious repercussions on our relations.

Ο νόμος στην τρέχουσα μορφή του κινδυνεύει να έχει συνταρακτικές συνέπειες στην κοινωνία των πολιτών και στις οργανώσεις των μέσων ενημέρωσης, με αρνητικές συνέπειες για τους πολλούς Γεωργιανούς, που επωφελούνται από το έργο τους. Αυτός ο νόμος είναι ασυμβίβαστος με τις αξίες και τα πρότυπα της Ε.Ε. Αντιβαίνει στον δεδηλωμένο στόχο της Γεωργίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως υποστηρίζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία των Γεωργιανών πολιτών. Η τελική υιοθέτησή του μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις σχέσεις μας.

Στην τακτική ενημέρωση Τύπου του, ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, δήλωσε [34] στις 7 Μαρτίου πως “αυτό το σχέδιο νόμου θα χτυπήσει ορισμένα από τα ίδια τα δικαιώματα, που είναι κεντρικά για τις φιλοδοξίες του λαού της Γεωργίας για μια παγιωμένη δημοκρατία, για την ευρωατλαντική ολοκλήρωση και για ένα καλύτερο μέλλον”. Ο Πράις ανέφερε επίσης τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων κατά της κυβέρνησης της Γεωργίας: “Έχουμε μια σειρά από εργαλεία στις αρμοδιότητές μας, που θα μας επιτρέψουν να λογοδοτήσουμε οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε χώρα σε όλο τον κόσμο είναι υπεύθυνος για την καταστολή αυτού που διαφορετικά θα ήταν οικουμενικό ανθρώπινο δικαίωμα”.

Η οργή του κοινού κλιμακώθηκε στις 7 Μαρτίου, καθώς οι νομοθέτες ψήφισαν με 76-13 κατά την πρώτη ανάγνωση [35] του νομοσχεδίου . Πλάνα από την αστυνομία που χρησιμοποιεί κανόνια νερού και ρεπορτάζ [17] για δακρυγόνα κοινοποιήθηκαν ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η αστυνομία χρησιμοποιεί κανόνια νερού εναντίον ειρηνικού διαδηλωτή που κυματίζει τη σημαία της Ε.Ε έξω από το Κοινοβούλιο της Γεωργίας διαμαρτυρόμενος για την υιοθέτηση του ρωσικού-τύπου νόμου κατά των ΜΚΟ.

My face is literally burning. Some amazing girls gave me some water drops, it helped a bit. pic.twitter.com/XeTMJnI6CZ [38]— Mariam Nikuradze (@mari_nikuradze) March 7, 2023 [39]

Το πρόσωπό μου καίγεται κυριολεκτικά. Ευτυχώς, κάποια κορίτσια μου έδωσαν λίγες σταγόνες, βοήθησε λίγο.

Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν στις 8 Μαρτίου.

Χιλιάδες διαδηλωτές ενάντια στο νομοσχέδιο για τους ξένους φορείς της Γεωργίας συνεχίζουν να περιφέρονται στους δρόμους της Τιφλίδας, αποκλείοντας μεγάλους δρόμους στο κέντρο της πόλης. Αυτό παρά τη μαζική χρήση δακρυγόνων και κανονιών νερού από την αστυνομία.

Και μέσα στο χάος, υπήρξαν και τέτοιες στιγμές, που απαθανατίστηκαν από την κάμερα και κοινοποιήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Η @GovernmentGeo [43] χρησιμοποιεί μια πολύ άσχημη σειρήνα στις #TbilisiProtests [44] και έτσι αντιδρούν οι νέοι

στη χώρα γεμάτη ρέιβερς, δεν μπορείς να τους τρομάξεις με θόρυβο! Με τίποτα! #Georgia [45] #NoToRussianLaw [21] pic.twitter.com/VCj3njSfu1 [46]

Η πρόεδρος Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, η οποία βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες για επίσημη επίσκεψη, δήλωσε ότι θα ασκήσει βέτο στο νομοσχέδιο [48] και υποστήριξε τα αιτήματα των διαδηλωτών.

Πάνω από 100 άτομα συνελήφθησαν [49] κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση παρέμεινε σε διχασμό ακόμη και μετά την ανακοίνωση της απόφασής της να αποσύρει το νομοσχέδιο. Σε ανακοίνωσή [50] του, το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο ανέφερε: “Η μηχανή των ψεμάτων κατάφερε να παρουσιάσει τον νόμο υπό λάθος φως και παρέσυρε μέρος του πληθυσμού. Και οι ριζοσπαστικές δυνάμεις κατάφεραν να παρασύρουν το μέρος της νεολαίας σε παράνομες ενέργειες”. Χαρακτήρισαν [51] επίσης την επιβολή του νόμου, η οποία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και κανόνια νερού κατά των διαδηλωτών, ως “ηρωική”.

Οι Γεωργιανοί διαφωνούν. Υπάρχουν σχέδια να συνεχιστούν [52] οι διαδηλώσεις, έως ότου η κυβέρνηση εγγυηθεί ότι θα επιστρέψει σε τροχιά προς τη φιλοδυτική της πορεία. Υπάρχει επίσης έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Τον Ιούλιο του 2021, το κυβερνών κόμμα ανακοίνωσε την απόφασή του να αποσυρθεί [53] από τον Απρίλιο του 2021, συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ και της Ε.Ε, και την υπογραφή μεταξύ του κυβερνώντος Κόμματος Γεωργιανού Ονείρου και των περισσότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης υποσχόμενο αρκετές δικαστικές και εκλογικές μεταρρυθμίσεις, μια υπόσχεση του κόμματος του Γεωργιανού Ονείρου για την διεξαγωγή νέων βουλευτικών εκλογών τον Οκτώβριο του 2021. Έκτοτε, το κυβερνών κόμμα έχει καταφύγει [54] σε διχαστική ρητορική ενάντια στις φιλοδημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές φιλοδοξίες, ενώ οι εντάσεις με τους δυτικούς συμμάχους συνέχισαν να αυξάνονται [54].

Εν τω μεταξύ, η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Γεωργία δήλωσε [55] ότι “χαιρετίζει” την κίνηση αυτή και “ενθαρρύνει όλους τους πολιτικούς ηγέτες στη Γεωργία να επαναλάβουν τις φιλοευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις, με περιεκτικό και εποικοδομητικό τρόπο και σύμφωνα με τις 12 προτεραιότητες για την επίτευξη του στάτους υποψήφιας χώρας”.

Αυτές οι προϋποθέσεις περιλαμβάνουν τη μείωση της πολιτικής πόλωσης, τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, τη διασφάλιση λειτουργικών κρατικών θεσμών, την ενίσχυση των μέτρων κατά της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της αποολιγαρχίας, και άλλα.

Η κυβερνώσα κυβέρνηση ανακοίνωσε το σχέδιό της να υποβάλει αίτηση για ένταξη στην ΕΕ τον Μάρτιο του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μία ημέρα αφότου η Ουκρανία υπέβαλε την επίσημη αίτησή της. Εκείνη την εποχή, η κίνηση είχε περιγραφεί ως ανατροπή για το κυβερνών Κόμμα του Γεωργιανού Ονείρου, το οποίο μέχρι πρόσφατα επέμενε ότι δεν θα επιταχύνει το αρχικό του χρονοδιάγραμμα υποβολής αίτησης για ένταξη το 2024.

Αυτές οι προϋποθέσεις [56] περιλαμβάνουν τη μείωση της πολιτικής πόλωσης, τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, τη διασφάλιση λειτουργικών κρατικών θεσμών, την ενίσχυση των μέτρων κατά της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της αποολιγαρχίας, και άλλα.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε [57] το σχέδιό της να υποβάλει αίτηση για να γίνει μέλος στην Ε.Ε τον Μάρτιο του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μία ημέρα αφότου η Ουκρανία υπέβαλε [58] την επίσημη αίτησή της. Τότε, η κίνηση είχε περιγραφεί ως ανατροπή για το κυβερνών Κόμμα του Γεωργιανού Ονείρου [59], το οποίο μέχρι πρόσφατα επέμενε [60] ότι δεν θα επιταχύνει το αρχικό του χρονοδιάγραμμα υποβολής αίτησης για ένταξη το 2024.