Εικονογράφηση: Global Voices. Παρουσιάζονται δύο πτηνά γκουακαμάγια

Σε μια συνέντευξη στο Global Voices, η Guacamaya, η ομάδα που χάκαρε τους υπολογιστές πολλών κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής, εξηγεί τα κίνητρά τους και τον αντίκτυπο, που αναμένουν μετά τις τεράστιες διαρροές τους.

Η ομάδα των χακτιβιστ(ρι)ών λέει ότι ο ρόλος τους δεν είναι να υπερασπίζονται τη φύση, αλλά μάλλον είναι η φύση. Σύμφωνα με αυτούς, η εξέγερσή τους προέρχεται από χρόνια καταστολής εναντίον των ζωντανών όντων που κατοικούν στην Άμπια Γιάλα (στην αμερικανική ήπειρο). Αυτό οδήγησε στην είσοδο στον ψηφιακό κόσμο, όπου αγωνίζονται να προωθήσουν συνεργατικά μοντέλα στο διαδίκτυο και να καταγγέλλουν την εδαφική εκμετάλλευση.

Αυτή την ανησυχία πρέπει να την συμμεριστεί οποιαδήποτε κυβέρνηση στη Λατινική Αμερική, δεδομένης της κρίσιμης παγκόσμιας περιβαλλοντικής κατάστασης. Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, η κατάσταση ζωτικών συστημάτων όπως οι παγετώνες, το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, είναι οξεία και πρακτικά μη αναστρέψιμη στην περιοχή. Σύμφωνα με το έγγραφο, η αποψίλωση των δασών έφτασε στο υψηλότερο σημείο από το 2009 και οι θερμοκρασίες αυξάνονται. Από την άλλη, οι απειλές κατά των περιβαλλοντικών ακτιβιστ(ρι)ών είναι όλο και πιο έντονες. Σύμφωνα με την Global Witness , 227 υπέρμαχοι γης και περιβαλλοντολόγοι δολοφονήθηκαν σε όλο τον κόσμο το 2020, η συντριπτική πλειοψηφία στη Λατινική Αμερική.

Η ομάδα Guacamaya αποκάλυψε ένα  τεράστιο χακάρισμα τον Σεπτέμβριο του 2022, κατά το οποίο εξήγαγαν σχεδόν 10 τεραμπάιτ πληροφοριών με εκατομμύρια email. Τα έγγραφα αποκαλύπτουν κυβερνητικά έργα της Λατινικής Αμερικής, που βλάπτουν το περιβάλλον. Το Μεξικό, η Χιλή, η Κολομβία, η Γουατεμάλα, η Βενεζουέλα, η Βραζιλία και ο Ισημερινός είναι μερικοί από τους στόχους της ομάδας, η οποία όχι μόνο διέρρευσε τις πληροφορίες, αλλά δημοσίευσε και ένα βίντεο που εξηγεί πώς το έκαναν.

Η ομάδα έδωσε έμφαση στη διαδικασία επιλογής των οργανισμών, από τους οποίους θα αντλούσε πληροφορίες. Η Guacamaya μας είπαν:

Από τη μία, επιλέξαμε τις χειρότερες εταιρείες και κρατικούς φορείς, αυτούς που διαπράττουν τις περισσότερες καταχρήσεις και όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αντίσταση από τις τοπικές κοινωνίες. Από την άλλη πλευρά, όπως και στην περίπτωση αυτού που μόλις διαρρεύσαμε, σαρώσαμε ολόκληρο το Διαδίκτυο σε περίπτωση που υπήρχε κάτι ενδιαφέρον και σημαντικό να διαρρεύσει ανάμεσα στο σωρό από εύκολα ευάλωτα πράγματα.

Η ομάδα Guacamaya στόχευε κυρίως στρατιωτικά αρχεία επιλεγμένων χωρών. Σε μια από τις ανακοινώσεις τους ανέφεραν:

Οι στρατοί της Άμπια Γιάλα έχουν εγγυηθεί και διευκολύνουν την είσοδο εξορυκτικών εταιρειών από τον Παγκόσμιο Βορρά. Είναι οι σωματοφύλακες. Οι ένοπλες δυνάμεις κάνουν τη βρώμικη δουλειά των κρατών, των εταιρειών και του οργανωμένου εγκλήματος, όπως οι διακινητές ναρκωτικών.

Τα δημοσιευμένα δεδομένα περιλαμβάνουν αναλύσεις του στρατού της Χιλής σχετικά με το κοινωνικό ξέσπασμα της Χιλής το 2019. Στο Μεξικό, η διαρροή απέδειξε ότι ο Στρατός παρακολουθούσε ιθαγενείς ηγέτες όπως η María de Jesus Patricio Martínez, φεμινιστικές συλλογικότητες, μερικές φορές χαρακτηρίζοντάς τις ως ανατρεπτικές ομάδες, και καλλιτέχνες όπως Μον Λαφέρτε. Ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία είναι η χρήση του λογισμικού Pegasus, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την παρακολούθηση τουλάχιστον τριών Μεξικανών δημοσιογράφων, παρόλο που η κυβέρνηση είχε ισχυριστεί ότι δεν είχε αγοράσει το πρόγραμμα. Στην περίπτωση της Κολομβίας, η ομάδα Guacamaya ισχυρίστηκε ότι είχε πέντε τόνους πληροφοριών, αλλά ανέφερε μόνο ότι βρήκαν ηλεκτρονικά μηνύματα από το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα και τις Ένοπλες Δυνάμεις, που δημοσιεύτηκαν τις τελευταίες εβδομάδες σε διαφορετικά ΜΜΕ στην Κολομβία.

Το θέμα δεν είναι δευτερεύον. Το απόρρητο και η ασφάλεια στον ψηφιακό κόσμο έχουν γίνει σημείο αυξανόμενης έντασης μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και των κυβερνήσεων με βάση την προϋπόθεση της ασφάλειας. Τουλάχιστον στη Λατινική Αμερική, το πρόβλημα είναι μακροχρόνιο και οφείλεται σε μια σειρά σκανδάλων παρακολούθησης ή συμβολικής και σωματικής βίας, που έχουν συμβεί σε όλη την ιστορία και τώρα αναπαράγονται με νέα μέσα. Ενώ οι κυβερνήσεις είναι πλέον σε θέση να αποκτήσουν λογισμικό και προγράμματα για την υπεράσπιση των συμφερόντων κάθε έθνους, τα κινήματα πολιτών μπορούν επίσης να έχουν πρόσβαση σε νέα εργαλεία, ικανά να καταγγέλλουν και να αποκαλύπτουν αδικίες ή παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο αντίκτυπος των τεράστιων διαρροών είναι ακόμα δύσκολο να προσδιοριστεί. Ένας από τους στόχους της συλλογικότητας, ωστόσο, είναι να αρχίσει να αλλάζει η κοινή γνώμη για τις συνθήκες της περιοχής και να ενθαρρύνει περισσότερες ενέργειες όπως αυτές:

Αποσυναρμολογώντας και εκθέτοντας τα δεδομένα στο κοινό, στα μάτια όλων, τη διεφθαρμένη διαχείριση των θεσμών που δημιουργήθηκαν για να εγγυηθούν δήθεν δίκαια και δημοκρατικά κράτη, θα καταρρεύσει το πέπλο από τα μάτια των ανθρώπων. Και για πολλούς άλλους θα αποτελέσει έμπνευση να ξυπνήσουν, να επαναστατήσουν και να αρχίσουν να χρησιμοποιούν το χακάρισμα ως εργαλείο για την αξιοπρεπή οργή, που προκαλεί όλη αυτή η πλάνη και το σάπιο σύστημα.

Περιέργως, τα συστήματα είχαν διεισδύσει με σχετικά απλές τεχνικές γνώσεις και εκπαίδευση, που θα μπορούσε να έχει ο καθένας. Επίσης, οι παραβιάσεις ασφαλείας δεν είναι καινούριες. Υπάρχουν προηγούμενα άλλων οργανισμών, που έχουν παραβιάσει εθνικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική, η πιο πρόσφατη από τις οποίες ήταν τον Αύγουστο του 2020, όταν η αποκεντρωμένη ομάδα πειρατείας στον κυβερνοχώρο Anonymous διέρρευσε 400 αρχεία, που αποκάλυψαν ελαττώματα στα στοιχεία του COVID-19, που δημοσιεύθηκαν από την κυβέρνηση της Νικαράγουας του Ντανιέλ Ορτέγκα.

Το μέλλον της Guacamaya είναι ακόμα άγνωστο, αλλά όλες οι ενέργειές τους πηγάζουν από τον αγώνα, που διεξάγεται εδώ και δεκαετίες ενάντια στο μοντέλο ανάπτυξης, που επικρίνουν και το οποίο χαρακτηρίζουν ως μια συνεχή κατάσταση εξέγερσης:

Αυτή η μορφή αντίστασης είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο αυτού που κάνουμε για περισσότερους από πέντε αιώνες, είναι ένα εργαλείο αυτής της εποχής. Δεν έχουν στιγματιστεί οι ηγέτες των αυτόχθονων πληθυσμών, επειδή υπερασπίζονται την επικράτειά τους [επί αιώνες]; Φυλακίσεις, πυροβολισμοί, εξαφανίσεις, στιγματίζονται πάντα όσα άτομα υπερασπίζονται τη ζωή, όσα δεν εντάσσονται στους κανόνες της «κανονικότητας» και της υποταγής τους. Δεν καταλαβαίνουμε τη ζωή χωρίς να ζούμε για αυτήν, η δουλειά είναι να κάνεις τη δουλειά.

Προτείνουν ότι η εναλλακτική λύση για να σταματήσει η περιβαλλοντική ζημιά και τα εγκλήματα που αναφέρουν είναι να «σταματήσει ο μηχανισμός της καταστροφής».

Οι πρόγονοί μας είπαν [τη λύση] πριν από αιώνες, αλλά και οι ίδιοι οι άνθρωποι της επιστήμης του συστήματος: να σταματήσουν αμέσως τώρα όλο αυτό τον μηχανισμό καταστροφής. Ένα ξεκάθαρο παράδειγμα ήταν αυτή η «πανδημία». Για λίγες μέρες έγινε αυτή η “στάση” και η ζωή άρχισε να ανθίζει στο τσιμέντο.

Μας λένε για τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνουμε:

Οι γηγενείς κοινότητες μοιράζονται [τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε] εδώ και πολύ καιρό. Υπάρχει μια μεθοδολογία: να αφήνουμε τις τοπικές κοινωνίες να παίρνουν αποφάσεις, να ακούν η μία την άλλη, να ακούνε τις εκκλήσεις, να θεραπεύουμε τους εαυτούς μας, να θεραπεύουμε τα σώματά μας πληγωμένα από τα δηλητήρια των τροποποιημένων τροφών, τις ψυχές και τα πνεύματά μας από ασθένειες του νου και του πνεύματος, τη μοναξιά, τη θλίψη, την αγωνία, την ανταγωνιστικότητα και έναν συντριπτικό αγώνα με τερματισμό στο πουθενά. Όλα τα πλάσματα επηρεάζονται.

Πολλοί ακτιβιστές, οργανώσεις, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτόχθονες πληθυσμοί σε όλο τον κόσμο υποστηρίζουν αυτό το μήνυμα. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι προτείνουν συνεργατικά, αποκεντρωμένα, τοπικά τεχνολογικά μοντέλα, που δημιουργήθηκαν στον Παγκόσμιο Νότο για να καλύψουν τις ανάγκες των κοινοτήτων και όχι τους στόχους μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας.

Η ομάδα Guacamaya είπε ότι πρέπει να σκεφτούμε τι είδους σύστημα χρειαζόμαστε: είτε αυτό που συνεχίζει στον αγώνα για την παραγωγή σκουπιδιών είτε ένα, στο οποίο μπορούμε να ζούμε σε αρμονία με τους βασικούς πόρους που απαιτούνται για να ζήσουμε με αξιοπρέπεια. Λένε:

Ο Παγκόσμιος Βορράς χρειάζεται μαζική παραγωγή. Από την άλλη, αν ο Νότος αφήνει τη γη να ξεκουραστεί, παρέχει κάθε λογής πράγματα: ξύλα για στέγαση, τροφή για όλους, φάρμακα στα φυτά. Ο Νότος δεν χρειάζεται τον Βορρά, ο Βορράς δεν θα μπορούσε να ζήσει χωρίς την εκμετάλλευση του Νότου. Η λύση είναι να αποαποικιοποιήσουμε το μυαλό, να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε κατώτερα όντα επειδή ζούμε σε έναν «Παγκόσμιο Νότο», που εφευρέθηκε από τη Δύση.