Οι TVORCHI ερμηνεύουν το «Heart of Steel» στον Εθνικό Τελικό της Eurovision τον Δεκέμβριο του 2022. Το τραγούδι αναφέρεται σε όσα έχουν βιώσει οι Ουκρανοί εν μέσω της πλήρους εισβολής της Ρωσίας — στιγμιότυπο οθόνης από το YouTube.

Το συγκρότημα TVORCHI κοινοποίησε μόνο μία ανάρτηση στη σελίδα του στο Facebook το Σάββατο το βράδυ, πριν ξεκινήσει να εμφανίζεται στον τελικό του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision 2023. Οι Ουκρανοί διαγωνιζόμενοι μοιράστηκαν μια εικόνα με τη λέξη «Τέρνοπιλ», το όνομα της πόλης όπου ξεκίνησε το συγκρότημα, γραμμένη με λευκό κείμενο σε μαύρο φόντο. Το βράδυ της εμφάνισης στον Μεγάλο Τελικό της Eurovision, η πόλη στη δυτική Ουκρανία βομβαρδιζόταν βάναυσα από τις ρωσικές δυνάμεις. Ένας χρήστης σχολίασε κάτω από τη φωτογραφία: «Ανεξάρτητα από τη θέση που θα κερδίσετε, στις καρδιές μας είστε πάντα το νούμερο ένα».

Ως νικήτρια της Eurovision 2022, κανονικά η Ουκρανία θα φιλοξενούσε τον διαγωνισμό του 2023. Ωστόσο, λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο διαγωνισμός μεταφέρθηκε στο Λίβερπουλ του Ηνωμένου Βασιλείου, τη δεύτερη χώρα του διαγωνισμού του 2022. Στην Ουκρανία, η επιλογή για τη Eurovision πραγματοποιήθηκε σε έναν σταθμό του μετρό στο κέντρο του Κιέβου, ο οποίος ήταν κλειστός για τους επιβάτες από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022 και μετατράπηκε σε καταφύγιο μέχρι τα τέλη του 2022. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, χρησιμοποιήθηκε ως χώρος για παραστάσεις, διαγωνισμούς και συνεντεύξεις Τύπου. 

Στο Λίβερπουλ, οι διοργανωτές προσπάθησαν να αποτίσουν φόρο τιμής στους νόμιμους οικοδεσπότες ενσωματώνοντας ουκρανικό συμβολισμό, μια Ουκρανή συμπαρουσιάστρια, κοστούμια Ουκρανών σχεδιαστών, μια ομάδα Ουκρανών ερμηνευτών από τους προηγούμενους διαγωνισμούς της Eurovision στην τελετή έναρξης, παραστάσεις φόρου τιμής προς την Ουκρανία, ακόμη και την Κέιτ Μίντλετον, την Πριγκίπισσα της Ουαλίας, να παίζει ένα απόσπασμα από το τραγούδι της Ουκρανικής Ορχήστρας Kalush, νικήτριας της Eurovision 2022.

Επίσης, είχε περισσότερους Ουκρανούς καλεσμένους από οποιαδήποτε άλλη διοργάνωση της Eurovision, επειδή οι Ουκρανοί που διέφυγαν από τον πόλεμο είναι πλέον διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου. Έτσι, για τους Ουκρανούς, ο φετινός ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού ήταν από πολλές απόψεις αποκαλυπτικός. 

Η Kateryna Horodnicha, Ουκρανή δημοσιογράφος που ζει τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, επισκέφθηκε τον διαγωνισμό της Eurovision αυτοπροσώπως για πρώτη φορά. Σε μια ανάρτηση στη σελίδα της στο Facebook, μοιράστηκε:

Δεν έχω ξαναδεί τόση λάμψη και πούλιες σε κάθε τετραγωνικό μέτρο όσο έχω στην ουρά στην είσοδο της Αρένας όπου διεξήχθη ο τελικός [της Eurovision]. … Και παρόλο που είμαι αντίθετη σε οποιεσδήποτε γενικεύσεις, αφού βουτήξω [στη Eurovision] έχω δύο συμπεράσματα. Το ένα είναι γνωστό, το άλλο είναι μια πραγματική ανακάλυψη.

1. Είναι μια πραγματική γιορτή ΛΟΑΤΚΙ+. Γι’ αυτό είναι αστείο να βλέπεις/ακούς/διαβάζεις ομοφοβικούς, που εκπλήσσονται ειλικρινά από την εμπλοκή των σεξουαλικών μειονοτήτων σε σχολιασμούς, εμπειρογνωμοσύνη κ.λπ. Έλα τώρα, αυτή είναι η κύρια κινητήρια δύναμη της διαδικασίας.

2. Δεν κατάλαβα αμέσως. Στην Ουκρανία, τα φυλετικά ζητήματα δεν έχουν προτεραιότητα, επειδή υπάρχει μικρή μη ευρωπαϊκή εκπροσώπηση εκεί. Αλλά η Eurovision είναι στην πραγματικότητα ένας διαγωνισμός τραγουδιού για λευκούς. Δεν έχω γνωρίσει ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ οπαδό με αφρικανικές ρίζες. Αν και το Λίβερπουλ δεν είναι καθόλου μια κοινωνία με μόνο λευκούς. 

Πόλεμος, σεξ, ανθρώπινα δικαιώματα

Η Ουκρανία έχει κατηγορηθεί για διακρίσεις εις βάρος τόσο των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων όσο και των μαύρων. Αλλά εν μέσω του πολέμου σε πλήρη κλίμακα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζητούν την επίσημη αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών. Τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ αγωνίζονται επίσης για το ουκρανικό κράτος εν μέσω της ρωσικής εισβολής και η νομική αναγνώριση θα μπορούσε να τους προσφέρει πρόσθετη προστασία, ας πούμε, εάν ένα άτομο τραυματιστεί ή σκοτωθεί.

Ωστόσο, το κίνημα για την ισότητα στον γάμο έχει ισχυρούς αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένων πολλών χριστιανικών εκκλησιών στην Ουκρανία, όπου περίπου το 85% των Ουκρανών αυτοπροσδιορίζονται ως Χριστιανοί, σύμφωνα με μελέτη του 2022 από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου. Θεωρείται επίσης επικίνδυνο να σε θεωρούν κουήρ στους δρόμους και οι πορείες υπερηφάνειας στις ουκρανικές πόλεις φυλάσσονταν πάντα αυστηρά από την αστυνομία, επειδή τα συμμετέχοντα άτομα δέχονταν συχνά επιθέσεις. Ταυτόχρονα, σε αντίθεση με τη Ρωσία, δεν υπάρχει νομοθεσία κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ουκρανία και εξέχοντα μέλη ακτιβιστικών ομάδων ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ορατά στα ουκρανικά ΜΜΕ και την κοινωνία των πολιτών. 

Υπάρχει επίσης μια μικρή κοινότητα μαύρων στην Ουκρανία: είτε παιδιά μικτών ζευγαριών είτε διεθνείς φοιτητές, καθώς η χώρα προσφέρει πιο προσιτή πανεπιστημιακή εκπαίδευση από πολλές χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, στην αρχή του πολέμου, υπήρχαν εκτεταμένοι ισχυρισμοί για διακρίσεις εις βάρος ξένων φοιτητ(ρι)ών από Ουκρανούς αξιωματούχους κατά την προσπάθειά τους να εγκαταλείψουν τη χώρα. 

Ο 25χρονος Jimoh Augustus Kehinde, γνωστός ως Jeffrey, ένα από τα μέλη του συγκροτήματος TVORCHI, είναι ένας τέτοιος φοιτητής. Αλλά αποφάσισε να μείνει στην Ουκρανία. Έφτασε στο Τέρνοπιλ της Ουκρανίας από τη Νιγηρία το 2013 για να σπουδάσει φαρμακευτική. Το 2018, ο 27χρονος Andrew (Andriy Hutsuliak), ένα άλλο μέλος του TVORCHI, τον πλησίασε στον δρόμο για να εξασκήσει τα αγγλικά του. Φαίνεται, άλλωστε, ότι σπούδαζαν στο ίδιο πανεπιστήμιο. Έγιναν φίλοι, δημιούργησαν ένα συγκρότημα το 2017 και συμμετείχαν στις εθνικές επιλογές της Eurovision δύο φορές, το 2020 και το 2022, παρόλο που δεν πίστευαν ότι θα μπορούσαν να κερδίσουν. 

Αλλά όσο αφορά τη μουσική και την πολιτική, η Eurovision αφορά και τη διπλωματία και η παρουσία του Jeffrey στο ουκρανικό συγκρότημα έχει πιθανά διπλωματικά οφέλη για την Ουκρανία. Φαίνεται ότι τα μέλη των TVORCHI το γνωρίζουν αυτό. Τον Μάρτιο του 2023, έκαναν ένα ταξίδι στο Ναϊρόμπι της Κένυας, που διοργανώθηκε από την USAID «για να επηρεάσουν το επίπεδο της αντιουκρανικής προπαγάνδας εκεί», όπως εξήγησαν. «Ενωθήκαμε και γίναμε ένας στρατός του πολιτιστικού μετώπου», πρόσθεσαν. «Καταφέραμε να συγκεντρώσουμε εκατομμύρια δολάρια, να ευαισθητοποιήσουμε, να συναντήσουμε ηγέτες κρατών-εταίρων, να πούμε την αλήθεια, να ζητήσουμε βοήθεια και να πούμε λόγια ευγνωμοσύνης». Στην έναρξη της Eurovision 2023, φορούσαν μπουφάν με τα ονόματα και τα βάρη παιδιών, που μετά την έναρξη της πλήρους ρωσικής εισβολής γεννήθηκαν πρόωρα λόγω του στρες, που βίωσαν οι μητέρες τους, προκειμένου να συγκεντρώσουν κεφάλαια για τα ουκρανικά νοσοκομεία. 

Οι νικητές

Στη Eurovision 2023, οι TVORCHI κατέκτησαν την έκτη θέση και, παρά την συμπαθητική τους ιστορία, οι θεατές είχαν άλλα αγαπημένα, ακόμη και στην Ουκρανία. Οι TVORCHI επίσης δεν έχουν καταφέρει ακόμη να ξεπεράσουν την επιτυχία της Kalush Orchestra από άλλες απόψεις, όπως στη δημιουργία εμβληματικών συμβόλων όπως το ροζ καπέλο Παναμά του Kalush, το οποίο φορέθηκε ακόμα στη Eurovision 2023, ένα χρόνο μετά τη νικηφόρα εμφάνισή τους. Στο Ιβάνο-Φρανκίφσκ, το κέντρο της περιοχής όπου βρίσκεται η πόλη Καλούς, το τρένο Ιβάνο-Φρανκίφσκ-Κίεβο μετονομάστηκε σε Stefania Express για ένα χρόνο προς τιμήν του νικητήριου τραγουδιού της Kalush Orchestra στη Eurovision, «Stefania». Το τραγούδι παιζόταν επίσης σε σιδηροδρομικούς σταθμούς στο Ιβάνο-Φρανκίφσκ, το Καλούς και το Κίεβο όταν έφτασε το τρένο. 

Η νίκη της Ορχήστρας Kalush στη Eurovision ήταν η τρίτη για την Ουκρανία μέσα σε 20 χρόνια. Το 2017, η Jamala, μια Τατάρα της Κριμαίας, έγινε η δεύτερη πιο πρόσφατη νικήτρια, με το τραγούδι «1944» για την απέλαση των Τατάρων της Κριμαίας από τον σοβιετικό δικτάτορα Ιωσήφ Στάλιν προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: 

Η πρώτη νίκη, το 2004, ανήκε στη Ruslana για την ερμηνεία της στο τραγούδι «Wild Dances» («Дикі танці»), το οποίο αναφέρεται στον λαϊκό πολιτισμό των ουκρανικών Καρπαθίων Ορέων: 

Οι περισσότερες άλλες ουκρανικές εμφανίσεις στη Eurovision έχουν σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί, καθώς σπάνια ήταν ανάμεσα στα κορυφαία τραγούδια, ακόμη και στη χώρα τους. Για τους TVORCHI, ωστόσο, δεδομένης της θετικής υποδοχής και του κοινωνικού της έργου, οι καλύτερες μέρες τους μπορεί να είναι ακόμα μπροστά τους.