Στιγμή από μια συναυλία του πανκ συγκροτήματος Crispy Newspaper το 2020. Στιγμιότυπο του βίντεο YouTube, από το κανάλι yunost severa στο YouTube. Δίκαιη χρήση.

Το περιοδικό Holod ανέφερε την κράτηση ενός ακτιβιστή από τη Γιακουτία και δημοσίευσε μια συνέντευξη μαζί του. Το Global Voices μετέφρασε το ρεπορτάζ και μέρη της συνέντευξης και αναδημοσίευσε με την άδεια του Holod.

Ο Aikhal Ammosov, αντιπολεμικός διαδηλωτής και αρχηγός του πανκ συγκροτήματος Crispy Newspaper από τη Γιακουτία της Ρωσίας, στάλθηκε σε κέντρο κράτησης στις 10 Οκτωβρίου 2023 στο Αλμάτι του Καζακστάν, όπου περίμενε τέσσερις μήνες για να λάβει βίζα για ανθρωπιστικούς λόγους και διαβατήριο αλλοδαπών για να πάει στη Γερμανία. Η πρωτοβουλία inTransit, μια ομάδα που υποστηρίζει τους Ρώσους που αντιμετωπίζουν πολιτικές διώξεις, μοιράστηκε αυτές τις πληροφορίες.

Η Δημοκρατία των Σαχά, ή Γιακουτία, είναι η μεγαλύτερη δημοκρατία της Ρωσίας, στα βορειοανατολικά κατά μήκος του Αρκτικού Ωκεανού. Αυτή η τεράστια περιοχή φιλοξενεί πληθυσμό περίπου ενός εκατομμυρίου ανθρώπων.

Τον 17ο αιώνα, οι Ρώσοι αποικιστές ενσωμάτωσαν την περιοχή υπό τον Ρώσο τσάρο, ονομάζοντάς την Περιφέρεια Γιακούτσκ και υποτάσσοντας τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Η Γιακουτία έπαιξε ρόλο σε μερικές από τις τελευταίες μάχες του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου. Το 1922, οι Αρχές των Μπολσεβίκων αναδιοργάνωσαν την Περιφέρεια Γιακούτσκ στην αυτόνομη Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία των Γιακούτ (ASSR).

Η Γιακουτία είναι προικισμένη με φυσικούς πόρους, που αποτελούν σημαντικό μερίδιο της παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών (25%). Παρόλα αυτά, η Γιακουτία παραμένει μια από τις πιο φτωχές περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Από τότε που ξεκίνησε η πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εμφανίστηκαν στη Γιακουτία ακτιβιστές, που είναι και αντιπολεμικοί και μιλούν για αποαποικιοποίηση της δημοκρατίας.

Ο Ammosov δεν είχε διαβατήριο, έτσι ήταν κολλημένος στο Καζακστάν. Σχεδίαζε να πάρει ένα ειδικό γερμανικό διαβατήριο για αλλοδαπούς μετά τη βίζα του, το οποίο θα του επέτρεπε να ταξιδέψει από το Καζακστάν στη Γερμανία.

Το InTransit είπε ότι προσπάθησαν πολλές φορές να επιταχύνουν τη μετακίνηση του Ammosov σε άλλη χώρα, επειδή διέτρεχε υψηλό κίνδυνο. Αλλά δεν πήρε τα έγγραφα που χρειαζόταν. Από το 2023, οι άνθρωποι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να λάβουν γερμανικές βίζες για ανθρωπιστικούς λόγους, σύμφωνα με γερμανικές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δήλωσε το inTransit. «Αυτό είναι ένα πρόβλημα μεγάλης κλίμακας και επηρεάζει όλους τους αιτούντες γερμανικής βίζας για ανθρωπιστικούς λόγους, ανεξάρτητα από το επάγγελμά τους, τον παράγοντα κινδύνου, τη χώρα στην οποία βρίσκονται».

Μέχρι τον Αύγουστο του 2023, η Γερμανία είχε εκδώσει περίπου 1.665 βίζες για ανθρωπιστικούς λόγους σε πολίτες της Ρωσίας από τον Φεβρουάριο του 2022. Η DW έγραψε ότι μια ταχεία διαδικασία για την έκδοση βίζας για ανθρωπιστικούς λόγους για Ρώσους έχει τεθεί σε ισχύ στη Γερμανία από τον Μάιο του 2022. Εκδίδονται βάσει της παραγράφου 22 του νόμου περί κατοικίας (Aufenthaltsgesetz). «Αυτό ισχύει για Ρώσους πολίτες, που διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο λόγω της δέσμευσής τους στον αγώνα κατά του πολέμου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή λόγω ενεργειών που επικρίνουν το καθεστώς», εξήγησε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF) στη DW.

Ο Stephen Phillips,  ερευνητής στο Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Åbo Academi σχολίασε στο Global Voices:

Humanitarian visa processing will vary a lot from country to country; there are no fixed international standards on how it should work in each place, nor are countries under any international obligations to even do it.

Processing times can be linked to a lot of different factors, some of the more common ones that countries will refer to are the large numbers of applications they receive, some applications not having all the required documents, needing to perform background checks on the applicants (which can include waiting for responses from other agencies), and if a case is especially complex.

Η επεξεργασία της βίζας για ανθρωπιστικούς λόγους διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα. Δεν υπάρχουν σταθερά διεθνή πρότυπα για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί σε κάθε μέρος ούτε οι χώρες έχουν καμία διεθνή υποχρέωση να το κάνουν.

Οι χρόνοι διεκπεραίωσης μπορούν να συνδεθούν με πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους που αναφέρουν οι χώρες είναι ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων που λαμβάνουν, ορισμένες αιτήσεις δεν διαθέτουν όλα τα απαιτούμενα έγγραφα, η ανάγκη διεξαγωγής ελέγχων ιστορικού στους αιτούντες ( που μπορεί να περιλαμβάνει αναμονή για απαντήσεις από άλλους φορείς) και εάν μια υπόθεση είναι ιδιαίτερα περίπλοκη.

Η δημοσιογράφος Evgenia Baltatarova ήταν η πρώτη που ανέφερε ότι ο Ammosov ήταν υπό κράτηση. Ένας εκπρόσωπος του Διεθνούς Γραφείου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου του Καζακστάν είπε ότι ο Ammosov στάλθηκε σε κέντρο κράτησης για 40 ημέρες «σε σχέση με το ζήτημα της έκδοσης». Ο λόγος του αιτήματος δεν διευκρινίστηκε.

Δεν είναι ακόμη σαφές ποια νομική βάση θα χρησιμοποιηθεί για την έκδοσή του. Το αδίκημα της «απαξίωσης του στρατού», για το οποίο κατηγορείται ο Ammosov στη Ρωσία, δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των εγκλημάτων έκδοσης, καθώς δεν υπάρχει κάτι ανάλογο στη νομοθεσία του Καζακστάν.

Από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο ποιητής, ακτιβιστής και αρχηγός του πανκ συγκροτήματος Yakut Crispy Newspaper Aikhal Ammosov (σύμφωνα με το διαβατήριό του — Igor Ivanov) έβγαινε τακτικά στους δρόμους με μπλόκα διαδηλώσεων, ζωγράφιζε γκράφιτι και προσπαθούσε να κρεμάσει αντιπολεμικά πανό στην Ρωσία. Τον Αύγουστο του 2022 τέθηκε σε διοικητική κράτηση.

Τον Σεπτέμβριο, μια ποινική υπόθεση για επανειλημμένη «απαξίωση» του ρωσικού στρατού κινήθηκε για ανάρτηση ενός πανό που έγραφε «Yakutian Punk Against War» στην ταράτσα της πισίνας που βρίσκεται στην καρδιά του Γιακούτσκ.

Ο Ammosov πέρασε σχεδόν ενάμιση μήνα σε προσωρινό κέντρο κράτησης, στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος με δική του εγγύηση και εξαφανίστηκε στο τέλος του έτους. Όπως αποδείχθηκε αργότερα, ο μουσικός πήγε κρυφά στο Καζακστάν.

Τον Φεβρουάριο του 2023, το περιοδικό Holod πήρε συνέντευξη από τον Aikhal Ammosov μετά τη φυγή του στο Καζακστάν.

Holod (H): Καταλαβαίνω ότι το “Aikhal Ammosov” είναι ψευδώνυμο. Γιατί επιλέξατε αυτό το όνομα;

“Aikhal Ammosov” (AA): Λόγω του αποικισμού, οι περισσότεροι Σαχά [τουρκικό φύλο που ζει κυρίως στη Δημοκρατία των Σαχά (Γιακουτία) στη Ρωσική Ομοσπονδία, ιθαγενείς της Γιακουτίας] έχουν ρωσικές ταυτότητες. Οι δρόμοι φέρουν τα ονόματα των αποικιοκρατών που καταπίεσαν τον λαό μας, κάνοντας μας να νιώθουμε σαν ένα άλλο ρωσικό έδαφος. Γι’ αυτό διάλεξα ένα όνομα στη σαχά, την εθνική μας γλώσσα. Το “Aikhal” μεταφράζεται σε “δόξα” στα ρωσικά. Το βρήκα σε ένα βιβλίο με γιακούτιο όνομα που συνδέεται με την ημερομηνία γέννησής μου, 22 Ιανουαρίου. Το επώνυμό μου τιμά τον Μαξίμ Κίροβιτς Αμμόσοφ, έναν ιδρυτή της Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας των Γιακούτ. Ήταν αρκετά γενναίος για να επικοινωνήσει προσωπικά με τον Στάλιν και να του απευθυνθεί με τρόπο, που άλλοι δεν τολμούσαν.

Το άλμπουμ της Crispy Newspaper “Oi Duuuoran” στο YouTube

Η: Ήσασταν πολέμιος του μιλιταρισμού και της εξουσίας από πριν ακόμη από τον πόλεμο και κλίνετε προς αριστερές απόψεις. Πώς αναπτύχθηκε αυτή η οπτική; 

Α.Α.:  Στο δημοτικό σχολείο, λόγω των καλών μου βαθμών, έλαβα ένα βιβλίο με την υπογραφή του πρώτου προέδρου της Γιακουτίας, Μιχαήλ Εφίμοβιτς Νικολάεφ. Οι συνεισφορές του κατά την εποχή του Γιέλτσιν με έκαναν να ενδιαφερθώ για την πολιτική. Το ταξικό χάσμα εδώ είναι έντονο. Υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ πλούσιων και φτωχών περιοχών. Προέρχομαι από ένα ταπεινό υπόβαθρο και, επηρεασμένος από την αριστερή λογοτεχνία, αναγνώρισα ότι οι ιδρυτές μας ήταν επίσης αριστεροί. Αρχικά ακολούθησαν τον μαρξισμό-λενινισμό, αλλά ειρωνικά το τέλος τους ήταν στα χέρια των κομμουνιστών κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Στάλιν. Άρχισα να γράφω σατιρικά ποιήματα κατά της τοπικής μας αυτοδιοίκησης, να συμμετέχω σε συγκεντρώσεις και να συμμετέχω σε αριστερές ομάδες νεολαίας. Όταν τόλμησα να ασχοληθώ με τη μουσική, στόχευα να εθνικοποιήσω την πανκ ροκ, καθώς τα περισσότερα τοπικά συγκροτήματα τραγουδούν στα ρωσικά ή στα αγγλικά, ενώ μόνο λίγα, μεταξύ των οποίων και εμείς, χρησιμοποιούν τη μητρική μας γλώσσα.

Απόσπασμα από μια συναυλία των Crispy Newspaper το 2020

Η: Ο πόλεμος έχει επηρεάσει την οπτική των Γιακούτιων για τη ρωσική γλώσσα; 

AA: Οπωσδηποτε. Μετά την κινητοποίηση, πολλοί Γιακούτιοι μετακόμισαν σε μέρη όπως το Καζακστάν και τη Γεωργία συνειδητοποιώντας την αποσύνδεσή τους από τον πολιτισμό τους. Έχουν ρωσικοποιηθεί στον λόγο, τις σκέψεις και την ενδυμασία. Όταν οι ντόπιοι ζητούν τα ονόματά τους, πιθανότατα θα ακούσουν ένα ρωσικό όνομα. Αλλά αυτή η μετατόπιση έχει σημειώσει μια αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τη μουσική, τη λογοτεχνία και τη γλώσσα των Γιακούτιων. Ωστόσο, πολλοί δεν μπορούν να φύγουν λόγω οικονομικών περιορισμών ή χρεών. Στη Γιακουτία, είμαστε περικυκλωμένοι από επιθετική προπαγάνδα υπέρ του πολέμου, που θυμίζει σκηνές από δυστοπικές ταινίες. Τα παιδιά στα σχολεία αναγκάζονται να ακούν ύμνους και να παρελαύνουν. Όπως είναι φυσικό, η ρωσική γλώσσα έχει εδραιώσει την παρουσία της.

Η: Πώς έχει διαμορφώσει ο πόλεμος τη συνολική ατμόσφαιρα στη Γιακουτία;

Α.Α.: Υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση, αλλά είναι μια κυμαινόμενη κατάσταση. Πολλοί περιφρονούν την κυβέρνηση και τον Πούτιν, αλλά οι αρχές κρατούν κρυμμένες τις απώλειες πολέμου. Όλα είναι πολύ μυστικά προκαλώντας ανησυχία στον πληθυσμό. Ο φίλος μου, που εργάζεται σε ένα σχολείο, ανέφερε πώς οι δάσκαλοι αναλαμβάνουν τώρα καθήκοντα στρατιωτικών εγγραφών λόγω ελλείψεων προσωπικού. Ο αυξανόμενος αριθμός αστυνομικών και Εθνοφρουρών που περιπολούν στους δρόμους μας κάνει να νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στη μέση ενός πολέμου ακριβώς εδώ.