Το Κοινοβούλιο του Βανουάτου. Εικόνα από τη σελίδα Flickr του Phillip Capper. CC BY 2.0 DEED

Τρεις ισχυροί κυκλώνες έπληξαν φέτος το νησιωτικό κράτος του Βανουάτου στον Ειρηνικό, αλλά οι προσπάθειες ανάκαμψης παρεμποδίζονται από την πολιτική αστάθεια, καθώς οι πολιτικοί ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της κυβέρνησης. Από τον Αύγουστο, η χώρα έχει δει τον διορισμό τριών πρωθυπουργών από το Κοινοβούλιο, και ένας τέταρτος θα μπορούσε να κρατήσει την εξουσία μετά την κατάθεση πρότασης δυσπιστίας κατά της νυν κυβέρνησης στις 9 Νοεμβρίου.

Ο Ισμαέλ Καλσακάου ήταν πρωθυπουργός για εννέα μήνες, ο Σάτο Κίλμαν για 34 μέρες και ο Σαρλό Σαλουάι ήταν ο ηγέτης του έθνους για μόλις 31 ημέρες, όταν κατατέθηκε πρόταση, που προέτρεπε τον τελετάρχη του κράτους να διαλύσει το κοινοβούλιο. Οι νομοθέτες δήλωσαν ότι η πρόταση ήταν απαραίτητη για την ενίσχυση της ανάπτυξης και την επιτάχυνση της ανάκαμψης της χώρας μετά των κυκλώνα.

Δύο κυκλώνες (Judy και Kevin) έπληξαν τη χώρα τον περασμένο Μάρτιο, οι οποίοι επηρέασαν σοβαρά το σύνολο του πληθυσμού, λόγω των ζημιών που υπέστησαν τα δίκτυα ηλεκτροδότησης και ύδρευσης της χώρας. Ένας άλλος κυκλώνας (Lola) έπληξε τη χώρα αυτό το μήνα, υπονομεύοντας περαιτέρω την ανάκαμψή της.

Μια γνωμοδότηση της εφημερίδας Daily Post συνόψισε την πολιτική κρίση της χώρας:

Το Βανουάτου συνεχίζει τα σκαμπανεβάσματα της πολιτικής κρίσης, καθώς η ισορροπία δυνάμεων στο Κοινοβούλιο απειλεί να μετατοπιστεί με άλλη μια πρόταση δυσπιστίας, αυτή τη φορά με 29 υπογράφοντες.

Όλο το έθνος αναρωτιέται τώρα, και δικαιολογημένα, αν μια νέα κυβέρνηση μπορεί να φέρει σταθερότητα ή αν το Κοινοβούλιο μπορεί να διαλυθεί ξανά.

Η κρίση στο Κοινοβούλιο εμπόδισε την ψήφιση νομοσχεδίων ζωτικής σημασίας, όπως ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για το 2024.

Ορισμένοι πολίτες ξεκίνησαν μια δημόσια δράση και ένα κίνημα, με στόχο να καλέσουν τους ηγέτες να δώσουν προτεραιότητα σε επείγοντα κοινωνικά ζητήματα. Ανήσυχοι ψηφοφόροι του Βανουάτου δημοσίευσαν ηλεκτρονικό ψήφισμα, με το οποίο καλούν τους ηγέτες να σταματήσουν την πολιτική αστάθεια.

Η πολιτική αστάθεια διαταράσσει την ανάπτυξη του Βανουάτου και την παροχή υπηρεσιών στις κοινότητές μας σε όλα τα νησιά. Τροφοδοτεί ασυνέπειες πολιτικής, διακόπτει αναπτυξιακά έργα, εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη και τον προγραμματισμό, αποθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις, επηρεάζει τις ευκαιρίες απασχόλησης και σπαταλά τα περιορισμένα κονδύλια της κυβέρνησης του Βανουάτου.

Η πολιτική αστάθεια μειώνει την εμπιστοσύνη στην εθνική ηγεσία, διχάζει τις κοινότητες και αποσπά πόρους από βασικές υπηρεσίες: υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, υποδομές, κοινωνική πρόνοια και προσπάθειες έκτακτης ανάγκης. Η πολιτική αστάθεια βλάπτει τη διεθνή φήμη και αξιοπιστία του Βανουάτου.

Σε συνέντευξή της στο Radio New Zealand, η Cathy Solomon επανέλαβε το συναίσθημα των απλών κατοίκων:

Οι κάτοικοι της υπαίθρου εξακολουθούν να περιμένουν βοήθεια. Οι άνθρωποι υποφέρουν από την άποψη της ανάπτυξης.

Πώς επωφελούνται οι άνθρωποι αυτού του έθνους από την ανεξαρτησία μας; Πώς ικανοποιούνται οι ανάγκες των παιδιών, των γυναικών, των ατόμων με αναπηρία και των μειονεκτούντων ατόμων;

Αυτοί οι πολιτικοί είναι πολύ απασχολημένοι με το να παλεύουν για την εξουσία, να παλεύουν για τα χρήματά τους, να παλεύουν για το δικό τους όφελος, να παλεύουν για την ευτυχία τους.

Η μοναδική γυναίκα βουλευτής του Βανουάτου, η Γκλόρια Τζούλια Κινγκ, μοιράστηκε την απογοήτευσή της για την κρίση τον περασμένο Αύγουστο. «Μόλις βγήκαμε από μια πανδημία, μόλις είχαμε δύο κυκλώνες, είμαστε προικισμένοι με καταστροφή. Θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε κατάσταση ανάκαμψης τώρα».

Ένας δημοσιογράφος έγραψε στο Twitter την ανάλυσή του για την τοπική πολιτική:

Coalition politics in any parliamentary system are bound to be fractious and unstable. Vanuatu politicians, however, have a knack for focusing on coalition-building—and breaking—at the expense of virtually every other priority.

Voters aren't impressed.

— Dan McGarry (@dailypostdan) November 8, 2023

Οι πολιτικές συνασπισμού σε οποιοδήποτε κοινοβουλευτικό σύστημα είναι αναπόφευκτο να είναι εύθραυστες και ασταθείς. Οι πολιτικοί του Βανουάτου, ωστόσο, έχουν την ικανότητα να επικεντρώνονται στη δημιουργία -και διάλυση- συνασπισμών εις βάρος σχεδόν κάθε άλλης προτεραιότητας.

Οι ψηφοφόροι δεν εντυπωσιάζονται.

Ο Δρ Willie Tokon της Διεθνούς Διαφάνειας Βανουάτου ζήτησε από τους ηγέτες να αναλογιστούν αυτά τα ερωτήματα:

Είναι αυτό που κάνω προς όφελος του μέσου πολίτη του Βανουάτου;

Αυτό που κάνω είναι προς την κατεύθυνση της μέγιστης επωφελούς και αποτελεσματικής χρήσης των λαϊκών κεφαλαίων;

Συμβάλλει αυτό που κάνω στην αποκατάσταση των τροπικών κυκλώνων Judy, Kevin και Lola;

Αυτό που κάνω συμβάλλει στην οικοδόμηση της εθνικής συνοχής ή προκαλεί διχασμό και θυμό;

Εάν το Κοινοβούλιο διαλυθεί αυτή την εβδομάδα, το έθνος θα βρίσκεται υπό υπηρεσιακή κυβέρνηση, μέχρι να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές το επόμενο έτος.