Διαδήλωση αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό, Σάο Πάολο, Βραζιλία. 17 Νοεμβρίου 2023. Στα αγγλικά, τα πλακάτ έγραφαν: «Τερματισμός του αποκλεισμού της Γάζας» και «Εκεχειρία τώρα». Φωτογραφία από τη Rovena Rosa/Agência Brasil , χρησιμοποιείται με άδεια.

Αυτό το άρθρο γράφτηκε από τον Simón Rodríguez Porras και δημοσιεύτηκε αρχικά στο The New Arab στις 9 Νοεμβρίου 2023. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται στο Global Voices ως μέρος συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου.

Τον Νοέμβριο του 2023, δεκάδες χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους του Μπουένος Άιρες, της Πόλης του Μεξικού, του Σάο Πάολο, του Σαντιάγο, της Μπογκοτά και άλλων πόλεων της Λατινικής Αμερικής για να διαμαρτυρηθούν κατά της γενοκτονικής επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα απαιτώντας κατάπαυση του πυρός και διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το σιωνιστικό απαρτχάιντ.

Στις 31 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση της Βολιβίας διέκοψε ακόμη και τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ μετά τη σφαγή στον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπαλία. Την ίδια μέρα, οι κυβερνήσεις της Κολομβίας και της Χιλής κάλεσαν τους πρεσβευτές τους στο Ισραήλ για διαβουλεύσεις. Το ίδιο έκανε και η Ονδούρα στις 3 Νοεμβρίου.

Η κυβέρνηση της Βραζιλίας, αρχικά διατηρώντας απόσταση, έχει γίνει πιο επικριτική για τις ισραηλινές ενέργειες όσο περνούν οι εβδομάδες.

«Έχουμε τώρα την παραφροσύνη του πρωθυπουργού του Ισραήλ, που θέλει να εξαφανίσει τη Λωρίδα της Γάζας», δήλωσε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα στις 27 Οκτωβρίου, δύο ημέρες αφότου το χαρακτήρισε γενοκτονία για πρώτη φορά.

Στις 15 Οκτωβρίου, η αντιπροσωπεία της Βραζιλίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρότεινε ένα πολύ μετριοπαθές ψήφισμα, που συνιστά «ανθρωπιστικές παύσεις» κερδίζοντας 12 ψήφους υπέρ, με τη Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο να απέχουν και τις ΗΠΑ να ασκούν βέτο. Το Ισραήλ απάντησε αναστέλλοντας την αναχώρηση 34 Βραζιλιάνων πολιτών από τη Γάζα στην Αίγυπτο, μια πολιτική που το κυβερνών Εργατικό Κόμμα της Βραζιλίας χαρακτήρισε μεροληπτική. Τριάντα δύο πολίτες της Βραζιλίας διασώθηκαν τελικά στις 12 Νοεμβρίου.

Η μεξικανική κυβέρνηση, παραδοσιακά ουδέτερη στο παλαιστινιακό ζήτημα, έκανε τελικά κάποια κριτική την περασμένη εβδομάδα στον ΟΗΕ για τις αδιάκριτες ισραηλινές επιθέσεις και ανέφερε ότι «τα αντίποινα είναι αντίθετα με το διεθνές δίκαιο» απαιτώντας άμεση και διαρκή παύση των εχθροπραξιών.

Ακόμη και η κυβέρνηση της Αργεντινής, που συνήθως τείνει να υποστηρίζει το Ισραήλ, εξέδωσε ανακοίνωση την 1η Νοεμβρίου δηλώνοντας ότι «τίποτα δεν δικαιολογεί την παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και την υποχρέωση προστασίας του άμαχου πληθυσμού σε ένοπλες συγκρούσεις».

Το Ισραήλ απάντησε προβλέψιμα καταδικάζοντας την υποτιθέμενη υποστήριξη της Βολιβίας για «τρομοκρατία» και «υποταγή στο ιρανικό καθεστώς» και κατηγορώντας την κολομβιανή κυβέρνηση για «αντισημιτισμό».

Ιστορικά, το Ισραήλ είχε την τάση να έχει καλύτερες σχέσεις με τις διεφθαρμένες δικτατορίες της περιοχής, όπως ο Πινοσέτ, ο Τρουχίγιο και ο Σομόζα.  Το 2021, η Ονδούρα μετέφερε την πρεσβεία της στην Ιερουσαλήμ υπό τη διοίκηση του Χουάν Ορλάντο Ερνάντες, που σήμερα είναι φυλακισμένος στις ΗΠΑ για διακίνηση ναρκωτικών.

Η Βολιβία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ το 2009 και ανακήρυξε το Ισραήλ τρομοκρατικό κράτος το 2014, αλλά το 2020, επί ντε φάκτο κυβέρνησης της Τζανίν Άνιες, οι διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ αποκαταστάθηκαν. Τώρα, η Βολιβία έχει προσχωρήσει στη Βενεζουέλα και την Κούβα ως η τρίτη χώρα στην περιοχή, που διέκοψε διπλωματικές σχέσεις.

Η κυβέρνηση της Νικαράγουας διέκοψε τις σχέσεις με το Ισραήλ το 2010, αλλά τις αποκατέστησε το 2017 και, μετά τη δικτατορική της στροφή το 2018, τις διατήρησε.

Στις 27 Οκτωβρίου εγκρίθηκε τελικά ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που ζητούσε ανθρωπιστική εκεχειρία. Μόνο οι κυβερνήσεις της Γουατεμάλας και της Παραγουάης καταψήφισαν, ενώ η Αϊτή και ο Παναμάς απείχαν.

Στις 2 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος της Χιλής Γκάμπριελ Μπόριτς και ο πρόεδρος της Κολομβίας Γκουστάβο Πέτρο παρακολούθησαν μια περιφερειακή σύνοδο κορυφής στην Ουάσιγκτον, όπου είπαν ότι εξέφρασαν στον Μπάιντεν τις ανησυχίες τους για τα ισραηλινά εγκλήματα.

Τρεις μέρες πριν, ο πρόεδρος της Κολομβίας είχε εκφράσει:

Se llama Genocidio, lo hacen para sacar el pueblo palestino de Gaza y apropiarsela.

El jefe del estado que hace este genocidio es un criminal contra la humanidad. Sus aliados no pueden hablar de democracia. pic.twitter.com/WjRpGKBKPs

— Gustavo Petro (@petrogustavo) November 1, 2023

Ονομάζεται γενοκτονία, το κάνουν για να βγάλουν τον παλαιστινιακό λαό από τη Γάζα και να την οικειοποιηθούν.
Ο αρχηγός του κράτους που κάνει αυτή τη γενοκτονία είναι εγκληματίας κατά της ανθρωπότητας. Οι σύμμαχοί του δεν μπορούν να μιλάνε για δημοκρατία.

Το Ισραήλ ανέστειλε τις πωλήσεις όπλων στην Κολομβία στα μέσα Οκτωβρίου, αφού ο Πέτρο συνέκρινε τις σιωνιστικές μεθόδους με αυτές των Ναζί.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η Κολομβία αποτελούσε έναν από τους κύριους Λατινοαμερικανούς στρατιωτικούς πελάτες του Ισραήλ, κάτι που έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στην καταστολή των ανταρτών και των κοινωνικών κινημάτων, στη δημιουργία ακροδεξιών παραστρατιωτικών ομάδων και στην εξόντωση ενός αριστερού κόμματος. 

Εκτός από τη Βόρεια Κορέα, τα μόνα κράτη με μη μουσουλμανική πλειοψηφία χωρίς διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ είναι στη Λατινική Αμερική. Αυτό υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της περιοχής για τη δυνατότητα ενός διεθνούς μπλοκ κατά του απαρτχάιντ.

Οι δυσκολίες, όμως, δεν προέρχονται μόνο από την παρουσία μιας περιφερειακής δεξιάς πτέρυγας που υποστηρίζει σθεναρά το Ισραήλ, ειδικά τις ευαγγελικές φονταμενταλιστικές οργανώσεις.

Οι κεντροαριστερές κυβερνήσεις της λεγόμενης «ροζ παλίρροιας» υποστήριξαν προφορικά την Παλαιστίνη, αλλά σε πολλές περιπτώσεις χωρίς να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα αλληλεγγύης ή ακόμη και να μειώσουν τις στρατιωτικές εισαγωγές από το Ισραήλ, όπως έκαναν οι κυβερνήσεις Λούλα και Ντίλμα στη Βραζιλία.

Οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, της Αργεντινής και της Ουρουγουάης υπέγραψαν τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ της Mercosur και του Ισραήλ το 2007, η οποία διαπραγματεύτηκε κατά τη διάρκεια της ισραηλινής εισβολής στον Λίβανο. Οι συμφωνίες με την ισραηλινή κρατική εταιρεία ύδρευσης Mekorot για παροχή συμβουλών σε βαριά ιδιωτικοποιημένα συστήματα διανομής νερού στη Λατινική Αμερική, ήταν χαρακτηριστικό των κυβερνήσεων και από τις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος.

Ωστόσο, το κύριο εμπόδιο για μια διπλωματική και οικονομική ρήξη με το Ισραήλ, του οποίου ο ρόλος στην περιοχή ήταν ανοιχτής συνενοχής με δικτατορίες και καταστολής της διαφωνίας, είναι ο ηγεμονικός ρόλος που διαδραμάτισε ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική. Η ρήξη με το Ισραήλ είναι μια άμεση πρόκληση για αυτό.

Υπό το πρίσμα αυτής της κατάστασης, το αναδυόμενο κίνημα αλληλεγγύης της Λατινικής Αμερικής πρέπει να έχει ένα σαφές όραμα και να το προωθεί με αυτονομία και ανεξαρτησία. Στη Χιλή, η οποία έχει τη μεγαλύτερη παλαιστινιακή διασπορά στην περιοχή, η κυβέρνηση Μπόριτς αρνήθηκε να επιτρέψει πορεία στο Σαντιάγο ενάντια στις ισραηλινές επιθέσεις.

Αυτές οι ασάφειες και οι ασυνέπειες των κυβερνήσεων, που ισχυρίζονται ότι είναι υπέρ του παλαιστινιακού ζητήματος, πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι διακηρύξεις κατά των ισραηλινών εγκλημάτων είναι απαραίτητες αλλά καθόλου αρκετές. Είναι επείγουσα η λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Είναι καιρός να διπλασιαστεί η απαίτηση για διακοπή των σχέσεων με το Ισραήλ.

Σε συνδικάτα, φοιτητικά κέντρα, πανεπιστημιακά όργανα διοίκησης και λαϊκές και κοινωνικές οργανώσεις, είναι επείγον να προωθηθούν ψηφίσματα, που καταδικάζουν το ισραηλινό απαρτχάιντ και τη συνεχιζόμενη γενοκτονία, όπως είδαμε να κάνουν άλλοι.

Ακολουθήστε το παράδειγμα της Ομοσπονδίας Εργατών Άνθρακα της Κολομβίας, η οποία ενέκρινε ψήφισμα, που καλεί την κυβέρνηση «να αναστείλει τις αποστολές κολομβιανού άνθρακα και τυχόν μετάλλων ή ορυκτών στο Ισραήλ ως μέτρο πίεσης για άμεση κατάπαυση του πυρός».

Αντηχεί το κάλεσμα των παλαιστινιακών συνδικάτων για μποϊκοτάζ όλων των στρατιωτικών εξαγωγών προς το Ισραήλ. Μετά την προτροπή του Πανεπιστημίου Birzeit, τα πανεπιστήμια πρέπει να καλέσουν τις κυβερνήσεις τους να διακόψουν τις σχέσεις με τα ισραηλινά πανεπιστήμια.

Όπου είναι δυνατόν, δημιουργήστε τοπικά κεφάλαια της διεθνούς εκστρατείας για Μποϊκοτάζ, Εκποίηση και Κυρώσεις κατά του Ισραήλ και των Ελεύθερων Χώρων του Απαρτχάιντ. Αρθρώστε την υπεράσπιση του παλαιστινιακού λαού με την καταγγελία του ρόλου του Ισραήλ στη Λατινική Αμερική, ως εταίρου των δικτατοριών και βοηθητικού παράγοντα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην καταστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Απέναντι σε κάθε βήμα που κάνουν οι κυβερνήσεις, απαιτήστε το επόμενο βήμα. Εάν είναι υπέρ μιας ανθρωπιστικής εκεχειρίας, απαιτήστε να ζητήσουν κατάπαυση του πυρός. Εάν καλέσουν τους πρεσβευτές τους για διαβούλευση ή χαρακτηρίσουν τις ισραηλινές ενέργειες ως εγκλήματα πολέμου, παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ή γενοκτονικές πράξεις, τότε απαιτήστε τη διακοπή διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων.

Εάν, όπως στην περίπτωση της Βολιβίας, διακόψουν τις διπλωματικές σχέσεις, απαιτήστε να κόψουν και τις οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες. 

Δυστυχώς, η περιφερειακή τάση δεν παρουσιάζει μεγάλη άνοδο στις ανεξάρτητες δράσεις της εργατικής τάξης και των λαϊκών τομέων. Το βάρος της ηγεμονίας των ΗΠΑ στην περιοχή είναι ακόμα μεγάλο.

Παρά τα πάντα, πρέπει να εκμεταλλευτούμε με τόλμη κάθε κενό, κάθε ευκαιρία και να απαιτήσουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να απομονώσουμε και να νικήσουμε την αποικιοκρατία των εποίκων, το απαρτχάιντ και τη στρατιωτική κατοχή του Ισραήλ. Αν όχι τώρα, πότε;