Στιγμιότυπο από την εναρκτήρια σκηνή της πιλοτικής σειράς Dolma Diaries.

Το Dolma Diaries είναι μια σύντομη διαδικτυακή σειρά παραγωγής μιας ομάδας από τη Γερμανία, το Αζερμπαϊτζάν, την Αρμενία και τη Γεωργία. Αλλά είναι κάτι περισσότερο από μια απλή διαδικτυακή σειρά. Η κωμική σειρά αναγκάζει τους ανθρώπους να εξετάσουν προϋπάρχουσες αφηγήσεις γύρω από την ιστορία, τις συγκρούσεις, τον πολιτισμό και τις αντιλήψεις των ανθρώπων για τον άλλον, όταν πρόκειται για βαθιά ενσωματωμένα πολιτιστικά, ιστορικά και κοινωνικά πρότυπα. Το πιο σημαντικό, έγινε για να κάνει υποσυνείδητα το κοινό να εξετάσει τις προκαταλήψεις του σχετικά με τη σύγκρουση του Καραμπάχ. Το επεισόδιο-πιλότος είναι γεμάτο αστεία και αποχρώσεις, που κάνουν την ταινία πιο ουσιαστική, ειδικά για όσους γνωρίζουν το πλαίσιο γύρω από τις εντάσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.

Το Global Voices βρέθηκε με τους Oliver, Sergey, Beka και Anar από την ομάδα των Dolma Diaries για να μάθει περισσότερα για το έργο, καθώς και για τα μελλοντικά τους σχέδια.

Global Voices: Πώς προέκυψε το έργο;

Sergey: Υπήρχε πολύς καταιγισμός ιδεών. Συγκεντρώσαμε σεναριογράφους από την περιοχή. Η ιδέα ήταν να χρησιμοποιήσουμε χιούμορ. Να φέρουμε ανθρώπινο πρόσωπο σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς της περιοχής. Αλλά ήταν μια διαφορετική κατάσταση όταν ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το σενάριο.

Oliver: Ήταν το 2016, λίγο μετά τον τετραήμερο πόλεμο του Απριλίου. Η κοινωνία των πολιτών ήταν απογοητευμένη, επειδή δεν είχε αντίκτυπο στη σύγκρουση. Οι συγκρούσεις του Απριλίου έφεραν στο διαδίκτυο μίσος. Και τότε ήταν που μας ήρθε η ιδέα να γράψουμε το σενάριο.

Ξεκινήσαμε να γράφουμε το σενάριο το 2017 στο Βερολίνο, αλλά βρεθήκαμε και στην Τιφλίδα και διαδικτυακά. Και υπήρχε ένας συγγραφέας από κάθε χώρα. Ένας από την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γερμανία και τη Γεωργία.

Οι τέσσερις δημιουργοί είναι μια απίθανη ομάδα, που έχει σημειώσει εντυπωσιακή επιτυχία στο έργο. Ο Beka είναι μουσικός στο επάγγελμα και ζει στο Μόναχο. Έγραψε το soundtrack για την ταινία. Ο Hamlet (Αρμένιος ηθοποιός) είναι κλασικός πιανίστας  με σπουδές, που ζει στο Βερολίνο, ενώ ο Anar είναι φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ, όπου σπουδάζει κοινωνικές επιστήμες.

GV: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να γραφτεί το σενάριο; 

Oliver: Το τελειώσαμε σε ένα χρόνο. Λάβαμε χρηματοδότηση από το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών. Είχαμε έτοιμο ένα σενάριο για οκτώ επεισόδια μέχρι τις αρχές του 2018. Και το τρέχον επεισόδιο-πιλότος είναι τα 2/3 του πρώτου επεισοδίου.

GV: Πότε γυρίσατε το πρώτο επεισόδιο;

Oliver: Το καλοκαίρι του 2021. Για ακόμη μια φορά, ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Ήταν μετά τον πόλεμο του 2020. Γι’ αυτό αλλάξαμε το σενάριο. Αρχικά ξεκινά σε ένα εντελώς παραμελημένο διαμέρισμα, με τρεις τύπους να κάθονται στη γωνία και να μοιάζουν με μποξέρ και μετά εμφανίζεται ο ιδιοκτήτης και ρωτά τι συμβαίνει. Αλλά μετά τις εικόνες του πολέμου, αυτό το σενάριο δεν φαινόταν κατάλληλο και έτσι το αλλάξαμε σε δυνατή μουσική, που έπαιζε στο διαμέρισμα. Βγάλαμε επίσης πολλά άλλα ανέκδοτα, που ήταν πολύ αστεία αλλά δεν φαίνονταν κατάλληλα.

Το επεισόδιο ξεκινά με έναν ιδιοκτήτη που ανεβαίνει τις σκάλες στο διαμέρισμα, όπου ζουν οι Gio, Azer και Armen (τα ονόματα των ηθοποιών στην ταινία) ως μέρος ενός προγράμματος χορηγούμενων υποτροφιών. Από το διαμέρισμα ακούγεται δυνατή ραπ μουσική από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.

GV: Τι είδους σχόλια έχετε λάβει μέχρι τώρα; Παρατήρησα ότι δεν δημοσιεύτηκαν σχόλια μίσους κάτω από το βίντεο. Γιατί πιστεύετε ότι ήταν τόσο θετικό;

Oliver: Νομίζω ότι ένας λόγος για τον οποίο λάβαμε τόσο θετικά σχόλια είναι επειδή ήμασταν πολύ προσεκτικοί. Παρόλο που αυτό αφαίρεσε μέρος της ψυχαγωγίας. Για παράδειγμα, δεν αναφέρουμε το Καραμπάχ.

Στην εναρκτήρια σκηνή του επεισοδίου, ο Γερμανός ιδιοκτήτης κάθεται και οι τρεις πίσω από ένα τραπέζι κουζίνας και ρωτάει τι τους συμβαίνει. Λίγο μετά, ο ιδιοκτήτης βρίσκεται να ακούει τρεις πολύ χαρακτηριστικές ερμηνείες της ιστορικής αφήγησης.

Oliver: Αρχικά, η σκηνή της ιστορίας ήταν πολύ πιο συγκεκριμένη όσον αφορά τις εδαφικές διεκδικήσεις, αλλά στην τρέχουσα έκδοση, προσδιορίσαμε ποια χώρα είναι παλαιότερη, κάτι που κατά κάποιον τρόπο δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό πρόβλημα, αλλά αποφεύγει επίσης ορισμένα ζητήματα, που μπορούν να προκαλέσουν έντονη συζήτηση. Και ενώ πιστεύουμε ότι η ιστορία βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της σύγκρουσης, προσπαθήσαμε να την κάνουμε με έναν τρόπο που ήταν ουδέτερος. Αποφασίσαμε ότι το να αστειευόμαστε για την επικράτεια, ενώ οι άνθρωποι πολεμούσαν και πέθαιναν γι’ αυτό δεν ήταν κατάλληλο, ενώ αν επιλέγαμε να αστειευόμαστε για το ποια χώρα είναι μεγαλύτερη ήταν κάτι με το οποίο θα μπορούσαμε να διασκεδάσουμε χωρίς να ξύνουμε πληγές.

Sergey: Νομίζω ότι ο λόγος που δεν υπάρχουν αρνητικά σχόλια είναι επειδή είναι πολύ καλά ισορροπημένο. Είναι πολύ προσεγμένο και ίσως και πολύ προσεγμένο. Είχαμε πολλά τολμηρά πράγματα στην αρχή, αστεία, τολμηρά αστεία που έγιναν λίγο πιο ουδέτερα τελικά. Επίσης, νομίζω ότι αυτή τη φορά, η ταινία έχει φτάσει σε πιο προοδευτικό κοινό. Κι επειδή είναι στο YouTube. Αν αυτή η ταινία προβαλλόταν στην τηλεόραση, τότε θα υπήρχε περισσότερη αρνητικότητα εκεί.

Ο συγχρονισμός επίσης — καθιστώντας το όλο θέμα άβολο καθώς δημιουργεί δίλημμα, φυσικά, η ειρήνη είναι καλή αλλά δεν συμβαίνει, καθώς μιλάμε, κακά πράγματα συμβαίνουν εκεί έξω. Αυτό είναι λοιπόν το μόνο αρνητικό στην ιστορία.

Anar: Συμφωνώ με τον Sergey, ότι η πλατφόρμα έχει πραγματικά σημασία. Επίσης, η τυχαιότητα των ανθρώπων στην ταινία – κανένας από τους ηθοποιούς δεν είναι γνωστοί άνθρωποι – έκανε στο κοινό αρεστή περισσότερο την ταινία παρά μισητή.

GV: Αντιμετώπισε κάποιος από τους ηθοποιούς προσωπικές επιθέσεις; Μετά την προβολή του επεισοδίου;

Beka: Δεν μου επιτέθηκαν. Έχω φίλους και από τις δύο πλευρές και τα σχόλια μέχρι στιγμής ήταν μόνο θετικά.

Anar: Το ίδιο. Δεν δέχτηκα απειλές. Ίσως σε κάποιες άλλες πλατφόρμες, αλλά προσωπικά όχι.

Ο Hamlet, ο Αρμένιος ηθοποιός, δεν ανέφερε επίσης ότι αντιμετωπίζει απειλές.

Oliver:  Καταλαβαίνουμε επίσης ότι ο συγχρονισμός δεν είναι καλός. Καταλαβαίνω λοιπόν γιατί είναι λίγο άβολο να κάνεις κάτι πιο ανάλαφρο σε καιρό πολέμου. Αλλά νομίζω ότι ο κόσμος μπορεί να μπερδέψει τα σχόλια, που αφορούν περισσότερο την ειρηνική συνύπαρξη, με το πραγματικό επεισόδιο. Γιατί στο επεισόδιο δεν ευτελίζουμε την ειρήνη και λέμε ότι όλα είναι ειρηνικά τώρα. Δίνουμε μια γεύση συνεργασίας υπό τις περιστάσεις και αυτή η περιπέτεια στο Βερολίνο μόλις ξεκινά. Και μετά, στην τελευταία σκηνή του επεισοδίου υπάρχει αυτή η σύντομη στιγμή, κατά την οποία οι ηθοποιοί χαμογελούν ο ένας στον άλλον σηματοδοτώντας ότι ίσως μπορούν να υπάρχουν σε αυτό το διαμέρισμα, αλλά ποιος ξέρει. Δεν θέλω να δώσω κανένα spoiler, αλλά θα υπάρξουν πισωγυρίσματα στα επόμενα επεισόδια.

Το σχόλιο του Oliver για τη συνεργασία αναφέρεται σε τηλεφωνήματα μέσω zoom που έχουν τα αγόρια με τους γονείς τους. Όταν ο Armen και ο Azer μιλούν στην οικογένειά τους, συστήνουν τους συγκάτοικούς τους, αλλά λένε ψέματα για την εθνικότητα τους.

GV:  Ποιο είναι το μήνυμα που προσπαθείτε να δώσετε μέσα από αυτό το γύρισμα;

Oliver: Δεν κοροϊδεύουμε τον πόλεμο ή τα βάσανα. Το κύριο μήνυμά μας δεν είναι καν «ας κάνουμε ειρήνη», αλλά ότι υπάρχουν άνθρωποι στην άλλη πλευρά. Αυτή η ιδέα ότι κάποιος από το Αζερμπαϊτζάν θα το παρακολουθούσε και μετά από μερικά επεισόδια υποστηρίζει τον Αρμένιο χαρακτήρα. Και παρομοίως, όταν το παρακολουθεί ένας Αρμένιος, μετά από μερικά επεισόδια αρχίζει να υποστηρίζει τον χαρακτήρα του Αζερμπαϊτζάν, ο οποίος είναι αρκετά αστείος και έχει ερωτικό ενδιαφέρον για το Βερολίνο. Νομίζω ότι αυτή η ανθρώπινη προοπτική είναι πολύ απαραίτητη τώρα. Ειδικά στο πλαίσιο των τελευταίων 30 ετών, όπου οι σφαγές και οι θηριωδίες έχουν [οδηγήσει] στην αδυναμία να δούμε την άλλη ανθρώπινη πλευρά.

Anar: Δεν νομίζω ότι η ταινία πρέπει να έχει ένα μεγάλο μήνυμα. Είναι περισσότερο για τα συναισθήματα που δίνει και τα αποτελέσματα που φέρνει. Δεν χρειάζεται να το περιγράψουμε με λόγια, υποσυνείδητα νομίζω ότι ο κόσμος το νιώθει αυτό, και νομίζω ότι αυτό είναι το κύριο αποτέλεσμα. Το γενικό μου μήνυμα είναι ότι όλες οι χώρες πολέμησαν μεταξύ τους. Δεν ξέρω καμία χώρα που να μην πολέμησε με τον γείτονά της. Αλλά όλες οι συγκρούσεις τελειώνουν κάποια μέρα. Μιλάμε για την ειρήνη ως κενή αξία. Νομίζω ότι οι άνθρωποι ξέχασαν την έννοια και την αξία της ειρήνης.

GV: Λοιπόν, τι ακολουθεί μετά για το γύρισμα;

Oliver: Με όλες τις αντιδράσεις και τα σχόλια που έχουμε λάβει, είμαστε αισιόδοξοι ότι θα λάβουμε χρηματοδότηση για τα γυρίσματα των υπόλοιπων επεισοδίων. Το πόσο και πότε, φυσικά, δεν είναι σαφές. Αλλά ελπίζω ότι ίσως μπορέσουμε να γυρίσουμε περισσότερα επεισόδια την επόμενη άνοιξη. Τα επόμενα τρία με πέντε επεισόδιαέχουν ήδη προχωρήσει αρκετά. Θα μπορούσαν να γίνουν γρήγορα, όπως αύριο. Θα πρέπει επίσης να αλλάξουμε τα πράγματα και να προσαρμοστούμε στο πλαίσιο.

Sergey: Το καλό με τη διάθεση αυτού του επεισοδίου-πιλότου τώρα είναι ότι τώρα ξέρουμε τι πρέπει να βελτιώσουμε, επομένως ήταν μια καλή εμπειρία. Εστιάζουμε κυρίως στην εξέλιξη μιας σχέσης και ανακαλύπτουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά ο ένας στον άλλο και νιώθοντας έκλπηξη και τελικά βρίσκοντας τον εαυτό μας ως διαφορετικοί άνθρωποι.

Το επεισόδιο-πιλότος υποστηρίχθηκε από το γερμανικό ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung.