Εικονογράφηση: Global Voices

Αυτή είναι η δεύτερη συνέντευξη στη σειρά #VocesDelCambio [Φωνές Αλλαγής].

Το Γκερέρο είναι μια πολιτεία στην ακτή του Ειρηνικού του Μεξικού, γνωστή για την τουριστική πόλη Ακαπούλκο. Ωστόσο, το Ακαπούλκο κατατάσσεται ως δεύτερη πιο βίαιη πόλη στον κόσμο και το Γκερέρο ως δεύτερη φτωχότερη πολιτεία στο Μεξικό. Παραδόξως, το Γκερέρο παράγει επίσης τον περισσότερο χρυσό στο Μεξικό καθιστώντας τον «θησαυρό δηλητήριο», καθώς ξετυλίγεται η αυξανόμενη διαμάχη μεταξύ των καρτέλ για τον έλεγχο της εξορυκτικής βιομηχανίας.

Υπάρχουν επί του παρόντος 16 ομάδες οργανωμένου εγκλήματος, που δραστηριοποιούνται στο Γκερέρο, η πιο διαβόητη από τις οποίες είναι η οργάνωση γνωστή ως «Los Tlacos», η οποία έχει γίνει πρωτοσέλιδο για τις απειλές της κατά πολιτικών. Αυτές οι εγκληματικές ομάδες είναι γνωστές για απαγωγές, δολοφονίες και έλεγχο τιμών, που με τη σειρά τους έχουν προκαλέσει τον εκτοπισμό ανθρώπων. Ασχολούνται επίσης με την κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη, ένα τεχνητά συντιθέμενο ναρκωτικό εξαιρετικά εθιστικό και τοξικό. Αυτή τη στιγμή αντιπροσωπεύει πρόβλημα δημόσιας υγείας στο Μεξικό.

Το Γκερέρο είναι μία από τις πολιτείες, στις οποίες δήμαρχοι ή εν ενεργεία πολιτικοί κατηγορούνται συχνότερα για δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αναφέρει ότι οι περισσότερες τοπικές κυβερνήσεις, σε συνασπισμό με κρατικές και ομοσπονδιακές κυβερνητικές δυνάμεις, συμμετείχαν στη σφαγή και την εξαφάνιση 43 φοιτητών στην Αγιοτσινάπα.

Επί του παρόντος, η κυβερνήτρια της πολιτείας Evelyn Salgado Pineda φέρεται να έχει δεσμούς με το καρτέλ Beltran Leyva. Είναι η κόρη του Félix Salgado Macedonio, ο οποίος επίσης κατηγορήθηκε το 2021 για σχέσεις με αυτό το καρτέλ και με τον Αμερικανό έμπορο ναρκωτικών Edgar Valdez Villarreal, γνωστό και ως «La Barbie», εκτός από το ότι κατηγορήθηκε για σεξουαλική βία.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν εμφανιστεί οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, κοινότητες ή άτυπες ομάδες για να αντιμετωπίσουν από κοντά τα προβλήματα, με τα οποία ζουν σε καθημερινή βάση. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η οργάνωση βάσης «Pueblos Unidos» (Ενωμένοι Λαοί), από την οποία πήρε συνέντευξη το Global Voices. Λειτουργεί εδώ και οκτώ χρόνια κυρίως στη βόρεια περιοχή και στην Τιέρα Καλιέντε του Γκερέρο. Προηγουμένως συμμετείχε σε ένοπλες ομάδες αυτοάμυνας, άγρυπνες κοινοτικές ομάδες στο Μεξικό που, αντιμέτωπες με την αδράνεια των δημόσιων Αρχών, οπλίζονται για να αμυνθούν από επιθέσεις καρτέλ.

Ωστόσο, βασιζόμενη στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε πλαίσιο συμφωνίας, έχει καταθέσει τα όπλα υπό τον όρο να υπάρχουν αποτελέσματα. Τώρα, η ομάδα είναι αφοσιωμένη στην καταγγελία της βίας και της διαφθοράς, που μαστίζει την περιοχή, στο Facebook, όπου έχει 16.000 ακόλουθους στη σελίδα της.

Υπό το πρίσμα της επικίνδυνης κατάστασης στο Γκερέρο, των εγκληματικών απειλών κατά της Pueblos Unidos και της συνεχιζόμενης κλιμάκωσης της βίας κατά ακτιβιστών, το ερωτώμενο άτομο θα παραμείνει ανώνυμο με το όνομα «Pueblos Unidos», καθώς και το άτομο που διεξάγει τη συνέντευξη εκ μέρους του Global Voices. Η συνέντευξη υπέστη επεξεργασία για λόγους σαφήνειας και είναι το δεύτερο μέρος της σειράς συνεντεύξεων #VocesDelCambio (#Φωνές Αλλαγής), που επικεντρώνεται στην ανάδειξη των εμπειριών και της τεχνογνωσίας ακτιβιστ(ρι)ών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Λατινική Αμερική.

Global Voices (GV): Τι άτομα ανήκουν στην ομάδα σας;

Pueblos Unidos (PU) : Αυτή η οργάνωση αποτελείται από πολλά άτομα (άνδρες και γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας), έχουμε και δημάρχους. Είμαστε οι Ενωμένοι Λαοί της Βόρειας Ζώνης και σιγά σιγά πολλά άτομα προσχωρούν από την πολιτεία Γκερέρο, γιατί έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε την κυβέρνησή μας να μην κάνει τίποτα. Καταλάβαμε σε ποια εγκληματική ομάδα βρίσκονται πιο κοντά [την εγκληματική ομάδα «Los Tlacos»].

Έτσι είναι σε όλη την πολιτεία. Στο μεγαλύτερο μέρος της πολιτείας, υπήρχαν ομάδες αυτοάμυνας πριν από χρόνια. Και με τη διαπραγμάτευση και τη συμφωνία που έκαναν με τον [κυβερνήτη που κατηγορείται για διακίνηση ναρκωτικών] Felix Salgado Macedonio, άρχισαν να καταστρέφουν τις ομάδες αυτοάμυνας, που ισχυρίζονταν ότι ήταν υπεύθυνοι για εγκλήματα. Οι Tlacos έφτασαν στις κοινότητες και, στα μάτια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, οι ομάδες αυτοάμυνας ήταν εγκληματίες.

GV: Υπάρχει κάποιος συνασπισμός με άλλες οργανώσεις ή εργάζεστε ανεξάρτητα;

PU: Βασικά όχι, οι Los Tlacos έσπασαν τον κώδικα μεταξύ των μαφιών βάζοντας μέσα γυναίκες και παιδιά, γι’ αυτό δεν επιτρέπουμε την ανάμειξη [καθώς η εγκληματική ομάδα ήθελε να διεισδύσει σε αυτές].

GV: Τι σας οδήγησε στα όπλα;

PU: Πριν από τις καταχρήσεις [που διαπράχθηκαν από το οργανωμένο έγκλημα και την κυβέρνηση], είχαμε κίνητρο από τις απαγωγές προηγουμένως στη βόρεια περιοχή της Πολιτείας Γκερέρο. Σιγά σιγά αυτό μας οδήγησε να πάρουμε τα όπλα. Σήμερα, καταθέσαμε τα όπλα και παραδώσαμε την ασφάλεια στην πολιτειακή και ομοσπονδιακή κυβέρνηση επαναλαμβάνοντας όμως σε αυτούς ότι, εάν συμβεί οποιαδήποτε κατάσταση εντός των δήμων της Βόρειας Ζώνης, είμαστε έτοιμοι να ξεσηκωθούμε.

GV: Ποια είναι η σχέση σας με την πολιτειακή κυβέρνηση του Γκερέρο;

PU: Η οργάνωση έχει πάρει θέση κατά της Evelyn Salgado Pineda, κυβερνήτριας της πολιτείας Γκερέρο. Δεν είναι πραγματικά η κυβερνήτρια, εδώ ο εγκέφαλος των πάντων είναι ο πατέρας της, Felix Salgado Macedonio, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε τον Τέταρτο Μετασχηματισμό [την προτεινόμενη πολιτική αλλαγή του Μεξικανού Προέδρου Λόπεζ Ομπραδόρ και του κόμματός του, MORENA] για να βάλει τους συγγενείς του σε αυτό. Έχουν συγγενείς, που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα.

GV: Τι κάνετε σε καθημερινή βάση για να τους πολεμήσετε;

PU : Επιλέγουμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαδώσουν τις ανάγκες μας και ελπίζουμε ότι κάποιος θα μας ακούσει και θα φτάσουμε στα αυτιά του Προέδρου της Δημοκρατίας μας.

Το πιο οδυνηρό εδώ είναι ότι έχουμε paisanos [άνθρωπους από την ίδια πολιτεία ή πόλη] με χρήματα, ανθρώπους από το Γκερέρο επιχειρηματίες ή ιδιοκτήτες ομίλων ετερογενών δραστηριοτήτων, που έχουν συσσωρεύσει μεγάλο κεφάλαιο. Ποτέ όμως δεν μας έχουν λάβει υπόψη, όταν πραγματικά το χρειαζόμασταν. Αντί να μας βοηθήσουν, μας γύρισαν την πλάτη και έχουν χρήματα για να ξοδέψουν μέσω των ΜΜΕ σε εθνικό επίπεδο, επειδή έχουν φίλους σε πολλά σημαντικά ΜΜΕ. Το Global Voices είναι το πρώτο μέσο που επικοινώνησε μαζί μας.

GV: Τι σας ενθαρρύνει περισσότερο να συνεχίσετε να αγωνίζεστε παρά τις απειλές από το οργανωμένο έγκλημα;

PU: Η νεολαία μας. Αυτή μας παρακινεί πραγματικά και μας κάνει να συνεχίζουμε να παλεύουμε, γιατί δεν θέλουμε να πέσουν στα ναρκωτικά, κάνουμε πραγματική μάχη ενάντια στην κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη.

GV: Θέλατε ποτέ να τα παρατήσετε;

PU : Όχι, καθόλου, για τις οικογένειές μας είμαστε πρόθυμοι να δώσουμε τη ζωή μας, ακόμα κι αν είναι στα χέρια της κυβέρνησης ή οποιουδήποτε άλλου, αλλά η σωματική ακεραιότητα των παιδιών μας και των οικογενειών μας είναι πρωταρχικής σημασίας. Αν η μόνη διέξοδος είναι να πληρώσουμε το τίμημα με τη ζωή μας, θα το κάνουμε με χαρά, αλλά θέλουμε ένα κράτος απαλλαγμένο από Tlacos, απαλλαγμένο από φαιντανύλη και χωρίς μεθαμφεταμίνη.