Η εικόνα είναι ευγενική προσφορά της Ameya Nagarajan

Τα αυταρχικά καθεστώτα έχουν από καιρό μια περίπλοκη σχέση με τα ΜΜΕ και τις τεχνολογίες επικοινωνιών. Το Παρατηρητήριο Ανελευθερίας είναι μια ερευνητική πρωτοβουλία του Global Voices Advox, που εξετάζει το αυξανόμενο φαινόμενο του δικτυωμένου ή ψηφιακού αυταρχισμού. Αυτό το απόσπασμα είναι της περίληψης της έκθεσης για το Ελ Σαλβαδόρ, από τη σειρά εκθέσεων που θα προκύψουν από την έρευνα στο πλαίσιο του Παρατηρητηρίου Ανελευθερίας. Διαβάστε την πλήρη έκθεση εδώ.

Όταν το Ελ Σαλβαδόρ τερμάτισε έναν εμφύλιο πόλεμο (1980–1992) μέσω των Ειρηνευτικών Συμφωνιών μεταξύ της κυβέρνησης και του αντάρτικου κινήματος το 1992, τα Ηνωμένα Έθνη παρουσίασαν τη χώρα ως παράδειγμα ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και επίλυσης συγκρούσεων σε όλο τον κόσμο. Από την έλευση του προέδρου Ναγίμπ Μπουκέλε στην εξουσία το 2019, το Ελ Σαλβαδόρ γίνεται μελέτη περίπτωσης για την εμφάνιση μιας νέας μορφής αυταρχισμού και λαϊκισμού.

Μέσα σε μόλις τρία χρόνια, ο Μπουκέλε μπόρεσε να οικοδομήσει ένα περίπλοκο πολιτικό φαινόμενο, που κάποιοι ονόμασαν «Μπουκελισμό», το οποίο συνεπάγεται ένα μείγμα χιλιετίας, προωθώντας τη χρήση του Bitcoin ως νόμιμου χρήματος στη χώρα, μια αφηγηματική γραμμή κατά της διαφθοράς και των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων και ρητορική κατά της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών στην πολιτική του Ελ Σαλβαδόρ. Ο Μπουκέλε κινήθηκε γρήγορα για να δημιουργήσει ένα νέο πολιτικό κόμμα, το Nuevas Ideas, το οποίο ελέγχει τη μεγάλη πλειοψηφία των 84 βουλευτών της Νομοθετικής Συνέλευσης και τις σημαντικότερες τοπικές κυβερνήσεις της χώρας. Με αυτή την υποστήριξη, ο Μπουκέλε προώθησε μια αμφιλεγόμενη απομάκρυνση πέντε δικαστών του Συνταγματικού Τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Γενικού Εισαγγελέα τον Μάιο του 2021. Έτσι, ο Μπουκέλε ελέγχει την εκτελεστική, νομοθετική και κρίσιμη συνταγματική αίθουσα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία μόλις πρόσφατα επανερμήνευσε το σύνταγμα και επέτρεψε τη δυνατότητα επανεκλογής του Μπουκέλε το 2024.

Ο Μπουκέλε, ο οποίος δεν τελείωσε το κολέγιο και εργάστηκε στη διαφημιστική βιομηχανία πριν μπει στην πολιτική, έχει αναγνωριστεί για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά του Twitter, και άλλων πλατφορμών για να μεταφέρει ένα μήνυμα στους οπαδούς του. Από τότε που έγινε πρόεδρος, χρησιμοποίησε το Twitter για να κοινοποιεί εντολές σε δημόσιους αξιωματούχους, να ανακοινώνει την έγκριση των διαταγμάτων και να απαντά σε οποιοδήποτε γεγονός στη χώρα.

Αυτή η έκθεση αναλύει δύο σημαντικά περιστατικά: την αποκάλυψη ότι χρησιμοποιήθηκε spyware Πήγασος εναντίον δημοσιογράφων ανεξάρτητων ΜΜΕ και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και τις απειλές του νομικού συμβούλου του Μπουκέλε κατά δύο γυναικών δημοσιογράφων, επειδή δεν αποκάλυψαν ανώνυμες πηγές, που περιλαμβάνονταν σε μια είδηση. Η δεύτερη εκδήλωση αντιπροσωπεύει μια τάση διαδικτυακής παρενόχλησης και απειλών κατά γυναικών δημοσιογράφων, που προωθείται από τον Πρόεδρο Μπουκέλε και δημόσιους αξιωματούχους, και αναπαράγεται από υποστηρικτές του Μπουκέλε, κέντρα τρολ και φιλοκυβερνητικούς παράγοντες επιρροής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μέσα από την ανάλυση αυτών των δύο κύριων γεγονότων, αυτή η έκθεση επιχειρεί να απαντήσει στο βασικό ερευνητικό ερώτημα: ποια είναι τα κύρια κίνητρα, οι μέθοδοι και οι απαντήσεις στον ψηφιακό αυταρχισμό στο Ελ Σαλβαδόρ; Έτσι, αυτή η έρευνα προσδιορίζει τα κύρια χαρακτηριστικά, τις στρατηγικές και τις αφηγήσεις, που αλληλεπιδρούν στη διαμόρφωση του ψηφιακού αυταρχισμού στο Ελ Σαλβαδόρ. Συμπερασματικά, υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις ότι ο Μπουκέλε και ο Μπουκελισμός κατασκευάζουν ένα πολιτικό έργο, που βασίζεται στον λαϊκισμό και τις αυταρχικές πρακτικές και, μέσα σε αυτή τη διαδικασία, ένας βασικός στόχος είναι η απαξίωση του ρόλου της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες spyware όπως το Πήγασος, να θεσπίσει νομικά ένα σύστημα παρακολούθησης των επικριτικών φωνών και των πολιτικών αντιπάλων.

Συνεπώς, αυτή η μορφή ψηφιακού αυταρχισμού όχι μόνο περιορίζει την ελευθερία έκφρασης στο Ελ Σαλβαδόρ στο Διαδίκτυο και εκτός Διαδικτύου, αλλά αντικατοπτρίζει επίσης τη δυναμική της ψηφιακής καταστολής και παρακολούθησης, που εμπνέεται από άλλα αυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο.

Διαβάστε την πλήρη έκθεση εδώ.