Η Αντιπρόεδρος Ντέλσι Ροντρίγκες παρουσιάζει το Νόμο κατά του Φασισμού στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας στις 2 Απριλίου 2024. Φωτογραφία από την Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας. Ελεύθερη άδεια.

Την Τρίτη, 2 Απριλίου, από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας, η αντιπρόεδρος Ντέλσι Ροντρίγκες παρουσίασε, εκ μέρους του Νικολάς Μαδούρο, έναν προτεινόμενο νόμο κατά του φασισμού, που κρύβει στα 30 άρθρα του την πλήρη νομιμοποίηση της λογοκρισίας, της καταστολής και της περικοπής του δικαιώματος διαμαρτυρίας.

Ο νόμος θεωρείται νομική στρατηγική για την ελαχιστοποίηση των τελευταίων ελευθεριών των πολιτών ενόψει των προεδρικών εκλογών, η οποία συνοδεύεται από αύξηση, από τα τέλη του περασμένου έτους, του επιπέδου καταστολής εναντίον ακτιβιστών και πολιτικών, που κυμαίνονται από σύλληψη μελών του κόμματος Βέντε Βενεζουέλα και πολιτικό αποκλεισμό της αντιπολιτευόμενης πολιτικού Μαρία Κορίνα Ματσάντο από την προεδρική υποψηφιότητά της (αφού συγκέντρωσε το 92% των ψήφων στις προκριματικές εκλογές που διοργάνωσε η αντιπολίτευση), μέχρι την κράτηση μελών της κοινωνίας των πολιτών και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Rocio San Miguel.

Διαβάστε περισσότερα: Η Rocío San Miguel, ακτιβίστρια και δικηγόρος για τα δικαιώματα της Βενεζουέλας, συνελήφθη και δηλώθηκε αγνοούμενη

Αυτός ο νέος νόμος έχει ήδη εγκριθεί σε πρώτη συζήτηση από το κοινοβούλιο της Βενεζουέλας και θα τεθεί σε ισχύ από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο προτεινόμενος νόμος έρχεται σε μια περίοδο που η χώρα προετοιμάζεται για προεδρικές εκλογές, χαρακτηριζόμενες από καταστολή, πολιτικούς αποκλεισμούς των βασικών υποψηφίων της αντιπολίτευσης και έλλειψη δημοκρατικών εγγυήσεων. Η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης κυμαίνεται από έξι έως δώδεκα χρόνια, ενώ τα πρόστιμα θα είναι έως και 100.000 δολάρια για όσα άτομα χρηματοδοτούν ή προωθούν μηνύματα απαγορευμένα από το νόμο.

Επιπλέον, το έτος 2024 ξεκίνησε με την επανενεργοποίηση των απειλών από την κυβέρνηση προς τις ΜΚΟ και ακτιβιστές/ακτιβίστριες της Βενεζουέλας. Το σχέδιο νόμου για τον έλεγχο, την τακτοποίηση, την απόδοση και τη χρηματοδότηση Μη Κυβερνητικών και Συναφών Οργανισμών επανέφερε στο προσκήνιο ο Diosdado Cabello, υψηλόβαθμος πολιτικός παράγοντας του Τσαβισμού, στα τέλη του 2023 και ενισχύθηκε από τον Χόρχε Ροντρίγκες τον Ιανουάριο με την ανακοίνωση της έναρξης της δημόσιας διαβούλευσης από την Εθνοσυνέλευση.

Η δημοκρατία της Βενεζουέλας δέχεται έτσι ένα από τα τελευταία πλήγματα στον αστικό χώρο πριν από τις αναμενόμενες εκλογές.

Τι είναι ο φασισμός κατά τον Τσαβισμό;

Ο προτεινόμενος νόμος κατά του φασισμού, του νεοφασισμού και των παρόμοιων εκφράσεων περιλαμβάνει μια σειρά 30 άρθρων, που έχουν σχεδιαστεί για να τιμωρούν αυστηρά κάθε έκφραση που θεωρείται ότι προωθεί τον φασισμό, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης μηνυμάτων μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου αυτού, ο φασισμός ορίζεται ως «η ιδεολογική θέση ή έκφραση, που βασίζεται σε κίνητρα φυλετικής, εθνοτικής, κοινωνικής ή εθνικής ανωτερότητας, η οποία προϋποθέτει τη βία ως μέθοδο πολιτικής δράσης, υποστηρίζει την κουλτούρα του θανάτου, δυσφημεί τη δημοκρατία, τους θεσμούς και τις δημοκρατικές αξίες και προωθεί την καταστολή των δικαιωμάτων και των εγγυήσεων, που αναγνωρίζονται στο Σύνταγμα υπέρ ορισμένων τομέων της κοινωνίας για λόγους που εισάγουν διακρίσεις».

Για αυτόν τον νέο νόμο, «ρατσισμός, σωβινισμός, ταξισμός, ηθικός συντηρητισμός, νεοφιλελευθερισμός, μισογυνισμός και κάθε είδους φοβία κατά των ανθρώπων και το δικαίωμά τους στη μη διάκριση» θεωρούνται φασιστικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με την έννοια του κράτους.

Διαβάστε περισσότερα: Προεδρικές εκλογές στη Βενεζουέλα: Λιγότερο ελεύθερες από ποτέ

Σύμφωνα με τη Βασιλική Ισπανική Ακαδημία, ο όρος φασισμός αναφέρεται σε μια «αυταρχική και αντιδημοκρατική στάση», περιλαμβάνοντας μεταξύ των συνώνυμων ή συναφών όρων του τους όρους «αυταρχισμός», «ολοκληρωτισμός» και «δικτατορία», όρους με τους οποίους πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν χαρακτηρίσει την διακυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο.

Ένας νόμος κατά των ΜΜΕ, των ΜΚΟ και των πολιτικών κομμάτων

Αυτή η πρόταση επιδιώκει επίσης να νομιμοποιήσει τη λογοκρισία σε όλα τα επίπεδα. Το άρθρο 11 ορίζει ότι οι δημόσιοι, ιδιωτικοί και κοινοτικοί πάροχοι υπηρεσιών ραδιοφώνου, τηλεόρασης, ηλεκτρονικών και έντυπων ΜΜΕ, καθώς και τα κοινωνικά δίκτυα, πρέπει να εγγυώνται χώρους απαλλαγμένους από κάθε φασιστική, νεοφασιστική ή παρόμοια φύση.

Βάσει αυτού του νόμου, το καθεστώς Μαδούρο σκοπεύει επίσης να δικαιολογήσει πολιτικές εκπτώσεις και διάλυση κοινωνικών οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων, που έχουν στη ιδρυτική τους πράξη υποτιθέμενες φασιστικές κατευθυντήριες γραμμές.

Τα άρθρα 12, 13, 14, 15 και 16 συνδέονται άμεσα με τις απαγορεύσεις των πολιτικών οργανώσεων, καθώς και το κώλυμα εγγραφής ως υποψηφίων ή κατοχής πολιτικών αξιωμάτων για πρόσωπα που συνδέονται με τις θεωρούμενες φασιστικές οργανώσεις.

Όταν εκφράσεις όπως ο νεοφιλελευθερισμός θεωρούνται φασιστικές και ότι ο νεοφιλελευθερισμός θεωρείται «μια μορφή φιλελευθερισμού που υποστηρίζει την οικονομική ελευθερία και την ελεύθερη αγορά», τότε κάθε οργάνωση που συνδέεται με αυτή τη σκέψη μπορεί να χαρακτηριστεί ως φασιστική. Στην πραγματικότητα, το καταστατικό της πολιτικής οργάνωσης με επικεφαλής τη Μαρία Κορίνα Ματσάντο (Βέντε Βενεζουέλα) έχει μεταξύ των αρχών τους την οικονομία της αγοράς και την ιδιωτική ιδιοκτησία.

Είναι το τέλος της διαμαρτυρίας των πολιτών;

Το άρθρο 12 του προτεινόμενου νόμου απαγορεύει ρητά τις δημόσιες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, που καλούνται με σκοπό την προώθηση του φασισμού ή του νεοφασισμού και παρόμοιες εκφράσεις. Επιπλέον, προσθέτει ότι «οι δημόσιες Αρχές λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή ή τη διάλυση δημόσιων συναντήσεων ή διαδηλώσεων».

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Συγκρούσεων της Βενεζουέλας, στη Βενεζουέλα έγιναν σχεδόν 7.000 διαμαρτυρίες το 2023, με μέσο όρο 19 διαμαρτυρίες την ημέρα, με τα εργασιακά δικαιώματα να είναι ο κύριος λόγος με το 59% του συνόλου.

Οι αφηγήσεις για τον «φασισμό» στα social media κυριαρχούνται από τσαβισμό

Ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησης ευθυγραμμίστηκε για την προώθηση του λόγου υπέρ αυτού του νέου νόμου, ο οποίος έχει ήδη εγκριθεί στην πρώτη συζήτηση από το κοινοβούλιο της Βενεζουέλας. Πώς μοιάζει, λοιπόν, η κυβερνητική προπαγάνδα εν μέσω της συζήτησης αυτού του νέου νόμου;

Η κουβέντα για τον Νόμο κατά του Φασισμού στα κοινωνικά δίκτυα προωθείται κατά κύριο λόγο από τον Τσαβισμό. Αν και ο Τσαβισμός κυριαρχούσε ιστορικά στην ψηφιακή συνομιλία της Βενεζουέλας, μέχρι στιγμής τον Απρίλιο ήταν ο μόνος που έβαλε κοινωνικοπολιτικές ετικέτες ως τάσεις στο X (πρώην Twitter).

Με την ευκαιρία αυτή, ο μηχανισμός κρατικής προπαγάνδας παρατάχθηκε για να προωθήσει αφηγήσεις υπέρ της νομοθεσίας, χρησιμοποιώντας κυρίως το Υπουργείο Πληροφοριών (MIPPCI) ως επικεφαλής των ετικετών που ήθελαν να τοποθετήσουν, προωθώντας εκατοντάδες μηνύματα υποτιθέμενης υποστήριξης για τη θέσπιση αυτού του νόμου στη χώρα.

Διαβάστε περισσότερα: Πώς πληρώνει η κυβέρνηση Μαδούρο για να προωθήσει την προπαγάνδα και την παραπληροφόρηση στη Βενεζουέλα

Το Probox πραγματοποίησε μια συμπληρωματική αναζήτηση στο X, το Instagram, το TikTok και το Facebook μέσω λέξεων-κλειδιών για το θέμα για να μελετήσει σε βάθος τη συνομιλία. Αυτή η λίστα περιελάμβανε: φασισμό στη Βενεζουέλα, νομοσχέδιο για τον φασισμό, νόμο κατά του φασισμού και του νεοφασισμού. Υπήρχαν 1.408 αναφορές αυτών των λέξεων μεταξύ 9 Μαρτίου και 8 Απριλίου, με κορύφωση που εντοπίστηκε στις 4 Απριλίου, αλλά η μεγαλύτερη δραστηριότητα σημειώθηκε από τις 2 Απριλίου.

Οι τρεις κύριοι λογαριασμοί που προωθούν αυτές τις αφηγήσεις βρέθηκαν στο X και όλοι δημοσιεύουν φιλοκυβερνητικό περιεχόμενο. Στην πρώτη θέση βρίσκεται ο λογαριασμός του Agencia Venezolana de Noticias, που με 29 αναφορές για το θέμα προκάλεσε 10.184.539 εντυπώσεις στο κοινωνικό δίκτυο. Στη συνέχεια, το αμφιλεγόμενο Agencia Venezuela News, το οποίο με 14 αναφορές κατάφερε να φτάσει τις 499.534 προβολές και ακολούθησε ο προσωπικός λογαριασμός του social media influencer @MieloDan, που με 13 αναφορές δημιούργησε 40.625 εντυπώσεις.

Αυτά αποτελούν μέρος του οικοσυστήματος προπαγάνδας και παραπληροφόρησης, που χτίστηκε από τον Τσαβισμό τα τελευταία χρόνια. Το Πρακτορείο Ειδήσεων της Βενεζουέλας είναι ένα ανοιχτά φιλοκυβερνητικό μέσο ενημέρωσης και χρηματοδοτείται άμεσα από το κράτος της Βενεζουέλας, ενώ η πύλη Venezuela News είναι μέρος των ΜΜΕ που αυτοαποκαλούνται ανεξάρτητα, αλλά συχνά επισημαίνεται ότι διαδίδει προπαγάνδα και παραπληροφόρηση έχοντας σαφείς δεσμούς με το PSUV και την κυβέρνηση της Βενεζουέλας.