Η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σάντου έδωσε πρόσφατα μια συνέντευξη στον Yurii Dud, Ρώσο εξόριστο δημοσιογράφο. Ενώ η συνέντευξη αυτή καθεαυτή είναι συγκινητική και ενδιαφέρουσα – μεταξύ άλλων, η Σάντου μιλά για την αμέριστη υποστήριξη της Μολδαβίας στην Ουκρανία και ελπίζει να ενσωματώσει τη χώρα της σε ευρύτερες ευρωπαϊκές δομές – είναι πολύ ασυνήθιστο για πρόεδρο να δίνει συνέντευξη σε vlogger.
Επιπλέον, η συνέντευξη της Σάντου είναι στα ρωσικά. Υπάρχει μια συνεχιζόμενη διαμάχη στη Μολδαβία σχετικά με τη χρήση της ρωσικής γλώσσας. Ακυρώθηκε ως γλώσσα «διεθνούς επικοινωνίας» το 2018 από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Μολδαβίας. Τα ρουμανικά είναι πλέον η μόνη επίσημη γλώσσα της Μολδαβίας, με άλλες γλώσσες να θεωρούνται ως «μειονοτικές». Ωστόσο, τα ρωσικά είναι στην πραγματικότητα η γλώσσα που εξακολουθεί να χρησιμοποιεί για επικοινωνία ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στη Μολδαβία. Όταν ρωτήθηκε αν η επιλογή της γλώσσας οφείλεται στις επερχόμενες εκλογές (προκειμένου να προσεγγίσει τις ρωσόφωνες κοινότητες της χώρας), η Σάντου το αρνήθηκε. Είπε ότι υπάρχουν πολλά ρωσικά ΜΜΕ στη Μολδαβία και είναι χαρούμενη που δίνει συνέντευξη σε οποιαδήποτε γλώσσα. Οι προεδρικές εκλογές στη Μολδαβία έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο του 2024.
Διαβάστε περισσότερα: Η Μολδαβία αρνείται να χρησιμοποιήσει γλώσσα κατασκευασμένη από τη σοβιετική πολιτιστική πολιτική
Ο Dud, ένας εξέχων Ρώσος δημοσιογράφος, vlogger και παρουσιαστής τηλεόρασης και ραδιοφώνου, ανεβάζει τις συνεντεύξεις του αποκλειστικά στο YouTube εδώ και πολλά χρόνια. Ξεκίνησε την καριέρα του ως αθλητικός δημοσιογράφος, εργαζόμενος στην έκδοση PROsport και στα τηλεοπτικά κανάλια NTV-Plus και Russia-2. Από το 2011 έως το 2018, υπηρέτησε ως αρχισυντάκτης του Sports.ru.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2017, ο Dud ξεκίνησε εκπομπή στο YouTube με την ονομασία vDud, στην οποία παίρνει συνεντεύξεις από αξιόλογες προσωπικότητες, όπως δημοσιογράφους, επιχειρηματίες, πολιτιστικές εικόνες, προσωπικότητες του Διαδικτύου και πολιτικούς. Από τον Μάιο του 2024, η εκπομπή έχει συγκεντρώσει 10,3 εκατομμύρια συνδρομητές.
Ενώ εργαζόταν στη χώρα του πριν ξεκινήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία , ο Dud έγινε διάσημος και δημοφιλής ως δημοσιογράφος συνεντεύξεων, που κάνει ειλικρινείς ερωτήσεις χωρίς λογοκρισία. Παρήγαγε επίσης ταινίες ντοκιμαντέρ που επικεντρώνονταν στη ρωσική ιστορία, όπως το «Κολιμά, η πατρίδα του φόβου μας», που εξετάζει την περιβόητη περιοχή για τα γκουλάγκ του Στάλιν, όπου στεγάζονταν πολιτικοί κρατούμενοι, και το «Μπεσλάν. Θυμάμαι.».
Μπεσλάν είναι το όνομα μιας πόλης στη Βόρεια Οσετία-Αλανία, τη δημοκρατία του βόρειου Καυκάσου της Ρωσίας, όπου τρομοκράτες κρατούσαν ομήρους μαθητές, γονείς και δασκάλους από την 1η έως την 4η Σεπτεμβρίου 2004. Η τρομοκρατική επίθεση έγινε γνωστή ως Πολιορκία του Σχολείου Μπεσλάν, στην οποία 334 άτομα — συμπεριλαμβανομένων 186 παιδιών και 31 από τους δράστες — έχασαν τη ζωή τους στη θεωρούμενη πιο θανατηφόρα επίθεση σε σχολείο στην ιστορία.
Η κριτική συνεχίστηκε για τον χειρισμό της κρίσης από τη ρωσική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων κατηγοριών για ανάπτυξη υπερβολικής βίας και ισχυρισμών για παραπληροφόρηση και λογοκρισία στα ΜΜΕ.
Τον Φεβρουάριο του 2020, ο Dud κυκλοφόρησε ένα άλλο ντοκιμαντέρ, αυτή τη φορά για την κατάσταση του HIV στη Ρωσία, την οποία αποκαλεί «μια επιδημία για την οποία δεν γίνεται λόγος».
Για περισσότερα, διαβάστε: Πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ για την επιδημία του HIV στη Ρωσία γίνεται viral
Όταν ξεκίνησε η πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ο Dud καταδίκασε δημόσια την κίνηση και εγκατέλειψε τη χώρα. Μέχρι τις 10 Μαρτίου του ίδιου έτους, τρία επεισόδια του καναλιού του στο YouTube είχαν κηρυχθεί εξτρεμιστικά στη Λευκορωσία:
- «Komissarenko – μια νέα ζωή μετά από διαδηλώσεις στη Λευκορωσία», για τον διάσημο Λευκορώσο κομίστα και YouTuber Slava Komissarenko
- «NEXTA – το κύριο ΜΜΕ των διαμαρτυριών στη Λευκορωσία» και
- «Πώς να συνεχίσεις να ζεις όταν σου κλέβουν τη χώρα σου», που ασχολούνταν με το θέμα των εξόριστων Λευκορώσων.
Στις 15 Απριλίου 2022, το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης τον ανακήρυξε «ξένο παράγοντα». Όπως πολλά στελέχη της αντιπολίτευσης και ΜΜΕ που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα μετά την εισβολή – και την ενισχυμένη καταστολή και τη λογοκρισία που συνέβαινε μαζί της – ο Dud συνεχίζει τώρα το έργο του εξόριστος από τη Ρωσία του Πούτιν. Έκτοτε έχει δημιουργήσει πολυάριθμες συνεντεύξεις και ντοκιμαντέρ, τα οποία έχουν προκαλέσει ενδιαφέρον και διαμάχη — στη Ρωσία και στο εξωτερικό.
Μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του Dud, που ολοκληρώθηκε το έτος πριν από την εισβολή, ήταν με τον Αλεξέι και τη Γιούλια Ναβάλνι την παραμονή της αναχώρησής τους από τη Γερμανία (ο Ναβάλνι νοσηλευόταν εκεί μετά από απόπειρα δολοφονίας) για τη Ρωσία. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης και πολιτικός κρατούμενος συνελήφθη και δολοφονήθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, στη ρωσική αποικία φυλακών. Η συνομιλία του με τον Dud ήταν η τελευταία γνωστή συνέντευξη του Ναβάλνι.
Το ισχυρό ιστορικό δημοσιογραφικής δουλειάς του Dud μπορεί να συνέβαλε στην απόφαση της Προέδρου Σάντου να του παραχωρήσει συνέντευξη, την πρώτη του με αρχηγό κράτους.