Ακτιβιστές της Greenpeace διαμαρτύρονται μπροστά από τους πυρηνικούς σταθμούς Angra dos Reis (RJ), καταγγέλλοντας την απόφαση της κυβέρνησης της Βραζιλίας να επενδύσει στην κατασκευή του Angra 3, ενώ παραμελεί το τεράστιο δυναμικό αιολικής ενέργειας της χώρας. Ρίο ντε Τζανέιρο, 07/04/2009. Εικόνα μέσω Flickr από την Greenpeace/Alex Carvalho. CC BY-SA 2.0 .

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Groundviews, έναν βραβευμένο ιστότοπο μέσων ενημέρωσης πολιτών από τη Σρι Λάνκα. Μια επεξεργασμένη έκδοση δημοσιεύεται εδώ ως μέρος συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου με το Global Voices.

Το 1971, μια ακτιβιστική ομάδα απέπλευσε από τον Καναδά με ένα παλιό αλιευτικό σκάφος για να διαμαρτυρηθεί για τις υπόγειες πυρηνικές δοκιμές από τον αμερικανικό στρατό στην Αμτσίτκα, ένα νησί στα ανοιχτά της Αλάσκας. Αν και τελικά σταμάτησε, η ομάδα συνέχισε και σχημάτισε μια οργάνωση με την ονομασία Greenpeace για να προωθήσουν την ατομική, μη βίαιη δράση για τη δημιουργία αλλαγής.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70, η Greenpeace εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες και άρχισε να εκστρατεύει για περιβαλλοντικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής φαλαινοθηρίας και των τοξικών αποβλήτων. Το 1979 ιδρύθηκε η Greenpeace International. Με έδρα την Ολλανδία, η Greenpeace έχει πλέον τρία εκατομμύρια υποστηρικτές και υποστηρίκτριες σε όλο τον κόσμο και γραφεία σε 40 χώρες.

Ακτιβιστές και ακτιβίστριες της Greenpeace έχουν αναστατώσει τον κλάδο της φαλαινοθηρίας μπαίνοντας ανάμεσα στα καμάκια και τις φάλαινες, βομβάρδισαν το σκάφος Rainbow Warrior από τη γαλλική κυβέρνηση, ξυλοκοπήθηκαν βάναυσα και χαρακτηρίστηκαν οικοτρομοκράτες. Αντιτάχθηκαν στις κυβερνήσεις και κινδύνευσαν με φυλακή και ακόμη και θάνατο για να αλλάξουν για πάντα τη στάση των ανθρώπων και τη διεθνή πολιτική.

Αν και δεν πραγματοποιεί πλέον πολύ άμεση δράση ή δεν δημιουργεί συγκλονιστικές εικόνες που γίνονται πρωτοσέλιδα, η Greenpeace εξακολουθεί να είναι μια ισχυρή δύναμη στην παγκόσμια σκηνή ως διεθνής οργανισμός, που διεξάγει παγκόσμιες περιβαλλοντικές εκστρατείες. Χρησιμοποιεί μη βίαιη, δημιουργική αντιπαράθεση για εκστρατεία για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η αποψίλωση των δασών, η υπεραλίευση, η εμπορική φαλαινοθηρία, η γενετική μηχανική, τα αντιπολεμικά και αντιπυρηνικά ζητήματα. Δεν δέχεται χρηματοδότηση από κυβερνήσεις, εταιρείες ή πολιτικά κόμματα.

Παρά την αυξημένη συνειδητοποίηση της ανάγκης προστασίας του πλανήτη, η γη δεν είναι πιο βιώσιμη τώρα από ό,τι ήταν το 1971. Υπάρχει λιγότερη βιοποικιλότητα, περισσότερα αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, περισσότερες τοξίνες στα εδάφη, λιγότερος άνθρακας στα εδάφη, περισσότερα ξηρά ποτάμια και νεκρές λίμνες, περισσότερες νεκρές ζώνες στον ωκεανό, λιγότερα δάση, περισσότερη έρημος, περισσότεροι άνθρωποι, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν στα όρια της πείνας και αυξανόμενες ανθρώπινες απαιτήσεις για μείωση πόρων.

Η Νότια Ασία φιλοξενεί πάνω από ενάμισι δισεκατομμύριο ανθρώπους σε οκτώ χώρες, που περιέχουν μερικές από τις πιο ευαίσθητες οικολογικά περιοχές στον κόσμο. Έχει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο φτωχών παγκοσμίως. Η πολυδιάστατη φτώχεια, η εξάρτηση από τους φυσικούς πόρους και τα καιρικά πρότυπα καθιστούν τους ανθρώπους ευάλωτους στην αστάθεια, που συνοδεύει την κλιματική κρίση. Σύμφωνα με μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, πάνω από 800 εκατομμύρια Νοτιοασιάτες ζουν σε μελλοντικές εστίες κλιματικής αλλαγής, πράγμα που σημαίνει ότι αυτές οι περιοχές θα είναι μη κατοικήσιμες. Η περιοχή βιώνει περιβαλλοντική κρίση, με την κλιματική αλλαγή να διαταράσσει τη γεωργία και τα μέσα διαβίωσης. Παρά τον ελάχιστο ρόλο της στη συμβολή στην κλιματική αλλαγή, η Νότια Ασία επηρεάζεται δυσανάλογα.

Προκειμένου να δημιουργήσει περιφερειακή συνεργασία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η Greenpeace άνοιξε ένα γραφείο στη Νότια Ασία στο Κολόμπο σηματοδοτώντας την εκδήλωση με μια επίσκεψη του εμβληματικού της πλοίου, Rainbow Warrior. Το Groundviews μίλησε με τον Εκτελεστικό Διευθυντή της Greenpeace Νότιας Ασίας, Binu Jacob, σχετικά με τις κλιματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή και τον ρόλο της Greenpeace στην καταπολέμηση της κλιματικής αδικίας.

Groundviews: Παρόλο που η Greenpeace υπάρχει για περισσότερα από 50 χρόνια, εξακολουθούν να δίνονται οι ίδιες μάχες. Τι διαφορά έχει κάνει;

Binu Jacob: Κάνουμε εκστρατεία άφοβα για πάνω από 50 χρόνια, όταν δεν ήταν της μόδας. Υποστηριζόμαστε από άτομα, ώστε να μπορούμε να πάρουμε μια ανεξάρτητη θέση. Έχουμε επηρεάσει γενιές. Όταν ήμασταν στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, μας παρακινούσαν οργανώσεις όπως η Greenpeace να εργαστούμε για τη βιωσιμότητα και την κλιματική δικαιοσύνη. Η Greenpeace συνέβαλε στην αλλαγή του συστήματος.

Groundviews: Τις δεκαετίες του '80 και του '90, η Greenpeace ήταν ένας πιο εξωστρεφής και ορατός οργανισμός. Έχει αλλάξει η στρατηγική της;

Binu Jacob: Υπάρχουν τώρα διάφορα είδη εκστρατειών, που σχετίζονται πολιτιστικά με μια περιοχή ή κοινωνία. Είναι πιο δημιουργικές. Διαφορετικές περιοχές έχουν τις δικές τους μεθόδους εκστρατείας. Τα μέσα έχουν επίσης αλλάξει και έχουν τμηματοποιηθεί, επομένως ο τρόπος μετάδοσης του μηνύματος άλλαξε επίσης με περισσότερες τοπικές εκστρατείες. Τα ζητήματα είναι διασταυρούμενα, επομένως δεν είναι μόνο ένας τομέας όπως η ρύπανση, αλλά πρέπει να δούμε και την κλιματική δικαιοσύνη.

Groundviews: Πιστεύετε ότι είναι αποδεκτό άτομα να ρίχνουν ουσίες σε έργα τέχνης για να τονίσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων;

Binu Jacob: Οι νέοι πιστεύουν ότι κανείς δεν τους ακούει, αν και είναι ο πλανήτης τους. Μια τέτοια ενέργεια προέρχεται από την αδυναμία. Ο κόσμος ακούει μόνο δραματικά πράγματα. Αλλά τα νεανικά ινδάλματα, όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ, μπορούν να εμπνεύσουν άλλους νέους να αναλάβουν δράση.

Groundviews: Ποια είναι τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα, που αντιμετωπίζει η περιοχή;

Binu Jacob: Υπάρχουν πολλά ζητήματα που συνδέουν τη Νότια Ασία, αλλά εστιάζουμε στην κλιματική αλλαγή, επειδή η περιοχή είναι η δεύτερη περισσότερο επηρεασμένη μετά την Υποσαχάρια Αφρική. Η Νότια Ασία είναι πυκνοκατοικημένη και μολυσμένη και έχει μεγάλη οικονομική ανισότητα. Οι άνθρωποι που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή είναι οι αγρότες, οι ψαράδες, οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια και άλλες φτωχές και περιθωριοποιημένες κοινότητες. Τα κλιματικά φαινόμενα, όπως ξηρασίες και πλημμύρες, αυξάνονται σε αριθμό και ένταση. Ενώ οι πλούσιοι μπορούν να απομονωθούν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό. Αν και δεν έχουν συμβάλει στην κλιματική αλλαγή, αυτοί πληρώνουν τα περισσότερα. Ο Ινδικός Ωκεανός είναι κοινός στην περιοχή. Απειλείται από την υπεραλίευση, την ανάπτυξη υποδομών και τα πλαστικά. Οι χώρες της περιοχής έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν ηγετική θέση. Αν και μπορεί να είμαστε φτωχότεροι ή μικρότεροι, έχουμε ακόμα ευθύνη απέναντι στον πλανήτη. Αλλά την ίδια στιγμή οι κυβερνήσεις πρέπει να προσέχουν τις ανάγκες των φτωχών. Μπορούμε να πούμε ότι απαγορεύεται το πλαστικό μιας χρήσης, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από φτωχότερους ανθρώπους, αλλά στη συνέχεια οι κυβερνήσεις πρέπει να παρέχουν εναλλακτικές λύσεις.

Groundviews: Πώς μπορούν οι πολίτες να καταπολεμήσουν την καταστροφή του περιβάλλοντος;

Binu Jacob: Ακτιβιστές και άτομα αναλαμβάνουν δράση. Κάποιοι έχουν περισσότερο χάρισμα. Γράφουν στις Αρχές, πηγαίνουν στα ΜΜΕ και κάνουν τις κοινότητες να ενωθούν. Λόγω των πράξεών τους, οι ηγέτες μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους. Η πρόκληση είναι πώς να το κάνουμε δημιουργικά και να περάσουμε το μήνυμα ότι είναι για το καλό όλων και ότι δεν είναι αντιαναπτυξιακό. Ενώ η ανάπτυξη μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα οφέλη, οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία των μελλοντικών γενεών θα είναι σοβαρές. Πρέπει να εφεύρουμε νέα συστήματα αξιών, γιατί δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με απληστία.

Groundviews: Οι αναπτυσσόμενες χώρες λένε ότι είναι άδικο να αναγκάζονται να επιβραδύνουν την ανάπτυξη για περιβαλλοντικές ανησυχίες, όταν η Δύση είναι ήδη ανεπτυγμένη και μπορεί να αντέξει οικονομικά να κάνει τις αλλαγές. Πώς μπορείτε να κάνετε τις χώρες να συμμορφωθούν;

Binu Jacob: Μερικοί ηγέτες στη Δύση εξακολουθούν να πιστεύουν ότι είναι εντάξει να καταστρέψουν τον πλανήτη, αλλά οι πολίτες τους αντιτίθενται σε αυτό. Οι άνθρωποι μπορούν να δράσουν και να αντιταχθούν σε δυσμενείς ενέργειες με επιτυχία. Τα ίδια περιβαλλοντικά πρότυπα που ισχύουν στη Δύση θα πρέπει να εφαρμόζονται και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ανάπτυξη δεν πρέπει να συμβαίνει εις βάρος του περιβάλλοντος. Οι εταιρείες, καθώς και οι κυβερνήσεις, πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνες για τις ενέργειές τους, που βλάπτουν το περιβάλλον. Αυτό που κάνουμε σε ένα μέρος του πλανήτη μας επηρεάζει όλους. Ενώ όλοι έχουν δικαίωμα σε βασικές υλικές ανάγκες, όπως νερό, τροφή και στέγαση, η τεράστια και σπάταλη πρόσβαση δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ακολουθεί το βίντεο της συνέντευξης: